Тағы бір той Бөлекте болды. Әрі басқалардан бөлек те болды. «Абай – дара, Абай – дана қазақта» атты әдеби-танымдық байқау өткізіп жатқан М.Горький атындағы мектепке бардық.
Үлкен де, кіші де, ер мен әйел де қазақтың ұлттық киімін киіп, алдыңнан топ болып шыққанда ерекше күй кешеді екенсің. Қыздардың киген бүрмелі көйлегі мен кестелі тақиясы еріксіз сүйсіндірді. Басындағы ақ кимешек пен аяғына киген мәсісі де әжелерге жарасып-ақ кеткен. Ал бөрік пен үстіндегі шапаны жігіттер жағын жігерлендіріп тұрғандай. Осы көріністің өзі-ақ залдағы әрқайсымыздың бойымыздағы ұлттық рухты асқақтата түскендей.
Байқауға қатысушылардың киіміндегі оюлардың керемет үйлесімін төрге құрылған тұскиіз де толықтырып тұр. Еденге төселген құрақ көрпелер, керегеге ілінген қара домбыра – бәрінен Құнбай, Абай дәуіріндегі қазақтың қаймағы бұзылмаған салт-дәстүрінің иісі аңқиды. Сол кезеңге еріксіз елітіп барады. Осындай керемет күйде отырып, Абай әндерін тыңдау бір ғанибет.
Үш кезеңнен тұрған байқауға мектеп ұжымынан құралған 6 топ қатысты. Алдымен ақынның өлеңдері мен қара сөздерін жатқа оқыған үміткерлер екінші кезеңде әдемі әуендерін әуелетті. Осы тұста Қ.Ахметов қолына гитарасын алып, Абайдың «Көзімнің қарасы» әнін тыңдарманға ерекше сезіммен жеткізе орындағанын айта кету керек. Дегенмен, өзге қатысушылар да бір бірінен кем түскен жоқ. Бірі Абай әндерін баянмен сүймелдеп айтса, енді бірі попурри айтып ерекшеленді.
Бәрінен қызығы, үшінші кезең болды. Оның шарты – Абай Құнанбайұлының өмірінен немесе ақынның шығармалары желісімен сахналық қойылым қою. Алғашқы болып ортаға шыққан «Жаратылыстану бірлестігі» командасы театрдағы кәсіби әртістерден еш кем еместігін көрсетіп, көрерменді күлкіге қарық қылды. Құнанбайды сомдаған мектеп директоры Ш.Примбаев кейіпкерінің образын керемет ашып, нағыз би, болысқа тән мінезін мінсіз жеткізді. Осы тұста директордың білікті басшы ғана емес, ұжымындағы қызметкерлерге жақсы үлгі көрсете алатын, әрі әркез олардың жандарынан табылатын мықты маман екеніне көзіміз жетті. Олай дейтініміз – қызметкерлерінен өзін бір саты жоғары қойып, сол орыннан төмендеуді қор санайтын бастықсымақтарды жиі көреміз. «Балық басынан шіриді» дегенді қазақ сондайларға қарап айтқан-ау.
«Алдыңғы арба қайда жүрсе, соңғы арба да сонда жүреді» деген тағы бар. Бұл мектеп ұжымы – осы сөздің айқын мысалы бола білді. Командалар Абайдың өмірінен, аударма мысалдарынан көрініс қойып, тапқырлықтарымен ерекшеленді. Байқаудың бас жүлдесі «Жаратылыстану бірлестігіне» бұйырса, 1-орын Бастауыш қазақ сыныптары бірлестігі, 2-орын «Қазақ тілі пәні бірлестігі», ал 3-орын «Дәл ғылымдар бірлестігіне» берілді. Сонымен қатар «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы» номинациясын «Ағылшын тілдер бірлестігі», «Көңілім әнді ұғады» номинациясын «Бастауыш орыс сыныптар бірлестігі» алды. «Өлмейтін сөздің иесі» номинациясы Қ. Тажибаеваға бұйырды. Кеш соңы әдемі әуенмен, керемет бимен жалғасты.
Құралай МҰРАТҚЫЗЫ
