Қарт Алатаудың етегінен орын тепкен ауданымыз талайды тамсандырған тұмса табиғатымен адамды еріксіз баурайды. Сылдырлап аққан мөлдір бұлақ, тау жағалай тасыған өзен, қойнауы малға толған көк жайлау. Барлығы – Тәңірдің бізге берген сыйы. Осы байлықты қызықтап, тамашалауға келген жұртқа жағдай жасап, туристік саланы дамытуға ауданымыз баса назар аударуда. Оған аудандық кәсіпкерлік бөлімінің басшысы Нұрболат Серғалимен жасаған сұхбат барысында көз жеткіздік.

– Нұрболат Серғалиұлы, көркіне көз тоймас ауданымыздың табиғаты бір көрген жанды баурап алары хақ. Осы байлығымыз туризм саласын дамытуға мол мүмкіндіктер ашады емес пе?

– Оныңыз рас, Еңбекшіқазақ ауданы ішкі туризм саласында үлкен мүмкіндіктерге ие. Мемлекетіміздің ірі мегаполисіне жақын орналасқан табиғаты керемет Түрген шатқалының, Асы жайлауының, Бартоғай су қоймасының, дендробақ және тағы басқа орындар мен белгілі археологиялық, тарихи ескерткіштерінің туристік саланы дамытудағы мүмкіндігі жоғары.

Бүгінгі таңда аудан әкімдігімен туризмді дамыту мәселелеріне көп көңіл бөлінуде. Мәселен, облыс әкімінің тапсырмаларын ескере келе, ауданда туризмді дамыту бойынша тиісті іс-шаралар жоспары әзірленген. Аудан әкімінің сайтында аудандағы туризм нысандары мен олардың бағыттары туралы мәлімет орналастырылған. Ауданымыздың экономикасы үшін туризм саласы дамуының маңыздылығын ескере отырып, жоспардың орындалуы қатаң бақылауға алынған.

– Атқарылған және жоспардағы жұмыстарға тоқталып өтсеңіз.

– Туристердің жайлы және қауіпсіз жүріп-тұруы үшін жол инфрақұрылымдарын жақсарту бойынша қажетті шаралар қабылданған. Мәселен, Құлжа тас жолы ретке келтіріліп, туристік бағыттағы бірталай жолдар жөндеуден өткізілді. Шетелдік және отандық туристерге түсінікті болуы үшін үш тілде жол көрсеткіштер орналастырылды. «Батыс Еуропа-Батыс Қытай» автодәлізінің құрылысы жүргізілді. Осы жолдың бойында туризм мен қызмет көрсету нысандарын орналастыру үшін жалпы көлемі 7 гектар болатын бірнеше жер учаскелері дайындалған.

Тағы бір ауқымды жоба – Үлкен Алматы арнасының бойындағы жолды күрделі жөндеуден өткізуге жобалық-сметалық құжаттама әзірленген. Аталған  жолдың жөндеу жұмыстары аяқталғаннан кейін ауданның аграрлық саласының жетістіктері мен ауылшаруашылық өнімдерін өндіру үдерісін көрсететін арнайы ұйымдастырылған орындарды көрсету мақсатында велосипедпен серуендеуге мүмкіндік береді.

Оған қоса, ауданымызда орналасқан Шарын шатқалына апаратын 10 шақырым автожолыға 2018 жылы облыс орталығынан 500 млн теңге қаржы бөлініп, күрделі жөндеу жұмыстары атқарылған. Есік көліне шамдар орналастырылып, автокөлік жолы да күрделі жөндеуден өтті.

– Табиғат аясынан бөлек, қызмет көрсететін туристік нысандар бар ма ауданымызда?

– Әрине, табиғи қорықтар мен мұражайлар және археологиялық ескерткіштерді аралатудан бөлек туристерді қызықтыратын ауданда басқа да нысандар жұмыс істеуде. Туристердің арасында аса танымал шағын зообағы мен африкандық түйе құстарды өсіру, бекіре мен бахтах балығын өсіру шаруашылығы. Мұнда демалушылардың қарасы үзіл-мейді. Әсіресе, түйеқұсты (страус) қызықтап келетіндердің саны күннен-күнге артуда. Ұлттық өнерімізді насихаттап, әлемнің түпкір-түпкірінде ел намысын қорғап жүрген «Жеті Қазына» ұлттық-мәдени орталығы қызмет көрсетуде.

– Қандай инвестициялық жобалар қолға алынуда?

– Ауданда туристерді орналастыруға арналған нысандар жеткіліксіз болғандықтан, олардың санын көбейту мақсатында инвесторларды тартуда бірқатар жұмыстар жүргізілуде. Мәселен, экотуризм сияқты жаңа туристік саланы дамыту қолға алынды. Түрген ауылдық округінде «Камзолдаева» жеке кәсіпкерлігі қымыз және шұбат сусындарымен, табиғи өніммен тамақтандыратын экологиялық таза табиғи материалдардан салынған 8 үйдің  құрылысын аяқтап, 2017 жылдың 1 маусымынан бастап іске қосты.

Таулы аймақтарымыз мүмкіндіктерге толы болғандықтан, экстремалды туризм бағыты да дамытылуда. Малыбай ауылдық округіне қарасты Шелек өзенінің бойында «Рафт Сервис» ЖШС-інде салмен жүзу спорты негізінде, кемпинг лагерінің құрылыс жұмыстарын жүргізді. Жалпы жобалық құны 20 млн теңге, жаңа 15 жұмыс орны құрылды.

Саймасай ауылдық округінде «Assorti Rancho» жеке кәсіпкерлігі тарапынан 2017 жылы жалпы инвестициялық құны 30 млн теңге болатын жаңа 12 жұмыс орнымен қамтылған демалыс аймағы іске қосылды.

«Экстремал Спорт Туризм» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі тау шаңғы инфрақұрылымының дамуын іске асыруда.  Аумақтық үйлестіру кеңестің 2018 жылдың 6 ақпанындағы №1 хаттамасымен жоба ретінде өткізілді. Жобаның жалпы құны – 732,7 млн теңге.

«Ескене» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» республикалық тас жолының бойында ауданға келген туристерді және жол жүрушілерді қабылдауға арналған заманауи, стандартқа сәйкес жол бойындағы қызмет көрсету кешенін салу жобасы облыстық комиссиядан инвестициялық жоба ретінде оң шешім алды. Бүгінгі таңда сұралған жерінің құжаттары рәсімделуде. Жоба құны 600 млн теңге, болашақта жаңа 15 жұмыс орны ашылмақ.

– Әлемді коронавирус жайлаған қиын сәтте туристік сала тұралап қалған жоқ па? Оларға мемлекет тарапынан қандай жеңілдіктер қарастырылуда?

– Қазіргі уақытта ауданда 7 қонақ үй, 1 қонақ жай үйі, 3 демалыс үйлері, 3 сауықтыру лагері, 2 аңшылық үйі және 2 демалыс орны жұмыс істеуде. Аталған нысандар ағымдағы жылдың І жарты жылдығында 10 496 адамға қызмет көрсетіп,  туристік сауықтыру қызметінің көлемі 23,9 млн теңгені құрады.

Бүгінде елімізде коронавирус індетінің өршуі туризм саласында жұмыс жүргізетін кәсіпкерлерімізге бірқатар қиындықтар туғызды. Себебі, биылғы жылы індетке байланыс-ты карантиндік шаралардың енгізілуінен туризм науқаны өз уақытынан жұмыстарын кеш бастады. Сондай-ақ, мемлекеттер арасында шекаралардың уақытша жабылуы шетелдік туристердің санын едәуір азайтты.

Алайда, бұл бағытқа көңіл бөлініп бүгінгі таңда ішкі туристерді дамыту шаралары да қолға алына бастады. Төтенше жағдай режимін жариялаған күннен бастап пандемияның бизнеске, оның ішінде туризм саласындағы бизнеске де кері әсерін азайту үшін мемлекетімізде кәсіпкерлерге қолдау көрсетіле бастады. Мемлекеттен салық төлемдерінен жеңілдіктер берілді, төтенше жағдай кезінде несиенің төлем уақыты шегерілді.

Бүгінгі таңда туризм саласындағы мекемелер облыстық бас санитарлық дәрігердің қаулысында көрсетілген ұсы-нымдарды ескеріп, барлық санитарлық нормаларды сақтай отырып жұмыстарын жалғастыруда. 

Негізгі біздің міндетіміз – бұл әлеуметтік-экономикалық өсімді одан әрі тұрақты түрде қамтамасыз ете отырып, туризм индустриясын дамытып, жұмыс орындарын сақтап, салық  түсімдерінің  көздерін арттыру, өндірісті,  кәсіпкерлікті  дамыту басты назарда  ұстау болмақ.

– Уақыт бөліп, сұхбат бергеніңізге рахмет.

Сұхбаттасқан С.Нұрадин

 

– Әл-Фарабиді қазақ елімен қауыштыруға көп еңбек сіңірген Ақжан Машани Дамаскідегі әл-Фараби зиратына қашан және қалай барған?

– Ақжан Машани – әл-Фараби зиратына елімізден тұңғыш барған адам. Ол 1968 жылы Сирия мен Ливанға шыққан туристік топ құрамында болады. «Елшілік қызметкерлерінің бір көмегі тиер» деген оймен Сирияда сол кездегі елшіміз Нуридтин Мухитдиновке Қазақстан ғылым академиясының атынан хат жаздырып алады. Ол кісімен тілдесе алмағанымен елшіліктен әл-Фараби зиратына апаратын машина жіберілетіні туралы хабар алады. Ақаң өзінің «Әл-Фараби және Абай» деген кітабында ол көліктің әбден кешқұрым келгенін және онда үш адам болғанын – «Известия» газетінің тілшісі Н.В.Кобров, қалған екеуі елшіліктен екенін жазған. Сондай-ақ бұл сапарды кітабында былай суреттеген: «Қаланың солтүстік-шығыс жақ бетіндегі бір биік қақпаның алдына келіп тоқтадық. Іздеген Баб-ас-Сағир – Кіші қақпа осы. Алдында кішірек әдемі мешіт, оның бір жағына мрамор тастан жасалған жуынатын орындар. Мешіт ішінде кітапхана сияқты қаланған папкалар, кітаптар... Күзетшісі бізге әл-Фараби қабірін көрсетті. Айналасы сәл ашықтау жерде жатқан жұпыны сұпы, сыртын цементпен сылаған. Басқа ешнәрсе жоқ. «Мұның әл-Фарабидікі екенін сіз қайдан білесіз? Ешбір белгі жазу жоқ қой?» – деп сұрадым күзетшіден. Оның айтуынша белгі басында бұрын болған. Жер сілкінген кезде құлап қалыпты. Одан кейін оны түзеткен кісі жоқ. «Айналасында тұрған мынау қабірлердің бәрінің де белгілері құлаған, бірақ сіз мұның әл-Фарабидікі екеніне шүбә келтірмеңіз. Өйткені бұл зиратта жатқан адамдардың бәрі дәптерде тіркеулі, кімнің қай жерде жатқаны белгілі», – деді күзетші.

Бб-ас-Сағир зираты белгілі адамдарға арналған династиялық жай көрінеді. Онда тек патшалар, пайғамбар нәсілдері, әмірлер немесе солардың ұстазы болған ғұламалар ғана қойылады екен. Сирия әмірі Сайф ад-Дәула әл-Фарабиді өзіне ұстаз тұтқан. Сол себепті ол кісі оны өз қолымен осы жерге қойдырған. Олай болмаған күнде мың жылдан бұрынғы жалпы зираттар жермен-жексен болап кеткен, онан табу мүмкін де емес. Баб-ас-Сағир бір кезде қаланың шетінде қоршау қақпада болған. Кейін қала өскен соң ол ортада қалып қойыпты. Содан кейін  оның айналасын темін шарбақпен қоршап, бұрынғы қалпында сақтаған. Әл-Фараби қабірін, зиратты дереу суретке түсірдік. Өйткені сол кезде күн батуға жақын еді». Бұл 1968 жылдың 23 қыркүйегі болатын.

– Естуімізше, сол тұста әл-Фараби зиратына белгі орнатылуына себепкер болған да Ақжан Машани көрінеді...

– Сапар соңында Дамаск қаласында қоштасу қонақасы беріледі. Ақаң сөз сөйлеп тұрып, дүниежүзіне әйгілі ұлы дананың басында ешбір белгінің жоқ екенін сөз етеді. Сонда арабтар жағынан Дадуш есімді бір азамат алдағы уақытта әл-Фарабидің басына ескерткіш орнатуға уәдесін береді. Кейін өзін Ақаңның шәкіртімін деп санайтын Әмір-Бек Есенбайұлы Бүкіл ислам қауымы жиналысына Дамаск, Иерусалим. Бағдад қалаларына баратын болады. Ұстазы ретінде батасын алуға келгенде Ақаң одан әл-Фарабидің зиратына барып, арабтардың айтқан сөзінде тұрған-тұрмағанын біле келуін өтінеді. Әмір-Бек Есенбайұлы уәденің орындалғанын айтып, жақсы хабар жеткізеді.

– Жалпы, қай жағынан алып қарасақ та, әл-Фарабидің кез келген ғылым саласына сіңірген еңбегі мол...

– Әл-Фараби – шын мәнісінде, төрт «тағаны» тең тұрған ғалым. «Бүкіл ғылым тарихында арифметика, геометрия, астрономия, музыка саласынан бірдей жаңалық ашқан әл-Фарабиден басқа ғалым жоқ. Птоломей, Аристотель, Платондар өзінің музыканы білмейтіндерін жазып кеткен», – дейді Ақаң. Аристотелдер астрономия, арифметикадан еңбек қалдырғанымен, музыканы білмеді. Ал әл-Фарабидің «Музыканың үлкен кітабы» – музыканың энциклопедиясы. Өкінішке орай, әлі күнге дейін Құрманғазы атындағы консерваторияда әл-Фарабидің музыкалық теориясы оқытылмайды. Тағы бір өкініштісі, әл-Фарабидің жасап кеткен көптеген дүниесі қазіргі күнге дейін басқаның «еншісінде» жүр. Мысалға айтар болсақ, әл-Фараби: «Күннен адам бетіндегі қалдай бір дақ көрдім. Ол Шолпан еді», – дейді. Кейін астрономдар есептегенде әл-Фараби тұсында, расында да, Шолпанның Күнді кезекті рет айналып өткенін біліп отырмыз. Ғалым телескопқа келетін ойыс айнаны сол кезде жасап кеткен. Ал бұл – әл-Фарабиден 600-700 жыл кейін Галилей жасаған телескоптың негізі. Ойыс айнаны жасауда әл-Фараби «мухарак» деген термин енгізді. Мұны Кеплер «фокус» деп аударып алған. Кеплер де, Коперник те – Еуропа әл-Фарабиді өте жақсы білген. Оның еңбектерімен өскен. Бірақ біз әлі күнге дейін әл-Фарабиді өз деңгейіне көтере алмай отырмыз. Әл-Фараби – ұлы коментатор, түсіндіруші. Ол Птоломей мен Аристотель еңбектеріндегі жоқты толықтырып, ғалымдар екіге бөліп отырған Аристотель мен Платонның арасын жалғап, біріктіреді. Әл-Фараби –Еуропа елдеріне ренессанс тудырған үлкен ғалым. Гректер Аристотельді әл-Фараби еңбектерінен кейін түсінді. Ақжан Машани: «Жұрт әл-Фарабиді философ дейді, бірақ әл-Фараби – музыкант. Жұрт Абайды ақын дейді, бірақ Абай – философ» деген аксиомалық анықтама беріп кетті.

– Ақжан Машанидің әл-Фараби мұраларын зерттеу, зерделеу тұрғысында еңбегі қаншалықты?

– Ақжан Машани 1973 жылы «Аль-Фараби и современная наука» деген монография жазған. Бірақ онда Құдайдың бар екені және оны әл-Фарабидің қолдағаны туралы жазғандықтан қолжазба жарыққа шықпай қалды. 2004 жылы оны қазақшаға аударып, «Әл-Фараби және бүгінгі ғылым» деген атпен жарияладық. Алдыңғысы – Кеңес одағы кезіндегі жағдай. Ал одан бері қанша уақыт өтті?! Қазір өз билігіміз өз қолымызда, бірақ әлі де болса, әл-Фарабиді өз биігіне көтере алмай отырмыз. Оны іздеп жатқан ешкім жоқ. іздесе, «Әл-Фарабиді зерттеген Ақжанда не бар?» деп сұрау салмай ма? ондай да жоқ. мысалы, Машанидің фарабитану бойынша 10 томдық еңбегі қолжазба күйінде қалған. Жазғандарын «Машинкаға бастыршы» деп маған беретін. Мен төрт дана қылып бастырсам, біреуін өзіме алып қалатынмын. Осылай Ақаңның бір зжазбасы менде сақтаулы тұр. Ақжан аға әл-Фараби туралы мәліметтер қарастырып, зерттеуін бастап жүргенде «Әй, Ақжан, мына сәлде киген кім? Қай молдаң? Жаратылыстану ғылымының адамысың ғой, дәл айтшы осыны, руы кім екен өзінің?» деген сияқты келемеж пікірлерді тіпті академия жиналысының өзінде де талай адамның аузынан естідім. Солардың қайсыбірі қазір әл-Фарабиді өздері ашқандай болып жүр...

Сұхбаттасқан Құралай МҰРАТҚЫЗЫ,

«АҢЫЗ АДАМ» журналы

№ 17 (29) қыркүйек 2011 жыл

 

Бүгінгі танда Алматы облысы бойынша респираторлық ауру белгілері бар, Сovid-19, пневмониямен ауыратын немесе күдікті пациенттерге үйде амбулаториялық-емханалық көмек көрсету үшін 391 мобильді бригада белсенді жұмыс істейді.

Жедел медициналық қызметке түсетін үлкен жүктемеге байланысты COVID-19 және пневмония белгілері бар пациенттерді бақылау, сондай-ақ медициналық көмектің барынша қол жетімділігін қамтамасыз ету және асқынулардың алдын алу, стационарда емделіп шыққан пациенттерді бақылау үшін шілде айында 391 мобильді бригада (фельдшерлік немесе дәрігерлік) құрылды. Бұдан басқа да, мобильді бригадалар созылмалы аурулары бар пациенттерге үйде қызмет көрсетеді.

Мобильді бригадалардың жұмысын Алматы облысы Денсаулық сақтау басқармасы жергілікті аймақтарда ұйымдастырды. Қаржыландыруды Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры жүзеге асырады. Бригадалардың саны - бес мың адамға бір мобильді бригада есебінен анықталады. Халыққа мобильді бригадалардың қызметі тегін көрсетіледі.

Мобильді бригаданың құрамына дәрігер және медбике, қажет болған жағдайда бейінді маман кіреді.

Мобильді бригадалар халыққа төмендегідей қызметтер көрсетеді:

пациентті алғашқы тексеру, ауырлық дәрежесін бағалау;

COVID-19 күдікті пациенттерді жедел және ПТР-тестілеу;

көрсеткіштер бойынша рентгенографияға немесе компьютерлік томографияға жолдама беру;

қандағы оттегінің сатурациясы 93% төмендеген кезде консультациялық топ мүшесімен аудио-видеоконференция ұйымдастыра отырып, пульсоксиметрия жүргізу;

«COVID-19 Коронавирустық инфекция» диагностикасы мен емдеудің клиникалық хаттамасына сәйкес дәрілік заттарды тағайындау;

үйде емдеу немесе стационарға жатқызу туралы мәселені шешу (бұл жағдайда мобильді бригада жедел жәрдем бригадасын шақырады).

Медициналық сақтандыру Қоры төлем жургізетін қызметтердің сапасын жақсарту үшін пациенттер шағымдар мен ұсыныстарын Qoldau24/7 мобильді қосымшасында қалдыруға болатындығын хабарлайды және осы мобильді қосымшасында әрбір азамат өзінің медициналық сақтандыру мәртебесін тексеріп, анықтай алады немесе сақтандыру мәртебесін растау үшін қажетті құжаттарды қосып тіркей алады.

 

«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры»

КЕАҚ Алматы облысы бойынша филиалы

Денсаулық сақтау министрі Алексей Цой Қазақстанда 3 тамыздан бастап қандай нысандардың жұмыс бастауына рұқсат берілетінін айтты.

«Жалпы COVID-19 ауруын жұқтыру мен одан келетін өлім-жітім жағдайының ары қарай тұрақталуы – экономиканың барлық секторын тартып, үйлесе жұмыс жүргізуге байланысты болмақ. Атап айтқанда тұрақтандыру бағытындағы қабылданған шаралардың нәтижесінің 30 пайызы ғана – медициналық көмек пен эпидемиологиялық шараларға байланысты. Ал қалған 70 пайызы жаппай маска кию режимі мен гигиенаға (30 пайызы), сонымен қатар әлеуметтік қашықтықты сақтауға (40 пайызы) байланысты», - деді Алексей Цой Үкімет отырысында.

Ал карантин аяқталғаннан кейін, яғни 3 тамыздан бастап төмендегідей нысандардың жұмысын қайта жалғастыруына мүмкіндік беріледі. Ол үшін алдымен санитарлық-дезинфекциялық режим сақталып, маска кию мен әлеуметтік қашықтықты сақтау талаптары орындалуы керек. Бұл нысандар жұмысын бастау үшін апта ішінде инфекцияның таралу деңгейі тұрақталып, төсек орындар 70 пайызға босауы тиіс.

«Атап айтқанда осындай шарттар орындалған жағдайда ойын-сауық орталықтары, сауда үйлері, уақыты мен күні шектеулі тәртіпте сауда желілері, жабық азық-түлік нысандары мен азық-түлік сатпайтын базарлар ашылады. Сондай-ақ, балалардың коррекция кабинеті, білім беру орталықтары, балаларды дамыту орталықтары, топтық үйірмелер (бес баладан аспауы керек) жұмыс бастайды. Балалардың мектепке дейінгі мекемелеріне де кезекші топ режимінде жұмыс істеуге рұқсат. Сән салондары, шаштараздар, косметикалық қызмет көрсететін орталықтар мен салондар (алдын ала жазылу бойынша) да ашылады», - деді ол.

Алексей Цойдың айтуынша, мемлекеттік қызметшілер мен кеңсе қызметкерлерінің 80 пайызы қашықтан жұмыс істеу тәртібі сақталуы тиіс.

Жетысусцы смогут оформить заявку на проведение обряда жертвоприношения в онлайн режиме. Об этом на информационной площадке «JETISÝ MEDIA» сообщил Главный Имам ДУМК по Талдыкорганскому региону Ардак Оразбаев.

Учитывая эпидемиологическую обстановку в стране, накануне праздника Курбан-байрам Духовное управление Мусульман Казахстана запустил специальный сайт  qurban2020.kz.

Через него каждый желающий может подать заявку на проведение обряда жертвоприношения.

«Теперь и у жителей Алматинской области есть возможность выполнить свой долг не выходя из дома и не рискуя здоровьем. Для этого вам необходимо зайти на сайт нажать на ячейку «заказать услугу  жертвоприношения», а дальше указать регион, полное имя, номер телефона и после чего можно будет выбрать скот для жертвоприношенияи оплатить необходимую сумму»,– пояснил Ардак Оразбаев.

Главный Имам также подчеркнул, что граждане не смогут лично присутствовать на обряде. Так как в специально отведенном месте для забоя и разделки туши, профессиональные мясники  будут выполнять заказы людей. А заказчик может запросить фото- и видео отчёт. Он отметил, что мясо при этом полностью распределяют среди нуждающихся. А граждане, заказавшие услугу, не смогут оставить себе третью часть туши жертвенного животного, как это было принято раньше.

На месте для проведения обряда жертвоприношения на обязательной основе будут соблюдаться все необходимые санитарные меры. Об этом рассказал руководитель отдела эпидимиологического надзора города Талдыкорган Айдана Таттигалиева.

«Жертвоприношение будет проводиться с соблюдением строгих санитарных требований. У мясников будет необходимая медицинская справка, и специальная одежда. А самобряд будет проходить под открытым небом. Также 4 мобильные группы будут следить за соблюдением обязательных санитарных и карантинных мер»,– сказала Айдана Таттигалиева.

Дүйсенбі, 27 Шілде 2020 11:40

Шұбаттың қасиеті қандай?

Шұбат – қазақ халқының дәстүрлі сусындарының бірі. Сонымен қатар бұл сусынның дәрулік, шипалық қасиеті де бар. Осынау әрі сусын, әрі дәрудің химиялық құрамы, емдік қасиеті қандай екені жайлы биология ғылымдарының кандидаты, доцент К.И.Дүйсембаевтың кеңестерімен бөлісеміз.

Дәрігерлердің байқауына қарағанда үнемі шұбат ішетін, яғни түйе ұстайтын кісілер туберкулезбен аз ауырады екен.

Шұбаттың емдік қасиеті құрамындағы сүт қантына, сүт қышқылына, алкогольге, көмір қышқыл газына, белоктарға, тұздарға, дәрумендерге және антибиотиктік заттарға байланысты. Тамақтың құрамындағы белоктардың әдетте асқазан-ішек жолында тамақ қорытылған кезде ғана ыдырайтындығы белгілі. Ал шұбат құрамындағы белоктардың едәуір бөлігі организмге ыдыраған күйінде түседі. Шұбаттың жеңіл қорытылатындығы да сондықтан. Бұл сусынның асқазан жолының бездерінен мықтап сөл шығаратын қасиеті бар екендігі анықталды. Ол сондай-ақ қарын сөлінің қорытқыш қасиетін күшейтіп, ішектің моторлық қызметін жақсартады. Тәбет ашып, қарындағы ауруды басады. Ішектегі тамақтың жақсы қорытылуына көмектеседі.

Шұбатпен емдеудің артықшылығы неде? Ол қанның құрамдас бөліктеріне және қанның түзілуіне қолайлы әсер етеді. Қанның қызыл және қан түйіршіктері артады. Бауырдағы алмасу процестері қалпына келеді. Оның нерв жүйесіне ықпалы сүт қышқылының және көмір қышқыл газының әсеріне байланысты.

Шұбат ішкеннен кейін кісі аздап қызады. Содан соң ол жағдай басылады да, аздан соң адамды ұйқы басады. Бірақ ол ұйқыдан сергек тұрады.

Шұбат дені сау адамдар асқазанының секрециялық көрсеткіштерін, сондай-ақ науқас адамдардың да осындай көрсеткіштерін бастапқыға қарағанда арттыратындығы белгілі болды.

Бұл сусынды бір рет ішкенде науқас кісілердің қарын сөлінің қышқылдығы қандай болғандығына қарамастан олардың асқазанының эвакуаторлық қызметі шапшаңдаған болса  – баяулайды, ал баяулаған болса  – шапшаңдайды. Мұндай науқастар тамақ ішуге 5 минут қалғанда 200 миллиметрден, тамақтан кейін 10 минуттан соң 300 миллилитрден күніне үш рет шұбат ішу керек.

Қарын сөлінің қышқылдығы қалыпты болса, ондай адамдарға тамақ ішуге 5 немесе 3 минут, ал тамақтан соң 30 минут өткенде жоғарыдағыдай мөлшерде шұбат беріледі. Егер қарын сөлінің қышқылдығы жоғары болса, тамақ ішуге 1 сағат қалғанда немесе тамақ ішкеннен кейін 30 минут өткен соң сол мөлшерде қымыз ішуі тиіс.

Науқастар күніне барлығы 1,5-2 литр шұбат ішеді.

Шұбат созылмалы гастрит ауруына шалдыққан кісілердің осы науқастан айығуына жақсы әсер етеді. Қарын сөлінің қышқылдығы төмен кісілер де 15-20 күн шұбат ішкеннен кейін құлан-таза айығады.

Шұбат  – созылмалы колитке шалдыққан кісілерге де бірден-бір шипа. Осы аурулардың бәрін шұбатпен аурухана жағдайында да, амбулаториялық жағдайда да емдеуге болады.

Өкпе туберкулезіне шалдыққан кісілерге бактерияға қарсы препараттар мен шұбатты қосып бергенде туберкулезбен улану белгілері кетеді. Дене қызуы да қалпына келеді. Функционалды бұзылу реттеледі. Қандағы патологиялық өзгерістер жойылып, науқас салмақ қоса бастайды. Өкпенің ыдыраған тұсы жабылады.

Өкпе туберкулезін шұбатпен емдеумен айналысқан А.А.Ахунд бүкіл емдеушілердің 85,2 процентіне бұл шипалы сусынның қолайлы әсер еткенін айта келіп, шұбатпен өкпе туберкулезінің барлық формасын, әсіресе, белогі, дәрумендері жетіспейтін жағдайда, қаны азайып, жүдегенде емдеуді ұсынады.

Бұл шипалы сусынмен емдеу ерекшелігінің бірі науқастарды дәрімен емдегенде пайда болатын кейбір құбылыстар 2,5 есе азаяды. Авитаминоз сипатындағы құбылыстар жиілігінің бұзылуы да 4 есе азаяды.

Мұның бәрі шұбаттың емдік қасиеттері ғана. Шұбатты түрлі аурулардың алдын-алу үшін де қолдануға болады. Үнемі шұбат ішетін кісі жоғарыдағыдай ауруларға шалдыға қоймайды. Оны ішкен бала организмі қалыпты өседі. Жасы келген кісілердің денсаулығы мықты болып, ұзақ жасайды. Өйткені шұбаттың кейбір маңызды компоненттері, мәселен: белок, май, тағы басқа қоректік заттар сүттен ашытылатын басқа өнімдерге қарағанда мол болады.

Шұбатты тек науқас кісілерге ем үшін ғана бермей, көпшіліктің де ішуіне толық мүмкіндік бар. Өйткені оны ашыту процесі оңай, өзіндік құны арзан.

 

Дүйсенбі, 27 Шілде 2020 10:49

Қарбыздың пайдасы бар ма?

Жазғы ыстықта үлкендер мен балалардың шөлін басатын жолақты жеміс – қарбыз. Оның тәтті жұмсағы шөліңізді басып, ағзаңызға аз пайда әкелмейтіні белгілі. Ал құрамында ағзаға қажетті қандай құнарлы заттар бар?

Қарбыз тек керемет дәмімен ерекшеленбейді. Бұл жемістің адам денсаулығына пайдасын құрамында В, С, РР дәрумендерінің болуымен түсіндіруге болады. Құрамында темірдің болуына байланысты тәтті қарбыз қан аздықпен күресуге мүмкіндік береді. 
Қарбыз ас қорытуға, жүрек жұмысына және қан айналысының реттелуіне жақсы көмектеседі. Қарбыздың жұмсағы мен одан дайындалған шырын ағзадағы шлактарды сыртқа шығарып, иммунитетті жақсартады. Қарбыз несеп жұмыстарын жақсартады.

Тек қарбыз жеумен шектелетін диета да бар. Бірақ оны 5 күнннен артық ұстауға болмайды. Қарбыздың 100 грамм жұмсағында бар болғаны 25 ккал. бар. Дегенмен оны жегеннен кейін ұзақ уақыт тоқ жүресіз.
Қарбызды таңдау кезінде соққы іздерінің болмауын тексеріңіз. Себебі қарбыз жол үстінде немесе басқа жағдайда соғылған кезде аз ғана жарылып, жарылған жерге бактериялар түсуі мүмкін. Ал бактерия түскен қарбызды жеу сіздің денсаулығыңызға зиян тигізбесе, пайда әкелмейді.
Қарбыздың қауіпсіз екендігін білу үшін оның төбесін үшбұрыштап кесіп алып, жұмсағын таза суға салу керек. Егер сұйықтық қызғылт түске боялса, онда қарбыздың нитраттар көмегімен өсірілгендігін көрсетеді.
Қарбыздың қауіпсіз екендігін дәлелдейтін  – тек оның толық піскен уақыты. Егер сіз қарбызды жаздың соңында немесе күздің басында сатып алсаңыз, оған адам денсаулығына зиян келтіретін әр түрлі химикаттар қосылуы әбден мүмкін. Көктемнің соңында және жаздың басында табиғи түрде өз еркімен піскен қарбызды табу мүмкін емес. Бұл жемістердің ерте өнім беретін сорттары жоқ. Сондықтан да ең дұрысы жаздың шілде айының орта тұсында алғаныңыз жөн.

 

Адам өзінің ата-анасын таңдай алмайтыны секілді отанын да таңдай алмайды. Яғни, өзің өмірге келіп, кіндік қаның тамған отаның, мейлі қандай жер болсын, оны сүюге, құрметтеуге, қорғауға міндеттісің. Ал жас ұрпаққа отанды сүю мен қорғау азаматтық парыз екенін ұғындыруда кез келген жанның қасиетті борышы екені анық. Осындай киелі міндетті мойнына алып, жас ұрпақтың болашағы мен отанымыздың келешегін байланыстырып жүрген ұстаздардың еңбегі бәрінен бағалы. Ал олардың ішінде патриотизм рухын оятып, жас ұрпақты адал да батыр, әділетшіл де турашыл болуға баулып жүрген алғашқы әскери дайындық пәні мұғалімдерінің еңбегі бір төбе. Болашақ отан қорғаушыларды әскери өмірдің әліппесімен таныстырып, елін шексіз сүюге үндейтін бұл азаматтар қашанда биіктен көріне берері даусыз. Осындайда әл-Фарабидің: «Адамға алдымен білім емес, тәрбие берілуі керек. Өйткені тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы» деген әйгілі сөзі ойға оралады. Біздің ауданымызда да әл-Фарабидің ақылиясын ту етіп, ұстаздық деген ұлы міндетті арқалап, шәкірттерін отансүйгіштікке баулып жүрген азаматтар аз емес. Солардың бірі – Алжанбай Әсет Көшербайұлы.

Запастағы капитан Ә.Алжанбай – бүгінде 70 жасты еңсерген зейнеткер ұстаз. Бірақ зейнетке шықтым екен деп қоғам өмірінен бөлектеніп қалған жан емес. Өзінің сабақ берген алғашқы әскери дайындық пәнінің мәртебесі артып, жастардың отанын сүйетін, адал азамат болып қалыптасуы үшін жар құлағы жастыққа тимей, қоғамдық жұмыстарда белсенділік көрсетіп, өзгелерге үлгі болып келеді. Мәселен ағамыздың ұйымдастыруымен Кеңес Одағының Батыры Рақымжан Тоқатаев, «Даңқ» орденінің толық иегері Ыбырайым Қалдыбаев, Ұлы Отан соғысы ардагері, Алматы облысының «Құрметті азаматы» Ү.Нұрғазиев, Ұлы Отан соғысы ардагерлері Қ.Жауғашев, С.Иванов, Ж.Беркімбаев, М.Құрманқұлов, тыл ардагерлері О.Тәкібаева, И.М.Устьянова, Т.Я.Камальникова, Т.Т.Иванов, С.Бабаева, Д.Хасетов, М.А.Михайлюкова, Ж.Акпию-мов, еңбек ардагерлері Е.Сапаев, І.Құсайынов, А.Қозыбақов, М.Сабазбеков, Е.Сәдуақасов, Ә.Нәдірбеков т.б. секілді өмірі өнегеге толы тұлғалармен кездесулер өткізілді. Мұның бәрі бүгіні ұрпаққа біз өмір сүріп отырған замандағы бейбіт қоғамның оңай келмегенін түсіндіруге септігі зор. Өйткені аталған тұлғалар соғыс пен жоқшылықты бастан кешіп, небір қиын кезеңдерді қайыспай жеңіп шыққан рухы мықты азаматтар екені анық. Ал олардың ақылын тыңдап, барлығын өзіне өнеге тұтқан жеткіншектердің болашақта нағыз азамат болып қалыптасары анық.

Сонымен бірге, ағамыздың шақыруымен ҚР Парламент мәжілісінің депутаты болған Серік Әбдірахманов, ауған соғысының ардагерлері, ҚР Парламент Мәжілісінің депутаты, Халық Қаһарманы генерал-лейтенант Бақытжан Ертаев, ҚР Парламент Мәжілісінің депутаты Бақытбек Смағұл секілді азаматтардың жастармен кездесуі ұйымдастырылды. Олардан бөлек, ауған соғысының ардагері, генарал-лейтнант Р.Миратурдиев, генарал-майор С.Қазақбаев, Алматы қаласындағы «Ардагер» Ауған соғысы ардагерлері мен мүгедектерінің қоғамдық бірлестігінің төрағасы Серікбай Баймолдиновтармен де келелі кездесу, мәнді сұхбат өткізілді.

Әрине, бұл аталған жұмыстар айтуға ғана оңай екені анық. Ал осынша жұмыстарды атқару тек Әсет ағамыз секілді тәжірибелі де кәсіпқой ұйымдастырушылардың ғана қолынан келетіні анық.

Ағамыз тек қоғамдық жұмыстармен ғана емес, ұстаздық жолда да табысты еңбек етті. Соның арқасында Ш.Уәлиханов атындағы, Ы.Алтынсарин атындағы, «ҚР Қарулы Күштеріне – 20 жыл», «Білім беру ісінің үздігі», «Еңбек үздігі» медальдарынан басқа да ондаған марапаттарға ие болған.

Бүгінде Әсет ағамыз жетпістің желкеніне мінсе де жас ұрпақ үшін аянбай еңбек етуде. Алда әлі талай жемісті жұмыс атқарып, халық пен мемлекет тарапынан марапаттарға қол жеткізетініне сенімдіміз. Тек осы бағытыңыздан айнымай, жас ұрпақтың тәрбиесі мен еліміздің ертеңі үшін еңбек етіңіз демекпіз.

 

Н.Тілеуқабыл

Дүйсенбі, 27 Шілде 2020 10:16

Бәрекелді, Бағлан!

Биылғы жыл талап басқа, алайда, тілек бір: жас буынды елін, жерін сүюге үндеу, бос уақытын тиімді пайдалануға ықпал ету. Бұл мемлекеттің басты назарында. Осы ретте, дәстүрлі «Ұлт рухы» байқауы биыл онлайн форматта ұйымдастырылды. Қолдау білдірген – аудандық ішкі саясат бөлімі, ұйытқы болған – «Мәңгілік Ел тұғыры» қоғамдық қоры мен аудандық жастар ресурстық орталығы.

Артықшылығы сол, былтырғы жылы аталмыш байқауға 11 жас қатысса, биыл қатысушылар саны 23-ке дейін өсті. Олар белгіленген ереже бойынша видеосын ұйымдастыру алқасына ұсынды. Нәтижесінде, жеңімпаздар анықталып, арнайы сыйлықтармен, дипломдармен марапатталды.

Жарыс қорытындысында, жүлделі үшінші орынды Жаңашар ауылдық округінің қатысушысы Никита Герасименко және малыбайлық Бахтияр Сонуров иеленді. Ал Ават тұрғыны Тайржан Мансуров екінші орынға жайғасса, жүзден жүрік деп шелектік Бағлан Тынышпаев танылды.

 

Өз тілшіміз

"Президент Қасым-Жомарт Тоқаев аса көрнекті ғалым, белгілі қоғам қайраткері, ҚР Ғылым академиясының бұрынғы президенті, экономика ғылымдарының докторы, профессор Кенжеғали Әбенұлы Сағадиевтің дүниеден өтуіне байланысты оның отбасы мен жақындарына көңіл айтып, жеделхат жолдады" деп хабарлайды Ақорда.

«Кенжеғали Әбенұлы мемлекетімізді дамыту ісіне мол үлес қосты. ҚР Ғылым академиясына және Қазақ мемлекеттік аграрлық университетіне басшылық жасады. Парламент Мәжілісінің ІІІ және IV шақырылымдарының депутаты болып, отандық заңнаманы жетілдіруге атсалысты, ұзақ жылдар бойы ұстаз ретінде шәкірттер тәрбиеледі. Артында өшпес із, ұлағатты ұрпақ, ғылыми мұра қалдырды. Марқұмның жаны жәннатта, иманы саламат болсын», — делінген жеделхатта.

Айта кетейік, кеше 82 жасында академик, экономист-ғалым, мемлекет және қоғам қайраткері Кенжеғали Сағадиев өмірден өтті

Жерлеу рәсімі тек отбасы мүшелерінің қатысуымен өтеді. Қоштасу шаралары 1 жылдан кейін, яғни 2021 жылдың 25 шілдесінде ұйымдастырылады. Бұл Кенжеғали Әбенұлының соңғы өсиеті болған.

Кенжеғали Сағадиев 1938 жылы 18 ақпанда Қостанай облысында дүниеге келген. 150-ден астам ғылыми еңбектің авторы.

Соңғы жаңалықтар

Сәу 19, 2024

Жастарды жат ағымдардан сақтау –…

Дін саласы – қоғамдағы күрделі әрі нәзік дүние. Сондықтан дін айналасындағы мәселелер де…
Сәу 19, 2024

Мәһір маңызды ма?

Соңғы кездері әлеуметтік желіде жастар арасындағы мұсылмандық неке қию рәсімінде…
Сәу 19, 2024

Науқан жалғасуда

Тазалық – саулық кепілі. Иә, тәнімізді һәм жанымызды таза ұстаумен қатар, өзіміз өмір…
Сәу 19, 2024

Тазалық – ұлы істердің бастамасы

Елбасымыз Қасым-Жомарт Тоқаев бастамасымен елімізде «Таза Қазақстан» экологиялық акциясы…
Сәу 18, 2024

Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы…

Мен, Қасымшалов Дулат Сарсенбекұлы, 1990 жылы 12 наурызда Еңбекшіқазақ ауданы Шелек…
Сәу 18, 2024

Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы…

Мен Әлімжан Жасұлан Сәбитұлы, 1992 жылы 8 шілдеде Райымбек ауданында дүниеге келдім. 2014…
Сәу 18, 2024

Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы…

Құрметті Малыбай ауылдық округінің сайлаушылары! Мен, Бектасов Мәди Мәдиярұлы 1982 жылдың…
Сәу 17, 2024

Горнодобывающий сектор – стимул для…

Вольфрам входит в первую десятку редких металлов, незаменимых в современном промышленном…
Сәу 15, 2024

Зоя МАГАМАДОВА, заместитель…

Акцию «Таза Қазақстан» школа имени Толе би проводит с начала апреля. Учащиеся 5-11…

Күнтiзбе

« Сәуір 2024 »
Дс Сс Ср Бс Жм Сб. Жк
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Кез келген материалды
көшіріп басу үшін
mezet.kz - ке гиперсілтеме
қою керек 

Яндекс.Погода

 

https://kurs.kz/ - Курсы валют в обменных пунктах г. Алматы и других городах Казахстана

Жарнама

для детей, достигших 12 лет