В целях повышения статуса религиозных объединений и тесного сотрудничества с ними, Центр анализа и прогнозирования подписал меморандум с общественным фондом «Ізгілікті істер». Меморандум был подписан на площадке «Jetisy media» в ходе пресс- конференций.
Как поделились спикеры брифинга, в настоящее время в Алматинской области работает «Горячая линия-114», которая предоставляет онлайн-консультации гражданам касаемо религиозных вопросов. Реализуется данный проект при поддержке Министерства общественного развития.
Проект может оказать профессиональную и своевременную помощь гражданам по вопросам религии. Специалисты по телефону, в онлайн режиме отвечают на вопросы населения, касающиеся религии, оказывают психологическую поддержку пострадавшим от деструктивных религиозных течений. Консультация ведется на казахском и русском языках абсолютно бесплатно. В работе проекта задействована группа квалифицированных специалистов теологов, религиоведов и психологов, которые оказывают все необходимые консультационные услуги в сфере религии. Также при необходимости оказывается психологическая поддержка в реабилитации. Все консультации – конфиденциальны.
Стоит отметить, что основной целью подписания меморандума является установление тесной связи Центра анализа и прогнозирования с общественным фондом «Ізгілікті істер».
«Мы хотим быть уверенными, что наша проделываемая работа в религиозной сфере эффективна, знать насколько она необходима в наше время. Подписание меморандумов о сотрудничестве – это новый и важный для нашей организации опыт, который, по моему представлению, позволит вывести на системный уровень вопросы взаимодействия с регионом», - специалист по работе с общественностью Общественного фонда «Ізгілікті істер» Жандос Супабеков.
«Талдау және болжау» орталығы діни бірлестіктердің ынтымақтастықтарын арттыру мақсатында “Ізгілікті істер” қоғамдық қоры орталығымен меморандумға қол қойды. Бұл туралы «Zhetysu media» алаңында өткен баспасөз мәслихатында белгілі болды.
Қазіргі таңда Алматы облысында азаматтарға діни мәселелер бойынша онлайн-кеңес беретін «Қауырт желі 114» орталығы жұмыс істеуде.
Орталық «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы тарапынан ұсынылған.
«Қауырт желі 114» Дін істері және азаматтық қоғам министрлігінің қолдауымен діндерді зерттеу орталығы қауымдастығымен бірлесіп жүзеге асырылуда.
Жоба азаматтарға діни мәселелер бойынша кәсіби және уақытылы көмек көрсете алады. Мамандар телефон арқылыжәнесайттың онлайн режиміндетұрғындардыңдінгеқатыстысауалдарынажауапберіп, деструктивтікдіниағымдарданзардапшеккендергепсихологиялыққолдаукөрсетеді. Консультациялықкеңесқазақжәнеорыстілдеріндежүреді.
Бүгінде«Қауырт желі 114» Қазақстанда ғана емес, ТМД кеңістігінде жүзеге асырылып отырған бірегей бастама саналады.
Орталықта заңгер, теологтар мен дінтанушылар, психологтар жұмыс істейді.Кеңес беру тәулік бойы және құпия, жасырын түрде жүргізіледі. Қоңыраулар Қазақстанның кез-келген нүктесінен тегін қабылданады.
Меморандумға қол қоюдың басты себебі, “Ізгілікті істер” қоғамдық қорының «Талдау және болжау» орталығымен кері байланыс орнату.
«Қазіргі таңда атқарып жатқан жұмыстарымыздың азаматтар үшін қаншалықты тиімділгін, орталықтың деңгейін сауалнама арқылы білу. Орталықтың алдағы уақытта қандай бағытта жұмыс істеу қажеттілігін анықтау. Сондай-ақ, азаматтарға әзірленген сауалнамалардың дұрыстығын, методикалық әдістерге сай жасалынғандығын арнайы сарапшылардың бақылауына алу мақсатында меморандумға қол қойып отырмыз»,- деді “Ізгілікті істер” қоғамдық қорының қоғаммен жұмыс істеу маманы Жандос Анарбекұлы.
Ақпараттық технологиялар қолға алынбаған ескі замандарда шығыс пен батысты байланыстырып, алысты жақын еткен пошта қызметі әлі күнге өзінің өзектілігін жойған емес. Қаншама ғасыр бойы адамзат игілігі үшін қызмет етіп келе жатқан пошта қазіргі уақытта заман ағымына қарай ығысып, тұтынушылар үшін барлық жағдай жасауда. Дүниежүзілік пош-та күні қарсаңында аудандық пошта байланыс торабының басшысы Диас Қосыбаевпен сұхбат жасап, пошта қызметінің жаңалықтарымен бөлісіп, өзекті мәселелерді көтерген болатынбыз.
– Құрметті Диас Талғатұлы, күннен-күнге поштаның көрсететін қызметтері ұлғайып келеді. Әсіресе, қаржылық операциялар көптеп жасалады. Осы тұста пошта торабы банк бөлімшелерімен бәсекелесуге қауқарлы ма?
– Иә, бүгінгі таңда пошта торабы екінші деңгейлі банктердің қызметін атқарады. Әрине, банктер секілді кредит бермейміз. Десек те, Хоум Банк Кредит, Альфа банк, Евразия банкі, Азия Кредит Банк және АТФ банктарымен серіктестік қызметтер атқарамыз. Яғни, ауданымыздың кез-келген тұрғыны аудандық пошта торабына келіп, аталған банктердің кез-келгенінен несие рәсімдей алады. Бұл – біріншіден банктер арасындағы бәсекелестікті арттырады. Барлығы бір мекемеде отырған соң, пайыздық үстемақыларын төмендетіп, тұтынушыларға жағдай жасайды. Сонымен қатар, арнайы карта рәсімдеп, түрлі коммуналдық қызметтерді, салық пен айыппұлдарды сайтқа тіркелу арқылы төлеуге болады. Әрбір төлемге 1 пайыздық бонус беріледі.
Соңғы 3 жылда 2537 тұтынушымыз карта рәсімдеген.
Жәрдемақы алуда екінші деңгейлі банк-терден қарағанда біздің ерекшелігіміз бар. Айталық, мемлекеттік жәрдемақы тұтынушының банктегі есеп-шотына аударылады. Ол адамның төленбеген несиесі немесе басқа да қарыздары болса, қаражаттың жартысы ұсталынады немесе шоты бұғатталады. Ал поштада жәрдемақы алушыларға арнайы РР шоты қызмет көрсетеді. Мұны ешқандай банк немесе сот орындаушы, коллекторлар бұғаттай алмайды. Яғни, бізге түскен жәрдемақыға ешкімнің қол сұғуға құқығы жоқ. Сондықтан, атаулы әлеуметтік көмек немесе басқа да жәрдемақыларды тұрғындарға беру үшін Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімімен келісім-шарт жасалған.
– Жасыратыны жоқ, зейнетақы мен жәрдемақы алатын кезде поштада ұзын-сонар кезек пайда болады. Мұндай қаржыларды картаға аударып, банкоматтар санын көбейтуге болмайды ма?
– Оныңыз рас, зейнетақы мен жәрдемақы алушылар саны күн санап өсіп келеді. Өткен айдың өзінде 7505 адам пош-тадан зейнетақысын алған. 3181 адамға жәдемақы төленген. Айлық жалақыларын алған тұтынушыларымыз да бар. Олар 716 адам. Бұл тұста біз де кезек мәселесінің шешімін табуға тырысып жатырмыз. Әрине, қаржыны картаға аударуға болады. Ол үшін зейнеткерлеріміз бен жәрдемақы алушылар карта рәсімдеуі керек. Оларға жағдай жасау мақсатында Есік қаласындағы пошта торабында екінші банкомат іске қосылды. Қайназар ауылына да тағы бір банкомат қойылды. Алайда, зейнеткерлеріміз ескінің адамы ғой. Олар осында келіп, касса арқылы зейнетақыларын алғанды құп көреді. Оған қоса, пошта торабында таныстарын жолықтырып, әңгіме дүкен құрады. Соның өзінде тамыз айында 500 зейнеткерімізді карта жүйесіне ауыстырдық. Олар зейнетақыларын банкоматтан жане касса пост терминалы арқылы ала алады.
Зейнеткерлеріміздің ақшасын қандай жолмен алса да өз еркінде. Осы орайда, қазынамыз болған қарттарға құрмет көрсетіп, 3 айда 1 рет оларға дастархан жаюды дәстүрге айналдырдық. Оған қоса, бізге сенім артқан қарттарымызға әрдайым Алғыс хаттар табыстап отырамыз. Сондай-ақ, қарттар күніне орай осы айдағы зейнетақыда қарияларымызға сый жасап, дәстүрімізді қайталайтын боламыз.
– Сіздердің ежелгі қызметтеріңіздің бірі – баспасөзге жазу. Ақпараттық технология дамыған заманда тұрғындардың газет оқуға деген қызығушылығы бәсеңдегені сезіледі ме?
– Әрине, бүкіл әлем ақпараттық технологияға бет бұрған заманда баспасөзге жазылу бәсеңдегені жасырын емес. Бірақ, газет-журналдар әлі күнге өзінің өзектілігін жойып, халық құлағы, көзі, тілі болуын тоқтатқан емес. Әлемнің дамыған мемлекеттерінің өзінде газет әлі күнге дейін басылады әрі үлкен сұранысқа ие. Сол секілді дамуға бет бұрған біздің елімізде де баспасөздің алар орны ерекше. Әсіресе, орта буын мен зейнеткерлеріміз міндетті түрде газет-журналдарға жазылып, асыға күтіп отарыды.
– Ауылдар мен қала іргесінде орналасқан саяжай тұрғындары бізге шағымданып жатады. Саяжайға хаттар мен газет журналдар жеткізілмейтін көрінеді.
– Қазіргі уақытта осы проблеманы шешу жолдарын қарастырып жатырмыз. Әсіресе, Рахат, Бөлек, Бәйтерек ауылдық округтеріне қарасты саяжайлар мәселесі үлкен қиындықтар туғызып отыр. Өзіңіз білесіз, саяжайлар – ауылшаруашылығы жерлеріне кіреді. Сондықтан саяжайларға инфрақұрылым жасауға мемлекеттен қаржы бөлінбейді. Сол секілді поштаның картасында саяжайлар жоқ, тек ауылдық елді мекендер ғана белгіленген. Сондықтан, ол жерлерге пошта бөлімшелерін ашу керек, қосымша пошташыларды жұмысқа алуымыз керек. Алдағы уақытта, аталған проблеманы басшылыққа жеткізіп, шешу жолдарын қарастыратын боламыз.
– Іс-сапармен ауылдарға барғанда ескірген пошта ғимараттарын көріп жүрміз. Жаңа ғимарат салу немесе күрделі жөндеуден өткізу жоспарда бар ма?
– Соңғы жылдары ауылдардағы ескірген пошта ғимараттарын жөндеуден өткізіп, жаңа нысандар салуға көңіл бөліп жатырмыз. Бізде 8 ауылда жаңа типтік ғимарат тұрғындар игілігі үшін қызмет етуде. Алайда, Екпінді, Еңбек, Рахат, Өрікті, Ават ауылдарында ғимараттар жалға алынады. Ескі нысандар да бар. Оларға күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу немесе жаңа ғимарат салу үшін сұраныс жіберіп қойдық.
– Басқа да жаңалықтарыңыз болса...
– Биылғы жылдың негізгі жаңалықтарының бірі – «Супермаркет» қызметі. Пошта арқылы келген сәлемдемені азаматтарымыз өздері барып арнайы ұяшықтан алып кетеді. Яғни, сәлемдеменің жергілікті пошта торабына жеткендігі, қай ұяшықта тұрғандығы туралы СМС-хабарлама келеді алдымен. Сол хабарлама арқылы өзінің сәлемдемесін алып, шыға-берісте операторға көрсетеді.
Сонымен қатар, қазіргі уақытта кез-келген тұтынушымыз өзінің сәлемдемесінің қайда келе жатқандығы тікелей бақылай алады. Ол үшін post.kz сайтына кіріп, тіркеледі. Өзінің сәлемдеме нөмірі арқылы тауарының қай жерде, тіпті, қай мемлекетте келе жатқандығын көре алады.
– Сұхбатыңызға рахмет.
Тілдескен С.НҰРАДИН.
Начиная с 2016 года по области проводится активная информационно-разъяснительная работа по внедрению ОСМС среди всех целевых групп населения.
Обучены спикеры, неоднократно проводились обучающие семинары среди медицинских работников, постоянно публикуются статьи по правилам получения медицинской помощи в рамках ОСМС, обновлены билборды и баннеры на тему ОСМС, организовано несколько брифингов, на телеканале «Жетысу» транслировались телепередачи о внедрении обязательного социального медицинского страхования.
Ежегодно с 2016 года информационно-разъяснительной работой охватывает более 1 миллиона человек.
В 2019 году в соответствии с утвержденным графиком проведены выезды мобильных рабочих групп по разъяснению внесенных изменений в Закон Республики Казахстан об ОСМС
По системе ОСМС за этот период проведено 4 180 встреч с населением с охватом 1 145 100 человек (76%).
Организованные при медицинских организациях мобильные группы - «Пятерочки» провели 10 250 консультаций в медицинских организациях.
Медицинскими работниками в республиканских и региональных средствах массовой информации опубликовано 142 статьи.
Проведены 4 пресс-мероприятия, 4 блог-тура с привлечением блоггеров, 117 PR-мероприятий.
Для информационно-разъяснительной работы активно привлекается наружная реклама, размещена на 440 объектах (объекты ротации видео/аудиороликов, билборды, баннеры, инфостенды).
Распространено 489 000 экземпляров рекламно-информационных материалов (листовок, буклетов).
На сайтах и в социальных сетях опубликовано 626 информационных материалов, статей, постов (включая репосты).
Объявление касающиеся ОСМС размещены в популярных социальных сетях (Facebook, twitter, Instagram, vk, youtube), всего 585 объявлений.
Ежедневно в медицинских организациях транслируются ауди и видеоролики на тему «Обязательном социальном медицинском страховании».
По поручению МЗ РК в сентябре текущего года ТОО «APEX Consult» проведен социологический опрос по системе обязательного социального медицинского страхования, охвачено опросом 500 респондентов, из которых 320 жители города и 180 из числа сельского населения.
По результатам данного опроса в целом по стране сократилась доля населения, кто вообще ни чего не знает об ОСМС с 37,3% до 19,6%. По Алматинской области 20,8% - ответили что знают о внедрении ОСМС, 47,1% - что-то слышали и 32,1% впервые услышали об этом.
По данным мониторинга Алматинская и Мангистауская области, города Шымкент и Алматы отнесены к числу регионов низким уровнем информированности населения.
В рамках проводимого мониторинга установлено, что основным источником информации о Системе обязательного социального медицинского страхования являются СМИ – газеты, телевидение, интернет-издания.
Необходимо отметить, что ключевыми агентами информирования и разъяснения системы ОСМС являются работники медицинских учреждений. Каждый третий респондент отметил, что при обращении в поликлинику, получал разъяснения по участию в ОСМС от медперсонала.
На сегодняшний день необходимо активизировать работу не только по информированности населения, но и по вопросам «Кто, сколько и как» будут проводиться отчисления и взносы в Фонд медицинского страхования. 51,7% опрошенных отметили, что впервые слышат о Едином социальном платеже в который входят отчисления на обязательное медицинское страхование.
Согласно выводам и рекомендациям ТОО «APEX Consult» необходимо максимально использовать для информационно-разъяснительной работы телевидение, социальные сети, месседжеры в телефонах
Проблемным вопрос на сегодняшний день, является, граждане которые не определились с медицинской организацией, где будут получать медицинскую помощь.
По данным агентства по статистике численность населения Алматинской области составляет 2 043 700 человек, из которых на 01 марта текущего года не были прикреплены медицинской организации более 150 тыс. человек.
С марта месяца текущего года обработаны данные по 59 902 гражданам или 37%. Выявлено выехавших за пределы РК – 16 609 человек, умерших - 15 281, в медицинские организации прикреплено - 22 965 человек. На сегодняшний день не обработаны данные по 95 734 гражданам, Премьер-Министр 18 июня 2019 года на заседании правительства РК поручил до 01 октября завершить прикрепление населения к организациям первичной медико-санитарной помощи и обеспечить техническую готовность поставщиков медицинских услуг.
По предоставляемой информации от медицинских организаций, обработка данных по гражданам затруднена из-за фактического отсутствия граждан по месту прописки, есть так же граждане выехавшие за пределы, как области так и страны, умершие до 2008 года и др.
В информационных системах Республиканским центром электронного здравоохранения создаются файлы «Умершие по данным подворовых обходов», «Умершие по данным МО (при наличии медицинского свидетельства о смерти)», «Выехавшие в ПМЖ по данным МО», «Не проживающие», данное обновление позволит, завершить работу по прикреплению к указанному сроку.
Управлением внутренней политики во всех районах и городах проведено анкетирования среди населения по определению уровня осведомленности по обязательному социальному медицинскому страхованию, результаты анкетирования позволят оценить проводимую информационно-разъяснительную работу среди жителей Алматинской области.
Жақында Шелек ауылындағы Ы.Алтынсарин атындағы орта мектебінде тіл айлығына орай «Тіл тірегім – соғып тұрған жүрегім» атты іс-шара болып өтті.
Аталған шараны мектептің қазақ тілі қоғамының мүшесі Д.Амирова мен қазақ тілі пәнінің оқытушылары ұйымдастырған болатын. Сонымен бірге, орыс тілі пәнінің мұғалімдері де шараның ойдағыдай өтуіне атсалысып, өз өнерлерін көрсетті. Шара барысында мектеп директоры М.Ахметжанова қазақ тілініің мемлекеттік тіл ретінде болашағы зор екенін, ана тілін құрметтеу кез келген азаматтың борышы мен парызы екенін айтып, шәкірттерге игі тілегін білдірді. Одан әрі шәкірттердің өнерімен жалғасқан игі шара өз мәресіне жетті.
С.ҚАЙЫПБАЕВА,
қазақ тілі пәнінің мұғалімі.
Кітап – рухани әлемінің мөлдір бастауы екеніне дау айтатын жан баласы бола қоймас. Бүгінгі күні ғылыми-техникалық прогресс, электронды ақпарат құралдары, ақпараттың басқа да көздері қаншама көбейгенімен, оны кітаппен ешқашан ауыстыруға болмайды.
Аудандық кітапхана 1934 жылдың 1-қаңтарында шаңырақ көтерген. Алғаш ашылғандағы кітап қоры 2126 дана еді. 1936 жылы кітап саны 6426 данаға жеткен. Аудандық кітапхана 1936 жылы сол кезеңдегі халықтың «Көзі мен құлағына» айналған. 25 әртүрлі мерзімді газет-журналдарға жазылған. Кітапхананың тұңғыш меңгерушісі – Литвякова Елизавета Васильевна.
Бүгінде 85 жылдық тарихы бар аудандық кітапхананың кітап қоры – 52885 данаға жетті, оның ішінде қазақ тілінде – 19499 дана.
Кітап өміріміздің ажырамас серігі. Ол ортақ мұра, халық қазынасы, мәдениет пен руханияттың алтын қоры. Соны қастерлеп ұстап, оқырманға жеткізуші – кітапханашылар. Бәз біреуге бұл іс оңай, қарапайым болып көрінетін шығар. Олай емес, оқырман ойынан шығу керек. Әдебиет, тарихи құжаттық материалдарды іріктеу білім мен біліктілікті талап етеді. Аудандық кітапхана ұжымында қарапайымдылық пен біліктілікті серік етіп, ел алғысын арқалаған еңбек ардагерлері аз болған жоқ. Атап айтсақ: Ибраева Күләш Назарқызы, Аюбаева Яна Ысқаққызы, Шәріпбаева Шолпан Темірқызы, Хамиева Рымжан, Андреева Марина Аркадьевна, Қағазбаева Сәуле Кеңесбекқызы, Бекмағанбетова Сания, Финашутина Валентина Семеновна, Полежаева Нина Ивановна, Тетера Розалия Станиславовна, Ожерельева Людмила Ивановна, Бейсенқұлова Роза Базылбекқызы, Бондарева Тамара Ивановна, Десятова Наталья Алексеевна. Тізе берсең таусылмас еңбектерімен ел мақтанышына бөленген кітапханашылар жұмыс істегенін біз бүгін үлкен мақтанышпен айта аламыз. Олардың бүгінгі ізбасарлары Азизова Сания Ахметқызы, Жандосова Гүлнәр Жұмашқызы кітапхана директоры, Бөгенебаева Бүбүайша Намазқызы, Свининникова Галина Романовна, Саурықова Гүлия Сағатбекқызы, Талипова Ләззат Қанатқызы оқырман алғысын арқалап жүр.
Өмірде өз жүрек қалауымен таңдаған мамандығын өмір бойы сүйіп өтетін жандар болады, соның бірі - Аюбаева Яна Искаковна. Ол Есік қаласында туып, өскен. 1936 жылы А.Мәлкеев атындағы мектеп-интернатты бітірген соң Алматы қаласындағы қыздар педагогикалық институтының кітапхана факультетін оқып бітірді. 40 жылдан астам өмірін кітапхана саласына арнап, көптеген шәкірт тәрбиеледі. Яна Искаковнаны әріптестері де, кітапхана оқырмандары да жақсы көретін. Кез-келген қиындыққа төтеп бере алатын және де қасиетті қазыналарымызды көзінің қарашығындай сақтап, насихаттап жүрді. Қиын-қыстау кездері (1990-1998 жж) кітапхана ғимараты болмай Яна Искаковна кітап қорын үйде сақтап, «Еңбекшіқазақ» газетінің бұрынғы ғимаратынан Ахметжанов Хайролла Қасымұлы бір бөлме бөліп беріп, кітапхана сол жерге орналасқан болатын. Өмір жолында кездескен қиындықтарға мойымай, Яна апайымыз адал еңбек етті.
Яна апайымыз ары таза, адал, инабатты, сыпайы, парасатты, байсалды еңбекқор жан еді...
Өз тілшіміз.
***
Редакциядан қосымша. Өткен ғасырдың сонау тоқсаныншы жылдары Кеңес одағы ыдырап, өтпелі деген кезеңнен Тәуелсіздікке кірген кездері еліміз қиындықтарды бастан кешіп жатты. Рубль аймағынан шығып, өз валютамыз – теңгенің өмірге келмеген кезінде бюджет салаларының қызметкерлері жалақысыз отырған кезеңде кітапханалар, тіпті мәдениет ошақтары түгелдей қажет болмай қалғандай күн кешкен еді. Дәл сол кезеңде Яна Ысқаққызы басқарып отырған кітапхана ғимараты жекешелендіру деген науқан «желімен» «ұшып» кеткенде бірнеше мыңдаған кітаптар «баспанасыз» қалғанда сол бағалы рухани құндылықты өмірлік жолдасы Қадыр ағаймен өз тұрағындағы «времянка» деп атап жүрген үйге кіргізіп алған еді. Күндердің күнінде, қазіргі базарға айналып кеткен екі қабатты баспасөз ғимаратына Яна Ысқаққызы келіп редакция орналасқан екінші этажынан кітапханаға бір бөлме сұрады. Қуана-қуана бөлме ғана емес үлкен залды (бұл ғимаратта кезінде аудандық партия комитеті орналасқан болатын) босатып бердік. Кейіннен Абылайхан атындағы мектепке орын жетпей жатқанда редакция да, райсобес, районо деп орысшалап қойған бөлімдер түгел босатып берді ғимаратты мектепке.
Ал Яна апай Аюбаева кітапхана жұмысын ғана емес, жастарды тәрбиелеу ісімен де айналысты сол кезде.
Кітап қоры да Абылайхан атындағы мектеп ұстаздары мен оқушыларына қызмет етуде. Өткен күннен қалған белгі марқұм Яна Ысқаққызы сақтап қалған рухани байлық – кітаптар.
Хайролла Ахметжанов.
Еліміздегі үздіксіз білім беруді дамытуда ата-ананың педагогикалық мәдениеттілігін арттыру өте маңызды. Баланы оқыту мен тәрбиелеуде ата-ананы мектептің қоғамдық, салауаттылық, руханилық, тәрбиелік үрдісіне тарту, мектеппен байланысын дамыту – мектеп ұжымының күн тәртібіндегі негізгі мәселесі. Осы орайда елімізде қыркүйек айында «Отбасы – бақыт мекені» айлығы өте орынды ұйымдастырылып келеді. Т.Кенжебаев атындағы орта мектептің мектепалды даярлық тобынан бастап, 1-11 сынып оқушыларының ата-аналарымен «Ұстаз – мектептің жүрегі, ата-ана – мектептің тірегі, ал бала – оның жайқалған бәйтерегі» атты ауқымды байқау-шара өткізілді.
«Ата-ананың өз өнері» кезеңінде әр отбасы бірін-бірі қайталамай, көрермендерді өз өнерлерімен таңғалдырды. Мектепалды даярлық тобының ата-аналары қағаздан жасалған қолөнер бұйымдарымен көрерменнің көз жауын алса, 1«А» сынып ата-аналарының 100 пайызы белсене қатысып, «Қара жорға» биін мың бұрала биледі. Сынып жетекші Алия Ашимова ата-аналар мен балаларды қатыстыра отырып, ертегілерді сахналады. 4 «А» сынып оқушысы Бекнұр Тұрсынбай әжесімен бірге «Ана туралы жырды» орындап, қошеметке бөленді. Қатысушылар бұл шарада халқымыздың салт-дәстүрін де назардан тыс қалдырмады. 5 «А» сыныбының аналары қыз баланың құлағын тесіп, сырға салу дәстүрін жаңғыртты. Қазіргі таңда жасыратыны жоқ отбасындағы әкелердің бала тәрбиесіне уақыт бөле бермейтіні шындық. Бірақ байқаудың өн бойында мектебіміздің әкелері белсенділік танытты. Бірі би билесе, енді бірі қоңыр даусымен ән салып, баршаға жақсы көңіл-күй сыйлады. Осындай тәлімді шараны ұйымдастырған мектеп ұжымына ата-аналар мен көрермендер алғыс айтып, ризашылықтарын білдірді. Барша белсене қатысқан ата-аналар арнайы сыйлықтар мен Алғыс хаттармен марапатталды.
Г.Абдилдаева,
Т.Кенжебаев атындағы орта
мектептің педагог-психологі.
****
Қоғамдағы отбасылық құндылық-тарды насихаттау мақсатында Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың жарлығымен елімізде 14-қырқүйек «Отбасы күні» болып жарияланған болатын.
Отбасы күніне орай Д.Қонаев атындағы орта мектептің директоры Р.Ахметованың қолдауы-мен, тәрбие ісі жөніндегі орынбасарлары Н.Сейдаметова, Р.Дурсунова, бастауыш сынып және дене шынықтыру пәнінің мұғалімдері бірлесе «Отбасы – бақыт мекені» атты жанұялық-спорттық сайыс ұйымдастырды. Арқан тарту, қаппен секіру сияқты отбасылық бірлікті талап ететін турларда барлық жанұялар намыстарына тырысты. Қызықты да тартысты өткен сайыста жеңімпаздар анықталып, мақтау қағаздарымен мараптталды.
Бұлбұл Жікпелова,
бастауыш сынып мұғалімі.
30 сентября 1919 года Военно-революционным комитетом по управлению Казахским краем было принято постановление о создании отдела юстиции. В 1946-1949 годах осуществлена реорганизация органов исполнительной власти Казахской ССР, в результате которой было создано 21 союзно-республиканское министерство. В их числе и Министерство юстиции Казахской ССР.
В настоящее время День юстиции Республики Казахстан, согласно Указу Президента РК, отмечается ежегодно 30 сентября. Первым нормативно-правовым актом, определяющим правовой статус и основу деятельности органов юстиции является Закон РК от 18 марта 2002 года «Об органах юстиции». Сейчас органы юстиции, Республики Казахстан являются органами исполнительной власти, осуществляющими правовое обеспечение деятельности государства, поддерживающими режим законности в работе государственных органов, организаций, должностных лиц, обеспечивающими защиту прав и законных интересов граждан.
С начала образования Республики Казахстан органы юстиции участвуют в формировании национального законодательства, направленного на обеспечение верховенства прав и свобод человека и гражданина, суверенитета Республики Казахстан. Также они ведут законопроектные работы, анализ, совершенствование, систематизацию законодательства, юридическую экспертизу проектов нормативных правовых актов. Осуществляется государственная регистрация юридических лиц, прав на недвижимое имущество, залогов отдельных видов движимого имущества, нормативных правовых актов всех уровней. Особое внимание в деятельности органов юстиции уделяется государственной регистрации нормативно-правовых актов, ведь повышение качества нормотворчества важно для всех участников общественных правоотношений, так как данные акты затрагивают права, свободы и законные интересы граждан. Осуществляется государственный учет и контроль актов гражданского состояния, организация правовой помощи и оказания юридических услуг, обеспечение правовой пропаганды. Также ведется работа по осуществлению судебно-экспертной деятельности, государственной политики в области защиты прав интеллектуальной собственности, в регулировании деятельности в сфере исполнения исполнительных документов и многого другого.
Вместе со всемирным развитием предоставления электронных государственных услуг идет и развитие данного направления в работе органов юстиции. На сегодняшний день у граждан появилась возможность просмотра нормативно-правовых актов через интернет, а также получение государственных услуг, начиная со справок в сфере регистрации юридических лиц и недвижимого имущества и заканчивая подачей заявления на регистрацию и расторжение брака, получением дубликата свидетельства о регистрации юридического лица.
В конце я хотел бы поздравить работников юстиции всех уровней, на которых ложится решение вышеперечисленных задач на благо нашего государства и гражданского благополучия, с предстоящим профессиональным праздником и пожелать им, чтобы и в дальнейшем опыт, знания, осознанное чувство ответственности помогали достигнуть профессиональных успехов!
Талгат ЖУГЕРБАЕВ,
и.о. руководителя районного управления юстиции, член Союза
юристов Казахстана.
Ввиду вышеизложенного хочу отметить, что сегодня результаты исследований международных экспертов по реализации антикоррупционной политики в Республике Казахстан является одним из важных направлений Агентства. Поскольку по итогам исследований выводится общая оценка по противодействию коррупции в разрезе регионов и выявляются сферы, которые до сих пор являются самыми коррупционными.
В данном направлении, Общественным фондом «Транспаренси Казахстан» (TransparencyInternationalKazakhstan) с целью определения наиболее подверженных коррупциигосударственных и общественных институтов, а также должностей и регионов с высоким восприятием коррупции проведен мониторинг состояния коррупции в Республике Казахстан.
Объектом исследования выступилиподведомственные структуры государственных органов, предоставляющие услуги населению и предпринимателям; обращения, поступившие на блог-платформы первых руководителей центральных государственных и местных исполнительных органов, предоставляющих услуги населению.
В результате исследования были определены ТОП-5 коррупционных поводов, в которую вошли:
Лечение/прием у специалиста (13,3%);
Устройство на работу (8,6%);
Получение/оформление земельного участка (7,2%);
Устройство ребенка в детсад/ внесение в электронную очередь (6,5%);
Нарушение правил дорожного движения (5,3%)
По мнению предпринимателей, ТОП-5 коррупционных поводов являются:
Оформление документов/ускорение (6,0%);
Проверка пожарной безопасности, разрешение (6,0%);
Оформление земли под строительство (5,4%);
Получение земли (4,8%);
Таможенный досмотр на границе, ввоз товара (4,2%); тендер (4,2%); снижение размера штрафа (4,2%)
Согласно исследованию, в Алматинской области высокие коррупционные риски до сих пор сохраняются в Управлении земельных отношений (коррупционная пораженность составила 26,4%) – поводом выступает получение /оформление земельного участка, где средний размер взятки составил 67.тыс.тенге.
Также высокие коррупционные риски имеются в государственных детских садахАлматинской области(коррупционная пораженность составила 15,4%) – поводом выступает устройство ребенка в детсад, внесение в электронную очередь, средний размер взятки составляет 35.тыс.тенге.
Деятельность органов полиции по вопросам нарушения правил дорожного движения; закрытия/неоформления штрафа также включены в коррупционную зону, в Алматинской области коррупционная пораженность в данном направлении составила 11,8%.
Кроме того, Алматинская область вошла в наихудшие результаты по вопросам поступления в вуз/получения образовательного гранта; закрытия сессии, коррупционная пораженность в данном направлении составила – 7,8%, средний размер денежного вознаграждения – 67 тыс.тенге.
В рамках данного исследования, экспертами Транспаренси Казахстан отдельно были опрошены предприниматели.
Так, по результатам исследования работа Департамента государственных доходов Алматинской области (налоговая служба) по вопросам погашения налога; снижения размера штрафа; сдачи налоговой отчетности, а также деятельность таможенной службы Алматинской области по вопросам таможенного досмотра на границе при ввозе товара, была определена самой коррупционной, региональная коррупционная пораженность по налоговой службе составила – 27,3%, по таможенной службе – 19%. В свою очередь, средний размер денежного вознаграждения по налоговой сфере составил 108 тыс.тенге, а по таможенной сфере 74 тыс.тенге.
Согласно общим выводам Транспаренси Казахстан, в число самых неблагоприятных регионов по результатам анализарегиональной коррупционной пораженностипо всем сферам вошла Алматинская область.
Это в свою очередь, свидетельствует о недостаточней работе со стороны государственных органов Алматинской области, а также нежелании первых руководителей государственных органов и акимов предпринимать меры по недопущения возникновения коррупции, а также выявлении коррупционных рисков.
Жумабаев Жандос Сагындыкович
Первый заместитель Руководителя Департамента Агентства Республики Казахстан по противодействию коррупции (Антикоррупционная служба) по Алматинской области
Үлкенді сыйлау, оларға құрмет көрсету – ата-бабадан келе жатқан салтымыз. Қарттарымызды ардақтауға ерекше көңіл бөлген қазақ халқы олардың өмірлік тәжірибелерінен үлгі-өнеге алып, ақыл кеңесіне құлақ асып отырған. Бүгінгі таңда да барлық қоғамдық жұмыстар көнекөздерімізбен ақылдаса отырып жасалады. Осындай асыл қазыналарымыздың қазір қарасы сиреп барады. Ақиық ақын Мұқағали жарлағандай, бірі келместің кемесіне мініп, енді бірі кеме күтіп жағада тұр. Аз болса да, бейнетінің зейнетін көрер шағында еліміздің дамуы жолында аянбай тер төгіп, ұрпақ тәрбиесіне, ұлт тәрбиесіне ерекше көңіл бөліп жүрген қарттарымыз бар арамызда. Солардың бірі Есік қаласының тұрғыны Әпсемет Мырқасымов. Сексеннің сеңгіріне таяған ақсақалымызбен халықаралық қарттар мерекесі қарсаңында кездесіп, тілдесіп қайтқан болатынбыз.
– Әпсемет ата, өнегелі өміріңізден сыр шертіп өтсеңіз.
– Мен 1942 жылы қазіргі Қызылжар (Көктөбе-2) ауылында дүниеге келдім. Біздің балалық шағымыз соғыстан кейінгі жылдары өтті. Өте қиын кезең болатын. Әкем менің бір айлығымда әскер қатарына алынып, майданға аттанады. Соғыста Волоколамскіде қайтыс болады. Бала күнімізден үй шаруасымен айналысып, анамызға қолғабыс ететінбіз. 11 жасымда Алатаудың етегінен шөп шауып, есекке артып, таситынбыз. Үйдегі малды жайғау біздің мойнымызда болатын.
Институтқа түсіп, оқуымды тәмам-дағаннан кейін Шымкентте бір жыл жұмыс істедім. 1968 жылы Төле би ауылындағы Құрылыс-монтаж конструкцияларының комбинатына (КСМК-3) жұмысқа орналасып, 18 жыл еңбек еттім. 1986 жылы Қаракемер кірпіш зауытына директор қызметіне тағайындалып, Кеңес үкіметі тарқағанша сол жерде болдым.
– Сіздің 3 қыздың асқар тау әкесі екендігіңіз бізге мәлім. Қазақ халқы ертеден қыз тәрбиесіне ерекше көңіл бөлген ғой ...
– Әрине, бала сүю – әрбір адам үшін баға жетпес бақыт, таусылмас қуаныш. Тек сол баланың тәлімі мен тәрбиесі, адамгершілігі мен адалдығы ғана қуанышыңды еселей түседі. «Тәрбие» сөзі араб тілінен аударғанда, «көктеу, өсіру, жетілдіру» деген мағынаны білдіреді. Яғни, сәбидің болашағы алған тәрбиесіне тікелей қатысты болары анық. Сондықтан, дана қазақ тәрбиені тал бесіктен бастаған. Әсіресе, қызға қырық үйден тыйым салған ата-бабамыз қыз баланы қонақ санаған. Жатжұрттық баланың тәрбиесіне қатты көңіл бөліп, ерекше назар аударған. Бұл туралы Жүсіп Баласағұн ХІ ғасырда былай деген:
Тәрбиесіз бала білім ұғар ма,
Олай болса, уысыңнан шығарма.
Ұл мен қызын шолжаңдатса бетімен,
Тартар күйік, ет кескендей етінен.
Қыз әуелде ана бауырында, отбасы тәрбиесінде болады. «Шешеге қарап, қыз өсер» дегендей, біздің отбасымызда да үш қыздың тәлім-тәрбиесімен анасы айналысты. Мен де бабалар жолын ұстанып, үш қызыма әдептілік, ибалық-инабаттылық сипаттарын үйретіп, білімді, тәрбиелі болуға баулыдым. Қазір Аллаға шүкір, оқуларын тәмамдап, тұрмысқа шығып, өздері бір шаңырақтың ұйытқысына айналып, ұл-қыз тәрбиелеп отырған жайлары бар.
– Бүгінгі жастардың ұстанатын бала тәрбиесіне көңіліңіз тола ма?
– Шынымды айтсам, қазіргі күнгі тәрбиеге мүлдем қарсымын. Әрине, көпке топырақ шашуға болмайды, бірақ, бүгінгінің жас аналары балаларды смартфонның көмегімен тәрбиелеуде. Олар өз балаларының емес, бүтін бір ұрпақ тәрбиесімен айналысып отырғандығын сезінбейтін секілді. Телефондардың бала денсаулығына зиян екендігін мен секілді қарттар емес, әлем ғалымдары айтып дабыл қағуда. Алайда, нәтиже шамалы. Мен балаларымызды заман көшінен қалдырып, жаңа технологияларды меңгермесін деген ой тастаудан аулақпын. Әр нәрсе өз орнымен, өз уақытымен болуы керек. Қазір қай үйге барсаң да құндақтағы баланың өзі телефонға үңіліп, неше түрлі дүниелерді қарап отырады. Бұл – аналардың үй шаруаларын тындыру үшін ойлап тапқан айласы болса керек.
Біздің бала күнімізде сәбилерге бесік жыры айтылып, ес білген балаларға әжелері ертегі, аталары тағылымды аңыз-әңгімелер айтып беретін. Бүгінде ертегі айтатын әжелеріміз азайып кеткен.
– Оныңыз рас, бүгінде ертегі тыңдап өскен бала көрмейміз. Ал ақыл айтар ақылгөй қарияларымыз бар ма?
– Қай заманда болмасын, артынан ергендерге жөн сілтеп, тура жолға бастар қарияларымыз болған, болады да. Тек, уақыт өте келе олардың да саны азайып бара жатқан секілді. Тіпті, бата бере алмайтын қарияларды да көзіміз көріп жүр, өкінішке қарай. Қазақтың хас батыры Бауыржан Момышұлы қарттарды төртке бөлген. Отбасы, ошақ қасынан ұзап шыға алмай, түтін аңдып, үй аралап өсек айтатын қарт – шал. Өз әулетін шашау шығармай уысында ұстап, билік жүргізген қартты – қария. Тұтас бір ауылдың жыртығын бүтіндеп отырған қартты – ақсақал. Ал елдің дау-дамайын шешіп, тұла бойына тағылымды тарихты, ізгі қасиеттерді сіңірген қартты – абыз деп атаған. Қазіргі уақытта батыр айтқан қарттардың қатары азайып барады. Ақсақалдарымыз өз ортасында, отбасында ғана ақыл айтып отырады. Кейбірінде, тіпті, мұндай қасиет те жоқ. Оған себеп – асығыс заманда өмір сүріп жатқан бүгінгі қоғам. Бұл олқылықтың орнын толтыру жастарға айтары бар қарияларды оқушылармен, студенттермен жиі кездестіріп, іс-шараларға шақыртудан басталады. Бұл жұмыстармен аудандық ақсақалдар кеңесі айналысып келеді. Десек те, игі істі жандандыру қажет. Қарттарды отбасы, тәрбие құндылықтарын арттыруға тарту керек.
– Бүгінгінің жастары қандай? Көңіліңізден шығады ма?
– Бұл сұрақты екіжақты қарастыруға болады. Бір жағынан, әрине, жастарға дән ризамын. «Ақыл – жастан, асыл – тастан» деген сөз бекер айтылмаса керек. Бүгінгінің жастары білімге құштар. Бәсекелестік дамыған заманда білімді мамандарға еліміз мұқтаж. Сондықтан бұл бағытта көшіміз ілгері келеді. Дей тұрғанмен, білімнің, күйбең тіршіліктің қамымен жүрген жастарымыз ұлттық, рухани құныдылықтардан алыстап бара жатқан секілді. Ақпараттық технологияны меңгеру үшін алдымен тіл білу керектігіне таласым жоқ. Бірақ, өзіміздің ана тіліміз, баба тіліміздің күйі не болмақ? Осыны қазіргі қоғам ұғынса деймін. Себебі, қазақ тілі – қазақтан басқа ешкімге қажет емес. Сондай-ақ, салт-дәстүріміз бен әдет-ғұрпымыз да жастарымыздан алыстап барады. Бір ғана мысал, жаңа туылған нәрестелеріміздің басым бөлігі бесікке бөленбейді. Бесік – біздің тарихи құныдылығымыз ғана емес, ол тазалықтың белгісі. Бесікке бөленген бала таза, жылы жатады әрі денсаулығына оң әсерін тигізеді.
Тағы бір мәселе – қазір кітап оқудан қалдық. Кеңес үкіметі тұсында, тығылып жүріп парақтайтын құныдылықтарымыз осы күні кітапханаларда шаң басып жатыр. Аудио кітап, электронды кітаптар қаптап, заманауи үлгіде білім кеңістігін кеңейтетін күйге жеттік. Алайда, электронды кітаптың көзге зиян екендігін, аудиооқулықтардың оқу мәнеріне кері әсерін тигізетіндігін біле бермейміз.
– Сұхбатыңызға рахмет.
Әңгімелескен Сардарбек НҰРАДИН.
Наша повседневная жизнь полна трудностей. Пока ребенок маленький – решение всех проблем берут на себя его родители. Взрослея, человек начинает брать на себя ответственность за управление своей жизнью и жизнью семьи. Это сложно, но при этом интересно. Человек сам строит свое будущее и только от его решений зависит качество жизни.
Как человек, государство проходит свой путь становления. На начальном этапе влияние государства максимально, но приходит этап, когда излишняя централизация начинает тормозить развитие страны. Приходит понимание необходимости позитивной активности граждан, вовлечения в управление своим домом, двором сельским округом.
Такая возможность существует, и она законодательно оформлена как местное самоуправление. Участие в процессах местного самоуправления дает гражданам уникальную возможность повлиять на развитие своего села, города. Но мало получить возможность, главное ее реализовать. Самоуправление без активного участие граждан – фикция. Участие требует времени и усилий, но, когда появляются результаты эффективного управления, повышения качества жизни появляется интерес и гордость - что в этом есть и твой вклад.
Граждан нельзя заставить участвовать в местном самоуправлении. Необходимо шаг за шагом использовать различные формы вовлечения, проводить разъяснение, мотивировать общественным признанием. При планировании казахстанского пути развития местного самоуправления нужно учитывать не только опыт зарубежных стран, но и историю нашей страны.
История развития самоуправления на территории Великой степи насчитывает много столетий и всходит к эпохе возникновения племенных общин. Родовые старшины и племенные вожди выбирались на курултаях и сходах кочевников. По факту избрания они наделялись полномочиями разрешать споры, командовать подразделениями воинов. Родовые общины обладали широкой автономией и имели большой вес в решении не только местных, но и политических проблем.
Говоря о современном этапе развития самоуправления в Казахстане обычно за точку отсчета берут обретение страной суверенитета и государственной независимости.
На момент старта реформ собственность существовала в трех видах – общесоюзной, республиканской и коммунальной (местной). Субъектом коммунальной собственности являлась административно-территориальная единица, от имени населения которой избранные местные советы осуществляли владение, пользование и распоряжение имуществом.
В феврале 1991 года был принят Закон Казахской ССР «О местном само¬управлении и местных Советов народных депутатов Казахской ССР», в котором закреплялась собственная материальная и финансовая база местных советов и принцип верховенства представительных органов. Избранный председатель местного совета становился одновременно председателем исполнительного комитета.
Следующий этап связан с заменой в январе 1992 года принципа «верховенства представительных органов» на принцип «разграничения функций и полномочий представительных и исполнительно-распорядительных органов». Не отрицая роли органов местного самоуправления, вводился институт главы местной администрации, подотчетный Президенту Республики Казахстан либо главе областной администрации.
В феврале 1992 года был подписан Указ Президента РК «О совершенствовании организации и деятельности органов государственного управления РК в условиях экономической реформы». В нем впервые была закреплена единая система исполнительно-распорядительных органов от Президента Республики Казахстан до глав местных администраций. С введением института глав администраций была восстановлена вертикальная система исполнительной власти, но местные представительные органы по-прежнему были представлены Советами. При этом административные органы обладали практически всей полнотой власти, в то время как роль представительных органов, ввиду отсутствия реальных функций, стала менее значимой в механизме местного государственного управления.
В первой Конституции Республики Казахстан, принятой 28 января 1993 года, вообще не было предусмотрено такого демократического института общества, как местное самоуправление. Однако, на местах во многих территориальных сообществах создавались комитеты общественного самоуправления (КОСы), уличные, домовые и квартальные комитеты.
Имевшая место в прошедшие годы сильная централизация власти была оправданной, так как приоритетными задачами являлись строительство государства, укрепление суверенитета страны и, как следствие, законодательное закрепление централизации государственной системы управления. Но на нынешнем этапе излишняя централизация власти начинает сдерживать развитие страны.
В августе 1995 года была принята ныне действующая Конституция, в которой «признается местное самоуправление», осуществляемое «населением непосредственно путем выборов, а также через выборные и другие органы местного самоуправления в сельских и городских местных сообществах, охватывающих территории, на которых компактно проживают группы населения».
Следующий шаг по созданию системы местного самоуправления был сделан 21 мая 2007 года, когда в действующую Конституцию были внесены изменения, согласно которым местное самоуправление может осуществляется через маслихаты и другие органы самоуправления, а также закреплена возможность делегирования органам местных сообществ государственных функций.
В настоящее время правовой основой местного самоуправления в Казахстане являются Конституция, Закон «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан» и Указ Президента РК «Об утверждении Концепции развития местного самоуправления в Республике Казахстан».
В Закон РК «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан» введены дополнения, регламентирующие процесс участия граждан в местном самоуправлении. Внесение поправок в действующее законодательство не завершило процесс формирования системы местного самоуправления. Наоборот, данный процесс находится на начальном этапе развития.
В этой связи для Казахстана интересен опыт становления местного самоуправления в странах СНГ и Восточной Европы.
К примеру, польские законодатели еще в 1990 году закрепили основные положения Европейской хартии о местном самоуправления в национальных актах. С января 1990 года в Польше вступил в силу закон о местном самоуправлении, в соответствии с которым местное самоуправление должно осуществляться на основе принципов субсидиарности и приоритета прав граждан. В качестве базовой основы осуществления местного самоуправления была выбрана гмина (община). Управленческая деятельность местного сообщества осуществляется через органы гминного (местного) самоуправления, основная задача которых, равно как и органов государственной власти в Польше, оказывать услуги жителям.
Самоуправление сыграло огромную роль в развитии Польши. Благодаря активности местного сообщества Польша существенно изменилась. Такой прогресс в развитии страны не был бы возможным, если бы всем управляли только из центра. Благодаря реформам возникло сообщество местных администраторов, способных управлять своими гминами и поветами. По мнению экспертов, возрождение самоуправления было одной из наиболее удавшихся реформ в Польше.
Деятельность местного самоуправления во Франции также рассматривалось при обсуждении казахстанской модели государственного устройства. Франция по своему административному делению является самой «раздробленной» из всех европейских стран. В стране насчитывается 36 тысяч коммун (населенных пунктов), причем треть из них едва ли насчитывает 200 жителей. Реформы укрупнения французских коммун проводились более ста лет разными методами.
Опыт укрупнения был и позитивным, и негативным. Попытки принудительного слияния муниципалитетов заканчивались неудачей. Успех достигался при объединении муниципалитетов на добровольной основе. Даже если слияние проводилось по инициативе сверху, это делалось с учетом исторически сложившейся кооперации, исследований и серьезной разъяснительной работы.
Укрупнения административно-территориальных единиц при продуманной стратегии реализации способствует созданию «полюсов» экономического роста, относительному сглаживанию межрегиональных социальных контрастов, стабилизации общественно-политической ситуации в отдельно взятом регионе и стране в целом.
Чтобы система заработала, недостаточно просто изменить законы. Дело в том, что законодатель создаёт юридические рамки, в которых люди, предприятия и органы самоуправления будут действовать. Если люди не понимают сущности реформ, закон наполняется совершенно иным содержанием либо вовсе не действует. При реформах, существует огромная проблема общественного понимания. Ментальность людей изменяется значительно медленней, чем закон. Это само по себе представляет собой проблему координации законодательных изменений и изменения поведения граждан. Если закон изменяется медленно, то люди чувствуют себя неудовлетворенными, поскольку не могут действовать. Если изменение происходит слишком быстро, люди не понимают сущности закона и закон не работает.
Международный опыт показывает, что система местного самоуправления развивается по этапам, на каждом из которых решаются свои задачи. Продолжительность каждого этапа должна быть достаточна для того, чтобы граждане успели понять суть происходящих изменений и адаптироваться к ним. Система местного самоуправления каждой страны является результатом множества реформ, проводимых с учетом местных особенностей, поэтому даже лучший зарубежный опыт не может быть механически перенесен в условия Казахстана.
Процесс развития местного самоуправления предполагает не только изменение законодательной базы, но и реальный рост гражданской активности местного сообщества. Однако практика проведения семинаров для собраний местного сообщества и работающих с ними специалистов аппарата сельских акимов показывает, что активность населения остается на очень низком уровне. Пассивность приводит к неэффективности уже действующих гражданских институтов – собраний местного сообщества, мониторинга за расходованием бюджетных средств, работы территориальных советов местного самоуправления.
В рамках действующего законодательства сельский аким обязан отчитываться о решении вопросов местного значения, разрабатывать и представлять на утверждение программу развития местного сообщества, объяснять принимаемые им решения.
Сходом местного сообщества определяется состав участников собраний местного сообщества, приоритетные задачи и сроки их реализации, а также вносятся предложения маслихату района по вопросам местного значения.
Собрание местного сообщества имеет полномочия обсуждать местные бюджетные программы, использования доходных источников местного самоуправления, согласовывать отчуждение приобретенного имущества, при необходимости инициировать вопрос об освобождении акима от должности.
Активную и пассивную форму местного самоуправления можно рассмотреть на примере кооператива собственников квартир (КСК).
Участие в деятельности КСК дает гражданам уникальные возможности получить практический опыт управления и дает понять, что пассивность не является залогом спокойствия, а наоборот может привести к нежелаемым результатам. Именно в КСК можно получить навыки, необходимые для успешного развития гражданского общества:
- ведение дискуссии на равных;
- балансировка потребности и возможностей;
- организация общественного контроля и другие.
Поэтому мы можем назвать КСК школой подготовки граждан для эффективного участия в процессе принятия местных управленческих решений.
В чем причины пассивности граждан? Наверное, самыми основными из них можно определить отсутствие:
- веры в то, что усилия могут влиять на процесс принятия решений;
- практического опыта участия в управлении;
- необходимых навыков и знаний.
Однако незнание преодолевается обучением, опыт приходит во время работы, недоверие преодолевается примерами успешной деятельности.
Местное самоуправление по своей природе является наиболее приближенным к жителям. Активное участие граждан в развитии местного самоуправления приведет к прозрачности процесса принятия решений акимов, эффективному решению вопросов местного значения, улучшению качества жизни, процветанию сел и городов.
Устойчивое развитие страны зависит от каждого из нас.
Департамент анализа
и оценки регионов
Министерства
национальной экономики
Республики Казахстан.
Төменге түспей жатып мына ағаштардың бірін таңдап алыңыз. Әрине, қайсысы көзіңізге ерекше түсті, соның реттік нөміріне қараңыз.
Ағашты таңдап болсаңыз, өзіңіз жайлы мына психологиялық тестпен танысыңыз. Сіз қандай екенсіз?
1. Жомарт және адамгершілігі жоғары жансыз. Сіз үнемі үздік болуға талпынасыз. Кеудемсоқтық қасиетіңіз де жоқ емес. Жұрт сырттай сізбен тіл табысу қиын деп түсінеді. Олай емес, тек сіз өзіңізбен-өзіңдің табысуыңыз оңай шаруа емес. Сіз үнемі белсенді жұмыс атқарасыз. Бірақ өзімшіл емессіз. Сіз өз әлеміңізді әдемілендіру үшін тынбай жұмыс жасайсыз. Сіз біреуді жаныңызға жара салғанша жақсы көресіз. Ал содан кейін... содан кейін де жақсы көруден танбайсыз. Сіздің ісіңіздің қадіріне жетіп жүрген жандар аздау.
2. Еліктіргіш және шыншыл адамсыз. Сіз біреуге көмектесуге қашан да даяр тұратын жауапкершілігі жоғары жансыз. Сіз адал жұмыс жасауды жақсы көресіз. Қандай да бір жұмысты өз міндетіңізге алудан қашпайсыз. Сіздің мінезіңіз көпке ұнамды. Сізде үнемі көптің көңілінен шығатын қызықты әңгіме таусылмайды.
3. Ақылды және ойшыл жансыз. Сіз сөзсіз ой адамысыз. Сіздің идеяңыз бен ойларыңыз өте маңызды. Сіз жалғыз қалғанда көп ойға берілесіз. Өзіңіздей үнемі ой үстінде жүретін жандармен сұхбат құрудан қашпайсыз. Сіз өзіңіз дұрыс деп жасаған нәрсені жасайсыз. Оған көпшілік бір ауыздан келісе қоймауы да мүмкін.
4. Зерек жансыз. Сіз өз ортаңызда сирек кездесетін жалғыз адамсыз. Сізбен қатар тұрар жан жоқ. Тіпті сізбен салыстыруға тұрарлық жан да... Сізді көбі дұрыс түсіне бермейді. Сондықтан ондай жандардың ісі сізді үнемі ренжітеді. Сізге жеке кеңістік құру қажет. Шығармашылығыңызды байыта түсіңіз. Өйткені жұрт сізді шығармашылығыңыз үшін де қадірлейді.
5. Сенімді жансыз. Сіз тәуелсіз жансыз. "Бәрін өзім жасаймын" деген қағиданы ұстанасыз. Тек өзіңізге ғана сенесіз. Сіз жақындарыңыз үшін қалай сенімді болудың құпиясын білесіз. Жұрттардан бар тілеріңіз - олардың сізге адал болуы. Өйткені сіз адал адамдарды бағалайсыз, шындықты сүйесіз.
6. Мейірімді және сезімтал жансыз. Сіз адамдармен оңай қарым-қатынас орнатасыз. Досыңыздың саны көп. Олардың өмірін жақсарту үшін қолыңыздан келгенін аянып қалмайсыз. Сіз бар жерде кейбіреулер өздерін артық сезінеді. Сіз махаббатқа сенесіз, онсыз өмірдің мәні жоқ деп ұғасыз.
7. Бақытты және өзін-өзі еркін билейтін жансыз. Сіз адамдарды айтқызбай-ақ ұғатын кішіпейіл адамсыз. Әр адам өмірде өз жолын салуы керек деп түсінесіз. Сіз кез келген шараны, оқиғаны да қорқынышсыз қарсы аласыз. Көп мазаланатыныңыз тағы бар. Үнемі бос уақытты тиімді өткізесіз.
8. Әдемі және қайратты жансыз. Сіз көңілді де күлдіргі адамдардың қатарынансыз. Егер әңгіме қандай да бір оқиға жайында өрбіп жатса, үнемі "Қолдаймын" деп қол көтеруге дайын жүресіз. Сіз таңқалудан да, таңдандырудан да жалықпайсыз. Бәрін біліп алғыңыз келіп тұрады. Егер сізге бір нәрсе қызық болса, соның жай-жапсарын анықтағанша байыз таппайсыз.
9. Жолы болғыш адамсыз. Сіз үшін өмір - сыйлық. Сол сыйлықты сәтті пайдалану керектігімен бас қатырасыз. Өмірде қолыңыз жеткен жетістікпен марқаясыз. Жаныңызға жақын жанмен бар қуанышты бөлісуге әзір тұрасыз. Кешіре де, кешірім сұрай да аласыз.
Дереккөз massaget.kz сайтынан алынды
Қазақтың көрнекті жазушысы, қазақ әдебиетін қалыптастырушылардың бірі Бейімбет Майлиннің 125 жылдығын аудандық кітап-хана ұжымы атап өтті жақында. Сауатсыздықты толық жою ұранын алға тартқан Б.Майлин халқының көзін ашып, көкірегін ояту жолында аянбай еңбектенген қайраткерлердің бірегейі еке-нін бүгінгі сауатты халық біледі. Оның қаламынан туындаған «Байдың қызы», «Маржан», «Кемпірдің ертегі-сі», «Мырқымбай» сияқты шығармалары оқушыларды еңбекке, білімге, әділдікке шақырып қана қоймай, өмірлік сабақ та бола алады.
«Бейімбет – терең тамырлы тұлға» тақырыбымен аталған тұлғатану кешінде Р.Тоқатаев атындағы орта мектептің оқушылары ақын шығармашылығына бойлап, мән-мағынасына үңілді. Ашаршылық жылдарынан көрініс берген кішігірім қойылымдары қонақтардың көңілінен шығып, қошеметке бөленді. Жүргізуші әрі кітапхана қызметкері Г.Саурықова жазушының өмірбаянымен толыққанды таныстырып, Б.Майлинге қатысты тарихи бейне көрсетілді. Артынша жазушы кітаптарынан құрастырылған көрме таныстырылып, кітапхана директоры Гүлнәр Жандосова талапты да өнерлі оқушыларға Алғыс хаттар табыстады.
Алмагүл НҰҒМАН.
Еңбекшіқазақ ауданының мәдениет жә-не тілдерді дамыту бөлімінің ұйымдастыруымен Жаңашар ауылдық округінде «Тіл тазалығын сақтайық!» акциясы өтті.
Жаңашар ауылдық округі бойынша халыққа қызмет көрсету мекемелері мен қоғамдық орындарда тіл нормаларының Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» және «Жарнама туралы» Заңдарының талаптарына сәйкес рәсім-делуі, олардың сауатты жазылуы қадағаланды. Аталған шара аясында округ бойынша 13 нысанның маңдайша атаулары мен жарнамаларында сәйкессіздіктер анықталып, түсіндірме жұмыстары жүргізілді және ескерту қағаздары берілді.
А.Бугенбаева,
Жаңашар ауылдық округінің
жетекші маманы.