Бір күндері әлгі танысымыз өмірден бұрын өткен әкесі жатқан бейіт басын жаңартып жатыр екен деген хабар жетті.

Әкем бірден қоңырау шалып бейітті жаңартпайтындығын айтты. Алайда, көнбеген досы көре алмай жатырға жорып әкесі жатқан бейіт басына зәулім сарай салып үлгеріпті. Оның айтуынша өзгелерде өлген туыстарының басына нендей керемет кесенелер салып жатыр. Бірақ мұсылмандық қағидаттарға жат қылықты жақтаған ешкім болған жоқ. Арада бір жыл өтпей әлгі танысымыздың қатты науқасқа шалдыққанын естідік. Бар байлығын ем жолында құрбан етіп Израильге барып қайтқан. Бүгінгі күні өздігінен жүре алмайтын күйде. Мұны естіген әкем көңілін сұрамақ ниет-пен үйіне барды. Әлгі таныс әрең сөйлеп, алдымен Алладан кейіннен әкемнен кешірім сұрап, еңкілдеп жылай берген екен. Бұл көз көрген бір ғана оқиға.

Қазақ елі өз Тәуелсіздігін алды. Мұның жолында сансыз боздақ сар далада көмусіз де қалды. Бір қарыс жер үшін бір боздақтың құрбан болғандығын ата тарих та айтып жатыр. Тәубе, солардың арқасында осы күнге жеттік. Десек те байлықты ысырап жасау, бейіт басына қала салу деген сұмдық көріністің көз алдымызда белең алуы әрине, бұрыс дүние. Өлілер артында қалған ұрпақтарынан тек қана Құран дәм ететіні ақиқат. Пайғамбарымыздың хадистерінде өлген жанның ұрпағы Құранды түгелдей жаттап алып, үнемі бағыштаумен болса, өлген жанға алтыннан тәж кигізіліп, жұмақтан сарай салынатындығын айтқан. Демек, ысырап – Алла сүйметін іс.

Елімізде әлеуметтік аз қамтылған отбасылар және мүмкіндігі шектеулі жандар бар. Тіпті, қыстың күні қар кешіп 10-15 шақырым жол жүріп мектепке қатынайтын оқушыларды және сондай елді-мекендердің барын да білдік. Шіркін-ай дедік сонда.... Әлгі бейітке жұмсалған береке дәл осы қайырымдылық жолына неліктен жұмсалмай жатыр? Бейіттерге қарап берекеміз баршылық екенін көрсек, қайыр сұраған қандастарымызға қарап барды ұқсата алмай отырғанымызды түсінесің.

Жақында әлдебір танысы-мыздың егде жасқа келген туы-сы қайтыс болды. Аяқ асты о дүниелік болған кісіні туыстары жерлейтін жер таппай дал болады. Алматы қаласындағы «Кеңсай» атты қорымға жерлемек болған олар екі метр жердің 50 мың доллар тұратындығын естіп, есі шыққан. Сондай-ақ, мұны таныс арқылы тапқан. Ал толық бағасы 100 мың доллар. Ол жерден топырақ бұйырсын десеңіз 100 мың долларыңызды сайлай бергейсіз, оқырман.

Бүгінде мынандай жағымсыз көріністерге де куә болып жүрміз. Түрік, шешен, қазақ ұлыстары бір ауылдың тұрғыны әрі мұсылмандар бола тұра өлген туыстарын әр бөлек жерлеуде. Түрік бөлек... шешен бөлек... қазақ бөлек... «Бөлінгенді бөрі жейді» дейді халық нақылы. Бұл қылық мұсылмандыққа жат екендігі айқын. Қара жер қазақсың ба, түріксің бе, шешенсің бе қарамайды. Жалғыз сәтте жұта салады. Көмілген, барзақ әлеміне сапар шеккен әруақтан тек қана иманы сұралады. Раббың кім? Пайғамбарың кім? Дінің қандай? Раббысының разылығын алған, мейірім шапағатына бөленген пенде жұмақтың қақпасын қақпақ. Оған сіз салған зәулім сарай қайта ауырлық ететінін ескеріңіз, оқырман. Құран жаттаңыз да бағыштай біліңіз.

Хадистерде өлген адамның ұрпағы құран жаттап, бес уақыт намазын оқыса оның сауабы өлген адамға тиетіндігін айтқан. Бұл артыңа тәрбиелі иманды ұрпақ қалдыруды өсиет етсе керек. Ал зәулім сарай салу бұл имандылықтың көрінісі емес. Бейіттер бейіт күйінде қалғай, қала кейпіне енбей.

Ә.МАНАСБЕК.