Аудандық білім бөлімінің ұйымдастыруымен Райымбек батыр атындағы орта мектепте қазақ әдебиетіндегі детектив жанрының негізін қалаушы жазушы, драматург, Ұлы Отан соғысының ардагері Кемел Тоқаевтың өмірі мен шығармашылығын арқау еткен тағылымды кездесу өтті.
Зерттеуші, Кемелтанушы Бақтығали Айжігтовпен кездесуге ішкі саясат, мәдениет, тілдерді дамыту және спорт бөлімінің басшысы Ерболат Сарабеков, аудандық білім бөлімінің әдіскері Толқын Мұқанова, ұстаздар қауымы мен мектеп оқушылары қатысты. Ең әуелі Бақтығали Айжігтов жазушының өмірі мен шығармашылығы туралы тереңнен сыр толғады. Зерттеушінің сөзінше, Кемел Тоқаев шығармаларының ерекшелігі деректілігінде. Өзі қатысып куә болған соғыс кезіндегі партизандар ерлігі, чекистер мен ішкі істер қызметкерлерінің қауіпті де қызықты тағдырлары, қылмысты істі ашудағы милиционерлердің алғырлығы мен ұтқырлығы – жазушы көтерген негізгі тақырыптар еді.
Жазушы ретінде Кемел Тоқаев көбінесе шытырман оқиғалы (детективті) жанрда қалам тартты. 1954 жылы «Жұлдызды жорық», 1955 жылы «Қысқы қарлығаш», 1958 жылы «Тасқын», 1965 жылы «Болашақ туралы ой», 1968 жылы «Ерекше тапсырма», 1971-72 жылдары «Дикарьдің өлімі», «Қастандық», «Сарқабанда болған оқиға», 1954 жылы «Көмескі із», 1976 жылы «Түнде атылған оқ», 1977 жылы «Таңбалы алтын» сияқты шығармалардың авторы. Драматургия саласында «Кім қылмысты?» дейтін пьеса жазды. «Соңғы соққы» (1981), «Солдат алысқа кетті» (1983), «Ұясынан безген құс» (1983) романдары «Қызыл комиссар», «Сиқырлы құпия» шығармалары да жарық көрген.
Кездесуде мектеп оқушылары зерттеушіге Кемел Тоқаевтың шығармашылығы мен өмірі жайлы сұрақтар қойып, өз көкейінде жүрген сауалдарға жауап алды. Сонымен қоса, Райымбек батыр, Тоқатаев атындағы орта мектептер мен Таутүрген негізгі орта мекетбінің жас шәкірттері жазушы шығармаларының болмысы мен өмірін өзек еткен өлеңдерін оқып, көпшілікке көтеріңкі көңіл-күй сыйлады.
Жоғары деңгейде кездесуге ризашылық білдірген Бақтығали Айжігітов мектеп кітапханасына «Кемел ағаның аманаты», «Кемелтану бағдарламасы» атты кітаптарын сыйға тартты. Кітап авторы: – Ең бастысы, осы кітапты жазу барысында «Кемел Тоқаев кім?» деген сұраққа жауап таптым. Ол кісіні мен ес білгеннен білемін. Әңгімелерін тыңдап өстім. Бүгінде ол кісінің өмірі мен шығармашылығына терең бойлай отырып, жазушыны жете тани түстім. Ол кісі қонақ болып келгенде үйімізде той болатын, – деп қазақ детективінің атасын еске алды. Кеш соңында құрметті қонаққа қазақ жосынымен сый-сияпат көрсетілді.
Е.АСЫЛ.
