Алғашқы болып сөз алған Жеңіс Ердәулетұлы электрондық шот-фактуралардың артықшылықтарына тоқтай келе бұл жүйенің тиімді екенін жеткізді:
– Батыс Еуропа елдерінде шот-фактуралардың 90 пайызы электрондық түрде өңделеді. Ресей Федерациясы ерікті негізде электрондық шот-фактураларды 2011 жылдан бастап, ал Әзірбайжан мемлекеті 2010 жылдан бастап пайдаланады. ЭШФ жазбасы электрондық шот-фактуралардың ақпараттық жүйесінде (ЭШФ АЖ) жүргізіледі және оның әкімшісі Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Салық комитеті. Сондай-ақ, ЭШФ артықшылықтары жетерлік. Айталық, ЭШФ АЖ ақысыз негізде жүзеге асырылады. ЭШФ салық заңнамасымен белгіленген уақыт мерзімінің өтуі ішінде ЭШФ АЖ-де сақталады және кіруге рұқсат берілмегендерден қорғалады. ЭШФ-ны жазу уақыты 7 күннен 15 күнге дейін ұзартылады, қате жіберудің алдын алады. Сонымен қатар, қағаз құралы мен мөрді дайындау уақытын үнемдеп, шот-фактураны шетел валютасымен жазуға мүмкіндік береді – деді Жеңіс Ердәулетұлы.
Тауарлардың сапасын, шығарылған күні мен өнімді дайындаушы компанияны, қысқаша айтқанда, өнім туралы толық ақпаратты беретін «Wipon» мобилдік бағдарламасын таныстырған Кенжеғазы Есембеков қалай қолдану керектігін түсіндірді. Айтуынша, кез-келген смартфонға жүктеуге болатын бағдарлама арқылы арақтың кез-келген түрі туралы ақпаратты ала аламыз. Ол үшін бағдарламаны телефонға жүктеп, дүкен сөресінде тұрған арақтың қақпағындағы арнайы белгіге жақындатамыз. Бағдарлама белгіні сканерден өткізгеннен кейін барлық ақпаратты экранға шығарады. Олай болмаған жағдайда, тауарыңыз заңсыз жолмен дайындалған. Бұл туралы құзырлы органға хабар бере аласыз. Ол үшін экранға шыққан хабар беру түймесін бассаңыз жеткілікті. Осы бағдарламаға тіркелу арқылы кез-келген қолданушы акция қатысушысы атана алады. Тұтынушы әрбір тауарды тексерген сайын, ақпараттар салық комитетіне тіркеліп отырады. Ай сайын жеңімпаздар марапатталады. Сонымен қатар, барлық дүкендерде фискальді чек болуы міндетті екендігін айтты Кенжеғазы Есембеков. Тұтынушы ел аумағындағы барлық дүкендерден фискальді чек талап етуге құқылы. Егер сатушы чек бермеген жағдайда, мемлекеттік кірістер басқармасына шағымдануға болады. Фискальді чек бермеген дүкендердің үстінен «Wipon» мобилдік бағдарламасы арқылы да шағымдануға да жол ашылған.
Бұл бағдарламаларды ел арасында кеңінен насихаттаудың негізгі мақсаты – көлеңкелі бизнестің алдын алу. Мемлекетке салық төлеуден жалтарып жүргендерге тосқауыл болу.
Жақында осы тақырыпта аудандық кірістер басқармасында өткен жиналыс-та да басқарма басшысы Аманқұл Садиров көптеген кәсіпкерлердің жоғарыда «көкесі» бар екендігін айтқан болатын. Сол мекемелерге тексеру жүргізе қалса, ортаға таныстарын салып, салықтан жалтарып жатады.
– Осыған байланысты, алдағы уақытта мемлекеттік кірістер басқармасының өкілдері «Нұр Отан» партиясымен және бұқаралық ақпарат құралдарымен бірлесе тексеру жұмыстарын жүргізеді. Бұл өз кезегінде, салықтан жалтарушылардың «тәубесіне түсуіне» септігін тигізеді – дейді басқарма басшысы.
Сардарбек НҰРАДИН.