Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында Түрген мәдениет үйінде «Nur Otan» партиясының «Ардагерлерді ардақтайық!» партиялық жобасы аясында ардагерлер бөлмесі ашылды.

Ауданымыздағы тұңғыш игі бастамаға аудандық партия филиалы төрағасының бірінші орынбасары Қуат Байғоджаев, аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Тілеулес Ұзақов, округ әкімі Бота Елеусізова, ауыл қарттары қатысты. Бөлмеде қарттардың уақытын тиімді өткізуге барлық жағдай жасалған. Музыкалық аппарат, дойбы, шахмат тақтасы, кітап-журнал сөрелері орнатылған.Шай дайындап ішетін арнайы бұрыш әзірленген.

– Өздеріңіз білесіздер, бүгінде округімізде 2500-ге жуық қазыналы қартымыз бар. Оларға жағдай жасау және бос уақытын жастарға да, өздеріне де тиімді өткізу мақсатында осы ардагерлер бөлмесін ашып отырмыз. Биыл мәдениет үйінің жылу жүйесі жөндеуден өтіп, ретке келтірілді. Сондықтан, құрметті қазыналарымыз, осы бөлме жастардың, ауылдың, келіндеріміздің тәрбиесімен айналысатын тағылым ордасы боларына сенім мол, – дейді округ басшысы Бота Серікқызы. Айтуынша, қазірдің өзінде ауыл қарттары жастар тәрбиесін мықтап қолға алған. Мектепте 8-ден жоғары әрбір сыныпқа бір ата-әжеден бекітіп қойған. Олар сол сыныптың жетекшісіне тәрбие мәселесінде көмек көрсетіп, бұзақы балаларды тезге салады.

Келесі болып сөз алған Қуат Сұлтанұлы бейнетінің зейнетін көрер жасқа жеткен қазыналы қарттарымызға барлық жағдай жасау керектігін алға тартты:

– «Ауылыңда қартың болса, жазулы тұрған хатпен тең» деген нақыл бекер айтылмаған. Сіздер кешегі тарихтың куәсісіздер, болашаққа бағдар берер ақыл-шысыздар. Сондықтан, ұрпақ тәрбиесі сіздердің қолдарыңызда, – дей келе партия филиалы теледидар орнатып беретінін жеткізді.

Шара соңы ауыл өнерпаздары мен әжелер ансамблінің ән-шашуына ұласты.

Сардарбек НҰРАДИН

Тағдыр талайында сан сүріндік, сан құладық, сонда да ақ сәулесін шашқан арманымыздан адаспадық. Көкбөрідей көкке қарай ұмтылдық. Досымызға құшақ аштық, дұшпанымызға қанды қылыш тостық. Сөйтіп, егемендігімізді алдық. Жер асты кенге, жер үсті төлге толған осынау ұлан-ғайыр өлкенің бүгінгі иесі де – біз, киесі де  – біз: Қазақстан дейтін  – Тәуелсіз мемлекет. Тарих толқынында қылаң берген дамылсыз дауылдың да, құйынды саяси жауынның да өтінде тұрған өр бабаларымызға, Қайраттай ағаларымызға ерлігі үшін, өрлігі үшін мың тағзым. Аудан әкімі Бинәлі Ысқақ, аудандық мәслихат хатшысы Бекет Ахметов, аудан әкімінің бірінші орынбасары Айбек Бидаев, «NurOtan» партиясы аудандық филиал төрағасының бірінші орынбасары Қуат Байғоджаев, облыстық мәслихат депутаты Жангелді Осанның қатысуымен өткен салтанатты жиында алғашқы құттықтау сөз аудан басшысына берілді.

– Сіздерді және сіздер арқылы барша аудан тұрғындарын елдігіміздің ерекше мерекесі, баға жетпес құндылығымыз «ақ түйенің қарны жарылып» бар игілігіміздің бастауына айналған азаттықтың арайлы ақ таңы болған Тәуелсіздік күнімен шын жүректен құттықтаймын, – дей келе тарихқа аз-кем сапарлады: – Биыл рухы асқақ, тұғыры биік, әлемге бейбітсүйгіш ел, толерантты ұлт ретінде танылған төл мемлекетімізге 28 жыл толды. Жер шарын мекендеген барлық халық азаттықты арман етеді, еркіндікті мақсат тұтады. Бар ғұмырын аттың жалы, түйенің қомында өткізген ата-бабаларымыздың да ғасыр-лар бойы аңсаған арман-тілегі де сол еді. Бүгінде бұл тілек орындалып, тәуелсіздікке қолы жетіп, мұраты ізгілікпен өрілген байтақ ел, дария көңіл, дана қазақ халқының ғұмыр бойы іздеген – бірлігі, тілеген – тұтастығы, қыран құстың темір топшысын талдырып, тегеурінді тұлпардың тұяғын балқытар шеті мен шегі жеткізбейтін даламызда орнады, – деді.

Салтанатты жиын барысында еңбегімен еленген тұлғалар да ел алдында мерейі асты. Айталық, облыстық ауылшаруашылығы саласын дамыту жолындағы жемісті еңбегі үшін облыс әкімінің Құрмет грамотасымен Талғат Алдажаров, Алматы облысының ауыл шаруашылығы басқармасы басшысының Құрмет грамотасымен Ермек Ускенбаев, ҚР Ұлттық қауіпсіздік комитеті төрағасының бұйрығымен 2 дәрежелі «Шекара қызметінің үздігі» төсбелгісімен Ақжол Сағымжан марапатталды. Бірқатар азаматтар аудан әкімінің Алғыс хатына ие болды. Ең айрықша айтар сәт, тәуелсіздік күнінде төтенше жағдайлар бөліміне екі арнайы өрт сөндіру көліктерінің кілті табыс етілді. Халық алдында көлік кілтін аудан басшысы аталған бөлім басшысы Рахман Каримжанға ұсынды (суретте).

Шара соңы аудан өнерпаздарының концерттік бағдарламасына ұласты.

Қайнар ЖҰМАҒОЖА

Бәсекелестік дамыған заманда әлем елдерін-де, тіпті, дамыған мемлекеттердің өзінде жұмыс-сыздық мәселесі көрініс бере бастады. Бұл келеңсіздікпен күресу мақсатында түрлі шаралар қабылданып, халықты жұмыспен қамтудың оңтайлы бағдарламалары ұйымдастырылуда. Еңбек нарығындағы қолайсыз жағдайларға қарамастан еліміздің де орнықты дамуы – тұрақты жұмыспен қамту саясатымен тығыз байланысты. Қазақстанда жұмыссыздықпен күресу мәселесіне баса назар аударылып, кешенді жұмыстар атқарылуда.  

Алдымен әрбір өңір-де құрылған жұмыспен қамту орталықтарының жұмысы бүгінгі күнде жанданып, жергілікті тұрғындармен тығыз қарым-қатынас жасау-да. Аталған орталық арқылы жұртшылық жұмысқа орналасып қана қоймай, қайта білім алып, тіпті, өз кәсібін ашу үшін орталық арқылы несие рәсімдеуге мүмкіндігі бар. Бизнес ашу арқылы жұмыссыздықпен кү-ресуді ғана емес, салық арқылы бюджет түсімін ұлғайту шетелдік тәжірибеде қолданылып, оң нәтижесін берген. Бұл бағыт та еліміздің экономикасына жаңа серпін сыйлады. Тұңғыш Президентіміз Н.Назарбаев өзінің былтырғы Жолдауында «Соңғы 20 жыл ішінде елімізге 300 млрд АҚШ доллары көлемінде тікелей шетел инвестициясы тартылды. Экономиканы өркендетудің негізі саналатын шағын және орта бизнес нығайып келеді. Дүниежүзілік банктің бизнес жүргізу жеңілдігі рейтингінде Қазақстан 190 елдің ішінде 36-шы орынға көтерілді. Біз әрдайым сыртқы сын-қатерлерге дер кезінде назар аударып, оларға дайын бола білдік. Соған байланысты, мен елімізді жаңғырту жөнінде қажетті бағдарламалық бастамалар жасадым – деген. Елбасы жұмыссыздықты жоюға арналған жобаларды ұсынып, оң нәтижесін көріп отырмыз.

Сондай-ақ, өздерін қоғамнан тысқары сезінетін түзету мекемелерінен шыққан, шартты түрде сотталған азаматтар мен мүмкіндігі шектеулі жандарды да жұмыспен қамту тікелей мемлекеттің назарында. Құқық қорғау органдары мен құзырлы мекемелер бірігіп, жоғарыда аталған азаматтарды мемлекеттік мекемелерге тұрақты жұмысқа орналастыруда.

Жастар – қоғамның қоз-ғаушы күші, мемлекеттің болашағы. Сондықтан, оларға сапалы білім беріп, жұмыспен қамту ешқашан күн тәртібінен түскен емес. Былтырғы жылдың соңында Н.Назарбаевтың бастамасымен 2019 жыл жастар жылы деп жарияланды. Осыған орай жастармен өткен Кездесуде Елбасы жас мамандарды тұрақты жұмыспен қамту мәселесін де көтерген еді. Жас мамандарды ауылға тартып, еліміздің түп қазығын гүлдендіру мақсатында «Дипломмен ауылға» бағдарламасы жұмысын жалғастыруда. Сонымен қатар, экономикалық және жұмыспен қамту бағытындағы «Бизнес-тің жол картасы», Жұмыспен қамту – 2020» білім беру саласында қосымша гранттар және шетелде білім алуға мүмкіндік беретін «Болашақ» халықаралық стипендиясы, «Жас отбасы» бағдарламасы аясында баспанаға қол жеткізудің жаңа мүмкіндіктері пайда болды. Жоғары білім алудың қолжетімділігі мен сапасын арттырып, білім қуып жүрген жастардың жатақханадағы күйін қалыпқа келтіру мақсатындағы жобалар кешенді түрде жүзеге асырылуда. Оған қоса, осыдан бес жыл бұрын қолға алынған «Серпін» бағдарламасы еліміздің адам көп шоғырланған аймағындағы жастарды кадр тапшылығын көріп отырған шығыс, орталық, солтүстік өңірлерге жұмысқа жіберіп келеді. Бұл бір жағынан жастар арасындағы жұмыссыздықтың алдын алуға септігін тигізсе, екіншіден, орыстанып кеткен аймаққа қазақылықты насихаттайды. Алайда, атқарылар жұмыс әлі алда. Себебі, бүгінгі таңда жастардың экономикалық белсенділігінің деңгейі 52,2 пайызды құрайды. Бұл жалпы көрсеткіштен 18,4 пайызға төмен. Жастар арасындағы жұмыссыздық еліміздегі жалпы жұмыссыздықтың көрсеткішінен 1,3 пайызға артық. Негізгі факторлар жұмыс біліктілігінің төмендігі, тәжірибенің аздығы. Оған қоса, жас кадрлар арасында жалақының төмендігі де байқалады. Қазіргі уақытта жастардың 40 пайызға жуығы ортақ жалақы деңгейінен төмен. Ал 20 пайызға жуығы ең төменгі жалақы алады. Сондықтан болар, жастар арасында қылмыс жасау фактілері жиілеп келеді. Әрине, бұл олқылықтарды жою мақсатында жұмыстар атқарылуда. Әлемдік тәжірибеге сүйенсек, бұл бірер жылда атқарылар іс емес.

Жалпы алғанда, Мемлекет басшысының жыл сайынғы    жоспарларында, халыққа арнаған Жолдауларында жұмыспен қамту мәселесі күн тәртібінен түскен емес. Дамыған елдердің өзі де жұмыссыздық проблемасын толығымен жоюға қауқары жетпей отыр. Дей тұрғанмен де, Қазақстанда еңбек етемін деген жанға барлық жағдай жасалған. Тегін білім береді, жұмысқа орналастырады. Керек десеңіз, кәсіп ашамын деушілерге қайтарымсыз гранттар бөліп, төмендетілген пайызбен несие алуға қол ұшын созады. Тек, еңбек ету керек. Екі қолға бір күрек ұстауға мемлекет қол ұшын беріп отырған кезеңде күрмеуі қиын жұмыссыздық мәселесінің де оң шешімін табары сөзсіз.

С.НҰРАДИН

С наступлением холодов возрос риск пожаров в жилом секторе, и, что самое трагичное, – с человеческими жертвами. За весь  прошлый год в огне погибли два человека, а за 10 месяцев 2019 г. –  семеро. Октябрь-ноябрь  2019 года войдет в хронику чрезвычайных происшествий района отдельной строкой – в трех пожарах погибли шесть человек, причем четверо из них – дети в возрасте от полугода до 14 лет. Такова цена элементарной непредусмотрительности, пренебрежения самыми простыми правилами пожарной безопасности.  Какие меры принимаются районным отделом чрезвычайной ситуации, чтобы пресечь угрозу огненной стихии, мы беседуем с начальником ОЧС Рахманом КАРИМЖАНОМ.

– Рахман Каримжанович, наблюдается ли рост пожаров в Енбекшиказахском районе в текущем году?  

 – В целом число возгораний жилых домов и хозсубъектов  значительно уменьшилось – за 10  месяцев 2019 года на территории района произошло 158 таких случаев, тогда как за тот же период 2018 года  было 177. В основном от огня страдают частные дома и подворья, где хозяева легкомысленно относятся к соблюдению противопожарных мер.  Из 158 пожаров в сельской местности произошло 135 пожаров (в 2018 г. – 119), с материальным ущербом более 2 млн. тенге (2018 г. – 2 млн. тенге). В городе Есике 25 пожаров (в 2018 г. – 50), материальный ущерб составил более 8 млн. тенге (в 2018 г. 7 млн. 302 тыс. тенге).

Наибольшее число пожаров произошло в в г.Есике, Шелекском, Байтерекском, Рахатском, Болекском сельсих округах. Но, хотя количество пожаров уменьшилось в сравнении с 2018 годом более чем на 14 %, травмирование  на пожарах также уменьшилось на 1 случай, идет рост случаев гибели людей.   

Второго августа 2019 года в с.Космос Жанашарского округа погиб гражданин Б., 1973 г.р. который в результате алкогольного опьянения не потушил сигарету, чем спровоцировал возникновение пожара и хлопок газового баллона.

Пятого октября 2019 года в том же округе, в дачном обществе «Алиит», получили травмы и умерли в больнице от ожогов жители Б. 1989 г.р. и А. 2012 г.р. Причиной стало короткое замыкание  от теплопушки, оставленной на ночь в рабочем состоянии.

Двадцать пятого октября в с.Алга Байтерекского округа погиб пятимесячный ребенок из-за  короткого замыкания телевизора. Огонь перекинулся на шторы, кровать и детский  манеж, Также в доме находился двух летний ребенок,  которого спасли родственики.

Последнее происшествие было 16 ноября 2019 года в дачном обществе  «Труженик» Байтерекского сельского округа. В огне погибли хозяйка дома и двое малолетних сыновей из-за короткого замыкания бойлера, который находился под деревянной лестницей.    

Основная часть возгораний происходит  в частных жилых домах, там где инженерно инспекторский состав ОЧС не имеет полномочий производить пожарно-технические проверки, тогда как на объектах, подконтрольных государственным пожарным проверкам, пожаров не зарегистрировано.

– И, все же, хотя в пожарах виноваты сами хозяева, какие меры принимает ОЧС, чтобы  не допустить подобных трагедий, материального ущерба от огня?

– С целью снижения рисков гибели и травмирования людей при пожарах в жилых домах, а также от отравления угарным  газом, с наступлением отопительного периода ОЧС Енбекшиказахского района принимается комплекс профилактических мер. 

В соответствии с Планом мероприятий проведения пожарной профилактики в жилом секторе в отопительный период 2019-2020 года с 15 октября начался второй этап месячника пожарной безопасности. На сегодняшний день с представителями местных акиматов и участковыми инспекторами полиции уже проведено 26 рейдов в жилом секторе, 23 схода с населением,  подворовым обходом охвачено около  четырех тысяч домов. До завершения  отопительного периода к 15 апреля  сотрудниками гражданской защиты  планируется провести обход в более 50 тысячах частных жилых домах района с раздачей памяток и инструкций. Как показывает статистика, проведение месячника имеет  положительную динамику, люди становятся внимательнее к противопожарному состоянию своего жилища, электропроводке и отопительным приборам. За период отопительного сезона 2017-2018 г.г. зарегистрировано 84 случая отравления угарным газом, за 2018-2019 – 107 случаев. За счет средств акиматов сельских округов района закуплены и установлены датчики от угарного газа в количестве 88 шт.     В управление экономики и бюджетного планирования Алматинской области подана заявка о выделении средств на закупку 5228 таких датчиков. В настоящее время конкурс завершен и подготовлен договор с подрядной организацией ТОО «Строительное управление КВП». Датчики будут установлены в домах, где проживают инвалиды, социально незащищенные, малообеспеченные граждане. Также с целью предотвращения несчастных случев, связанных с отравлениями угарным газом, активизирована работа через социальные сети инстаграмм Криспи Есик, Фэйсбук акимата. Проработан вопрос по привлечению местных блогеров и СМИ. Также направлены письма на имя руководителя отдела образования с целю организации подписки среди учашихся и педагогического состава на акаунт ОЧС в инстаграмме. 

ОЧС Енбекшиказахского района вышел с предложением на имя акима района и руководителя районного отдела предпринимательства с инициативой о привлечени предпринимателей и организаций малого и среднего бизнеса  для оказания помощи по распечатке памяток и буклетов, в которых, будут указаны действия по недопущению ЧС, а также правила пожарной безопасности.  Выпущенные памятки планируется раздать каждому жителю района, что существенно поможет в предупреждении пожаров и других чрезвычайных ситуаций.

– Насколько  высока информированность наших граждан о поведении при возникновении пожара? Своевременно ли они обращаются в службу пожаротушения?

– К сожалению,  сельские жители не всегда знают, по какому экстренному номеру нужно звонить при возникновении пожара. В панике или по незнанию жители начинают набирать номера: 102 (полиция), 103 (скорая помощь), 104 (аварийная газовая служба), 01-(не действует в связи с переходом на GSM-формат), 911(американская служба спасения)... Также звонят акиму сельского округа, родственникам и т.д. В итоге пожарная охрана   несвоевременно выезжает на место происшествия. Помимо этого имеется проблема по дозвону на 101 района. Если звонить с оператора Кселл или Актив находясь ниже по Кульджинскому тракту либо ниже БАКа, попадаешь в диспетчерский пункт пожарного поста-25 с.Шелек.  При звонке на 101 из с.Байтерек или  района «Площадка» г.Есика попадаешь в диспетчерский пункт пожарной части г.Талгар. Пока данные звонки будут перераспределены, теряется драгоценное время. А это способствует бесконтрольному распространению пожара,  влечет за собой большой материальный ущерб и гибель людей.  

 – Еще какие причины снижают эффективность пожаротушения? 

– Основным средством  пожаротушения служит вода. При подключении двух пожарных стволов при подаче воды 14 литров в секунду восьми тонн в автоцистерне хватает всего на 10 минут. Обязательно требуется дозаправка цистерн из пожарных гидрантов  либо  водоемов, подъезды к которым должны быть оборудованы автопирсами.

Но в округах и райцентре  исправность пожарных гидрантов в неудовлетворительном состоянии. На территории района имеется 424 пожарных гидранта. Из них  263 в городе Есике (неисправными являются 43), по населенным пунктам 35 (неисправны 15), на объектах хозяйствования -126 (неисправны 25).

Пирсы для забора воды автоцистернами на природных или искусственных водоемах (р.Есик, БАК, озера и пруды) практически отсутствуют. Отдел по ЧС обратился к акиму района с ходатайством о выделении финансовых средств на ремонт пожарных гидрантов и строительство пожарных пирсов, что позволит существенно повысить пожарную безопасность района, а также снизить материальный ущерб и, возможно, предотвратить гибель населения.

– В какой степени мероприятия ОЧС получают поддержку со стороны районного руководства?

– Я бы сказал,  поддержка самая непосредственная. Аким района Бинали Абдыкапасович Ыскак немедленно выехал на место трагедии в с.Байтерек, оказал помощь в организации похорон погибших и  материальной поддержки родных и близких пострадавшей семьи.   На экстренном совещании он дал поручение акимам сельских округов принять все возможные меры в повышении информированности местных жителей, дал поручения вывесить баннеры с указанием экстренного номера 101 и прямых телефонов двух пожарных частей (г.Есик и с.Шелек), регулярно вести противопожарные обходы, профилактические беседы с жителями населенных пунктов.

Надо отметить, что руководство района делает все возможное для сокращения пожароопасных ситуаций. До недавнего времени территорию Енбекшиказахского района охраняли всего две пожарные части: ПЧ №6 в г.Есике и ПП-25 в с.Шелек. Об оперативности трудно говорить: тогда как по СНИПУ «Градостроительство» радиус обслуживания пожарной части в городе составляет не более 3 км, у нас этот радиус достигает 70-150 км. Чтобы повысить оперативность пожаротушения, руководство района профинансировало из местного бюджета установку пожарных постов в сельских округах. Сейчас на территории Енбекшиказахского района установлены 8 пожарных постов в селах Корам, Орикти, Каракемер, Ават, Байтерек, Кызылшарык, Казахстан. Посты укомплектованы пожарно-техническим вооружением, на каждом  сформирован оплачиваемый штат из 4 человек. 

Всего акиматом района принято на работу 32 человека из числа местных жителей. По заданию акима района они прошли курсы подготовки на базе ПЧ-6 г.Есика. Работники пожарного поста в с. Байтерек   при тушении дома в дачном обществе «Труженик» уже прошли испытание, показали себя с наилучшей стороны, умело помогая расчету ПЧ-6 в тушении пожара, не допустив его распространения на близлежащие постройки.

Также привлечены к сотрудничеству две негосударственные противопожарные службы: ПЧ-9  в селе Орнек и ПЧ-10 в селе Шелек. С руководством данных пожарных частей проработан план взаимодействия по противопожарной защите территории с радиусом до 10 км, что  значительно облегчит оперативную обстановку.

В ходе встречи Бинали Абдыкапасовича с начальником департамента по чрезвычайным ситуациям Алматинской области  полковником Е.С.Нурпеисовым  был поднят вопрос по строительству на средства областного и республиканского бюджетов  еще двух типовых пожарных частей в округах  Байдибек би и Байтерекском. Акимам округов дано задание по выделению земельных участков под расположение пожарных частей.

Начальником ДЧС области по запросу акима района  было принято решение о выделении новой автоцистерны на базе КамАза с полным комплектом ПТВ, а также  передачи еще одного КамАза 2016 года емкостью пять тонн в ПП-25 с.Шелек.  

Также совместно с руководством ДЧС было принято решение, что на тушение пожаров в радиусе 10-15 км от Талгарского района будет «автоматически» выезжать техника пожарной части г.Талгара.

Такой комплексный и всесторонний подход  обеспечит максимальную защиту от пожаров, сохранит жизни людей.

Вел интервью И.ТУРАНИН.