Жақында Р.Тоқатаев атындағы орта мектепе аудан әкімі жанынан құрылған кәмелеткетолмағандардың ісі және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссия отырысы өтті. Тәртіпке бағынбай, бұзақылық жасаған жеткіншектер мен жауапсыз ата-ананы тезге салатын жиынға комиссия төрағасы Айбек Бидаев қатысып, 6 мәселе қаралды.

Алдымен дүкеннен ұйымдасқан түрде ақша жымқырған шелектік оқушы-лардың мәселесіне үңілді комиссия мүшелері. Үлкені 2001 кішісі 2005 жылы туылған 4 бала мектеп жанын-дағы дүкеннен «Роллтон» мен сағыз сатып алуға кірген. Сатушы аталған заттарға назар аудара бергенде балалардың біреуі ұсақ тиын толған құтыны алып, қасындағыларға берген. Осылайша, ұрланған 3700 теңгеге жуық ақшаны төртеуі бөлісіп алған. Жасаған қылмыстарына өкінетіндігін айтқан жеткіншектерге комиссия мүшесі, заң және мемлекеттік құқықтық бөлімінің басшысы Байғазы Жайлаубаев ұрылардың заң жүзінде қандай жаза арқалайтындығын түсіндірді. Айта кетейік, балалар негізінен ата-әжелерінің қолында тәрбиеленеді. Сондық-тан болар, жиналысқа бірде-біреуінің әкесі не анасы қатысқан жоқ. Жауапсыз ата-аналарға міндеттеріне салғырт қарағаны үшін айыппұл салынуы мүмкін. Ал оқушылар комиссия шешімімен мектеп пен психологтың бақылауында болады. Осыған ұқсас оқиға Есік қаласында да тіркелген. Бұл жолы Райымбек батыр атындағы орта мектептің оқушысы біреудің ауласына ұрлыққа түсіп, құны 15 мың теңге болатын азық-түлікті қолды қылған. Бүгінде екі тараптың өзара келісімге келуімен іс тоқтатылған. Алайда, мектеп инспекторының айтуын-ша, 16 жастағы жасөспірімнің қатысуымен болып отырған бірінші құқықбұзушылықемес. Бала осыған дейін де есепте тұрған. Ата-анасын жауапқа тартайын десе, анасының құжаттары жоқ.

Сәйкесінше, балаларының да құжаттары дұрыс емес. Осыған орай, комиссия төрағасы құжат мәселесін реттеудікөші-қон полициясына, оқушыны психологтардың қарауына тапсырды.
Әке-шешесінің шашын ағарт-қан 15 жастағы қырбалтабайлық баланың да мәселесі қаралды. Бірнеше күн үйіндеқонбайды, мектепке де бармайтын оқушы өзінен әлдеқайда үлкен 55-60 жастағы адамдармен араласады.

Ұстаздарының айтуынша, бала жаңа оқу жылынан бері 34 күн сабаққа қатыспаған. Алайда, мектепте тәртібі жақсы,балалармен жаға жартыспайды. Ал анасы мектепте көрсетпеген қылығын үйде жасайтынын айтады. Кейде, тіпті,апталап үйге қонбайды. Осыны жеткізген анасы жеткіншекті арнайы мектеп-интернатқа жіберулерін өтінді комиссиямүшелерінен. Баласы да соны қалайтын көрінеді. Жағдайға қаныққан комиссия мүшелері бірауыздан оқушыныарнайы мектеп-интернатқа жі-беру керек деген шешім шы-ғарды. Ал оқушы оған дейін полиция қызметкерлерініңқатаң қадағалауында болады. Ал Бәйтерек ауылынан келген оқушының жағдайы керісінше, балалар үйіне барғысыкеледі. 14 жастағы Саша бұрындары да балалар үйінде тәрбиеленген. Әкесі түрмеден шыққан соң баланы өзқарауына алған. Бірақ, ұстаздарының айтуынша, Саша мектепке үнемі дайындықсыз келеді, киімдері де кір болыпжүреді. Әкесі араққа тойып, шу шығаратын көрінеді. Сондықтан, Саша балалар үйіне қайта баруды жөн көріпті.

Комиссия мүшелері әкесімен де, баласымен де сөйлесіп, әкелік құқығынан айыруды жөн санады. Ал Саша бұрынғыдостарымен қайта қауышатын болады.
Комиссия отырысына өзінің биологиялық әкесімен келген Дарьядан туған анасы бас тартқан. Ал әкесінің әкелігін растайтын құжат жоқ. Қызды балалар үйіне өткізуге анасының құжат жүзінде бас тартпауы кедергі болуда. Анасыбүгінде үшінші күйеуімен Алматы қаласында тұрады. Дарьяның бір әкеден туған сіңілісі де бар. Оның анасы 25 ақпанда қайтыс болған. Бірақ, қайтыс болу жөніндегі құжаттарын ешкім рәсімдемеген. Салдарынан, қызды балалар үйіне өткізу мүмкін болмай отыр. Барар жері жоқ бала бірнеше күннен бері Бәйдібек би ауылындағы емханада жатыр. Осы жағдайға байланысты Айбек Бидаев құзырлы органдарға міндеттер жүктеп, құжат мәселесін тез арада
шешуді тапсырды.

Сардарбек НҰРАДИН.