Өзінің өнерімен, мәдениетімен айдай әлемді аузына қарата білген қазақ халқының таланттылығына еш талас жоқ. Кешегі Париждің төрінде ән салған Әміре Қашаубаев, одан бұрын қазақ даласын ән мен жырға бөлеген Ақан сері, Біржан сал... Осындай өнерлі бабалардың жолын қуып, атақпен өлшенбейтін өнер деген қасиетті ұғымды жанына серік еткен Бектұр Мұхаметалиев бүгінде мәдениет саласының ардагері. Жалпы өнер мен мәдениет саласына саналы ғұмырының 45 жылын арнаған Бектұр Имашұлы ауданымызда 30 жыл еңбек етіп, маусым айында құрметті зейнет демалысына шықты. «Өнер мен мәдениеттің дәмін көріп, рахатын сезіне алған адамға бұдан артық байлық керек емес» – деген екен орыс жазушысы Антон Чехов. Өз мамандығының рахатын сезініп, рухани байлыққа кенелген «Мәдениет саласының үздігі» Бектұр Имашұлының шаңырағына бас сұғып жақында, әңгіме-дүкен құрған едік.

– Құрметті Бектұр Имашұлы, өміріңіздің жартысынан көбін арнаған өнер саласына қалай келдіңіз?

– «Жігіттің жақсысы – нағашыдан» – дегендей, менің бойыма өнер нағашыларымнан дарыған. Менің нағашы атам ағаштан домбыра жасайтын шебер әрі күйші болған. Әке-шешем 40 жыл қой баққан малшылар болатын. Бірақ, анам Нұрипа да өнерден құралақан емес-тін. Әртіс болмаса да, іс тігіп, жұмыс жасап жүргенде ән айтып отыратын. Соған еліктесем керек, бала күнімнен өнерге, музыкаға құмар болдым. Балалық шағым Кеген ауданы, Ұзынбұлақ      ауылында өтті. Ы.Көшкінов атындағы орта мектепте оқып жүргенімде Жармұханбет Асанбаев деген әскери адам мектебімізде үрмелі аспаптар оркестрін құрып, музыкаға ебі бар балаларды жинады. 5 сыныпта оқитын мен оркестрдің құрамына кірдім. Мәдениет саласына жасаған алғашқы қадамым осылай басталды.

– Алғашқы қадамыңызды әрі қарай жалғастырып, музыкалық оқуға түскен боларсыз?

– Әрине, 1972 жылы мектепті тәмамдап, арман қуып, Алматыға жол тарттым. Мақсатым – музыкалық оқуға түсу. Сол жылы арманыма жеттім десем де болады, бірақ, қуанышым ұзаққа бармады. Жүсіпбек Елебеков атындағы училищенің 2 жылдық студиясына түсіп, жаз бойы сол кездегі Шелек ауданындағы Қорам ауылында тәжірибеде жүргенде бұзықтық жасап, оқудан шығарып жіберді. Енді ауылға қайтуға болмайды, сосын қалалық кәсіптік училищеге түстім. Мұнда да өнердегі азаматтар сабақ беріп, музыкалық аспаптарды қалай жасау керектігін үйрендім. Сондай-ақ, ұстаздарымыз оларды қалай ұстау керектігін, ойнау тәсілдерін меңгердім. Бұл оқуды бітірер-бітірместен әскерге шақыртылып, 1973 жылы Байқоңырдағы 93/764  әскери бөлімге Отан алдындағы борышымды өтеуге аттандым. 1 ай карантиннен кейін менің музыкалық білімімді байқаған командир бірден әскери клубқа жіберді. Содан 2 жыл бойы әскердегі үрмелі оркестрдің қатарында болдым. 1975 жылы үйге қайтып, сол жылы арнау-лы орта кәсіптік училищенің аттестатын  алдым.

– Оқуды аяқтамасаңыз да аттестат алдыңыз ба?

– Иә, менің әскердегі қызметімді ескерсе керек, қолыма бірден аттестатты ұстатты. Бір жапырақ қағазымды алып, Кеген ауданының орталығына жеттім. Мектепте маған сабақ берген ұстазым Медетбек Өмірзақов Кегендегі мәдениет үйінің директоры екен. Мені мәдени шараларды ұйымдастырушы маман ретінде жұмысқа қабылдады. Кейіннен, 3 жыл қатарынан мәдени шараларды ұйымдастыру курстарына барып, білімімді жетілдірдім. 1979 жылы мәдениет үйінің директоры қылып тағайындады. Бұл жауапты қызметті 10 жылдан астам уақыт абыроймен атқарып, біршама мәдени шараларды ұйымдастырдық. «Арман» атты инструменталды-вокалдық ансамблін құрдық. 1988 жылы мәдениет бөлімінің инспекторы атанып, 16 жылжымалы автоклубқа жауапты болдым. Осылайша, отбасылық жағдайларға байланысты Еңбекшіқазақ ауданының орталығы Есік қаласына қоныс аудардық.

– Аудандағы мәдениет саласындағы еңбек жолыңыз осы сәттен басталды ма?

– Көшіп келгеннен кейін 3 айдың ішінде аудандық мәдениет үйіне жұмысқа орналастым. Кейіннен, мәдениет үйінің директоры лауазымына тағайындалып, жүйелі жұмыс жүргіздік. 1992 жылы Қаскелеңдегі мәдени-ағарту училищесінде халық аспаптар оркестрінің жетекшісі мамандығы бойынша сырттай оқыдым. Сол кезден осы жылдың шілде айына дейін аудандық мәдениет үйінде қызмет етіп, зейнет демалысына шықтым.

– Бүгінгі күнде сіздің балаларыңыз да өнер саласында қызмет етіп, биіктен көрініп жүр. Ұлдарыңыз осы жолға сіздің ықпалыңызбен келді ме?

– Мағжан атамыз өз заманында «Бала тәрбиесі бір өнер, өнер болғанда ауыр өнер, жеке бір ғылым иесі болуды тілейтін өнер» – деп айтып кеткен екен. Сол секілді, жұбайым Клара екеуіміз ұл-қызымызды адам етіп тәрбиеледік. Әрқайсысы өзіне ұнаған мамандығын таңдап, сол бойынша оқыды, қызмет етті. Десек те, үлкен ұлым Айбек бала күнінен музыкаға жақын болып өсті. 5 жасында, яғни 1986-87 жылдары Шелек ауданындағы Сөгеті жерінде өткен аудандардың мәдениет күндерінде өнер көрсетті. Біз ансамбльмен сүйемелдеп, Айбек тірі дауыста ән салып, көпшіліктің қошеметіне ие болды. Мектеп қабырғасында жүргенде де ән салып, көзге түсіп жүрді. Бір күні мектептегі ұстаздары Тіна-лиевтің тіл туралы әнін ашық сабақта айтуды тапсырыпты. Қарасам, әннің музыкасы баяу, бірақ, сөзі керемет. Сол сәтте, өзім тез айтылатын әуен жазып, ортаншы ұлым Айдын екеуі «Тілім менің» деген әнді домбырамен екі дауыста айтып шықты. Осылайша, екі ұлым жалғыз әнмен аудандық, облыстық, республикалық байқауларға жолдама алып, жүлделі орындарды иеленді. Алайда, кейіннен Айдын өнер жолын тас-тап кетті. Айбек мәдениет үйінде оркестрлерде ойнап, Алматы қаласындағы Чайковский атындағы училищеге оқуға түсті. Кейін-нен, Т.Жүргенов, Тұран академиясына оқуға түсіп, тәмамдап шықты. Сол жылдары Қазыбек деген досымен бірігіп, «Тарлан» тобын құрды. Екеуі жемісті жұмыс атқарып, «Іңкәрім-ай» әнімен республика көлеміне танымал болды. Отбасылық жағдайына байланысты Қазыбек елордаға көшіп, топтың жұмысы тоқтап қалды. Бірақ, қазір «Тарлан» тобын жандандыру мақсатында жұмыстар атқарып жатыр.

Кенже ұлым Алмас та өнерден құралақан емес. Мектеп жасынан домбыраға үйір болып, қазақтың күйлерін үйренді. Кейіннен, ән айтуды меңгеріп, қазір осы өнер саласында еңбек етіп жүр. Тек, тұңғышым – қызым ғана басқа салаға бет бұрып, шет тілдерді меңгерді. Бүгінде аудармашы қызметін атқарып жүр.

– Аудандағы мәдениет саласындағы еңбек жолыңыз несімен есте қалды?

– Санасам, Есік қаласындағы өнер ордасында 29 жыл қызмет атқарыппын. Осы уақыт аралығында түрлі оқиғаларды бастан кешіріп, қызығы мен қиыншылығын да көрдік қой. Әлемді дағдарыс жайлап, тоқырау жылдары басталған тұста «мәдениетімізді» тастамай, көсегесін көгертуге атсалысып, осы күнге жеткіздік.

Көшіп келген жылдары мәдениет үйінің директоры қызметінде жүргенде аудандық мәдениет бөлімінің қолдауымен алғаш болып «Әнші балапан» байқауын ұйымдастырдық. Өнер додасына 200-ге жуық бала қатысып, бақтарын сынаған болатын. Ол кездері әр қатысушыға сыйлық алуға қаражат жоқ. Содан бөлім басшысы Иманмұхаммед (Идан) Бағжанов екеуіміз Аваттағы құс фермасына барып, бастығынан демеуші болуын сұрадық. Сөйтіп, жәшікке 200 балапанды салып, аудан орталығына алып келдік. Байқау ойдағыдай өтіп, әрбір қатысушыға бір-бір тірі балапаннан үлестірдік. Осылайша, қиын-қыстау кезеңде тығырықтан шығудың түрлі жолдарын қарастырып,  еңбек еткен болатынбыз.

Бүгінгідей Елбасы Н.Назарбаевтың тапсырмасымен мәдени мұрасын түгендеген заманда жастарымыздың арманы жоқ шығар деп ойлаймын. Қазірдің өзінде аудандағы мәдениет ордаларының 50 пайызы күрделі жөндеуден өтіп, заман талабына сай жабдықталған.

– Қазіргі мәдениет саласына не жетіспейді?

– Жоғарыда атағанымдай, қазір мәдениет, өнер саласы дамудың сара жолында. Алайда, кейбір олқылықтар көзге көрініп тұрады. Айталық, бүгінгі аудан жастары театр қойылымдарын көруден қашады. Мен жұмыс істеп жүргенде Талдықорған қаласынан Б.Римова атындағы драма театр екі рет гастрольдік сапармен Есік қаласына келді. Қызықты түрлі қойылымдар қойып, өнер көрсетті. Алайда, театр көрермендері аз, негізінен үлкен кісілер екендігін байқадым. Менің ойымша, жастардың өнерге деген қызығушылығын оята алмай жүрміз. Себебі, аталған театр тек аудан орталықтарына ғана барып, ауылдық жерлерге бас сұқпайды. Сондықтан болар, бүгінгі ауыл жастары театрдың не екенін білмейді әрі қызықпайды. Біздің бала кезімізде жылжымалы театр келсе ине шаншарға орын таппайтынбыз. Әртүрлі сахналандырылған көріністерін көз алмай тамашалап, соңынан жарты сағат концерттік бағдарламасын күтетінбіз.

– Өнерге бет бұрған жастарға айтарыңыз бар ма?

Сыйса көйлек үстіңе

Тоқуменен табылған,

Сауысқанның тамағы

Шоқуменен табылған.

Өнер-білім бәрі де

Оқуменен табылған – деп Ыбырай Алтынсарин атқандай, барша игі істің бастауы – білімде жатыр. Жастарға ең алдымен сапалы білім алу керек. Екіншіден сол білімді еңбекпен ұштастырып, мақсатқа жетелер ынта керек. «Өнер – ұзақ, өмір – қысқа» деп бекер айтылмаған. Өнерге ынталы, білімді жастар ғана қысқа ғұмырда ұзақ өнер жолындағы жетістікке жете алады.

– Уақыт бөліп, сұхбат бергеніңізге рахмет.

Тілдескен Сардарбек НҰРАДИН.

Наша повседневная жизнь полна трудностей. Пока ребенок маленький – решение всех проблем берут на себя его родители. Взрослея, человек начинает брать на себя ответственность за управление своей жизнью и жизнью семьи. Это сложно, но при этом интересно. Человек сам строит свое будущее и только от его решений зависит качество жизни.

Как человек, государство проходит свой путь становления. На начальном этапе влияние государства максимально, но приходит этап, когда излишняя централизация начинает тормозить развитие страны. Приходит понимание необходимости позитивной активности граждан, вовлечения в управление своим домом, двором сельским округом.

Такая возможность существует, и она законодательно оформлена как местное самоуправление. Участие в процессах местного самоуправления дает гражданам уникальную возможность повлиять на развитие своего села, города. Но мало получить возможность, главное ее реализовать. Самоуправление без активного участие граждан – фикция. Участие требует времени и усилий, но, когда появляются результаты эффективного управления, повышения качества жизни появляется интерес и гордость - что в этом есть и твой вклад.

Граждан нельзя заставить участвовать в местном самоуправлении. Необходимо шаг за шагом использовать различные формы вовлечения, проводить разъяснение, мотивировать общественным признанием. При планировании казахстанского пути развития местного самоуправления нужно учитывать не только опыт зарубежных стран, но и историю нашей страны.

История развития самоуправления на территории Великой степи насчитывает много столетий и всходит к эпохе возникновения племенных общин. Родовые старшины и племенные вожди выбирались на курултаях и сходах кочевников. По факту избрания они наделялись полномочиями разрешать споры, командовать подразделениями воинов. Родовые общины обладали широкой автономией и имели большой вес в решении не только местных, но и политических проблем.

Говоря о современном этапе развития самоуправления в Казахстане обычно за точку отсчета берут обретение страной суверенитета и государственной независимости.

На момент старта реформ собственность существовала в трех видах – общесоюзной, республиканской и коммунальной (местной). Субъектом коммунальной собственности являлась административно-территориальная единица, от имени населения которой избранные местные советы осуществляли владение, пользование и распоряжение имуществом.

В феврале 1991 года был принят Закон Казахской ССР «О местном само¬управлении и местных Советов народных депутатов Казахской ССР», в котором закреплялась собственная материальная и финансовая база местных советов и принцип верховенства представительных органов. Избранный председатель местного совета становился одновременно председателем исполнительного комитета.

Следующий этап связан с заменой в январе 1992 года принципа «верховенства представительных органов» на принцип «разграничения функций и полномочий представительных и исполнительно-распорядительных органов». Не отрицая роли органов местного самоуправления, вводился институт главы местной администрации, подотчетный Президенту Республики Казахстан либо главе областной администрации.

В феврале 1992 года был подписан Указ Президента РК «О совершенствовании организации и деятельности органов государственного управления РК в условиях экономической реформы». В нем впервые была закреплена единая система исполнительно-распорядительных органов от Президента Республики Казахстан до глав местных администраций. С введением института глав администраций была восстановлена вертикальная система исполнительной власти, но местные представительные органы по-прежнему были представлены Советами. При этом административные органы обладали практически всей полнотой власти, в то время как роль представительных органов, ввиду отсутствия реальных функций, стала менее значимой в механизме местного государственного управления.

В первой Конституции Республики Казахстан, принятой 28 января 1993 года, вообще не было предусмотрено такого демократического института общества, как местное самоуправление. Однако, на местах во многих территориальных сообществах создавались комитеты общественного самоуправления (КОСы), уличные, домовые и квартальные комитеты.

Имевшая место в прошедшие годы сильная централизация власти была оправданной, так как приоритетными задачами являлись строительство государства, укрепление суверенитета страны и, как следствие, законодательное закрепление централизации государственной системы управления. Но на нынешнем этапе излишняя централизация власти начинает сдерживать развитие страны.

В августе 1995 года была принята ныне действующая Конституция, в которой «признается местное самоуправление», осуществляемое «населением непосредственно путем выборов, а также через выборные и другие органы местного самоуправления в сельских и городских местных сообществах, охватывающих территории, на которых компактно проживают группы населения».

Следующий шаг по созданию системы местного самоуправления был сделан 21 мая 2007 года, когда в действующую Конституцию были внесены изменения, согласно которым местное самоуправление может осуществляется через маслихаты и другие органы самоуправления, а также закреплена возможность делегирования органам местных сообществ государственных функций.

В настоящее время правовой основой местного самоуправления в Казахстане являются Конституция, Закон «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан» и Указ Президента РК «Об утверждении Концепции развития местного самоуправления в Республике Казахстан».

В Закон РК «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан» введены дополнения, регламентирующие процесс участия граждан в местном самоуправлении. Внесение поправок в действующее законодательство не завершило процесс формирования системы местного самоуправления. Наоборот, данный процесс находится на начальном этапе развития.

В этой связи для Казахстана интересен опыт становления местного самоуправления в странах СНГ и Восточной Европы.

К примеру, польские законодатели еще в 1990 году закрепили основные положения Европейской хартии о местном самоуправления в национальных актах. С января 1990 года в Польше вступил в силу закон о местном самоуправлении, в соответствии с которым местное самоуправление должно осуществляться на основе принципов субсидиарности и приоритета прав граждан. В качестве базовой основы осуществления местного самоуправления была выбрана гмина (община). Управленческая деятельность местного сообщества осуществляется через органы гминного (местного) самоуправления, основная задача которых, равно как и органов государственной власти в Польше, оказывать услуги жителям.

Самоуправление сыграло огромную роль в развитии Польши. Благодаря активности местного сообщества Польша существенно изменилась. Такой прогресс в развитии страны не был бы возможным, если бы всем управляли только из центра. Благодаря реформам возникло сообщество местных администраторов, способных управлять своими гминами и поветами. По мнению экспертов, возрождение самоуправления было одной из наиболее удавшихся реформ в Польше.

Деятельность местного самоуправления во Франции также рассматривалось при обсуждении казахстанской модели государственного устройства. Франция по своему административному делению является самой «раздробленной» из всех европейских стран. В стране насчитывается 36 тысяч коммун (населенных пунктов), причем треть из них едва ли насчитывает 200 жителей. Реформы укрупнения французских коммун проводились более ста лет разными методами.

Опыт укрупнения был и позитивным, и негативным. Попытки принудительного слияния муниципалитетов заканчивались неудачей. Успех достигался при объединении муниципалитетов на добровольной основе. Даже если слияние проводилось по инициативе сверху, это делалось с учетом исторически сложившейся кооперации, исследований и серьезной разъяснительной работы.

Укрупнения административно-территориальных единиц при продуманной стратегии реализации способствует созданию «полюсов» экономического роста, относительному сглаживанию межрегиональных социальных контрастов, стабилизации общественно-политической ситуации в отдельно взятом регионе и стране в целом.

Чтобы система заработала, недостаточно просто изменить законы. Дело в том, что законодатель создаёт юридические рамки, в которых люди, предприятия и органы самоуправления будут действовать. Если люди не понимают сущности реформ, закон наполняется совершенно иным содержанием либо вовсе не действует. При реформах, существует огромная проблема общественного понимания. Ментальность людей изменяется значительно медленней, чем закон. Это само по себе представляет собой проблему координации законодательных изменений и изменения поведения граждан. Если закон изменяется медленно, то люди чувствуют себя неудовлетворенными, поскольку не могут действовать. Если изменение происходит слишком быстро, люди не понимают сущности закона и закон не работает.

Международный опыт показывает, что система местного самоуправления развивается по этапам, на каждом из которых решаются свои задачи. Продолжительность каждого этапа должна быть достаточна для того, чтобы граждане успели понять суть происходящих изменений и адаптироваться к ним. Система местного самоуправления каждой страны является результатом множества реформ, проводимых с учетом местных особенностей, поэтому даже лучший зарубежный опыт не может быть механически перенесен в условия Казахстана.

Процесс развития местного самоуправления предполагает не только изменение законодательной базы, но и реальный рост гражданской активности местного сообщества. Однако практика проведения семинаров для собраний местного сообщества и работающих с ними специалистов аппарата сельских акимов показывает, что активность населения остается на очень низком уровне. Пассивность приводит к неэффективности уже действующих гражданских институтов – собраний местного сообщества, мониторинга за расходованием бюджетных средств, работы территориальных советов местного самоуправления.

В рамках действующего законодательства сельский аким обязан отчитываться о решении вопросов местного значения, разрабатывать и представлять на утверждение программу развития местного сообщества, объяснять принимаемые им решения.

Сходом местного сообщества определяется состав участников собраний местного сообщества, приоритетные задачи и сроки их реализации, а также вносятся предложения маслихату района по вопросам местного значения.

Собрание местного сообщества имеет полномочия обсуждать местные бюджетные программы, использования доходных источников местного самоуправления, согласовывать отчуждение приобретенного имущества, при необходимости инициировать вопрос об освобождении акима от должности.

Активную и пассивную форму местного самоуправления можно рассмотреть на примере кооператива собственников квартир (КСК).

Участие в деятельности КСК дает гражданам уникальные возможности получить практический опыт управления и дает понять, что пассивность не является залогом спокойствия, а наоборот может привести к нежелаемым результатам. Именно в КСК можно получить навыки, необходимые для успешного развития гражданского общества:

- ведение дискуссии на равных;

- балансировка потребности и возможностей;

- организация общественного контроля и другие.

Поэтому мы можем назвать КСК школой подготовки граждан для эффективного участия в процессе принятия местных управленческих решений.

В чем причины пассивности граждан? Наверное, самыми основными из них можно определить отсутствие:

- веры в то, что усилия могут влиять на процесс принятия решений;

- практического опыта участия в управлении;

- необходимых навыков и знаний.

Однако незнание преодолевается обучением, опыт приходит во время работы, недоверие преодолевается примерами успешной деятельности.

Местное самоуправление по своей природе является наиболее приближенным к жителям. Активное участие граждан в развитии местного самоуправления приведет к прозрачности процесса принятия решений акимов, эффективному решению вопросов местного значения, улучшению качества жизни, процветанию сел и городов.

Устойчивое развитие страны зависит от каждого из нас.

Департамент анализа

и оценки регионов

Министерства

национальной экономики

Республики Казахстан.

Подходит к последним турам чемпионат района по футболу-2019. Предлагаем читателю результаты сыгранных матчей, позиции каждой команды на сегодняшний день. По очкам в 1 лиге лидирует ФК «Каракемер», набравший 28 очков, на одно очко отстают от него ФК «Алимжан» и ФК «Казахстан». Во второй лиге  бесспорное лидерство принадлежит ФК «Гайрат», который далеко позади оставил ближайших соперников.  Однако рано делать прогнозы, особенно в первой лиге, где идет наиболее острая борьба за чемпионский титул.  

ПЕРВАЯ ЛИГА

 Вторая лига

Енбекшиказахский районный отдел физкультуры и спорта.

Төменге түспей жатып мына ағаштардың бірін таңдап алыңыз. Әрине, қайсысы көзіңізге ерекше түсті, соның реттік нөміріне қараңыз. 

Ағашты таңдап болсаңыз, өзіңіз жайлы мына психологиялық тестпен танысыңыз. Сіз қандай екенсіз?

1. Жомарт және адамгершілігі жоғары жансыз. Сіз үнемі үздік болуға талпынасыз. Кеудемсоқтық қасиетіңіз де жоқ емес. Жұрт сырттай сізбен тіл табысу қиын деп түсінеді. Олай емес, тек сіз өзіңізбен-өзіңдің табысуыңыз оңай шаруа емес. Сіз үнемі белсенді жұмыс атқарасыз. Бірақ өзімшіл емессіз. Сіз өз әлеміңізді әдемілендіру үшін тынбай жұмыс жасайсыз. Сіз біреуді жаныңызға жара салғанша жақсы көресіз. Ал содан кейін... содан кейін де жақсы көруден танбайсыз. Сіздің ісіңіздің қадіріне жетіп жүрген жандар аздау.

2. Еліктіргіш және шыншыл адамсыз. Сіз біреуге көмектесуге қашан да даяр тұратын жауапкершілігі жоғары жансыз. Сіз адал жұмыс жасауды жақсы көресіз. Қандай да бір жұмысты өз міндетіңізге алудан қашпайсыз. Сіздің мінезіңіз көпке ұнамды. Сізде үнемі көптің көңілінен шығатын қызықты әңгіме таусылмайды. 

3. Ақылды және ойшыл жансыз. Сіз сөзсіз ой адамысыз. Сіздің идеяңыз бен ойларыңыз өте маңызды. Сіз жалғыз қалғанда көп ойға берілесіз. Өзіңіздей үнемі ой үстінде жүретін жандармен сұхбат құрудан қашпайсыз. Сіз өзіңіз дұрыс деп жасаған нәрсені жасайсыз. Оған көпшілік бір ауыздан келісе қоймауы да мүмкін. 

4. Зерек жансыз. Сіз өз ортаңызда сирек кездесетін жалғыз адамсыз. Сізбен қатар тұрар жан жоқ. Тіпті  сізбен салыстыруға тұрарлық жан да... Сізді көбі дұрыс түсіне бермейді. Сондықтан ондай жандардың ісі сізді үнемі ренжітеді. Сізге жеке кеңістік құру қажет. Шығармашылығыңызды байыта түсіңіз. Өйткені жұрт сізді шығармашылығыңыз үшін де қадірлейді. 

5. Сенімді жансыз. Сіз тәуелсіз жансыз. "Бәрін өзім жасаймын" деген қағиданы ұстанасыз. Тек өзіңізге ғана сенесіз. Сіз жақындарыңыз үшін қалай сенімді болудың құпиясын білесіз. Жұрттардан бар тілеріңіз - олардың сізге адал болуы. Өйткені сіз адал адамдарды бағалайсыз, шындықты сүйесіз. 

6. Мейірімді және сезімтал жансыз. Сіз адамдармен оңай қарым-қатынас орнатасыз. Досыңыздың саны көп. Олардың өмірін жақсарту үшін қолыңыздан келгенін аянып қалмайсыз. Сіз бар жерде кейбіреулер өздерін артық сезінеді. Сіз махаббатқа сенесіз, онсыз өмірдің мәні жоқ деп ұғасыз. 

7. Бақытты және өзін-өзі еркін билейтін жансыз. Сіз адамдарды айтқызбай-ақ ұғатын кішіпейіл адамсыз. Әр адам өмірде өз жолын салуы керек деп түсінесіз. Сіз кез келген шараны, оқиғаны да қорқынышсыз қарсы аласыз. Көп мазаланатыныңыз тағы бар. Үнемі бос уақытты тиімді өткізесіз. 

8. Әдемі және қайратты жансыз. Сіз көңілді де күлдіргі адамдардың қатарынансыз. Егер әңгіме қандай да бір оқиға жайында өрбіп жатса, үнемі "Қолдаймын" деп қол көтеруге дайын жүресіз. Сіз таңқалудан да, таңдандырудан да жалықпайсыз. Бәрін біліп алғыңыз келіп тұрады. Егер сізге бір нәрсе қызық болса, соның жай-жапсарын анықтағанша байыз таппайсыз. 

9. Жолы болғыш адамсыз. Сіз үшін өмір - сыйлық. Сол сыйлықты сәтті пайдалану керектігімен бас қатырасыз. Өмірде қолыңыз жеткен жетістікпен марқаясыз. Жаныңызға жақын жанмен бар қуанышты бөлісуге әзір тұрасыз. Кешіре де, кешірім сұрай да аласыз.

Дереккөз massaget.kz сайтынан алынды