Бүгінгі таңда Ұлы Отан соғысының жеңісіне 75 жыл толып отыр. Осы Ұлы Жеңістің арқасында біз тәуелсіз мемлекетте, ашық аспан астында, бейбіт елде өмір сүріп жатырмыз. Әрине, бұл жеңіс бізге оңай жолмен келген жоқ. Бұның бәрі біздің сол майданда Отан үшін жанын қиған, ауыр жарақат алған батыр бабаларымыздың ерлігі. Олардың ішінде менің үлкен атам да бар. Атам Жүзбайұлы Нүрекен 1921 жылы 7 ақпанда Ақтөбе облысы Байғанин ауданында туылған. 1941  жылы жоғарғы оқу орнының  ІІІ курсында оқып жүрген кезде фашистік Германия тұтқиыл шабуыл жасап, Ұлы Отан соғысы басталып кетеді. Сол сәтте Отанын, елін қорғау үшін көптеген ер жігіттер әскерге шақыртылады. Шақыртылғандардың ішінде менің де атам Ленинград қаласындағы майданға аттанады.  

Атам және жауынгерлер Ленинградттағы трактор зауытын қорғайды. Ал немістер зауытқа ұшақпен жарылғыштар тастайды. Ал менің атамның сол қолына, кеудесіне оқ, желкесіне снарядтың жарықшағы тиеді. Жарылғыш заттың және оқтың салдарынан атам ес-түссіз қалады. Содан соң атам госпитальде алты айда емделіп шығады. Бұл сәтте майдан жалғасып жатқан. Атам қайта соғыс алаңына аттанады. 1945 жылы Ұлы Отан соғысы КСРО жеңісімен аяқталады. Атам елге аман-есен оралады. Отбасын құрып, балалы-шағалы болады. 1989 жылы 68 жасында өмірден өтеді.

Мен үлкен атаммен мақтанамын. Сол мақтаныш сезімі маған кеудеме жыр жолдарын құяды.   

Оттан да ыстық Отанға,

Қызметі адал қашанда,

Елім деген ерен ер,

Болды менің атам да.

Жау жүректі жауынгер

Сұрапыл соғыс алаңда,

Менің атам майдангер

Ерлігі мәңгі санамда! – деп өмірден өзі өтіп кетсе де, артында қалған  ұрпақтары, біздер,  атамның ерлігін ұмытпай, мәңгі есте сақтаймыз. 

Олардың  ерлігі бүгінгі күні әрбір ұрпақтың патриоттық сезімін оятып, руқын асқақтататыны сөзсіз.

Жеңіс күні жақындаған сайын атам тірі болса, Ұлы Жеңістің  75 жылдығын  қарсы алып, қуаныштан көзіне жас алар ма еді  деп ойлаймын.

Шіркін! Атам тірі болғанда ғой, қолынан ұстап, жетектеп, мерекелік салтанатты шерулерге барар ма едік деген ыстық сезім жүрегімді мазалайды.

Мерей ТАДЖИҒАЛИЕВА,

В.Терешкова атындағы

 орта мектебінің 5-сынып оқушысы

***

Ардагер әкем – мақтанышым!

Жеңістің оңайлықпен келмегенін біліп өстік. Төрт жылға созылған соғыста миллиондаған боздақтар майдан даласында ерлікпен қаза тапты. Біреулердің бауыры, әкесі, атасы қан майданнан оралмай, бала жетім, ана жесір қалып, әр жанұяның көрген қиыншылықтары аз емес еді.

Тескенсу ауылының өзінен қаншама азамат соғысқа аттанып оралмады, қаншама шаңыраққа қара қағаз келді. Соғыстан аман-есен оралған аталарымыз бен әкелеріміз еңбекке араласты.

Мен де соғысты көзімен көріп, майдан алаңында болған соғыс ардагерінің қызымын.

Әкеміз Алишеров Сейсембек 1921 жылы Тескенсу ауылында дүниеге келген. 1942 жылы соғысқа аттанған. Әкемнің өз аузынан естігендерін қысқаша баяндайын. «Уфа қаласындағы алты айлық курста оқыдым. Соғыста 3-корпус, 15-атты әскер полкында болдым. Смоленск түбінде кескілескен ұрыс, Курск шайқасы есімнен кетпейді. Біздің дивизия Украина, Белоруссия, Молдавия, Балтық жағалауы елдерін гитлершілерден азат етті.

1943 жылы Бас қолбасшыдан мақтау қағазын алдым. Львов қаласы азат етілгеннен кейін «Қызыл Жұлдыз» орденімен марапатталдым.

1944 жылы Одер өзенінің бойында 7 күн жаумен қиян-кескі ұрыс болды. Жауға ешқандай беріспедік. Қоршауды бұзып шықтық. Қатты қырғын болды, өлген адамда есеп жоқ. Немістер басып алған Румыния, Болгария, Венгрия, Полшаға көмекке келдік.

ІІ дәрежелі «Отан соғысы ордені», «Кенисберг» медалі т.б. бірнеше орден, медальдарым бар». Жеңісті Берлинде қарсы алып, елге 1946 жылы 15 маусымда оралғанын еске түсіретін еді.

Әкемнің арманы – соғыс аяқталып, елге аман жеткен жағдайда аянбай еңбектеніп, ауылыма қызмет етемін деген ойы жүзеге асты. Туған ауылына келісімен жұмысқа кірісті. Қоғамдық мал шаруашылығын дамытуға, егін, темекі, су шаруашылығында бригадир, ферма меңгерушісі, мұрап, председательдің орынбасары сияқты әртүрлі жұмыстарды атқарды. Қай жұмыста да өз міндетін абыроймен істеуші еді. Еңбегі маңдай терімен келді. Көп жұмыс істеп, аз демалғанын білемін. Қартайып, зейнеткерлікке шыққаннан кейін де еңбектен қол үзбей, совхозда арендатор болып еңбек еткені көз көргендердің есінде. Қарт майдангер әкем мына жарқын заманға тек тыныштық тілейтін еді.

Әкем 75 жасқа келгенде ғана жұмысты тоқтатты.            Совхоз әкімшілігі ат мінгізіп, шапан жауып 75 жылдығын атап өттік. Осыған дейін әкем ат үстінен түспеді. Өз ісін шексіз сүйді. Артынан ілескен ізбасарлары қазір сексеннің сеңгірінде. Кезінде Жеңіс мейрамының қарсаңында мектепке шақыратын, ардагерлерді ауданға жинайтын. Мейрам күні ауылдағы ескерткішке кеуделері орден, медальдарға толы болып келуші еді, бірте-бірте қатарлары сирей бастады. «Елу жылда -ел жаңа» демекші, соғыс ардагерлері бүгінде ауылымызда жоқ.

Соғыс отының өшкеніне 75 жыл өтсе де, ата-әкелеріміздің қаһармандық ерліктерін ешқашан ұмытпаймыз. Соғыс ардагерлері мен тыл еңбеккерлеріне деген сүйіспеншілік пен құрмет бүгінгі және келер ұрпақтың жүрегінде мәңгі сақталады.

Салтанат Алишерова,

Тескенсу ауылының тұрғыны

Поздравляем наших ветеранов!

Министерство труда и соцзащиты населения проработало с акиматами и Центральным советом РОО «Организация ветеранов РК» вопрос одинаковых сумм единовременных выплат ветеранам и инвалидам Великой Отечественной.

В канун наступающего Дня Победы в Енбекшиказахском районе проживают шестеро ветеранов Великой Отечественой войны. Каждому из них  уже вручена единовременная выплата в сумме один миллион тенге.  Кроме того, социальную и материальную помощь фронтовикам окажут местные предприниматели, предприятия и организации. С наступающим праздником, дорогие защитники Родины! От имени совета ветеранов района желаю вам крепкого здоровья, семейного благополучия, почета и уважения от младших поколений! Низкий вам поклон!

Тлеулес УЗАКОВ, председатель  совета районной организации ветеранов

***

Солтанбай Жарықбасов

Солтанбай Жарықбасов 1925 жылы 17 ақпанда Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Алға       ауылында дүниеге келген. 1943 жылдың қаңтарында Ташкенттегі мергендер курсында оқып, сәуір айында әскерге аттанады. Забайкалье майданындағы 25-ші қызыл тулы механикаландырылған бригаданың құрамында 1-ші батальонының, 1-ші ротасының, пулемет бөлімшесінің командирі болған. Жапондықтарға қарсы соғысқа қатысқан. 1950 жылдың сәуірінде Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданының Алға ауылына оралып, колхоздың есеп комиссиясының төрағасы қызметін 1951 жылдың тамызына дейін атқарады.1951 жылы Түрген педагоги-калық училищесін, 1969 жылы Қазақ педагогикалық институты-ның тарих факультетін сырттай бітірген. 1951 жылдың қыр-күйегінен 1956 жылға дейін Алексеевка және Ключи орталау мектептерінде мұғалім болып істеп, 1956 жылдан Алға бастауыш мектебінің меңгеруішісі, оқу ісінің меңгерушісі, 1971 жылдан 1985 жылға, яғни зейнеткерлікке шыққанға дейін, мектеп басшысы қызметтерін абыроймен атқарды. 1992 жылдан бері Бәйтерек ауылдық округі ақсақалдар алқа-сының төрағасы болып, еліне еңбегін арнаудан жалыққан емес. Солтанбай атамыз бұл күнде аудан тұрғындарының алдында беделі жоғары,  Еңбекшіқазақ ауданының құрметті азаматы, «Нұр Отан» партиясының мүшесі. 1 дәрежелі «Отан соғысы» орденімен және «1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің мерейтойлық, мерекелік медальдарымен марапатталған ақсақал – сегіз баласынан немере, немерелерінен шөбере сүйіп отыр. Өзінің үлкен әулетіне 2014 жылы Алматы облысы бойынша «Мерейлі отбасы» атағы берілді. Өмір жолы өнеге мен парасатқа толы қариямыз өзінің кіндік қаны тамған Алға ауылында, ауылдастарының ақылшысы  болып ғұмыр кешуде.

***

Николай Савраев

Савраев Николай Григорьевич родился 6 сентября 1925 года в селе Сарыкамыш Ужанихинского района Новосибирской области.

До призыва в армию работал бригадиром поливной бригады колхоза «Коминтерн» Каргатского района Новосибирской области.  В 1943 году был призван в армию. Обучался в школе младших командиров (по охране особо важных объектов промышленности), в составе 22-го полка и 32-й дивизии воевал на Западной Украине, в Белоруссии, в 1944-1949 годах участвовал в борьбе с бандеровцами. Младший сержант. В 1944 году был контужен. В 1949 году демобилизован. С 1949 года по 1957 год работал заведующим МТФ, учетчиком полеводческой бригады колхоза «Ярославский», с  1957 до 1985 года, то есть до выхода на пенсию, работал водителем-механиком совхоза «Иссык» Енбекшиказахского района. Был членом КПСС.

Награжден орденом Отечественной войны, медалями «За Отвагу», «Маршал Жуков», «Ветеран труда» и  юбилейными медалями «20 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «30 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «40 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «50 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «60 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 65 жыл». Проживает в селе Болек Болекского сельского округа.

 ***

Жылқыбай Тәжіқұлов

Тәжіқұлов Жылқыбай 1923 жылғы 10 қарашада Өзбекстанның Бұхара облысының Тамды ауданында дүниеге келген. Жастай жетім қалғандықтан 1933 жылдан Беруни ауданындағы «Естемес» балалар үйінде тәрбиеленген.

Беруни ауданында мал дәрігері мамандығы бойынша жұмыс істеп жүргенінде 1941 жылы әскерге шақырылады. Сол мезгілде Саратов облысының Пугачев қаласында кіші командир курсын бітіріп, соғысқа аттанады. Ерлігімен көзге түскен Ж.Тәжіқұлов 100-ші жеке атқыштар бригадасында батальон командирі болып, қол бастаған. Калинин қаласы мен Украина жерін азат етуге қатысқан атамыз, Қазақтың батыр қызы Мәншүк Маметовамен бір полкте болып, жаумен шайқасқан. 1944 жылы оқ ұшқындары тигендіктен екі көзі көрмей, оң қолы тартылып жаралануына байланысты еліне оралып, ауыл шаруашылығында мал дәрігері болып 1967 жылға дейін қызмет атқарады. 1967-1989 жылдары аралығында зейнеткерлікке шыққанға дейін май заводында қойма меңгерушісі болып жұмыс істеген. «Красная звезда», 1 дәрежелі «Отан соғысы» ордендерімен,  «За отвагу», «За боевые заслуги» және «1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске арналған  мерекелік медальдармен марапатталған. 7 баласы, немересі, шөбере сүйіп отырған қариямыз 2011 жылдың қараша айында отбасымен, тарихи отаны Қазақстанға көшіп келіп, Есік қаласында тұрып жатыр.

 ***

Мұзапар Шәріпов

Мұзапар атамыз Ұлы Отан соғысына дейін Ташкенсаз ауылындағы «Қызыл-Шарық» колхозында жұмыс істеген. 1942 жылғы сәуір айында әскер қатарына шақырылып Украина аумағында 365-ші жеке атқыштар дивизиясында, 1943-1944 жылдар аралығында 191-ші атқыштар дивизиясында автоматшы, пулеметші, нысанашы болып шайқастарға қатысқан. 1945 жылдың маусым айында Манчжурияға аттанады.

Армия қатарынан 1949 жылы елге оралып, 1952 жылға дейін аудандық жол құрылысында, 1954 жылға дейін аудандық құрылыс мекемесінде құрылысшы болады. 1954 жылдан бастап зейнеткерлікке шыққанға дейін «Социализм» совхозында ауыл шаруашылығының түрлі салаларында еңбек етеді. Екінші дәрежелі Отан соғысы орденімен, «Маршал Жуков» медалімен және «1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске арналған мерейтойлардың мерекелік медальдарымен марапатталған. Еңбекшіқазақ ауданының Ташкенсаз ауылдық округінің Ташкенсаз ауылында тұратын қартымыздың 8 баласы, немересі, шөбересі бар.

 ***

Кузьма Коноваленко

Коноваленко Кузьма Кондратьевич родился 14 сентября 1927 года в Кемеровской области.

До войны работал плотником стройцеха на Сахалине. В 1945 году был призван в ряды Советской Армии. В составе Дальневосточного фронта принимал участие в боевых действиях против японских милитаристов на Курильских островах. Был в составе морской пехоты. После демобилизации в 1951 году работал строителем на Сахалине, здесь же окончил курсы шоферов. По призыву на целину переехал в село Первомайское Павловского района Алтайского края, где работал шофером совхоза «1-мая».В 1964 году, прибыв в Алматинскую область, работал шофером в совхозе «Талгарский" Енбекшиказахского района, с 1965 года водитель 4-й Алматинской автобазы, до выхода на пенсию – в 1969-1977 годах шофер Алексеевской ППС. Награжден орденом Отечественной войны второй степени, медалями «За победу над Японией», «Маршал Жуков» и юбилейными медалями «20 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «30 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «40 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «50 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «60 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.», «1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 65 жыл». Проживает в селе Байтерек Байтерекского сельского округа.

 ***

Максим Утлов

Утлов Максим Тимофеевич родился 15 августа 1918 года в селе Медведка Тюменского района Алтайского края.

Призван в ряды Советской Армии в 1941 году. В 1942 году окончил школу радиотелеграфистов и был направлен на Северо-Западный фронт. В 1943 году направляется радиотелеграфистом в Иран в связи с Тегеранской встречей глав государств СССР, США и Англии. Демобилизован в 1946 году. С 1947 года работал электриком, управляющим, директором магазина, заведующим общепита колхоза «Дегерес» Жамбылского района Алматинской области, с 1966 года до выхода на пенсию – экспедитор, заведующий складом совхоза «Талгарский» Енбекшиказахского района. Награжден орденом Отечественной войны второй степени, медалью ««За победу над Германией» и юбилейными медалями. Проживает в селе Байтерек.

ТҮЙІН ОРНЫНА: Ұлы Жеңіс бізге не берді? Дербестік... Тәуелсіздік! Міне, біздің бұл өмірдегі басты құндылығымыз. Алайда, дархан даламызда қаншама қан төгілді, жетім бала мен жесір ана жасынан кейінгі ұрпақтың жүрегі езілді. 4 жылға созылған сұрапыл соғыста 1 млн 200 мың қазақстандық жауынгердің 600 мыңы отты ортадан еліне оралмады. Кеңес одағының 27 миллионға жуық адамы ұрыс алаңында жан тәсілім етті.  Иә, бәрі өтті, кетті. Ендігі майдангерлеріміздің саны да жыл санап кеміп келеді. Әлбетте,  бұл табиғи жаратылыс заңы. Десек, те елдік мұрат жолында жастығын да, күш-жігерін де жұмсаған Батырларымыздың ерліктері ел есінде, ұрпақ жадында мәңгі сақталады. Бүгін ауданымызда көзі тірі 6 ардагер қалды.  кейінгі ұрпақ парызы – осынау майдангерлеріміздің жүріп өткен жолын тарих парағында таңбалау. Қуантарлығы сол, ел басына күн туып, ұлт саулығы сынға түскен бүгінгі сәтте ауданның ерікті жастары ардагерлерімізді де ұмытпай, үйлеріне барып, қолынан келген көмекті жасап жатқанының талай мәрте куәсі болдық. Міне, ұрпақтар сабақтастығы дегеніміз осы болса керек. Лайым, елім деген ерлеріміз, ерім деген еліміз аман болсын!

Қазіргі білім беру жүйесінің мақсаты – бәсекеге қабілетті маман дайындау екендігін ескеріп, тұңғыш президентіміз Н.Ә.Назарбаев «Мәңгілік ел» болуымыз үшін тұтас қоғамның және әрбір қазақстандықтың санасын жаңғыртудың төмендегідей бірнеше бағыттарын ұсынды. Олар – бәсекеге қабілеттілік, прагматизм, ұлттық бірегейлікті сақтау, білімнің салтанат құруы, Қазақстанның революциялық емес, эволюциялық дамуы, сананың ашықтығы.

Тұңғыш Президентіміз аталған жаңғырудың негізгі қызметі мен ерекшеліктеріне ой жүгіртіп, маңыздылығына тоқталады: «Жаңғыру атаулы бұрынғыдай тарихи тәжірибе мен ұлттық дәстүрлерге шекеден қарамауға тиіс. Керісінше, замана сынынан сүрінбей өткен озық дәстүрлерді табысты жаңғырудың маңызды алғы-шарттарына айналдыра білу қажет. Егер жаңғыру елдің ұлттық-рухани тамырынан нәр ала алмаса, ол адасуға бастайды. Сонымен бірге, рухани жаңғыру ұлттық сананың түрлі полюстерін қиыннан қиыстырып, жарастыра алатын құдіретімен маңызды».

Бағыттардың барлығы да өзекті. Дегенмен білім саласының маманы ретінде төртінші бағыт «Білімнің салтанат құруы» атты жаңғыруына тоқталсам.

Кез келген күштің дәрежесі бірлікте, ендеше рухани жаңғырудың тағы бір қыры, елді бірлік пен татулыққа шақыру болып табылады.

Қазақ үшін прагматизм керек. Жаңа дәуір сынақтарын бәсекелік қабілеті ерекше ел ғана еңсере алады. Десе де, еліміздің өзгелерден дараланып тұруының бірден-бір жолы – ұлттық болмысымызды сақтау.

Тұңғыш Президентіміз білім және ғылымға ерекше басымдық беріп отыр. «Білімді болуға ұмтылу – біздің қанымызда бар қасиет» атты мақаласында: «Білімді, көзі ашық, көкірегі ояу болуға ұмтылу – біздің қанымызда бар қасиет. Тәуелсіздік жылдарында қыруар жұмыс жасалды. Біз он мыңдаған жасты әлемнің маңдайалды университеттерінде оқытып, дайындадық. Бұл жұмыс өткен ғасырдың тоқсаныншы жылдарының басында қолға алынған «Болашақ» бағдарламасынан басталды. Елімізде өте жоғары деңгейдегі бірқатар университеттер ашылды, зияткерлік мектептер жүйесі қалыптасты. Басқа да көптеген іс тындырылды. Дегенмен, білімнің салтанаты жалпыға ортақ болуға тиіс.Табысты болудың ең іргелі, басты факторы білім екенін әркім терең түсінуі керек. Жастарымыз басымдық беретін межелердің қатарында білім әрдайым бірінші орында тұруы шарт. Себебі, құндылықтар жүйесінде білімді бәрінен биік қоятын ұлт қана табысқа жетеді», – деп жазады Тұңғыш Президентіміз.

Қазақстан әлемде жоғары білімді, халық үш тілді де: қазақ тілін – мемлекеттік тіл ретінде, орыс тілін – ұлтаралық қатынас тілі ретінде және ағылшын тілін – жаһандық экономикаға нәтижелі өтудің көмекші тілі ретінде еркін меңгерген ел болып танылуы керек.

 «Ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлыңғыр болмайды» дегендей, жас ұрпаққа саналы, мағыналы, өнегелі тәрбие мен білім беру бүгінгі күннің талабы. Білімнің адам өміріндегі ең шешуші рөл атқаратыны әркімге де түсінікті. Ол танудың, түсінудің, дамудың құралы. Білімді болу – біздің мемлекетіміздің халықаралық байланыстарын дамытуға мүмкіндік беретін тұлғааралық және мәдениаралық қарым-қатынастардың аса маңызды құралы болып табылады.

Жаңа жағдайдағы рухани жаңғыру баршамызды жаһандық өзгерістерге және жаңашылдықтарға дайындық және ұтымды ұмтылысты қажет етеді. Өйткені бұлар – біздің ұлтымыздың болашағы мен рухани әлеуетіне тікелей қатысты. Біз, қазақ ұлты рухани жаңғыру арқылы өркениетті әлемнің ажырамас бөлігіне айналамыз. Бұл – біздің тарихи таңдауымыз.

Мен қорыта келе Тұңғыш Президентіміздің сөздерін толық қолдай отырып, рухани мәдениеттің дамуы үшін білімнің қайнарынан сусындап, биік адами құндылықтардың кемелдену барысында әрбір маман иесі кәсіби қызметін жоғары деңгейде жүзеге асыруы қажет екендігін түсінемін.Тұңғыш Президентіміз рухани жаңғыруға қатысты ұстанымдары, әсіресе білім саласы ұлттың дамуына әсер ететін ең маңызды фактор деп санаймын. Жас-тарымыз басымдық беретін межелердің қатарында білім алу әрдайым бірінші кезекте тұруы міндет деп есептеймін.

Бәтес АМАНОВА,

Еңбекшіқазақ аудандық білім бөлімінің басшысы

Жаһандану заманында әлемде күн сайын жаңа мамандықтар пайда болуда. 2030 жылға дейін 57 мамандық жойылып, оның орнына 186 жаңа мамандық пайда болады. Ал біздің елде төрт жылдық оқуын тәмамдаған жастар өз мамандықтары бойынша жұмыс таба алмай жатыр.

Республикамызда 4 миллионнан астам жастар болса, соның 3,7% (81 мың адам) – жұмыссыздар, ал 23% өздеріне жұмыс істейтіндер қатарында. Жұмыспен қамтылған жастардың жалпы саны – 2 миллион 100 мың адамды құрайды. Бірақ жұмыссыздар қатары бұл көрсеткіштен әлдеқайда көбірек болуы мүмкін.

Жастардың жұмыссыз қалуының себептерінің бірі – нарық талабына сай емес мамандықтардың қаптап кетуі. Яғни ҚР өз егемендігін алғаннан соң елімізде экономисттер мен заңгерлердің тапшылығы қатты байқалып, осы мамандықтарға деген сұраныс өте жоғары болды. Бұл үрдіс 2005-2008 жылдарға дейін жалғасты. Кейіннен жастардың осы мамандыққа тым көп түсуінен елімізде осы саладағы жұмыссыздардың саны өсті. Соған орай соңғы бес жылда мемлекет осы екі мамандыққа грант санын мүлдем азайтып тастады. Бұл саясат жастарды өзге кәсіпті таңдауға итермелеу болғанымен, әлі толығымен шешімін таппады.

Ал екінші себеп – жұмыс берушінің жас түлектен тәжірибені талап етуі. Магистратураны халықаралық қатынастар мамандығы бойынша бітірген жастардың бірі –Марғұлан есімді жігіт. «Мен бакалаврды бітіргеннен соң бірден жұмысқа кіріп, өзімнің армандаған өмірімді сүремін деп ойлаған едім. Бірақ олай емес болып шықты. Мені ешбір компания не мемлекеттік мекемелер жұмысқа алмады. Себебі тәжірибем жоқ және магистратураны бітіруім шарт екен. Содан оқуымды жалғастырып, тағы екі жыл университет қабырғасында жүрдім. Енді жұмысқа тұрамын дегенімде тағы сол тәжірибесіз жұмыс жоқ екенін түсіндім» дейді жұмыссыз Марғұлан.

Қазақстан Республикасының бірінші президенті Нұрсұлтан Назарбаев «2050 Стратегиясында» «Әлемдік тұрақсыздықтың басты қатері – жұмыссыздықтың өсуі. Елде жүзеге асырылып жатқан мемлекеттік те, салалық та – барлық бағдарламалар, тек әлдебір бөліктері емес, барлығы нақты жұмысқа орналастыруды қамтамасыз етуі тиіс» деп атап көрсетті. Осы жарлықтан соң мемлекеттен жастар арасындағы жұмыссыздық мәселесін жою мақсатында «Жас кәсіпкер» жобасына бюджеттен 89 миллиард теңге бөлінді. Оқығандардың кем дегенде 20% өз бизнестерін бастауы шарт. Ал Білім және ғылым министрлігінің «Жас маман» жобасы 210 мың жасты қамтиды деп күтілуде. Жастарды индустриалды және қызмет көрсету салалары бойынша 100 мамандық түрлерін, 200 модернизацияланған оқу орындарында  оқыту көзделуде. Мемлекет тарапынан жастар арасындағы жұмыссыздық мәселесін шешу мақсатында «Жұмыспен қамту – 2020», «Серпін – 2050», «Дипломмен  - ауылға», «Жас маман» сынды бағдарламалар болғанымен, жұмыссыздар саны азаймауда. Сондықтан бұл өзекті мәселені басқалай шешудің жолдарын қарастыру керек. Біріншіден, бакалавр немесе колледждегі жас түлектер өз мамандығы бойынша әр демалыс сайын тәжірибе жинау мақсатында жұмыс жасаулары керек. Яғни қағаз жүзінде емес, шынайы мекемелерде жұмыс істеу арқылы шыңдалады және мол тәжірибе жинайды. Ол үшін мемлекет тарапынан жұмысқа уақытша тұру бойынша көмек қажет. Екіншіден, мемлекеттік грантта оқыған жастарды университет жұмыспен қамтуға міндеттелуі керек. Үшіншіден, гуманитарлық білім саласындағы гранттар санын азайтып, техникалық мамандықтарға тегін оқу санын көбейту керек. Атап айтқанда, инженерлерден бастап ақпараттық технологиялар саласының мамандары, нанотехнологтар, биотехнологтар, архитекторлар, құрылысшылар мен дизайнерлер және т.б. болып жалғасады. Сонымен қатар қызмет көрсету саласының қызметкерлері, 3 тілді жетік меңгерген мұғалімдер мен дәрігерлер де бар.

Эльмира Асанқызы