Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қорының деректеріне сәйкес теңгедегі депозиттер бойынша 10% мөлшерінде өтемақы (сыйлықақы) төлеуге өтініш беру мерзімі 2023 жылғы 10 ақпанға дейін ұзартылды. ҚР Үкіметінің Қаулысына 2022 жылғы 30 желтоқсанда қол қойылды және ол бірінші ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік 10 күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.

Осылайша, бұрын өтініш беріп үлгермеген салымшылар теңгедегі салымдар бойынша өтемақы алуға өзінің келісімін растауы қажет. Мұны депозита шылған банк бөлімшесінде, сондай-ақ ресми мобильді қосымшалар арқылы онлайн режимінде де жасауға болады.

Сондай-ақ, ҚР Үкіметінің Қаулысында салымшының мұрагерлеріне төленетін өтемақы мөлшері, өтініш беру және өтемақы алу тәртібіне қатысты талаптар көзделген. Мұндай жағдайларда өтемақы есептеу рәсіміне байланысты мәселелер бойынша депозиттер ашылған банктерге жүгіну қажет.

Естеріңізге сала кетейік, Қазақстанда салымшыларды қолдау мақсатында жеке тұлғалардың ұлттық валютада орналастырылған депозиттері бойынша өтемақы (сыйлықақы) төлеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) әзірленіп, 2022 жылғы 12 қыркүйектен бастап қолданысқа енгізілген.

Өтемақы төлемдері 2023 жылғы 23 ақпаннан кейін басталады. 10% мөлшеріндегі өтемақы есептелуі мүмкін ең жоғары сома бір банкте 20 млн теңгені құрайды.

2023 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қорының деректеріне сәйкес екінші деңгейдегі банктер салымшылардан 303,9 млрд теңгеге өтініш қабылдады. Бұл өтемақының ықтимал жалпы сомасының 90,5%-ынқұрайды.

Қандай салымдар бойынша мемлекеттен сыйлықақы алуға болады?

Қағидаларға сәйкес, қоса алғанда 2022 жылғы 23 ақпанға дейін ашылған теңгедегі депозиттер бойынша ғана өтемақы алуға болады.

Өтемақы мынадай салымдар бойынша төленеді:

- жинақ, яғни ақшаны ішінара алу құқығынсыз қайтарып алынбайтын депозит;

- мерзімді салым (білім беру жинақтау салымдарын және тұрғын үй құрылыс жинақтарын қоса алғанда). Сыйлықақы тек осы салымдар бойынша және 20 миллион теңгеден аспайтын сомаға төленетін болады.

Бұл ретте, сыйлықақы мыналарға:

- талап етілгенге дейінгі салымдарға, яғни банк белгісіз мерзімге ашатын және клиенттің бірінші талабы бойынша қайтарылатын салымдарға;

- шартты салымдарға;

- ағымдағы банктік шоттарға қолданылмайды.

Депозиттер бойынша өтемақы төлеу жеке тұлғаларға, резиденттерге және бейрезиденттерге, оның ішінде дара кәсіпкерлерге, жеке нотариустарға,  жеке сот орындаушыларына, адвокаттарға, кәсіби медиаторларға төленуге тиіс.

Егер салымшының бір банкте бірнеше депозиті болса, онда өтемақы жалпы сомасы 20 млн теңге көлемінде төленеді. Ал егер салымшыда түрлі банктерде депозиттер болса, онда сыйлықақы әрбір салым бойынша ол да 20 млн теңге шегінде төленетін болады.

Салымшылар өздерінің теңгедегі салымдары бойынша, егер:

- олардың салымдарының мерзімі аяқталмаған немесе 2023 жылғы 23 ақпанға дейін (бір немесе бірнеше рет) ұзартылған;

- банктік салым шарты тоқтатылмаған және салымшы өзінің барлық жинақтарын депозиттен толығымен алмаған жағдайларда сыйлықақы алуларына болады.

Өтемақы қалай есептеледі?

Өтемақы төлеудің негізгі талабы – бұл 2022 жылғы 23 ақпанда операциялық күннің соңында депозитте болған сома және ол жыл бойына өзгеріссіз қалуы керек. Яғни, салымшы депозиттен ақша алмауы керек!

Егер салымшы, айталық, депозиттен қаражаттың бір бөлігін алған болса немесе шотты толықтырса, онда 2022 жылғы 23 ақпаннан бастап 2023 жылғы 23 ақпанды қоса алғанда кезеңдегі депозиттегі ең аз қалдыққа өтемақы төленуге тиіс.

Маңызды! Мемлекеттен ең жоғары сыйлықақы алу үшін бір жыл ішінде – 2022 жылғы 23 ақпаннан бастап қоса алғанда 2023 жылғы 23 ақпан аралығында депозиттен қаражат алмаған жөн! Егер шот бойынша қозғалыстар болған болса, онда осы депозитте бір жыл ішінде тіркелген ең төменгі сома өтелуге тиіс. Өтемақы төлеу үшін арнайы жеке шоттар ашудың қажеті жоқ!

Қосымша ақпарат алу үшін қайда жүгіну керек?

Өтемақы төлеу қағидалары бойынша сұрақтар туындаған жағдайда, азаматтар ҚР Үкіметімен бірлесіп теңгедегі салымдарды қорғау бағдарламасын іске асыратын Ұлттық Банкке «1477» нөмірі бойынша немесе Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қорының Call-орталығына «1460» тегін нөмірі бойынша жүгіне алады.

Қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылар өз құқықтарын қорғау үшін ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне (бұдан әрі – Агенттік) egov.kz  порталы, «e-Otinish» ақпараттық жүйесі арқылы, не  А15С9Т5, Алматы қаласы, Көктем-3 шағын ауданы, 21-үй мекенжайы бойынша жазбаша жүгіне алады. Өңірлердің тұрғындары тұрғылықты жері бойынша – Агенттіктің Өңірлік өкілдіктері басқармаларына жүгіне алады.