Қазақ топырағында, Отырар қаласында 870 жылы дүниеге келген Әбу Насыр әл-Фараби – тарихымыздағы ұлы тұлғалардың бірі, ислам дүниесінің ең ірі, атағы әлемге жайылған ғұлама философы. Аристотельден кейінгі «Екінші ұстаз» атанған, батыс пен шығысты білімімен бас идірген ұлы бабамыздың биыл 1150 жылдық мерейтойы.
Білімін бүкіл әлем мойындаған Әбу Насыр әл-Фараби жайында тарих парақтарында қандай пікірлер қалған? Топтастырып, ұсынып отырмыз.
Бүкіл мұсылман шығысының аса ұлы ойшылы әл-Фараби өзінен бұрынғылар тек шет пұшпақтап айналысқан көп мәселелер бойынша аса зор жұмыс тындырды. Бұл кемеңгер адам грек философиясының ең терең қырларына дейін бойлап, байыбына жетті. Сондықтан да шығыста философияны ғылыми зерттеуді шын мәнінде бастаушы кім дегенде, басқа емес, тек соның есімі аталуы керек.
А.Мюлер,
немістің шығысзерттеушісі
***
Әл-Фараби Аристотельдің "Физикасын" қырық рет, "Риторикасын"
екі жүз рет, "Жан туралы" кітабын жүз рет оқыған екен.
Неткен таңғаларлық еңбек!
Г.Гегель,
немістің ұлы философы
***
Исламда Әбу Насырға тең түсер адам туған жоқ. Оның ілімін қастерлегендер «Екінші ұстаз» деп дәріптеді. Дүниеде төрт ғажап адам болған. Олар: Аристотель мен Александр Афродезейский және Әбу Насыр мен Әли ибн Сина.
Захир ад-Дин әл Байһақи,
араб тарихшысы
***
...Ал Әбу ше?
Кеңге жайды ол қанатын.
Әбуіміз – әрі ғалым, әрі ақын,
Әбуіміз – біздің ұлы бабамыз
Әбу Насыр әл-Фараби болатын.
Мұхтар Шаханов,
Қазақстанның Халық жазушысы
***
Барлық ғылымдар саласында әл-Фараби – «Екінші ұстаз». Ал музыка саласын алар болсақ, әл-Фараби бір өзі ғана – бас король. Басқаша айтқанда, музыка саласында әл-Фарабиге үлгі боларлық, бірінші ұстаз боларлық адам болмаған.
Г.Фармер,
араб музыкасының жалпы тарихын жазған белгілі ғалым
