Шағын және орта кәсіпкерлік – ел экономикасын тіреп тұрар алып бағаналардың бірі. Мемлекет байлығы саналатын газ бен мұнай қорының осы жүзжылдықта таусылары сөзсіз. Сондықтан, бизнес ортаны дамыту арқылы біз болашағымызды айқындай аламыз. Бұл турасында Елбасы Н.Ә.Назарбаев биылғы «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» атты Жолдауында айтып, екінші басымдықты кәсіпкерлік саласына түсірген болатын.
«Біздің стратегиялық мақса-тымыздың бірі – елдің ішкі жалпы өніміндегі шағын және орта бизнестің үлесі 2050 жылға қарай кем дегенде 50 пайыз болуын қамтамасыз ету. Бұл – өте өршіл мақсат, бірақ оған қол жеткізуге болады» – деген Мемлекет басшысы аталған межеге қол жеткізу үшін орындалар қадамдарды нақтылап берді. Сонымен қатар, кәсіпкерлік саласын дамытуда көптеген бағдарламалар қолға алынды. Осы бағдарламалар мен жеңілдіктердің жемісін аудан тұрғындары көруде.
Ауданымыздың экономика-лық даму көрсеткішінің негізгі қантамырларының бірі ауылшаруашылығы мен шағын және орта бизнес екендігі баршаға аян. Аталған салада экономикалық тұрғыдан белсенді халықтың үштен бір бөлігі еңбек етуде. Сондықтанда, дәл осындай бағдарламалар аясында ауыл шаруашылығы, кәсіпкерлік саласында да бірқатар үлкен жобалар жүзеге асырылды.
Бизнестің жоғары деңгейде дамуын қамтамасыз ету үшін мемлекет тарапынан әртүрлі қолайлы экономикалық және құқықтық жағдайлар жасалынып, қолдау тұрақты түрде көрсетілгендіктен шағын және орта бизнес жоспарлы дамуда. Қазірдің өзінде қайта оқудан өтіп, несие алып, кәсіпкерліктің тізгінін ұстауға ниет білдірушілердің саны күн санап артып келеді. Аудандық жұмыспен қамту орталығының мәліметіне сүйенсек, «Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған бағдарламасының» екінші бағыты (Жаппай кәсіпкерлікті дамыту) бойынша өз ісін ашып және кәсібін ұлғайту мақсатында 600-ге жуық адам шағын несие алуға ниет білдірген. Аталған бағыт бойынша сәуір айынан бастап «Бастау бизнес» жобасы бойынша 226 азамат оқу курстарынан өткен. Өтінішін жазып, оқып қана қоймай, нақты іске көшкендер азаматтар да жеткілікті. Ағымдағы жылдың 1 қазанына дейін 53 азамат 230 млн 68 мың теңге көлемінде несие алды. Оның ішінде «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» акционерлік қоғамы бойынша 39 адам 154 млн теңге шағын несие және «Ырыс» «Еңбекші несие» несие серіктестіктері арқылы 14 адам 76 млн 68 мың теңге көлемінде қаржы алған. Берген өтініші бойынша қаражатын алғандар бүгінде кәсібін дөңгелету үстінде.
Туристік сала да кәсіпкерліктің бір бағыты болып саналады. Аталған бағыт бойынша кешенді шаралар жүзеге асырылып, туризммен қатар, кәсіпкерліктің де тамырына қан жүгіруде. Аудан бойынша туризм саласын дамыту мақсатында бірнеше бағытты шаралар қабылданды. Түрген шатқалының 6 шақырымында жоба құны 10 млн теңге болатын этно-мәдени қалашықтың құрылыс жұмыстары аяқталуда.
Малыбай ауылдық округіне қарасты Шелек өзенінің бойында жүзу спорты негізінде, кемпинг лагерінің құрылыс жұмыстары жүргізіліп, іске асырылды. 2016-2017 жылдар аралығында екі қонақ үй кешенін, 2020 жылы ауданымыз үшін маңызды үлкен жоба аспалы жолы бар таушаңғы курортын салу жоспарлануда. Бүгінгі күнде аталған жобаның техникалық-экономикалық негіздемесі жасалынуда. Аудан экономикасын дамыту мақсатында тартылған негізгі инвестициялар көлемі 2017 жылдың 1 қыркүйегіне 16,3 млрд. теңгені құрап, тиісінше 2017-2018 жылдар аралығында 10 инвестициялық жобаны жүзе-ге асыру көзделуде.
Ауылшаруашылық саласы кәсіпкерлікті дамыту мен тұрғындарды жұмыспен қамту-дың бір көзі болып саналады. Аграрлы ауданымызда аталған секторды дамыту мақсатында жүйелі жұмыстар атқарылуда. Алдымен статистикаға көз жүгіртсек, 9 айдың қорытындысы бойынша ауданда 61,4 млрд теңгенің ауылшаруашылық өнімі өндірілді. Бұл 2015 жылмен салыстырғанда 8,1 пайызға артық. Демек, ауылшаруашы-лығы саласында еңбек еткен тұрғындар мемлекет тарапынан жасалып жатқан көмек арқылы табыс көлемін ұлғайтуда. Сонымен қатар, жалпы ішкі өнімнің артуына үлес қосуда. Аудан бойын-ша 3586 га жүзім, 4601 га жерге жеміс-жидек отырғызылған, оның 3928 га алқапты алма бақтары құрайды. Соңғы жылдары бізде интенсивті жеміс-жидек отырғызу қарқынды жүргізіліп келеді. 2017 жылы «Био Терра», «Степной холм», «АррІе World» жауапкершілігі шектеулі серіктестіктері және «Агро сад», «Мэлис» шаруа қожалықтары қосымша жаңа технологияны қолдана отырып барлығы 395 гектар аумаққа бақтар отырғызған. Сондай-ақ, елімізде алғаш рет Орта Азиядағы ең үлкен жаңғақ бағы пайда болады. Түрген ауылының маңындағы 20 гектар жерге демонстрациялық әртүрлі сорттағы жаңғақтар егіліп, тәжірибеден өткізілуде.
Ауылшаруашылығы сала-сының қызметкерлері де мемле-кеттік бағдарламадан құралақан емес. «Аграрлық несие корпорациясы» акционерлік қоғамы арқылы «Сыбаға» бағдарламасы бойынша 300 бас ірі қара, «Алтын асық» бойынша 700 қой, «Кұлан» бағдарламасы аясында 100 жылқы сатып алынды.
Сардарбек НҰРАДИН.
