Елдің ең үлкен байлығы – оның тәуелсіздігі. Еркін елдің таңы ақ, аспаны ашық, көңілі тоқ. Жоқшылық көрмей - тоқшылықта, бағынышты болмай - бостандықта өмір кешіп жатқан Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігіне келесі жылы 30 жыл толады. Осыған орай арнайы логотип те бекітілген-ді. 

Есік пен Шелек – ұлы тау бөктеріне жайғасқан құтты мекеніміз. Сонау бір зұлмат жылдары бастары қиыншылыққа тап болған талай ұлт пен ұлыс өкілдерін бауырына басты, оларды құшағына алды. Олардың тірлігіне нәр, қуат берген саясына, жайлы қонысына айналды. Жүректер қауышты, тілектер тоғысты.

Аудандар біріккенге дейін Шелектің шежірелерін хаттаған «Еңбек туы» - «Эмгэк туғи» газеті де 1934 жылы шыққан «Колхоз еңбегі» деген басылымнан бастау алады. Ол алғашқы санынан-ақ парасат пен адамгершілікті насихаттады. Елді жақсылыққа, имандылыққа үндеді. Достықты, туыстықты, бірлікті жалау етті. Біз бүгін көз майын тауысып, осы газетке жетекшілік жасаған Х.Розиев, М.Абдуллин,М.Насыров, Ә.Арзиев, Ө.Идрисов, К.П.Чуканов, Ш.Қонақбаев, Ә.Бөпебаев, Ә.Ысқақбаев, Б.Өтелбаев, Ж.Нұрғожаев, А.Рақымбаев сынды жаны жайсаң, қаламы ұшқыр қаламгерлерді ризашылықпен еске аламыз.

Шежіресіз уақыт жоқ. Адамзат ықылым заманнан бері құпияларын, дәуір оқиғаларын қағаз бетіне түсіріп келген. Оның айқын дәлелі аудандық басылымдар десек те болады. «Еңбек туы» газетінің тілшісі болып қызмет жолын бастаған, қоғам және мемлекет қайраткері дәрежесіне жеткен кешегі жас журналист Қуаныш Сұлтанов осыдан 56 жыл бұрын үш бірдей шопан баласын өлім аузынан, ажал тырнағынан құтқарып қалған дәрігер Николай Марковичтің шеберлігі мен біліктілігін дәріптеп жазыпты. Жақсы хабар тарих қойнауында осылай сақталып қалыпты. Осы күндері ақ халатты абзал жандардың қатерлі індетпен бетпе-бет келіп, онымен жан аямай күресіп жатқан ерлігі өткенмен үндесіп, жалғасын тауып тұрғандай. Дәрігерлер жайлы ақпарат құралдарында жазылып, айтылып жатқан мақала, хабарлар да – келер ұрпаққа қалдырылған эстафета аманатындай. Бұл да ұмытылмайды.

Аудандық газеттің шаңырағынан кімдер тәрбие алмады, кімдер түлеп ұшпады десеңізші! Бүгін олардың біреуі бар, біреулері мәңгілік сапарға аттанып кетті. Республикаға танымал болған Б.Әдетов, С.Садықбаев, С.Сариев, М.Әбдірахманов, Н.Мұрәділов, С.Бейісбаев, А.Байбатша, Б.Үсенбаев, М.Тоқашбаев, Б.Мәжитұлы, Ә.Батталғазиев, Е.Рақымбаев, И.Үмбеталиев, Б.Зәкіров, т.б. осылар сынды от ауызды, орақ тілді, ойы жүйрік журналистер – мақтанышымыз. Оларды біз ұмытпаймыз.

Газетті жасаушы журналистер болғанмен оның, шынайы иесі – халық. Жергілікті тілшілер тірегіміз, жанашырымыз болды. Олардың хат-хабары газет мазмұнын байытты. Кемшілікті сынға алды. Жақсылыққа үндеді. Толғақты мәселелерді қозғады. Тәуелсіздік алған мемлекетіміздің алғашқы қадамдарына қанат бітірді, талаптарына қолдау көрсетті. Оны көпшілікке ұғындырды. Оның бір айғағы – жаман әдет-ғұрыптардан сақтандырып, өнеге істерге бас-тамашы бола білді. Мәселен, Шелек ауданы ақсақалдар алқасының бастамасы, оның өнегелі істері облысқа, арысы республика жұртшылығына таратылды. «Қаламгер» шығармашылық бірлестігі, халық университеті секілді шығармашылық, өнерпаздық отаулары құрылып, «бұлақ көрсең, көзін аш» дегендей жас таланттар мен дарын иелеріне қолдау көрсетілді.

Сөз – ұлы қару. Оны ғұлама хакім Абай айтқандай, «жүректен тербеп» қолдана, пайдалана білсек жетістікке жол ашары хақ. Газет – тәрбие мектебі, аудан айнасы, оның хатталған шежіресі. Қуаныш қуанышқа ұласып, той құтты болсын, құрметті оқырмандар, қадірлі әріптестер.

Әбілбек АЙТАҚЫНОВ,

Бұрынғы Шелек аудандық «Еңбек туы»-«Эмгэк туғи» газетінің бас

редакторы, журналистер одағының мүшесі, Еңбекшіқазақ, Райымбек аудандарының «Құрметті азаматы»

Газет редакциясына бас сұққан зейнеткер ұстаз Ғалия Тоқтабулетова Қызылорда облысының бір ауданында жарияланған естелік әңгімені ұсынған еді. Біздің аумақтан қашықтағы оқиға болса да, өмір-дің осындай көріністері бүкіл елімізге ол кезде тән еді.  

1942 жылдың қыс айы. Абай атындағы колхозда 1 сыныпта оқып жүргенмін. Сол қыста әкем аяғыма қара байпақ әкеліп берген-ді. Апам күнде жүн түтіп, ұршық иіріп, шұлық, қолғапты көп-көп етіп тоқи беретін. Сонда мен балалық қызығушылықпен анамнан:

– Неге күнде-күнде қолғап, шұлық тоқи бересің, – деп сұрағанымда ол:

– Ол керек, бәрі майданға ғой, майданға дейтін күрсініп.

Кісілер келген соң әкем маған қарап:

– Балам аяғыңдағы байпағыңды бере ғой, сен ауылда тоңбайсың ғой, тағы да алып беремін. Ал мынау майданға кетсін, – деп мені алдарқатты.

– Әке бұл солдаттың аяғына симайды ғой, оны не істейді? – дедім.

– Кейін түсінесің, балам. 

Бұл кезде шешем көптен бері тоқып жүрген оншақты қолғап, шұлықтарын келген кісілерге қара байпағыма қосып беріп жатты.

Анамыз іс тігіп отырып та, бір мұңлы әнді ыңылдап, соғысқа аттанған екі баласын күнде ойлап отыратын. Ақыр соңында «қарғыс атқыр Гитлер» деп жалын ата күрсініп ұзақ-ұзақ жылап алатын. Біз бетіне жалтақ-жалтақ қарағанымызды байқаған ол дереу көз жасын сүртіп, шаруасына кірісіп кететін. Әрине, ол кезде анамыздың кімді қарғап жүргенін біле алмай, кейде мұның мәнісін сұрайтынбыз. Сонда ол:

– Ол – нағыз жауыз адам. Сол жауыз соғыс ашпаса, Әлмен, Әлменбет, Шайқыслам, Дүржан, Есжан және басқалар ауылда, өз колхозымыздың жұмысын істеп, ойнап-күліп жүрмес пе еді? – деп, ауылдан соғысқа аттанғандардың аттарын атап күрсінетін.

Әлмен, Әлменбет майданға аттанған ағаларым еді. Әлмен соғысқа 1942 жылдың наурыз айында алынып, сол жылдың 22 желтоқсанында Ленинград шайқасында хабарсыз кетті. Ленинград майданында жүрген әкеме талай рет саусағым майысып хат жазғаным да есімде.

1945 жылдың 9 мамыр күні болатын. 3 сыныпта оқимын. Жайлауға қонған 30-40 шақты қараша үйдің ішіндегі үлкендеуі – біздің мектебіміз. Үзіліске шыққан кезіміз еді. Жайдақ атқа мінген бір кісі қолын бұлғай «Біз жеңдік, жеңіс, жеңіс!» дегенін естіген ауыл адамдары тайлы-тұяғы қалмай мектепке жиналды. Мектеп директоры митинг өткізді. Сондағы жаулықтары желпілдеп мектепке келе жатқан аналардың талай жығылып-тұрғаны, сөйте тұра, келген кісіден әрқайсысы өз ұлдарының қашан келетінін сұрағаны әлі күнге көз алдымда.

Содан бері талай жылдар өтіпті. Сөз соңында айтайын дегенім, әкеміздің баласының аяғындағы соңғы киімін майданға жақын жердегі балаларға жіберуі Отанға деген шексіз сүйіспеншіліктің үлгісі ретінде елестейді де тұрады көз алдыма.

Қанымша НҰРМАШЕВА

Тарих деген ұлы жазбаның әр бетінде бедерленер тұлғалар болады. Олардың бірі көмейінен сөз нілін тамызған көсем, бірі кәрі еменнің тамырындай шатысқан дүниені бірауыз лепеспен шешер шешен, енді бірі аттың жалын жастанып, қара жұрттың қамы деп қара адырларда шашақты найзасына сүйеніп қалғыған батыр болуы бек мүмкін. Ал солардың қатарында ерен еңбектің көрігін қыздырған атан жілікті, қара нардай қажырлы тұлғалардың есімі қосарлана айтылып, қапталдаса таңбаланып жататыны бар! Міне, сондай тұлғамыздың  бірі профессор, «Фармация» компаниясының президенті, медицина ғылымдарының докторы, Еңбекшіқазақ ауданының Құрметті азаматы Үшбаев Кеңесбай Үшбайұлының туғанына 80 жыл толды.

К.Үшбайұлы Алматы облысы, бұрынғы Шелек ауданы, Асы-Саға ауылында 1940 жылдың 2 шілдесінде ата жолын қуған шопан отбасында дүниеге келген. 1947 жылы 1 май ауылына /қазіргі Ащысай ауылы/ қоныс аударып, осы Ащысай ауылындағы сегізжылдық қазақ мектебінің бірінші сыныбына барып, 1958 жылы аудан орталығы Шелекте  онжылдықты медальмен бітіріп шығады. 1960 жылы Алматы мемлекеттік медицина институтының фармацевтика факультетіне өз күшімен оқуға түсіп, оны 1965 жылы ойдағыдай бітірген. Атамыз білім жолында да, ғылым жолында да биік белестерге жеткенін бүкіл әлем біледі десек артық айтпаған болар едік. Ауылымыздың мақтанышы, келешек ұрпаққа үлгі тұтар тұлғамыз Кеңесбай Үшбайұлы тек қана еңбектегі табыстарымен ғана емес, ол өзінің адамгершілігімен, қайырымдылығымен де елге танымал азамат. «Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» демекші 2019 жылы өзі оқыған Ащысай ауылындағы Ш.Уәлиханов атындағы орта мектебімізде мектеп директоры Нүркен Ыдырысұлы және мектеп ұжымының ұйымдастыруымен болған арнайы кездесу өтті. Кездесуде мектеп оқушылары өз өнерлерін көрсетіп, сұрақта-рын қойып, мәні зор жауаптарын алды. Кездесуге мектебіміздің бұрынғы директорлары Нұрманбетова Баян Қаппасқызы мен Төргеев  Айдос мырза да келіп лебіздерін білдірді, атамыздың сыныптастары Асылбүбі апа мен Қайныш апа да кейіпкеріміздің балалық шағына саяхат жасады. Өмір жолын дәріптеуде «Ауыл мақтанышы» атты ғылыми жобасымен өлкетану бағыты бойынша аудандық білім бөлімі ұйымдастырған КҒА-на 2018-2019 оқу жылында қатысып мектебіміздің мәртебесін көтеріп аудандық, облыстық, республикалық және халықаралық деңгейде 1-орындарды иеленген Арай Абдрахман қызымыз атамызға өзінің шығарған өлең жолдарын оқып берді. Жетекшісі тарих пәні мұғалімі Ұлтуар Ерғали жоба жұмысы барысында Кеңесбай атамызбен арнайы кездесудегі бейнежазбаларымен бөлісті. Атамыз оқушылардың бойына сенімділік ұялатып, алдыларына үлкен мақсат қоя білулеріне үлкен үлесін қосып ақ батасын берді. Осы кездесудің соңына қарай атамыз өз ауылының түлектеріне сәттілік тілеп ҰБТ-да 100 балдан жоғары жинаған оқушыларға 100 мың теңгеден сыйақы беретінін және өте жақсы оқитын оқушыларға ай сайын 1 жыл бойы шәкіртақы тағайындап, ақшалай көмек көрсететінін айтқан болатын. Аталған оқу жылында 4 оқушы Бек Керімбек, Әсем Әліппек, Гаухар Кайымбек, Мирас Асқар 100 балдан жоғары жинап, атамыз өз сыйақысын табыс-тап және үздік 10 оқушыға шәкіртақы тағайындады. 2019-2020 оқу жылында 10 оқушыдан ауыспалы түрде шәкіртақысын ай сайын алып отырды. Бұл қайырымдылық бір ұшы ғана, айтылмағаны қаншама. Атамыздың еңбегі ауылымыз үшін де, мектебіміз үшін де өте зор.

Міне осындай аты дүние-жүзіне белгілі Кеңесбай Үшбайұлының еңбек жолын келер ұрпаққа мақтанышпен жеткізе аламыз. Кеңесбай Үшбайұлы достың, туыстың қадіріне жете білген тұлға, өз замандастарымызға үлгі ретінде мақтанышпен көрсете аламыз. Дара тұлғаның туған ауылымыз Ащысай үшін еңбегі айтып жүрерліктей. Ауылымыздан осындай үлкен, кереметтей жетістіктерге жеткен, өмірдің зор белестерін  бағындыра білген ел мақтанышы деп атауға лайықты тұлғаны сұраса біз осы Кеңесбай Үшбайұлын айтар едік. Әрқашанда жадырап, жарқырай беріңіз! Аман болыңыз Кеңесбай ата!

Ш.Уәлиханов атындағы орта мектеп ұжымы