Құрметті отандастар!
Баршаңызды Отан қорғаушы күнімен құттықтаймын!
Айбынды армиямыздың даңқты дәстүрі кең-байтақ жерімізді жанқиярлықпен қорғап қалған батыр бабаларымыз бен Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің өшпес ерлігінен бастау алады. Бүгінде әскеріміз Тәуелсіз Қазақстанның берік қалқаны ретінде жауынгерлік шеберлік пен асқақ рухтың озық үлгісін көрсетіп келеді.
Бұл мерекеде біз өз өмірін Отан қорғауға арнаған, антына адал жандарға ерекше құрмет көрсетеміз. Мемлекеттік шекарамыз бен әуе кеңістігімізді күзетіп, армия және флот бөлімшелерінде әскери борышын өтеп жатқан барлық сарбазға шынайы ризашылығымды білдіремін.
Коронавирус індетімен күрестің алдыңғы шебінде жүрген әскери қызметшілер, соның ішінде арнаулы жиындарға шақырылған азаматтар да алғысқа лайық. Олардың ерен еңбегі – шынайы патриотизм мен елге қызмет етудің жарқын көрінісі.
Мемлекетіміздің қорғаныс әлеуетін күшейту, әскери қызметшілердің өздерін және отбасын қолдау басты міндетіміз болып қала береді.
Сіздерге зор денсаулық, бақ-береке және елдік мүдде жолындағы абыройлы әрі мәртебелі қызметтеріңізге толайым табыс тілеймін!
7 мамыр – Отан қорғаушылар күніне орай ҚазАқпарат оқырмандарына Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің әскери атақтары, әскери шен жайлы ақпаратты ұсынады.
Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері сапындағы қызмет ететін азаматтарға әскери мамандығына, қызмет бабына, сіңірген еңбегіне, әскери және арнайы дайындығына, әскери қызмет түріне қарай арнайы әскери атақ (шен деп те айтылады) беріледі. ҚР Қарулы Күштерінің әскери шені Қазақстан Республикасының «Жалпыға ортақ әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 1993 жылдың 19 қаңтарындағы заңына сәйкес офицерлік және сарбаздық (сержанттық) болып бөлінеді.
Сарбаз атағы өз ішінде екіге, яғни сарбаздар мен матростар және сержанттар мен старшиналар санатына бөліп қарастырылады.
Ал офицер атағы үш санатқа: кіші офицерлік, аға офицерлік және жоғары офицерлік құрамға бөлінеді.
Сонымен қатар, әскери шендердің жауынгерлік және кемелік (флот) деп бөлінетінін ұмытпаған абзал. Медициналық және заңгерлік әскери-тіркеу мамандықтарына ие офицерлердің әскери шеніне «медициналық қызметтегі» және «әділет» сөздері қоса аталады.
Ал жоғары офицерлік құрамға жататын авиация саласындағы (ұшқыш, инженерлік, инженерлік-авиациялық білімі бар) әскери шендерге «авиация» сөзі қоса айтылады.
Ал запасқа немесе отставкаға шығып кеткен азаматтардың әскери атағына «запастағы» немесе «отставкадағы» сөзі жазылады.
Әскери атақтардың реті қандай?
Сонымен әскери атақтардың ретін сарбаздық, яғни сержанттық құрамнан бастасақ. Бұл құрамның әскери бөлігіндегі рет төменнен жоғарыға санағанда мынадай: қатардағы жауынгер, ефрейтор, кіші сержант, сержант, аға сержант, үшінші сыныпты сержант, екінші сыныпты сержант, бірінші сыныпты сержант, штаб-сержант және шебер-сержант. Ал кемедегі құрамда сержанттық атақтың тәртібі мынадай: матрос, аға матрос, екінші сатылы старшина, бірінші сатылы старшина, бас старшина, үшінші сыныпты старшина, екінші сыныпты старшина, бірінші сыныпты старшина, штаб-старшина және шебер-старшина.
Әскери саладағы офицерлік құрамның реті: лейтенант, аға лейтенант, капитан, майор, подполковник, полковник, генерал-майор, генерал-лейтенант, генерал-полковник және Армия генералы.
Кеме саласындағы офицерлік құрамның реті: лейтенант, аға лейтенант, капитан-лейтенант, үшінші рангтағы капитан, екінші рангтағы капитан, бірінші рангтағы капитан, контр-адмирал, вице-адмирал, адмирал.
Жалпы сержанттан (старшиналар) құрамы әскерді басқару жүйесі мен Қарулы күштердегі командалық құрамның сан жағынан ең көп отрядына жатады.
1993 жылдың 19 қаңтарында шыққан «Жалпыға ортақ әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» заңға 2002 жылдың 29 қаңтарында өзгерістер енгізіліп, әскери шендердің атауы біршама өзгеріске ұшырай бастады. 2005 жылы заң нақтылана түсіп, старшина, прапорщик, аға прапорщик, кіші лейтенант секілді шендер алынып тасталды. Алайда олардың орнына кіші сержант, үшінші сыныпты сержант, екінші сыныпты сержант және бірінші сыныпты сержант секілді әскери атақтар пайда болды.
Әскери атақтар погондар арқылы айқындалып, ажыратылады. Погондар әскери қызметкерлердің шерулік (парадтық), күнделікті, далалық және жұмыс киімдеріне тағылады.
В мире наблюдается стремительный переход на возобновляемые источники энергии. За последние несколько лет в Казахстане были введены в эксплуатацию большие солнечные и ветро- станции.
Также важно чтобы малые установки ВИЭ широко использовалась и в других сферах жизнедеятельности. Особенно в тех местах, где нет доступа к линиям электропередач. Эти установки экологичны и удобны. И в отдаленных селениях их применяют не так часто, отдавая предпочтение бензиновым и дизельным генераторам. Но это лишь вопрос привычки и времени. Чтобы малые установки ВИЭ быстрее стали частью каждодневной жизни, важно показывать их преимущества на практике.
И именно этим занимается Вадим Ахтямов, Председатель общественного фонда поддержки культуры и экологии «Сердце Азии». Он помогает фермерам Алматинской области переходить на возобновляемые источники энергии, реализуя проект при поддержке Программы Малых Грантов Глобального Экологического Фонда. По его словам, целью данного проекта является показать все преимущества перехода на возобновляемые источники энергии тем, кому они жизненно необходимы.
«До сих пор высок процент населения, проживающего в отдаленных местах, где нет доступа к линиям электропередач. Вдали от центрального электрообеспечения находятся пастбища и полевые станы скотоводов-кочевников, пчеловодов и фермеров. И значительные площади особо охраняемых природных территорий: заповедников, национальных парков. В Казахстане в настоящее время также есть около 100 очень маленьких населенных пунктов, где нет сетевого энергоснабжения.
И чтобы обеспечить себя электроэнергией, сельчане и фермеры пользуются переносными бензиновыми и дизельными генераторами электричества, в бытовом выражении именуемых «чабанками». А для приготовления горячей воды жгут уголь и дрова»,- говорит он.
Между тем, Вадим Ахтямов отметил и ряд проблем которые влечёт за собой использование «чабанок».
«Выбросы парниковых газов, пожароопасность, сложная транспортировка, финансовые затраты на закуп топлива и ремонт. А, самое главное, постоянная зависимость семей фермеров, крестьян и пчеловодов от наличия топлива и стабильной работоспособности «чабанок». В добавок к выбросам ПГ, одна «чабанка» выбрасывает в атмосферу около полутора тонн токсичных газов в год. Это — оксиды серы и азота, сажа и альдегиды, бензапирен и свинец и другие. В результате — чистый воздух полей, пастбищ, лугов, медоносных угодий загрязняется токсичными выбросами».
И его проект основанный на этих важных фактах, стремительно внедряется в деятельности фермеров Алматинской области.
Так, в крестьянских хозяйствах, личных подсобных хозяйствах нашего региона были установлены автономные солнечные мини-электростанции с мощностью 1-2кВт. А в некоторых из них есть даже небольшие солнечные водонагревательные установки (СВУ) мощностью 2,5-7,5кВт.
«Благодаря этим установкам в некоторых крестьянских хозяйствах, как, например, в КХ «Аумолдаев Б.С.» и КХ «Ынтымак», КХ «Рахат су», ЛПХ Кусаинов Г.Г.», появились появилось электричество и горячая вода. Их установили в пустовавших ранее фермерских домиках, а теперь там поселились семьи чабанов.
Появилось освещение, стало возможным использование бытовых электроприборов, не говоря уже о зарядке сотовых телефонов, что было для скотоводов большой проблемой. Теперь в этих хозяйствах стало возможным освещение коровников, что намного облегчило труд рабочих.В домах крестьян появился в достатке и такой компонент комфорта, как горячая вода («солнечная»!!!)»,- поделился Вадим Ахтямов.
Председатель фонда » Сердце Азии», рассказал и о экономической выгоде ВИЭ.
«Показательным примером экономической выгоды от использования ВИЭ стала солнечная водонагревательная установка в тепличном хозяйстве Агробизнесцентра села Чилик. Она отапливает помещение для рассады. Благодаря ей рассада овощей теперь выращивается на полтора месяца раньше. Значит, и урожай можно будет собирать на полтора месяца раньше, чем в других хозяйствах. Получается прямая финансовая выгода, ведь ранние овощи всегда стоят дороже!».
Согласно его словам, возобновляемые источники энергии всё настойчивее вытесняют традиционные виды топлива, особенно такие анахронизмы, как уголь и дрова. Люди уже забывают про мазут и другие виды углеводородного топлива, источником которых является нефть. Сейчас все страны вслед за Западом, массово переводят энергетику на альтернативные виды топлива. Даже в некоторых странах северной Европы, где солнце — редкий гость, солнечная энергетика активно внедряется в государственных масштабах, в частных домовладениях и в бизнесе.
В Казахстане, где мощность солнечного излучения -одна из самых высоких в мире, сам бог велел использовать такой кладезь энергии. Особенно в тех местах, где нет линий электропередач и в сельскохозяйственной сфере. Кроме того, солнечные мобильные станции малой мощности являются палочками-выручалочками для туристов и других любителей активного отдыха на природе, охотников и рыболовов, служб МЧС и геологов, служб национальных парков и заповедников. Энергия солнца приносит блага цивилизации, уют и комфорт.
Но несмотря на это, в нашей стране переход на малые ВИЭ еще не стал массовым. И на его взгляд, это связано с разницей в цене.
«Солнечные батареи и ветрогенераторы, вызывают к себе большой интерес. Но все же они не сравнимы по цене с дизельными и бензиновыми станциями. И, если солнечные батареи, благодаря развитию конкуренции производителей, за последние 10-15 лет подешевели в 5-7 раз, то аккумуляторы не дешевеют. Спрос на них растёт благодаря росту потребления ипроизводства электромобилей и другого оборудования. Есть и некоторые сложности в сервисном обслуживании малых установок по использованию ВИЭ.
Внедрение солнечного энергооборудования даётся пока не просто, но это правильный вектор движения! Ведь не зря сейчас весь мир взял четкий курс на прекращение использования угольных и атомных станций, планируя переходить на 100% использование ВИЭ. С каждым годом технологии производства солнечных батарей, солнечных водонагревательных установок и ветроустановок совершенствуются и дешевеют. Недалек тот день, когда человечество прекратит сжигать природные недра, а ВИЭ будут использоваться повсеместно»,- подытожил руководитель проекта.
Источник: zhetysu-media.kz
ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Жоғары әскери және арнаулы атақтар, сыныптық шендер және біліктілік сыныптарын беру туралы» Жарлыққа қол қойды, деп хабарлайды Ақорда.
***
Жоғары әскери және арнаулы атақтар, сыныптық шендер және біліктілік сыныптарын беру туралы
ҚАУЛЫ ЕТЕМІН:
генерал-лейтенант әскери атағы:
Бектанов Мұрат Кәрібайұлына,
Дәндібаев Тимур Тұрарұлына,
Ділманов Дархан Айтқалиұлына,
Ермекбаев Нұрлан Байұзақұлына,
Қамалетдинов Сұлтан Бүркітбайұлына;
әділет генерал-лейтенанты әскери атағы
Сартаев Дастан Шаймерденұлына;
ұлттық қауіпсіздік генерал-лейтенанты арнаулы атағы
Мәсімов Кәрім Қажымқанұлына;
2-сыныпты мемлекеттік әділет кеңесшісі сыныптық шені
Асылов Берік Ноғайұлына;
генерал-майор әскери атағы:
Жазин Серік Кенжетайұлына,
Жоламанов Асқар Ахметұлына,
Жүсіпов Асан Қуанышұлына,
Ильин Юрий Викторовичке;
ұлттық қауіпсіздік генерал-майоры арнаулы атағы:
Әмірханов Асқар Баймерденұлына,
Қадырбеков Жанқозы Зекенұлына,
Манжуов Нұрғанат Нұрбапаұлына;
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің генерал-майоры арнаулы атағы
Сағымбаев Ермек Алдабергенұлына;
полиция генерал-майоры арнаулы атағы:
Жұмаханбетов Ералы Мұсалиұлына,
Калайчиди Алексей Дмитриевичке,
Сәденов Ержан Сапарбекұлына,
Таймерденов Қанат Даниярұлына;
3-сыныпты мемлекеттік әділет кеңесшісі сыныптық шені:
Мырзакеров Бауыржан Қыпшақұлына,
Сүлейменов Тимур Қайырбекұлына;
3-санатты жоғары біліктілік сыныбы:
Бектенов Олжас Абайұлына,
Қабдула Шыңғыс Қайыпұлына
берілсін.
Қазақстан Республикасының
Президенті Қ.Тоқаев
Нұр-Сұлтан, Ақорда, 2020 жылғы 4 мамыр
№ 323
Тамара Дүйсенова ҚР Президентінің көмекшісі, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Өтініштерді қарауды бақылау бөлімінің меңгерушісі лауазымына тағайындалды деп хабарланды Ақорданың ресми сайтында.
Т.Б. Дүйсенованы Қазақстан Республикасы Президентінің көмекшісі – Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Өтініштерді қарауды бақылау бөлімінің меңгерушісі қызметіне тағайындау туралы
Тамара Босымбекқызы Дүйсенова Қазақстан Республикасы Президентінің көмекшісі – Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Өтініштерді қарауды бақылау бөлімінің меңгерушісі болып тағайындалсын.
Қазақстан Республикасының
Президенті Қ.Тоқаев
Нұр-Сұлтан, Ақорда, 2020 жылғы 5 мамыр
№ 327
«Әскери қызметтің белгіленген мерзімін өткерген мерзімді әскери қызметтегі әскери қызметшілерді запасқа шығару және Қазақстан Республикасының азаматтарын 2020 жылдың наурыз – маусымында және қыркүйек – желтоқсанында мерзімді әскери қызметке кезекті шақыру туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2020 жылғы 12 ақпандағы №266 Жарлығына өзгерістер енгізу туралы
ҚАУЛЫ ЕТЕМІН: 1. «Əскери қызметтің белгілен ген мерзімін өткерген мерзімді əскери қызметтегі əскери қызметшілерді запасқа шығару жəне Қазақстан Республикасының азаматтарын 2020 жыл дың наурыз – маусымында жəне қыркүйек – желтоқсанында мерзімді əскери қызметке кезекті шақыру тура лы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2020 жылғы 12 ақпан дағы №266 Жарлығына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2020 ж., №7-8, 35-құжат) мынадай өзгерістер енгізілсін: тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын: «Əскери қызметтің белгіленген мерзімін өткерген мерзімді əскери қызмет тегі əскери қызметшілерді 2020 жылдың наурыз – маусымында жəне қыркүйек – желтоқсанында запасқа шығару, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азамат тарын 2020 жылдың наурыз – тамызында жəне қыркүйек – желтоқсанында мерзімді əскери қызметке кезекті шақыру туралы»; 2 жəне 3-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын: «2. Əскерге шақыруды кейінге қалдыруға немесе одан босатылуға құ қығы жоқ он сегіз жастан жиырма жеті жасқа дейінгі ер азаматтар 2020 жылдың наурыз – тамызында жəне қыркүйек – желтоқсанында Қазақстан Республикасының Қарулы Күш теріне, Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігіне, Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетіне, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметіне мерзімді əскери қызметке шақырылсын. 3. Жергілікті атқарушы органдар тиісті жергілікті əскери басқару органдары арқылы 2020 жылдың наурыз – тамызында жəне қыркүйек – желтоқсанында азаматтарды мерзімді əскери қызметке шақыруды жүргізуді ұйымдастырсын жəне қамтамасыз етсін». 2. Осы Жарлық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының Президенті Қ.ТОҚАЕВ Нұр-Сұлтан, Ақорда, 2020 жылғы 30 сəуір №312.
ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінің алаңында мерзімді әскери қызметке шақыру мерзімін ұзарту мәселелеріне арналған онлайн-баспасөз конференциясы өтті.
Іс-шараға спикер ретінде ҚР Қарулы Күштері Бас штабының Ұйымдастыру-жұмылдыру жұмысы департаментінің басшысы, полковник Сәкен Жүсіпов қатысты.
Спикер өз сөзінде Мемлекет басшысы белгіленген әскери қызмет мерзімін өткерген мерзімді әскери қызметтегі әскери қызметшілерді запасқа шығару және Қазақстан Республикасының азаматтарын 2020 жылдың наурыз – маусымында және қыркүйек – желтоқсанында кезекті мерзімді әскери қызметке шақыру туралы Жарлыққа қол қойылғанын хабарлады.
ҚР ҚК БМ Ұйымдастыру-жұмылдыру жұмысы департаментінің басшысы азаматтарды әскери қызметке шақыру төтенше жағдай режимі алынып тасталғаннан кейін қайта басталатынын және 31 тамызға дейін созылатынын түсіндірді. Өз кезегінде, 2019 жылдың көктемінде шақырылған әскери қызметшілерді босату төтенше жағдай режимі алынып тасталған жағдайда 2020 жылдың 30 маусымына дейін жүргізіледі. Бұл ретте шақыру және босату қолданыстағы заңнамаға сәйкес ұйымдастырылатын және жүргізілетін болады, қандай да бір өзгерістер енгізу болжанбайды.
Анықтама: ҚР "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" Заңының 26-бабының 5-тармағына сәйкес Қарулы Күштердің жауынгерлік әзірлігін қолдау мақсатында 2019 жылдың көктемінде шақырылған мерзімді қызметтегі әскери қызметшілерді жұмыстан шығару тоқтатылды. Сондай-ақ еліміздің барлық өңірлерінде әскерге шақыру және медициналық комиссиялардың жұмысы тоқтатылды және жас толықтырушыларды әскерлерге жіберу тоқтатылды.
Спикер әр түрлі міндеттерді орындау үшін (патрульдеу, дезинфекциялау, блок бекеттерін күзету) төтенше жағдай режимі жағдайында 29 қалада Қарулы Күштердің 9,5 мың әскери қызметшісі қатыстырылғанын атап өтті. Қазіргі уақытта ҚР Қорғаныс министрлігі мерзімді қызметтен босатылуға жататын әскери қызметшілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша бірқатар практикалық іс-шаралар өткізуде.
Спикердің айтуынша, әскери қызметшілердің осы категориясында заттай, азық-түліктік, медициналық және қаржылық қамтамасыз ету қамтылған барлық үлес түрлері сақталады.
"Белгіленген мерзімді өткерген мерзімді қызметтегі әскери қызметшілерді босатуды тоқтату және азаматтарды мерзімді әскери қызметке кезекті шақыру мерзімін ауыстыру туралы шешім біздің мемлекетіміздің тарихында алғаш рет қабылданып, біздің азаматтарымыздың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған", - деп атап өтті С. Жүсіпов.
Шақыру науқанын ұйымдастыру үшін жергілікті атқарушы органдар жедел әскери қызметке шақырылуға жататын азаматтарды ПТР-тестілеуді өткізу, сондай-ақ шақырылушыларды хабарлау және жинау, құрама пункттерде медициналық куәландыру және әскерлерге жөнелту барысында барлық санитарлық-эпидемиологиялық нормалардың орындалуын қамтамасыз ету қажет.
– Құрметті Қасым-Жомарт Кемелұлы, Сіздің Президент ретіндегі алғашқы сұхбатыңыз былтыр «Egemen Qazaqstan» газетінде жарияланған еді. Ең алдымен, қазіргідей күрделі кезеңде ой-толғамдарыңызды тағы да біздің газетіміз арқылы оқырманға жеткізуге келісім бергеніңіз үшін алғыс білдіреміз.
– «Егемен» – елдің үні, ұлттың мінбері. Қазақ тарихының жүз жылдық жылнамасы. Сондықтан бас басылым арқылы ел-жұртпен тілдесудің маңызы зор.
– Ендеше, сұхбатты бастайық. Өткен аптада коронавирус індетіне қатысты мәлімдеме жариялап, жұртшылықты толғандырған көптеген мәселені ашық айттыңыз. Осыған дейін де телевизия арқылы үндеу және мәлімдеме жасаған болатынсыз. Жалпы, еліміздің қазіргі жағдайын қалай бағалайсыз? Бұдан кейінгі бағыт-бағдарымыз қандай болмақ?
– Пандемия бүкіл әлемнің қалыпты тіршілігіне айтарлықтай әсер етті. Індеттің салдарынан дүние жүзінде экономикалық белсенділік күрт төмендегенін көріп отырсыздар. Шикізат бағасының құлдырауы экономикалық жағдайды қиындататыны анық. Халықаралық валюта қорының пайымдауынша, биыл әлемдік жалпы ішкі өнім едәуір төмендейді. Әрине, мұндай дағдарыстан кейін экономиканы қалпына келтіру оңайға түспейді. Шұғыл әрекет етпесе, әлемдік рецессия күрделене бермек. Сондықтан шамасы жететін елдер өз азаматтарына қолдау көрсету үшін нақты жұмыстар жүргізуде.
Біз Қазақстанда төтенше жағдайды дер кезінде жарияладық. Осындай шаралардың арқасында вирустың жаппай таралуына жол бермей, қоғамдағы тұрақтылықты сақтап отырмыз. Дағдарысқа қарсы шаралар үшін 6 триллион теңгеге жуық қаржы бөлінгенін білесіздер. Ең алдымен, жұмыссыз қалғандарға 42 500 теңге мөлшерінде төлем жасауды ұйғардық. Жалпы, 4,2 миллион адам бұл көмекті алды. Оны екінші айда да жалғастырамыз. Бұдан бөлек, 1 миллиондай мұқтаж жан азық-түлікпен және қажетті заттармен қамтамасыз етілетін болды.
Осындай күрделі кезеңде халыққа көмек көрсетілмесе, мемлекеттілігімізге сын емес пе?! Әрине, ақша таратып берумен ахуал түзелмейді. Дағдарыс жағдайында кешенді әрі жүйелі шаралар ұйымдастырған абзал. Ең алдымен, жастарды жұмысқа орналастыру керек. Сондықтан 250 мыңнан астам жұмыс орны ашылады. Әр өңірде инфрақұрылымдық және инженерлік жобалар, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық нысандары бар. Міне, жұмыссыз қалғандарды солардың құрылысына, жөндеу жұмыстарына жұмылдырудамыз.
Уақытша қиындыққа тап болған 1,6 миллион кәсіпкердің несиесін қайтару мерзімі кейінге шегерілді. Мұндай шара іскер азаматтарды қолдау үшін қажет. Сондай-ақ «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасының қаржысы 1 триллион теңгеге дейін көбейтілді. Бұл қаражат жаңа жобаларды қайта қаржыландыруға, жеңілдік шарттарымен несие беруге жұмсалады. Кәсіпкерлер үшін салықтар мен басқа да міндетті төлемдер мерзімі ұзартылды. Зардап шеккен шағын және орта бизнес өкілдері еңбекақы төлеу қорының міндетті төлемінен алты айға босатылды.
Ерекше атап өтер жайт, карантин кезінде азаматтарымыз оқшаулануға тез бейімделді. Көптеген кәсіпорын мен мекеме қызметкерлерін қашықтан жұмыс істеуге көшірді. Қоғамның жаңа үрдістерге дайын екенін осыдан-ақ аңғаруға болады.
Жалпы, Қазақстанның стратегиялық бағыт-бағдары айқын. Елбасы бұл мәселе жөнінде Қауіпсіздік кеңесінің отырысында нақты атап көрсетті. Кез келген дағдарыс тың бастамаларды туындатады. Әрине, осы кезеңнен сабақ алып, осал тұстарымызды жетілдіруіміз керек. Егер індет өршіп кетпесе, 11 мамырда төтенше жағдай режімі аяқталады.
– Мәлімдемеңізде айтылғандай, қазіргі ахуал бүкіл әлемге оңай тиіп отырған жоқ. Қысылтаяң кезеңде доллар бағамы өсіп, төл теңгеміз құнсыздана түсті. Пандемиядан кейін теңгенің бағамы тұрақтанып, қалпына келуі мүмкін бе?
– Басқа елдердің валюталарымен қатар біздің теңгеміздің де құны кеміп кеткені рас. Осыған орай, Үкімет пен Ұлттық банк жағдайды тұрақтандыру үшін нақты шаралар қабылдады. Мен квазимемлекеттік секторға экспорттан түсетін табыстың бір бөлігін ішкі нарықта сатуды тапсырдым. Сондай-ақ олар шетел валютасындағы депозиттерін еліміздің қаржы жүйесіне қайтаруда. Бұл қаражат нақты жобаларға жұмсалады. Осы және басқа да шаралар доллар тапшылығын болдырмау үшін жасалып отыр.
Әрине, нарықтық экономика жағдайында мұндай мәселені реттеу оңайға соқпайды. Оның үстіне, еліміздегі шетел валютасының басым бөлігі шикізатты сатудан түсетіні жасырын емес. Ерте ме, кеш пе, теңге бағамы тұрақтанады. Бірақ бұған сыртқы факторлар әсер етпей қоймайды. Теңгенің долларға қатысты бағамы валюта нарығындағы сұраныс пен ұсынымның азды-көптігіне қарай түзелетіні белгілі. Сондықтан құзырлы органдар валюта нарығына қатысты заңсыз әрекеттердің жолын кесетін болады. Алдағы уақытта Ұлттық банк теңгенің еркін бағамы қағидатын ұстанып, Үкіметпен бірлескен жұмысын жалғастыра береді.
– Сіз бұған дейін мұндай кезеңде екінші деңгейдегі банктердің жауапкершілік таныту қажеттігін айттыңыз. Бұл құрылымдар, көбіне, дағдарыс кезеңінде қолдау бола ма деп мемлекетке жүгінетіні жасырын емес. Жалпы, осы дұрыс па? Төтенше жағдайға байланысты сол банктер халыққа қандай көмек көрсете алады?
– Банк жүйесі – қаржы нарығының аса маңызды бөлігі. Банктердің тұрақты жұмыс істеуіне мемлекет те, бизнес өкілдері де, қарапайым салымшылар да мүдделі. Сондықтан банктерге тегіннен-тегін қолдау көрсетілмейді. Бұл – ұлттық экономиканы көтермелеудің бір жолы.
Қазір банктердің үздіксіз қызмет көрсетуіне мүмкіндік бар. Депозиттерге кепілдік беретін қор да тұрақты жұмыс істеуде. Бұл ахуалды Ұлттық банк бақылап отыр. Сондықтан салымшылардың қаражатына ешқандай қатер төніп тұрған жоқ.
Төтенше жағдай кезінде екінші деңгейдегі банктер әлеуметтік-экономикалық ахуалдың тұрақтануына өз үлесін қосты деп айта аламыз. Ең алдымен, банктер кәсіпкерлерге және азаматтарға берген несиені қайтару мерзімін кейінге ауыстырды. Нақты айтқанда, несие төлемдері 3 айға шегерілді. Табысынан айырылғандарға мұндай көмек қажет. Бірақ жұртшылық арасында несиені мүлдем қайтармаймыз деген түсінік қалыптаспауы керек. Бұл – жаңсақ пікір.
Сондай-ақ Үкіметтің қатысуымен шағын және орта бизнес өкілдеріне жеңілдетілген несие беру бағдарламасы әзірленді. Егер банктер кәсіпкерлерге, азаматтарға несие беруді тоқтатса, экономиканың көптеген саласы тұралап қалады. Біз бұған жол бермейміз.
Менің тапсырмам бойынша Ұлттық банк пен Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі қаржы жүйесінің тұрақтылығын сақтау үшін қосымша шаралар қарастыруда.
– Жағдай одан әрі күрделене берсе, бюджетіміз бұл ауыртпалықты көтере ала ма? Алдағы уақытта ел бюджетіне тағы да өзгерістер енгізілуі мүмкін бе?
– Дағдарыс жағдайында, көбіне, бюджеттің кірісі мен шығысын реттеу қажеттілігі туындайды. Үкімет дағдарыс кезеңінде бюджетті нақтылаудың ерекше тәртібін бекітті. Коронавируспен күресу үшін қомақты қаржы бөлінгенін білесіздер. Ел азаматтарына қолдау көрсету, экономикалық белсенділікті арттыру шаралары қосымша қаржыны талап етеді.
Ескерте кететін бір жайт, бюджет қаржысына қымбат көлік пен жиһаз алынбайды. Ауқымды жиындар өткізуге арналған қаражат қысқартылды. Кейбір инвестициялық жобалар кейінге қалдырылды. Үнемделген қаражат экономиканың тұрақты дамуын және төтенше жағдай режімін қамтамасыз етуге жұмсалуда. Сондай-ақ халықтың тұрмыс сапасын жақсартуға бағытталған бірқатар жобалар іске асырылып жатыр.
– Экономикамыздың бір тірегі – ауыл шаруашылығы. Қазіргідей сын сағатта бұл салаға айтарлықтай қолдау көрсетілуде. Әсіресе егіс науқанына кіріскен шаруаларға нақты жеңілдік беріледі. Ал енді ауыл халқының тұрмыс-тіршілігін түзеуге арналған жоспарлар бар ма?
– Дұрыс айтасыз, еліміз үшін ауыл шаруашылығының маңызы зор. Дәл қазіргі басты міндет – егіс науқанын ойдағыдай өткізу. Қазақ «Көктемнің бір күні – жылға азық» дейді. Кез келген қауіп-қатерге қарамастан бұл жұмысты уақтылы жүргізу керек.
Мәлімдемеде айтылғандай, биыл көктемгі егіс науқанына және өнімді алдын ала сатып алуға 200 миллиард теңге бөлінді. Соның 70 миллиарды тұқым өндірісін дамытуға, тыңайтқыш сатып алуға жұмсалады. Сонымен қатар шағын және орта шаруа қожалықтары жанармайды арзан бағамен алады. Осыған орай 390 мың тонна дизель отыны жеңілдікпен сатылуда. Мұның бәрі мол өнім алуға септігін тигізеді деп сенемін.
Қазір халықты азық-түлікпен қамтамасыз ету – негізгі мәселенің бірі. Мен мұны Үкіметке де, әкімдерге де тұрақты бақылауда ұстауды тапсырдым. Жалпы, елімізде азық-түлік жеткілікті. Алдағы кезеңде бағаны қымбаттатпай, елді дүрліктірмей, жұмысты дұрыс жүргізген жөн.
Ең маңызды мәселе – ауылдағы жастарға жағдай жасап, оларды жұмыспен қамтамасыз ету. Әйтпесе бақылаусыз миграция мен урбанизацияға ұшырап, соның салдарынан күрделі әлеуметтік және саяси мәселелерді шешуімізге тура келуі мүмкін. Міне, біз осындай қиыншылықтарды көре бастадық. Әсіресе бұл ірі қалаларда байқалуда. Осы мәселелер мемлекеттік органдардың ұдайы назарында болуы керек.
– Карантинге байланысты оқу үдерісі өзгерді. Оқу жылының әдеттегіден өзгеше аяқталатыны жұртты алаңдатып отыр. Осы мәселенің шешімі қандай болмақ?
– Биылғы 6 сәуірден бастап мектеп оқушылары қашықтан оқытыла бастады. Індеттің таралуына жол бермеу үшін осындай қадамға бардық. Екінші жағынан, бұл – заман талабы.
Интернет жылдамдығы әртүрлі болғандықтан, қашықтан оқытудың бірнеше жолы ұсынылды. Атап айтқанда, телесабақ, интернет-платформадағы сабақ ұйымдастырылды. Интернет байланысы жоқ 57 елді мекенде тұратын оқушылар пошта қызметі арқылы оқу үдерісін жалғастырып отыр. Жергілікті атқарушы органдар мұғалімдер мен оқушыларды компьютермен, мобильді интернетпен қамтамасыз етуде. Үкімет қорынан байланыстың мүмкіндіктерін арттыру үшін қаражат қарастырылды. Осының нәтижесінде қашықтан оқыту қазір қалыпқа түсті.
Жалпы, соңғы жылдарда қашықтан оқыту тәсілі жаһандық үрдіс ретінде қалыптасты. Әлемнің көптеген жоғары оқу орындары бұл әдісті кеңінен қолданып келеді. Мұның артықшылығы да, кемшін тұстары да бар. Әсіресе қазіргідей карантин жағдайында бұған балама жоқ. Сондықтан алдағы уақытта оны жетілдіре түскен жөн.
Биылғы оқу жылы ойдағыдай аяқталады деп ойлаймын. Оқу үлгерімін бағалауға қатысты еш қиындық туындамауы тиіс. Әрине оқушылардың өз мұғалімдерімен және құрбыларымен жүздесіп, әдеттегідей сабақ оқығанына не жетсін. Бұл – уақытша қиындық. Бұған түсіністікпен қарап, шәкірттеріне қашықтан білім беріп жатқан ұстаздар қауымына ризашылық білдіремін.
– Пандемияға қарсы күрестің алғы шебінде жүрген дәрігерлерге үнемі қолдау көрсетіп келесіз. Осы мәлімдемеңізде де оларға шынайы жанашырлық таныттыңыз. Жалпы, бұл саланы жетілдіру үшін не істеу керек?
– Барша жұртқа қауіп төндірген індетті ауыздықтау үшін, ең алдымен, дәрігерлер мен медицина қызметкерлері жұмылдырылды. Оларға жан-жақты қолдау көрсетудің маңызы зор. Билік тарапынан барынша жағдай жасалуда.
Өкінішке қарай індетпен күрес барысында медицина жүйесінің осал жақтары да анықталды. Сақтық шараларына қарамастан, көптеген медицина қызметкері вирус жұқтырып алды. Дәрігерлеріміз онсыз да жетпей жатқанда, осындай қиындыққа тап болдық. Бұл жағдай тікелей бақылауымда. Нақты тапсырмалар берілді. Індетпен күресуге атсалысқан дәрігерлерге тиісті үстемеақы төленуде.
Қазіргі уақытта медицина қызметкерлерінің мәртебесін арттыру өзекті мәселеге айналды. Дәрігерлерге берілетін әлеуметтік кепілдік аясын кеңейтіп, ынталандыру жүйесін жетілдіру қажет. Пандемия денсаулық сақшыларына қолдау көрсетудің аса маңызды екенін аңғартты. Біз тәуелсіздік алғалы бері бұл салаға мән беріп келеміз. Дегенмен әлі де атқаратын жұмыстар аз емес.
Коронавирус індеті медицина ғылымын дамытудың да өзекті екенін көрсетіп берді. Қазір бүкіл әлем осы салаға ерекше назар аударып, жұқпалы аурулармен күресті күшейтуде. Бұл – заңды құбылыс. Алдағы уақытта елімізде медициналық-биологиялық зерттеулерге ерекше көңіл бөлінеді. Өйткені айбынды әскермен бірге мықты медицина да – мемлекеттің негізгі қалқаны. Бұдан былай оның өзектілігі арта түсетіні сөзсіз.
Жақында Нұр-Сұлтан қаласында модульдік жұқпалы аурулар ауруханасы ашылды. Оның небәрі екі апта ішінде салынғанын білесіздер. Аурухана халықаралық талаптарға сай жабдықталған. Оны арнайы барып аралап көрдім. Сонымен қатар ғалымдарымыз диагностикалық тест жүйесін әзірлеп шықты. Міне, осындай нақты жұмыстар саланы жетілдіре түсетіні сөзсіз. Денсаулық сақтау министрлігі алдағы уақытта да медициналық қызмет сапасын арттыру үшін ауқымды әрі жүйелі жұмыс жүргізуі керек.
– Әл-Фараби мен Абай мерейтойлары аясында көптеген іс-шара жоспарланғаны белгілі. Енді осы жобаларды орындау тәртібіне өзгеріс енгізіле ме?
– Ұлыларды ұлықтап, даналарды дәріптеу – халқымыздың игі дәстүрі. Біз Әл-Фараби мен Абай мұрасын зерделеу арқылы қазақ даласындағы өркениеттің тамыры терең екенін көрсетеміз. Сондықтан бұл мерейтойлар – бәрімізге үлкен сын.
Абай өзінің «толық адам» тұжырымын мирас етсе, Әл-Фараби «бақытқа жету жолындағы қайырымды қоғам» қағидасын өсиет етіп қалдырды. Ұлы ойшылдардың әділдік пен ізгілік жөніндегі ұстанымы баршаға белгілі. Менің «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» атты тұжырымдамам осы қағидалармен үндеседі.
Мерейтойлар аясында мемлекеттік және өңірлік жоспарлар жасалды. Бүгінге дейін кейбір жобаларды жүзеге асырып үлгердік. Қазіргі ахуалға байланысты түрлі мерейтойлық шаралар онлайн форматында өткізілуде. Бұл жобалар әлеуметтік желілер мен интернет-ресурстарда да кеңінен насихатталады.
– Сіз сыртқы саясаттың қыр-сырын жетік білесіз. Көп жыл дипломатиялық қызметте болдыңыз. Қазіргі заманда ұлттық мүддеге берік болу үшін сыртқы саясатымызды қалай жүргізуіміз керек? Жалпы, пандемиядан кейін халықаралық қатынастар қалай өрістейді?
– Бүгінде бүкіл әлем дамудың жаңа кезеңіне қадам басты. Бұл, әсіресе осы пандемиядан кейін анық байқалады деп ойлаймын. Осындай сын сағатта әр мемлекет, ең алдымен, өз азаматтарының қауіпсіздігін ойлайды. Бұл – заңды нәрсе. Бірақ мұндай күрделі кезең халықаралық ынтымақтастыққа сызат түсірмеуі керек. Соңғы апталарда мен бірқатар елдердің және халықаралық ұйымдардың басшыларымен телефон арқылы сөйлестім. Түркітілдес мемлекеттердің ынтымақтастық кеңесінің бейнесаммитіне және Жоғары еуразиялық экономикалық кеңес мүшелерінің онлайн форматындағы жұмыс кездесуіне қатыстым.
Қазір пандемиямен күрес жүргізу бағытындағы халықаралық ынтымақтастықты күшейту қажет. Осыған орай біз серіктес елдермен бірге күш жұмылдырып отырмыз. Бұл – індетке қарсы тұрудың негізгі жолы. Жалпы, сыртқы саясатымыздың сабақтастығы сақталатын болады. Өзіміздің дәстүрлі және жаңа серіктестерімізбен өзара тиімді қарым-қатынастарды дамыта береміз.
Сонымен қатар кез келген мемлекет үшін басқа елдерден инвестиция тартудың маңызы зор. Сондықтан біз де сыртқы саясатта экономикалық дипломатияға баса мән береміз. Бұл – Қазақстанның ұзақ мерзімге арналған стратегиясындағы басым бағыттың бірі. Алдағы кезеңде де солай болып қала береді. Сыртқы саясат сөз жүзінде емес, іс жүзінде сындарлы болуға тиіс. Дипломатия саласы да індеттің салдарынан сабақ алғаны жөн.
– Президент қызметіне кіріскеніңізге бір жылдан асты. Осы уақыт аралығында бірқатар мақсат-міндетті алға қойдыңыз. Жалпы, өз бастамаларыңыздың орындалу барысына көңіліңіз тола ма?
– Қазақта «Ел қуатты болмай, бақ тұрақты болмайды» деген нақыл сөз бар. Осы орайда мемлекеттілікті нығайтып, халқымыздың әл-ауқатын арттыру үшін маңызды бастамалар қолға алынды.
Ең алдымен, қоғамның береке-бірлігі бекем болуы керек. Бұған билік пен халық арасында тұрақты диалог орнату арқылы қол жеткізуге болады. Осыған орай Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі құрылды. Оның негізгі мақсаты – қоғамдық сананы жаңғыртуға арналған ауқымды шаралар ұйымдастыру, өзекті мәселелерді талқылап, тиімді ұсыныстар әзірлеу. Бүгінге дейін кеңестің екі отырысы өткізілді. Саяси, экономикалық және әлеуметтік жаңғыру бағыттары бойынша көптеген ұсыныс жасалды. Қоғамды алаңдатқан түрлі мәселелер қызу талқыға түсті.
Заман талабына сай саяси реформалар жүргізілуде. Қазір менің бастамаммен Парламентте бірқатар маңызды заңнамалық өзгерістер талқылануда. «Бейбіт жиындарды ұйымдастыру және өткізу тәртібі» туралы заң жобасы қарастырылып жатыр. Бұл еліміздің демократиялық дамуын айқындайтын өте маңызды құжат болатынына күмән жоқ.
Мәжіліс пен мәслихат депутаттарының сайлауына түсетін саяси партиялар әйелдер мен жастар үшін отыз пайыздық квота бөлетін болады. Осыған орай заңға тиісті толықтырулар енгізу қарастырылуда. Сондай-ақ саяси партияларды тіркеуді жеңілдету, парламенттік оппозиция институтын қалыптастыру үшін заңнамаға маңызды түзетулер жасалмақ.
Осы өзгерістер саяси үдерістерді одан әрі либерализациялау жолындағы нақты қадам болады деп сенемін. Жан-жақты саяси реформалар жалғасады. Бұл – біздің стратегиялық таңдауымыз.
Сондай-ақ азаматтардың өтініш-тілектерін жедел қарастыру үшін «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын ұсындым. Бұл – өте маңызды әрі қажет бастама. Шенеуніктердің міндеті – ең алдымен, халыққа қызмет ету. Олар ел-жұрттың мұң-мұқтажына құлақ аспағанда кімге құлақ асады?! Осы қағидатты барлық деңгейдегі мемлекеттік қызметшілердің санасына сіңірген жөн. Қазірдің өзінде бұл бағытта оң өзгеріс бар.
Отандық бизнесті дамытуға арналған бірқатар бастама жүзеге асты. Менің тапсырмам бойынша шағын және микро бизнес өкілдері үш жылға табыс салығынан босатылды. Олардың қызметі алдағы үш жыл бойы тексерілмейді. Сол үшін мораторий жарияланғанын білесіздер. Қазіргі төтенше жағдай кезінде де кәсіпкерлерге үлкен қолдау көрсетілуде. Оны жоғарыда атап өттім.
Елді алаңдататын өзекті мәселенің бірі баспана екені белгілі. Осы бағытта да ауқымды жұмыстар атқарылды. Үкімет алдына Елбасы ұсынған «Бақытты отбасы» бағдарламасының аясын кеңейтіп, тұрғын үй құрылысын жандандыру міндеті қойылды. Соған сәйкес, биылдан бастап жыл сайын көп балалы және мүгедек балалары бар 10 мың отбасы тұрғын үймен қамтамасыз етіледі.
Аз қамтылған және көп балалы отбасыларға арналған әлеуметтік көмектің жаңа түрлері енгізілді. Мысалы, көп балалы отбасыларға табысына қарамай жәрдемақы беріле бастады. Жарты миллионнан астам азаматтың 300 мың теңгеге дейінгі кепілсіз несиесі өтелді. Бұл бастамалар халықтың тұрмыс сапасын жақсартуға бағытталған.
Былтыр «Педагог мәртебесі туралы» заң қабылданды. Соған орай алдағы төрт жылда ұстаздардың еңбекақысын екі есе арттыруды тапсырдым. Бұл жұмыс жүйелі түрде жүзеге асырылып келеді. Бюджет саласындағы басқа да қызметкерлердің жалақысы көбейтілуде.
Мен талантты да талапты жастарға сенім артамын. Сол себепті «Президенттік жастар кадрлық резервін» құрып, «жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар» шыққан 300 жасты іріктеп алдық. Олардың біразы қызметке орналасты. Тиісті мемлекеттік органдарға жастар саясатына арналған жаңа кешенді бағдарлама әзірлеуді тапсырдым.
Осы жылды «Волонтер жылы» деп жарияладым. Бүгінде бұл бастаманың дер кезінде көтерілгенін көріп отырмыз. Қазіргідей төтенше жағдайда волонтерлер аянбай еңбек етіп жүр. Күрделі кезеңде белсенділік танытқан жігерлі жастарды үлгі тұтуымыз керек.
Жалпы, бір жыл ішінде нақты жұмыстар атқарылды. Сондықтан елдің еңсесін көтеретін мұндай шешімдер алдағы уақытта да қабылдана береді.
– Келесі жылы Тәуелсіздігімізге 30 жыл толады. Біз дамудың жаңа кезеңіне қадам бастық. Осы орайда жаңа мүмкіндікпен бірге жаңа қауіп-қатердің де туындайтыны жасырын емес. Алдағы уақытта соған төтеп беріп, елімізді өркендету үшін не нәрсеге баса мән бергеніміз жөн?
– Біз Елбасының салиқалы саясатының, халқымыздың ырыс-ынтымағының арқасында тәуелсіз Қазақстанды құрдық. Осы жылдар ішінде тиімді басқару жүйесі қалыптасты. Егемен еліміздің іргесін бекемдеу үшін ауқымды жұмыс атқарылды. Өтпелі кезеңдегі барлық қиындықты еңсеріп, орнықты даму жолына түстік. Ендігі мақсат – осындай табыстарды еселеп, жаңа белестерді бағындыра беру.
Әйгілі француз ойшылы Жан-Жак Руссо «Мықты мемлекет қана өз азаматтарының еркіндігін қамтамасыз ете алады» деген екен. Халқымыздың тұрмыс сапасын жақсарту үшін Қазақстанды мықты мемлекетке айналдыруымыз керек. Бұл ретте «Күшті Президент – ықпалды Парламент – есеп беретін Үкімет» формуласын берік ұстануымыз қажет.
Әлемде түрлі үрдістер қалыптасуда. Бірақ соның бәрі бірдей ұлттық мүддеге сай келе бермейді. Негізгі қауіп-қатерлер алда. Сондықтан қырағылық сақтай отырып, қиындықтарды еңсеруге әрдайым дайын болуымыз керек.
Жаңа сын-сынаққа төтеп беру үшін, ең алдымен, ұлттық құндылықтарды қорғай білген жөн. Ана тілімізді, салт-дәстүрімізді, ұлттық сана-сезімді, қоғамдағы татулық пен келісімді, береке-бірлікті сақтай алмасақ, келер ұрпақ бізді кешірмейді. Әсіресе мемлекеттік тілдің мәселесі өте маңызды. Тіл – ұлттың тұғыры, ұрпақтың ғұмыры. Қазақ тілі қазақты әлемге таныта алады. Халықтың тілі – халықтың төлқұжаты. Мұны әрдайым есте ұстау керек. Біле білсек, ұлттық қауіпсіздік тілімізді қадірлеуден басталады.
Бүгінде цифрлы технологиялар қарқынды дамып, қоғамдық өмірдің түрлі саласына дендеп еніп келеді. Біз осы үрдіске баса мән беріп отырмыз. Бұл – қазіргі заманның басты талабы. Мұны коронавирус індетіне байланысты туындаған күрделі кезең анық аңғартты. Менің тапсырмам бойынша Үкімет «Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасында анықталған кемшіліктерді ескеріп, қайта қарайды. Цифрландыру үдерісі елімізді өркендетуге тың серпін беретіні сөзсіз. Оның мән-маңызы арта бермек.
Елімізді өркендету үшін ұлттық экономиканы әртараптандыру үдерісін жалғастыра береміз. Осы жолда шағын және орта бизнеске барынша жағдай жасаған абзал. Сонымен қатар адами капиталды одан әрі дамытамыз. Бұл бәсекеге қабілетті ұлт қалыптастыру үшін қажет. Осыған орай білім, ғылым, денсаулық сақтау салаларын да түбегейлі жаңғырту міндеті алдымызда тұр.
Тағы бір зор мақсат – елді еңбекке баулу. Шындықты айтсақ, шетелдерде халқымыз нағыз еңбекқор жұрт ретінде әлі таныла қойған жоқ. Бұл біздің беделімізге де едәуір нұқсан келтіреді. Қажырлы еңбектің арқасында ғана көп мәселені шешіп, мемлекетімізді дамытамыз, әл-ауқатымызды арттырамыз.
Сондықтан еңбекке баулу жастарға тәрбие берудің негізгі бағыты болу керек деп санаймын. Бұл ұлттың болашағына тікелей ықпал етеді.
– Қасым-Жомарт Кемелұлы, қалыптасқан жағдайға байланысты елді алаңдатқан өзекті сауалдарға жауап бердіңіз. Енді соңғы сұрақ. Сонымен қазіргі күрделі кезеңнен қандай ой түйдіңіз?
– Төтенше жағдай күнделікті өмірімізге елеулі өзгеріс енгізді. Жоспарланған жұмыстарды, түрлі іс-шараларды кейінге қалдыруға мәжбүр болдық. Осындай кезде, ең алдымен, не нәрсенің аса бағалы екенін түсіндік. Бұл – адамның өмірі, адами қарым-қатынастар, азаматтардың денсаулығы, қоғамның береке-бірлігі. Бір-бірімізге қолдау көрсетудің қаншалықты маңызды екенін де аңғардық. Қалған дүниенің бәрін біртіндеп ретке келтіруге болады.
Пандемия кезінде бүкіл қоғамымыз сынға түсті. Көптеген азаматтар қиын сәтте елге қызмет етудің озық үлгісін танытты. Бұл – парасатты патриотизмнің көрінісі. Кез келген күрделі кезең адамның жігерін жанып, рухын қайрайды. Әлемге жайылған індет тұсындағы ахуал халқымызды одан әрі ұйыстыра түсетіні анық.
Осы ретте, ұлы Абайдың «Тоқтаулылық, қалыпты шыдамдылық – бұл қайраттан шығады, білсең керек» деген өлең жолы ойға оралады. Шын мәнінде, табандылық пен төзімділік танытсақ, қиындыққа төтеп береміз. Еліміз бұл қиындықтан ширап әрі шыңдалып шығады деп толық сеніммен айта аламын.
Барлық қиындықты бірге жеңеміз!
Әңгімелескен
Дархан ҚЫДЫРӘЛІ,
«Дәурен Әскербекұлы Абаев Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары болып тағайындалсын», - делінген Ақорда сайтында жарияланған ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жарлығында.
Сондай-ақ Мемлекет басшысының Жарлығымен Дәурен Абаев басқа жұмысқа ауысуына байланысты ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрі қызметінен босатылды.
Дәурен Әскербекұлы Абаев 1979 жылы Алматы облысында туған. 2001 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университетін үздік бітірген. 2014 жылы Еуразия гуманитарлық институтын тәмамдаған.
2001 жылдың тамызы мен 2003 жылдың тамызы аралығында ҚР Сыртқы істер министрлігінің орталық аппаратында жұмыс істеді.
2003 жылдың мамыры мен 2007 жылдың мамыры аралығында ҚР Әзербайжандағы және Нидерланды Корольдігіндегі Елшіліктерінде дипломатиялық қызмет атқарды.
2007 жылдың мамыры мен 2007 жылдың желтоқсаны аралығында - ҚР Сыртқы істер министрлігі Баспасөз қызметі бөлімінің басшысы.
2007 жылдың желтоқсаны мен 2008 жылдың желтоқсаны аралығында - ҚР Президенті Протоколының бас сарапшысы, консультанты.
2008 жылдың желтоқсаны мен 2009 жылдың қазаны аралығында - ҚРПрезиденті Баспасөз хатшысының орынбасары.
2009 жылдың қазанынан - ҚР Президенті Әкімшілігінің Мемлекеттік бақылау және аумақтық-ұйымдастыру жұмысы бөлімінің мемлекеттік инспекторы.
2011 жылдың қазанында Мемлекет басшысының Өкімімен ҚР Президентінің Баспасөз хатшысы болып тағайындалды.
2013 жылдың шілдесінен 2016 жылға дейін ҚР Президентінің кеңесшісі - ҚР Президентінің Баспасөз хатшысы қызметін атқарды. 2016 жылдың мамырында ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрі болып тағайындалды.
І-сыныпты бірінші хатшы дипломатиялық дәрежесі бар. Қазақ, орыс, ағылшын тілдерін меңгерген. «Құрмет» орденімен марапатталған.
«Аида Ғалымқызы Балаева Қазақстан Республикасының Ақпарат және қоғамдық даму министрі болып тағайындалсын», - делінген Ақорда сайтында жарияланған Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жарлығында.
Бұған дейін А.Балаева Президент көмекшісі – Президент Әкімшілігінің Өтініштерді қарауды бақылау бөлімінің меңгерушісі қызметінен босатылғанын хабарлаған болатынбыз.
Аида Ғалымқызы Балаева 1974 жылы туған.
2000 жылы Абай атындағы Алматы мемлекеттік университетін, 2007 жылы Қазақ ұлттық аграрлық университетін бітірген.
1999-2002 жылдары – Алматы облыстық ақпарат және қоғамдық келісім басқармасының жетекші маманы, бас маманы, бөлім бастығы.
2002-2004 жылдары – Алматы қалалық ақпарат және қоғамдық келісім басқармасының талдау және қоғамдық-саяси үрдістерді үйлестіру бөлімінің бастығы.
2004 жылғы қаңтар мен қыркүйек аралығында – Алматы қаласы бойынша ақпарат басқармасының талдау және болжау бөлімінің бастығы.
2004-2005 жылдары – Алматы қаласы бойынша ақпарат басқармасы бастығының орынбасары.
2005-2006 жылдары – Алматы қаласының ішкі саясат департаменті директорының орынбасары.
2006-2008 жылдары – Алматы қаласының ішкі саясат департаментінің директоры.
2008-2010 жылдары – Астана қаласының ішкі саясат басқармасының бастығы.
2010-2014 жылдары – Астана қаласы әкімінің орынбасары.
2014-2019 жылдары – Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің ішкі саясат бөлімінің меңгерушісі.
2019 жылғы 22 шілдеде Мемлекет басшысының Жарлығымен Қазақстан Республикасы Президентінің көмекшісі – Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Өтініштерді қарауды бақылау бөлімінің меңгерушісі болып тағайындалды.
«Құрмет» орденімен (2010), 2 медальмен марапатталған.
Әлеуметтік ғылымдар кандидаты.
Сенат депутаты Мәулен Әшімбаев Сенат спикері болып сайланды, деп хабарлады Сенаттың баспасөз қызметі.
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың қатысуымен Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының отырысы өтті.
Президенттің ұсынысы бойынша сенаторлар жасырын дауыс беру арқылы Мәулен Әшімбаевты Парламент Сенатының Төрағасы етіп бір ауыздан сайлады.
М.Әшімбаев Президентке және сенаторларға жоғары сенім көрсеткені үшін ризашылығын білдірді. «Президентіміз еліміздің алдында тұрған мақсаттарға жан-жақты тоқталып кетті. Қазіргі уақыттағы ең өзекті мәселе, ол әрине, пандемиямен – бүкіл әлемге тараған осы індетпен күресті жалғастыру. Мемлекет басшысы атап өткендей, барлық мемлекеттік органдардың басты міндеті төтенше жағдай режимі аяқталғаннан кейін Елбасымыздың саясатының сабақтастығын сақтап, мемлекетімізді, экономиканы одан әрі дамытуға, еліміздің әл-ауқатын арттыруға бағытталған Президентіміздің стратегиясын іске асыру болып табылады. Қазақстан Парламенті Сенаты Мемлекет басшысының саясатын заңнамалық тұрғыда сапалы қамтамасыз ету үшін қажетті барлық шараны жүзеге асыратын болады», - деді Мәулен Әшімбаев.
Еске салсақ, Мемлекет Басшысының 2 мамырдағы Жарлығымен Сенат депутаты Дариға Назарбаеваның өкілеттігі тоқтатылған болатын .
Ал Президенттің бүгінгі Жарлығымен Мәулен Сағатханұлы Әшімбаев Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты болып тағайындалды.
Сондай-ақ Мемлекет Басшысының Жарлығымен Мәулен Сағатханұлы Әшімбаев Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары қызметінен босатылды.
Мәулен Әшімбаев 1971 жылы Алматы қаласында дүниеге келген.
1993 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін бітірген. 2016 жылы Тафтса университетін, Флетчер атындағы құқық және дипломатия мектебін (АҚШ) аяқтаған. Саяси ғылымдардың кандидаты. Халықаралық қатынастар магистрі.
Университетті бітіргеннен соң 1993-1994 жылдары Баспасөз және бұқаралық ақпарат министрлігінің жүйесінде жұмыс істеді.
1994-1995 жылдары – Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңес депутатының көмекшісі.
1995 жылғы маусым - қараша аралығында – Қауіпсіздік кеңесі аппаратының консультанты.
1995-1999 жылдар аралығында Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Сараптау және стратегиялық зерттеулер орталығының бас сарапшысы, сектор меңгерушісі, осы орталық жетекшісінің бірінші орынбасары.
1999-2000 жылдары – Қауіпсіздік кеңесі Сараптау орталығының меңгерушісі.
2000-2002 жылдары – Қауіпсіздік кеңесі Сараптау орталығының меңгерушісі – Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Стратегиялық зерттеулер институтының директоры.
2002-2005 жылдары – Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Стратегиялық зерттеулер институтының директоры.
2005-2006 жылдары – Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік кеңесі хатшысының орынбасары.
2006-2011 жылдары – Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының орынбасары.
2012-2018 жылдары – V, VI сайланған Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты, Халықаралық істер, қорғаныс және қауіпсіздік комитетінің төрғағасы.
2018-2019 жылдары – «Nur Otan» партиясы төрағасының Бірінші орынбасары.
2019 жылдың шілде-желтоқсан айларында Қазақстан Республикасы Президентінің көмекшісі.
2019 жылдың 18 желтоқсаннан бері Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының Бірінші орынбасары болып қызмет атқарған.
Әңгімелесу барысында мемлекеттер басшылары бірін-бірі қасиетті Рамазан айымен құттықтады.
Президенттер коронавирус індетінің таралуын болдырмау жөніндегі екі ел үкіметтерінің атқарған тығыз әрі жүйелі жұмысына және туындаған барлық мәселелердің жедел шешілгеніне оң баға берді.
Сооронбай Жээнбеков Қасым-Жомарт Тоқаевқа Қазақстанның гуманитарлық көмек көрсеткені үшін ризашылығын білдірді.
– Біз бауырлас қазақ халқының ізгі ниетін және Сіздің жеке қолдауыңызды әрдайым сезінеміз, – деді Қырғызстан Президенті.
Тараптар екіжақты сауда-экономикалық ынтымақтастықтың жоғары қарқынын сақтау үшін бірлескен іс-қимылдар қажет екенін атап өтті.
Соның ішінде шекарадағы өткізу бекеттерінің жұмыс режимін талқылап, коронавирус пандемиясы аяқталғаннан кейін оның толыққанды жұмысын қайта қалпына келтірудің маңыздылығына тоқталды. Сонымен қатар мемлекеттер басшылары екі ел арасындағы заңсыз тауар тасымалына жол бермеу үшін нақты шараларды жүзеге асыру туралы уағдаластыққа қол жеткізді.
Тараптар инвестициялық ықпалдастықты одан әрі нығайту мақсатында Қырғызстандағы қазақстандық компаниялардың жұмысына қатысты бірқатар өзекті мәселеге ерекше мән берді.
Телефон арқылы сөйлесуге Қазақстан тарапы бастамашы болды.
Дереккөз: akorda.kz
Наурыз айының басынан бастау алған қауіпті індетпен бүгінгі таңда барша әлем білек сыбана күресуде. Өзінің қиыныдығымен біздің елімізді де айналып өтпеген бұл кезең халқымызды ауызбіршілікке, ынтамақтастыққа шақыра білді.
Осы ретте қиындықта қалған отбасыларға, тұрмысы төмен жанұяларға ауданымыздың ерікті жастары тұрақты түрде көмек қолын созып келеді. Жұдырықтай жүректерін мейірімділікпен толтырған ерікті жастардың демеушілігімен, осы төтенше жағдай жарияланғалы бері 436 отбасы көмек алса, 4 отбасыға жалдамалы пәтерлерінің қаражатын төлеуге мүмкіндік жасалды. Сонымен қатар ауданымыздың жас бүлдіршініне кезекті ота жасатуына 500 000 мың теңге қаржылай көмек көрсетті. Жалпы, бүгінгі таңда біздің ерікті жастардың ұйымдастыруымен, аудан әкімдігінің қолдауымен ауданымыз бойынша «Біз біргеміз» акциясы аясында 5 млн 700 мың теңгеден астам қаражатқа қайырымдылық көмектері көрсетілді.
Айта кету керек, Еңбекшіқазақ ауданы бойынша бүгінгі күнде 8 волонтерлік ұйым, 500 ден астам волонтер жұмыс атқаруда. Осының арасынан 106 ерікті жасымыз ай сайын тұрақты түрде жалақы алуда. Осы уақытқа дейін де жақсылықтың жаршысы болып жұмыс атқарып жүрген еріктілеріміз алдағы уақытта қатарларын толықтырып, жұмыстарын одан әрі жандандыруды жоспарлап отыр.
Айбек ІЛЕБАЕВ,
аудандық жастар орталығының жетекшісі.
* * *
Еліміздегі төтенше жағдайға байланысты, ауданымыздағы 4 сая-жай карантинге жабылған болатын. Осыған орай жастар ресурстық орталығы және аудан еріктілерінің ұйымдастыруымен «Байқоңыр» сауда үйінің қолдауымен саяжайларда орналасқан 50 көпбалалы, жалғызбасты және тұрмыс жағдайы төмен отбасыларға «Біз біргеміз» қайырымдылық акциясы аясында көмек көрсетілді.
Аталмыш акция барысында азық-түлікпен қатар қажетті медициналық заттар да үлестірілді.
Мәди БЕРДІБАЕВ,
жастар ресурстық орталығының кеңесшісі.
***
Бүкіл әлемді дүрліктірген індетпен күресу мақсатында бүгінгі таңда еліміз бойынша жан-жақты жұмылдырылған жұмыстар жүргізілуде. Осыған орай карантинге жабылған Шелек ауылдық округіне Алматы облысы әкімдігінің тарапынан күнкөрісі төмен 400 отбасыға арнайы дайындалған азық-түлік себеттері бөлінген болатын. Аталмыш себеттерді таратуға ауданның ерікті жастары жұмыла атсалысты. Өздерінің жеке көліктерімен күні-түні тынбаған ерікті жастарымыз қиын кезеңде өз ауылдастарына демеу бола білді.
***
Жақында «Біз біргеміз» қайырымдылық акциясы аясында Есік қаласында орналасқан «Электрокабель» зауытының демеушілігімен аудан әкімдігі және аудан еріктілерінің ұйымдастыруымен Рахат ауылдық округіне қарасты, карантинге жабылған «Алтын алма», «Көксай», «Алтын адам», «Береке» саяжайларындағы әлеуметтік жағынан аз қамтылған және көпбалалы отбасылармен қатар мүмкіндігі шектеулі 100 отбасына азық-түлік және медицналық жабдықтар түрінде көмектер көрсетілді. Бүгінде елімізде енгізілген төтенше жағдайға байланысты аудан әкімдігінің ұйытқы болуымен және аудан еріктілерінің қатысуымен тұрақты түрде қайырымдылық көмектер көрсетілуде.
***
Қиын-қыстау кезеңде өз өмірлерін қауіп-қатерге тігіп, ел үшін адал қызмет етіп жүрген жандар қаншама. Жақында аудандық жас-тар ресурстық орталығының қолдауымен және аудан еріктілерінің ұйымдастырумен Есік қаласында төтенше жағдайға байланысты қойылған 9 бекетте халқына ақ-адал қызмет етіп жүрген жүрген ақ халатты абзал жандар және тәртіп сақшыларына қасиетті Рамазан айының басталуына орай жалпы саны 29 адамға арнайы дастархан жайылып, кешкі ас ұйымдастырылды.
Арайлым БАҚБЕРГЕН,
жастар ресурстық орталығының маманы.