- +77277540900
- +77002724204
- enkaz.kz@gmail.com
- 040400, Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Есік қаласы, Алматы көшесі, № 112.
Президент Жарлығы: кімдердің несиесі кешіріледі?
Осыдан бір ай бұрын өткен сайлауда айқын басымдықпен жеңіске жетіп, Президент атанған Қасым-Жомарт Тоқаев қазақстандықтардың әл-ауқатын арттыру шараларын қолға алды. Соның бірі – бірақатар азаматтардың несиесін кешіру жайлы Жарлығы қоғам арасында қызу талқыға түсіп, кейбірі түсінбей әлек. Бұл біржолғы жеңілдік негізінен әлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасыларына көрсетілер үлкен көмек болмақ.
26 маусым күні Мемлекет басшысы өмірлік қиын жағдайда қалған Қазақстан Республикасы азаматтарының борыш жүктемесін азайту шаралары туралы Жарлыққа қол қойып, орындалуын ҚР Президент Әкімшілігіне жүктеді. Осы тұста қазақстандықтардың көкейінде «Кімдердің несиесі кешіріледі?» деген сұрақтың туындауы заңды. Бұл тұрғыда Президент қандай азаматтардың кредиттері жабылатындығын атап көрсетті. Олар: көпбалалы отбасылар; асыраушысынан айырылуына байланысты төлем алатын отбасылар; мүгедек балалары бар, 18-ден асқан бала жасынан мүгедектер бар отбасылар; атаулы әлеуметтік көмек алатындар; жетім балалар; ата-анасынан кәмелеттік жасқа дейін айырылған, жиырма тоғыз жасқа толмаған, ата-ананың қамқорлығынсыз қалған балалар. Осындай азаматтардың несиесін жабуға 105 млрд теңге бөлінеді. Оның 88 млрды бюджеттен, қалғаны Проблемалық кредиттер қорынан облигациялар сатылымы арқылы алынбақ. Осылайша Үкімет 500-мыңға жуық азаматтың банктегі негізгі қарыздарын, үстемақыларын өтеп береді. Сол кезде жартысының несиесі жабылып, қалғанының борышы азаяды. Мұндай көмекті алу үшін азаматтың банк алдындағы берешегі 3 млн теңгеден аспауы тиіс. Ал Үкімет несиенің қаржылай немесе заттай алғандығына қарамайды. Бұл туралы ҚР Премьер-министрінің орынбасары Гүлшара Әбдіқалықова айтты:
– Ол қандай мәселеге кредит алғаны, қандай жағдайға жұмсалғаны терең зерттелмейді. Өйткені, бұл аз қамтылған, әлеуметтік қолдауды қажет ететін азаматтар. Мемлекет бір рет қана осындай көмек көрсетеді. Мұнан кейін 300 мың теңгеге дейін жәрдем алғандарға қайта несие рәсімдеу қиынға соғады. Себебі олар қарызын өтеуге қауқары жетпейтіндер санатына автоматты түрде енеді. Шамамен, несиесі млн теңгеден аспайтын 250 мың адамның қарызы, үстемақысымен қоса толық жабылмақ. Ал қалғандарына 300 мың теңге борыштық салмақты жеңілдету үшін беріледі – деді. Егер бір адамның бірнеше банкте несиесі болса, қарызы ең көп банктің 300 мың теңгесі жабылып, кредит төлеу сомасы жеңілдетіледі. Бұл үшін құжат жинап, ешқайда сандалудың қажеті жоқ. Ұлттық банк құзырлы министрліктен ақпараттарды алып, жоғарыда аталған санатқа жататын азаматтардың қарызын жабады. Айта кетерлігі, азаматтардың қарызы ағымдағы жылдың 1 маусымына дейін 3 млн теңгеден аспауы тиіс. Сондай-ақ, 300 мың теңге азаматтардың қолына берілмейді, екінші деңгейлі банктерге тікелей аударылады.
Бұдан бөлек, Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, банктер кепілсіз несиесі бар 5 млн қазақстандықтың өсімақысы мен айыппұлдарын кешіреді. Оны екінші деңгейлі банктер мен шағын қаржылық ұйымдар қысқартуы тиіс. Ескеретіні – несие 1 шілдеге дейін алынса, ал қарыз 90 күннен артық өтелмесе ғана жеңілдік жасалады. Осыны айтқан ҚР Премьер-министрінің бірінші орынбасары, Қаржы министрі Әлихан Смайылов 5 млн адам жоғарыдағы санатқа кірмесе де пайыздық үстемелері мен айыппұлдары жойылатындығын жеткізді. Бұл шамамамен 48 млрд теңге. Аталған топқа кепілдік несие мен ипотекаға мүлік алғандар жатқызылмайды. Яғни, Сіз банктен кепілсіз несие алып, оны соңғы 90 күнде немесе одан көп мерзімде төлей алмай жүрсеңіз, сол уақыт аралығында жиналған айыпұлдар мен пайыздық үстемелері жойылады. Демек, негізгі соманы ғана өтейтін боласыз.
Айта кетейік, аталған жеңілдіктерге ие болу үшін құжат жинаудың қажеті жоқ. Бүгінде Ұлттық банк пен құзырлы органдар Президент тапсырмасы бойыша жұмыс жасап жатыр. Қаржы министрлігі бюджет мәселесін реттеген соң, екі ай ішінде есептеу жұмыстары аяқталады. Содан кейін ғана несие бойынша қарыздар төлене бастайды.
Сардарбек НҰРАДИН.
Арқалағаны – алтын, жегені – жантақ ЖУРНАЛИСТ
«Газет – халықтың көзі, құлағы һәм тілі». Жауыр болған сөз шығар. Алайда, ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлының осы нақылы әлі күнге дейін өзектілігін жоғалтқан емес. Бүгінде журналист – біріншіден халық пен билік арасындағы алтын көпір. Сонымен қатар, төртінші билік өкілдері – өзінің қаламы арқылы қоғамдық пікір тудырушы, жаңалықтың жаршысы.
Ақпараттық технология дамыған қазіргі уақытта өкінішке қарай, екінің бірі блогер атанып, ғаламтор желісінде жылдам ақпарат таратуға әуес. Алайда, «Шымшық сойса да, қасапшы сойсын» деген нақыл бар емес пе? Әр адам өз ісімен айналысқаны жөн. Кәсіби емес журналистер таратқан тексерілмеген жылдам ақпараттың нәтижесінде, қоғамда талай дау туып, түсініспеушіліктер болғаны жасырын емес. Нәтижесінде, төртінші билік өкілдерінің беделіне нұқсан келіп, жаңалық жаршыларының қадірі қалмай бара жатқан секілді.
Университет қабырғасында жүргенімізде ұстаздарымыздың: «Журналист ол кез-келген сәтте дәрігер, мұғалім, заңгер, экономист, керек десеңіз ауылшаруашылық қызметкері немесе саясаткер бола алады. Ал жоғарыда аталған мамандардың бірде-біреуі журналист бола алмайды» дегені есімде қалыпты. Расында журналист, әсіресе, аудандық газеттің тілшісі әмбебап (универсальный) болуы керек. Түрлі саланың жиынына барып, түсініп, сол саланың өкілдеріндей ақпарат беру керек оқырманға. Әңгімені әріден бастайық...
Айталық, ауданның бір жерінде ауыл шаруашылық саласы бойынша жиын өтіп жатыр. Алдымен жиналыстың өтетіндігі жөнінде хат келіп түседі редакциямызға. Редактор жауапты маманға жүктегеннен кейін, журналист тақырып бойынша өзі де дайындала бастайды. Аграрлық іс-шаралар кабинетте, жұмсақ креслода өтпейтіндігі мәлім. Ауа-райының қандай болатындығына қарамастан белгіленген орынға уақытынан бұрын барып ақпарат жинас-тырады журналист. Шара барысында адамдардың айтқан сөзі, эмоциясы мен пікірлерін мүлт жібермей, диктофонға немесе блокнотқа түсіріп отырады. Оған қоса аудандық газеттің әмбебап тілшілері сапалы суретке түсіріп үлгеруі керек оқиғаны. Осылайша, жиналған ақпаратың редакциядағы компьютер алдында өңделіп, саланың түсініксіз терминдері оқырман үшін қара-пайым тілмен жазылады. Осыдан болар «Әдебиетті екі рет оқып түсінесің, ал журналистиканы бір рет оқығанда-ақ түсінуге болады» деген пікір қалыптасқаны. Бұл – тек атқарылған жұмыстың жартысы ғана. Жазылған мақала теріліп, шығарылған соң бас редактордың үстеліне жол тартады. Редактор түзету енгізген бетті корректор өңдеп, қателерін ретке келтіреді. Онан соң жауапты хатшы материалдың қай беттен, қаншалықты орын алатындығын белгілеп, газеттің макетін жасайды. Парақтағы жазу мен суреттерден газет құрастыратын ең жауапты әрі күрделі жұмыс – дизайнерлердікі. Үнемі тасада жүретін қызметкерлердің еңбегі көп жерде еленбей қалып жатады. Мақаланы көркем, тартымды етіп газет бетіне орналастыратын осы дизайнер-беттеушілер (суретте). Мұнымен де жұмыс әлі біткен жоқ. Бетке қойылған мақалалар бірнеше рет оқылып, өңделіп, көзге ілінбей қалған қателері қайта түзетіледі. Осылайша, нөмірге жауапты кезекшінің қолы қойылған дайын өнімдерді пісіру үшін пешке жөнелтеді, яғни, баспаханаға. Типографиядан жаңа басылып шыққан газеттер поштаның негізгі бөлімшесіне жеткізіліп, әр ауылдағы поштаға таратылады. Сол жерден оқырмандардың алдына жол тартады.
Байқасаңыз, кішкене ғана 8 беттік газетте қаншама адамның маңдай тер еңбегі жатыр. Әртүрлі жағдайда, түрлі оқиғаның ортасында жүретін журналистер қауымына көп көңіл бөлініп жағдай жасалмаса да, халық арасында әлі күнге беделін жоғалта қойған жоқ. Себебі, халық – адал еңбектің бағасын беруші. Көрнекті қаламгер Шерхан Мұртаза айтпақшы: «Алтын арқалап, жантақ жеген»журналист – сол халықтың арман-тілегін арқалап, сенімге селкеу түсірген емес.
Сардарбек НҰРАДИН.
Ақпарат алаңының «ғажаптары»
Шабарман, жаушы, лаушы, ұзынқұлақ тағы басқа архаикалық, яғни, ескіріп, тозған, бүгінгі күні пайдаланылмайтын тек архив-мұрағаттарда, тарихи әдебиетте сақталған сөздер. Ал сол архаизмдердің орнына келіп жатқан жаңа сөздерді, әсіресе, интернет-ғаламтормен бірге кіріп жат-қан сөздерді сараптап екшеп отырсақ, бүгінгі күннің өмір ағымы бұрынғы заманаларға қарағанда еселеп артқанын аңғарамыз. Осыны түсіндіріп, дәлелдеп жатудың өзі орынсыз. Тек смс, ватсап, сайт (интернет парақша), блогер тағы басқа бірнеше сөздерді мысалға келтірсек болды бүгінгі күннің ақпарат алмасу ауқымын аңғара аламыз.
Ақпарат құралы, ақпарат көзі, ақпаратты тасымалдаушы техникалық құрылым, яғни, ғаламторды тек қана атап өтейік те, сол ақпаратты беруші, яғни, автор және ақпаратты пайдаланушы жайлы тоқталып өтсек. Газет, журнал, теледидар өнімдерін кәсіби журналистер дайындап, кәсіби техникалық қызметкерлер таратады. Ол да бесенеден белгілі. Ал ғаламтор пайдаланушыларына келсек... Бұларға келсек. Қуырдақтың көкесін түйе сойғанда көресің деген қазақша мақалға саяды. Шатып-бұтып хат жаза алатын үй шаруасындағы әйел де, ғылыми орасан биік лауазымы бар академик те желіге шығып ақпарат тарата алады. Көз майын тауысып журналистік, филологиялық, тағы басқа жоғары сауаттылықты талап ететін кәсіп иелерімен қатар кеше ғана техникалық, ауылшаруашылық тағы басқа ақпарат саласына қатысы жоқ білім алып тиесілі қызмет жасап, өтілі толған соң, зейнетке шыққан азаматтар да жазушы, ең болмаса, блогер атанып шыға келетінін қайтерсің. Әділетін айтсақ бұл соңғыларының қатарында да оқырманға айтары бар ойлы да көркемдігі де кем емес шығармалар ұсынатын авторлар бар екені де шындық.
Желілік басылымдарда сайттар мен блогтарда ең көп оқылатыны, әлбетте, «пост» аталған қысқа хабар-ошарлар мен дәл сондай келте қайырылатын комменттер, яғни , комментарийлер мен тақырыпқа байланысты оқырман ойлары.
Мәселенің үлкені осы посттар мен комментердің, яғни, мыңдаған, тіпті, миллиондаған ақпараттың қайсысы шын, қайсысы шындыққа жанаспай-тындығында. Ағылшыннан келген фейк (fake) сөзі жалған ақпаратты білдіреді де, егер тіпті жүз пайыз ақиқат жазсаң да, фейкке, яғни жалған ақпаратқа шығаратын «шеберлер» де бар бүгінгі күнде.
Ал хайп сөзі (hype) қаржылық саладан-пирамида, жалған кредиттеу тағы басқа алдап-арбап табыс табу деген мағынадан желілік салаға ауысып жабысқақ жарнама (агрессивная реклама), ақпараттық айқай шу, өсек-аяң деген ұғымға айналды. Орыс тілділер хайпить, хайпануть десе қазекем де тәсілденіп алса керек. Бұл жұлдыз болу, атыңды шығару дейтін болсақ, бабаларымыз атыңды шығарам десең, жер өрте депті. Жалған жала, оқиғаға байланысты, адамға байланысты өтірік, өсек таратып дау шығару өрттен де жаман екенін көріп, біліп жүрміз. Ең аяғы кімнің кіммен табақтас дос болғанын қойып, кіммен төсектес болғанын «хайыптап» атын шығарып жатқандар бүгінгі өміріміздің келеңсіз көрінісі екені күйіндіреді.
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні ақпаратты абайлап бере де білейік, пайдалысын, ақиқатын іріктеп ала да білейік, құрметті оқырман, көрермен, тыңдарман!
Хайролла АХМЕТЖАНОВ.
Нуржан ЖУРЫНБАЕВ: «В основе налоговой политики – доверие к налогоплательщикам»
В соответствии с положениями экономической политики Стратегии «Казахстан-2050» перед налоговыми органами РК стоит задача выстроить эффективную систему государственных доходов, направленную на обеспечение необходимого баланса между задачами сбора платежей и налогов, создания благоприятных условий для ведения бизнеса. Их основные функции: сбор платежей в госбюджет, аудит налогоплательщиков, противодействие теневой экономике.
На местном уровне данная задача возложена на районное управление государственных доходов. Управление государственных доходов – прежде всего клиентоориентированная служба, создающая условия для добровольной уплаты налогов и платежей, организующая взаимодействие с бизнес-сообществом, помогающая налогоплательщикам своевременно исполнять налоговые обязательства перед государством. Об актуальных вопросах пополнения бюджета и мерах по минимизации теневой экономики, методах работы с налогоплательщиками мы беседуем с руководителем районного управления государственных доходов Нуржаном ЖУРЫНБАЕВЫМ.
– Нуржан Сатылханович, главная функция вашего управления, как всегда, пополнение республиканского и местного бюджетов. Какие итоги подведены к началу лета?
– Управлением государственных доходов по Енбекшиказахскому району за 5 месяцев 2019 года обеспечены поступления в государственный бюджет в объеме 7 640 680,6 тыс. тенге при прогнозе 7 045 274 тыс. тенге, перевыполнение составило 595 406,6 тыс. тенге или 108,5 %. Темп роста поступлений по сравнению с аналогичным периодом прошлого года 109,4% или увеличение на сумму 657 478,1 тыс. тенге.
По налоговым поступлениям обеспечен объем в сумме 7 310 472,3 тыс. тенге при прогнозе 6 958 984 тыс. тенге, поступило сверх прогноза 351 488,3 тыс. тенге или 105,1 %, темп роста по сравнению с аналогичным периодом прошлого года составил 107,9 % или 535 594,1 тыс. тенге.
В том числе в республиканский бюджет обеспечено поступление 3 009 988,3 тыс. тенге при прогнозе 3 049 127 тыс. тенге, прогноз выполнен на 98,7%, темп роста составил 109,0 % (увеличение на сумму 248 026,7 тыс. тенге).
По налоговым поступлениям обеспечена сумма 2 937 809,8 тыс. тенге при прогнозе 3 043310 тыс. тенге, темп роста по сравнению с аналогичным периодом прошлого года 106,3% (увеличение на сумму 174 951,1 тыс. тенге).
Исполнение прогноза по местному бюджету обеспечено на сумму 4 630 692,3 тыс. тенге при прогнозе 3 996 147 тыс. тенге, поступило сверх прогноза - 634 545,3 тыс. тенге или 115,9 %, темп роста составил 109,7 % или на 409 451,4тыс. тенге.
По налоговым поступлениям обеспечен объем 4 372 662,5 тыс. тенге при прогнозе 3 915 674 тыс. тенге, перевыполнение составило 456 988,5 тыс.тенге или 111,7 %, темп роста по сравнению с аналогичным периодом прошлого года составил 109 % или на сумму 360 643 тыс. тенге.
– Основные налогоплательщики – предприниматели. Сколько их состоит на учете?
– На сегодня субъектов малого предпринимательства – 1 969, среднего – 79, крупного – 12, индивидуальных предпринимателей – 19811, крестьянских хозяйств – 10 094. Это основная налогооблагаемая база. Кроме того, на территории округов Енбекшиказахского района имеется 62 711 дворов, облагаемых налогами. По налогу на имущество зарегистрировано 62 711 физических лиц; по налогу на землю – 62 817; по налогу на транспортные средства – 59134 налогоплательщика.
– Для улучшения бизнес-климата государственные проверки минимизируются. Какие способы служат контролю за налоговыми платежами?
– Одним из основных способов является камеральный контроль. По его результатам налогоплательщикам направляются уведомления о добровольном устранении нарушений. За 5 месяцев 2019 года по результатам камерального контроля в бюджет поступило 11154,1 тыс. тенге, по имущественному доходу поступило дополнительно налогов на сумму 37969 тыс. тенге, по проведению хронометражного обследования и после беседы с налогоплательщиками поступило дополнительно налогов на сумму 6550 тыс. тенге.
– И, все же, совсем проверки отменить нельзя. Кого вы проверяете на предмет укрывательства от налогов?
– По отделу администрирования косвенных налогов, в ходе тематической проверки на основании предписаний, составлены 8 актов по торговле с нарушениями ч.1 ст. 463 (без разрешения (лицензии)) и пп. 7 п.3 ст. 282 (без сопроводительных накладных) КоАП РК . Изъято 7 019 бутылок (3 765,9 литров) алкогольной продукции. По всем нарушителям- налогоплательщикам административные материалы направлены в Енбекшиказахский районный суд. На 20.06.2019 года по 8 НП вынесены судебные решения с наложением адм.штрафа на общую сумму 1704,3 тыс.тенге и конфискацией алкогольной продукции. Также по 3 актам изъято 3 161 пачек табачных изделий. По 3 нарушителям материалы направлены в Енбекшиказахский районный суд. По этим налогоплательщикам вынесены судебные решения с наложением адм.штрафа на общую сумму 618,6 тыс.тенге и конфискацией табачных изделий.
С начала 2019 года были составлены 34 извещения о добровольной уплате административного штрафа с привлечением административной ответственности по ч.1 ст.282 КоАП РК на сумму 858,5 тыс.тенге. Административный штраф взыскан полностью. За 5 месяцев 2019 года по ч.1 ст.287 КоАП РК за неполную уплату либо несвоевременную уплату суммы НДС за импорт товаров со стран ТС на общую сумму 606 000 тенге привлечены 7 нарушителей. Сумма взыскана полностью. Также согласно предписаниям составлены акты и привлечены к административной ответственности 67 налогоплательщиков, осуществлявших деятельность без контрольно-кассовых машин или работающих без регистрации, на которых судом наложены административные штрафы на сумму 340 875 тенге.
По администрированию НП, у которых имеются коммерческие объекты, поступило дополнительно налогов на имущество и землю на сумму 3160 тыс. тенге. По администрированию НП по привлечению к плате за эмиссию окружающей среды поступило 341,5 тыс. тенге. За 5 месяцев 2019 года по результатам администрирования налогоплательщиков, у которых на праве собственности зарегистрировано коммерческое недвижимое имущество, дополнительно в бюджет поступил налог на имущество на сумму 1 617,3 тыс. тенге, налог на землю 232 тыс. тенге.
– Добросовестно ли платят налоги граждане, предоставляющие услуги такси, сдающие в аренду жилье?
– Проведены рейдовые проверки по выявлению лиц, осуществляющих торговлю на рынках, перевозку пассажиров, сдачу в аренду жилья без регистрации в налоговых органах. В СМИ были опубликованы материалы о порядке постановки таких физических лиц на регистрационный учет в качестве индивидуальных предпринимателей.
Осуществляются выезды, проводятся беседы, в ходе которых таксистам раздаются специальные памятки о постановке на регистрационный учет в качестве ИП. Также раздавались формы расчета патента с извещением о добровольной постановке на регистрационный учет. Кроме того, был проведен круглый стол с участием руководителя районного отдела предпринимательства, специалистов ГУ «Отдел пассажирского транспорта и автомобильных дорог» и представителей НПП «Атамекен».
В результате было зарегистрировано в качестве ИП 99 физических лиц, занятых перевозкой пассажиров и грузов. Нами самостоятельно изготовлены специальные самоклеющиеся знаки «Такси», которые выдаются владельцам такси при постановке на регистрационный учет.
Также был зарегистрирован в качестве ИП 21 домовладелец, предоставляющий жилье в аренду.
– Ведется ли управлением профилактика налоговых нарушений, оказывается ли дополнительная помощь налогоплательщикам?
– Отделом «ЦПО физических лиц» совместно с акимами округов в каждом здании акиматов сельских округов созданы «уголки самообслуживания», установлены терминалы самообслуживания для налогоплательщиков по отправке формы налоговой отчетности в электронном виде и получению других государственных услуг.
– Как в перспективе вы строите отношения с налогоплательщиками?
– В перспективе налоговое ведомство – служба с высокоэффективной системой управления, обеспечивающая экономическую безопасность, создающая условия для бизнеса и добровольности уплаты налогов.
У подразделений районного уровня основная функция – сервисное обслуживание налогоплательщиков. Приоритетность создания условий для добровольной уплаты платежей будет превалировать над уголовным преследованием. Проверкам будут подвергаться только те лица, у которых действительно высокая вероятность нарушения законодательства. Пристальному вниманию со стороны налоговых органов будут подвергаться налогоплательщики с низким коэффициентом налоговой нагрузки.
Введена система ведения электронных счетов-фактур, сокращающая затраты бизнеса. На базе web-приложения «Кабинет налогоплательщика» реализуется возможность представления налоговых деклараций. Наш принцип – клиентоориентированность и развитие электронных услуг, что существенно облегчает ведение бизнеса, повышает доверие общества к управлению государственных доходов, а также снижает уровень коррупционных проявлений в налоговой сфере.
Вел интервью И.ТУРАНИН.
Село ждет инвесторов
Ташкенсазский сельский округ – «глубинка» района. В трех селах: Ташкенсаз, Баяндай, Кульжа проживают 5171 человек на 913-и подворьях. Общая численность населения - 5223 человека. Экономически активное население по кругу – 2685 человек, число безработных постепенно снижается.
Экономика аграрная, овощи, сою, кукурузу выращивают около двухсот крестьянских хозяйств.
Промышленных предприятий всего четыре, ТОО «Артель Compani» производит вино, коньяк, подразделение АО «Голд продукт», выпускает нектары и соки.
В последние годы из местного бюджета активно финансируется развитие социальной сферы округа: в с.Ташкенсаз построены новые амбулатория, детский сад, средняя школа имени Х.Абдуллина. Об изменениях в экономике и инфраструктуре малых сел рассказывает аким округа Эльвира МАСУТОВА.
– Эльвира Ахметовна, сельская «глубинка» нашего района постепенно трансформируется из аграрного в агропромышленный регион. Инвесторы в округах строят тепличные комплексы, открывают птицефабрики, мясоперерабатывающие цеха. Все большее распространение получает интенсивное садоводство, в перспективе повсеместно будут строиться и плодоконсервные заводы.
– Одним из основных направлений в экономике округа является сфера сельского хозяйства, она постепенно реформируется, внедряются современные технологии. В 2018 году крестьянским хозяйством Ивана Хижкова были посажены молодые саженцы яблони на площади 60 га с применением капельного орошения. Глава крестьянского хозяйства ведет работы по строительству плодохранилища. В округе 3 КХ установили и используют полив капельным орошением, всего около 24 га. В личном подсобном хозяйстве «Рузиев Мурад» построены 2 теплицы и выращиваются огурцы с применением капельного орошения. Мы всегда готовы рассмотреть заявки инвесторов, желающих налаживать агропереработку, открывать промышленные предприятия.
– Какое место в экономике занимает предпринимательство?
Всего зарегистрировано 37 ИП, в которых имеется более 60 рабочих мест. В округе активно развивается малый и средний бизнес. Открываются новые объекты, продолжают активную работу имеющиеся предприятия. В 2017 году в селе Ташкенсаз открылись 2 минимаркета. В 2018 году житель села Ташкенсаз, индивидуальный предприниматель С.Зордунов открыл продуктовый минимаркет «Аделина». Так же в центре села открыт продуктовый магазин жительницей села Бостан Раимкуловой.
Работает новая аптека молодого предпринимателя Рахима Азриева, в ней представлен широкий выбор лекарственных средств и других товаров аптечного ассортимента. Так же планируется открытие газозаправочной станции в селе Кулжа.
– За последние три года на бюджетные средства в Ташкенсазе построены школа, амбулатория, детсад. Что нового сейчас происходит в улучшении образования и здравоохранения?
– Хочу от имени ташкенсазцев выразить сердечную признательность акиму района Бинали Абдыкапасовичу Ыскаку. Благодаря руководству района значительно улучшились условия дошкольного воспитания, образования, медицинского обслуживания. Под контролем акима района наша заявка о дополнительной пристройке к школе имени Хизмета Абдуллина.
В 2018 – 2019 учебном году обновлена материально-техническая база Баяндайской неполной школы. В классах и коридорах заменен линолеум. Полностью отремонтированы электросети школы. Обновлена система отопления. Вопрос о строительстве новой школы также на контроле руководства района, заявка о строительстве средней школы в с.Баяндай включена в районный план социального развития. К школе в с.Ташкенсаз за счет бюджета организован подвоз детей из дальних сел Баяндай, Кульжа. В средней школе имени Хизмета Абдуллина дети из малоимущих семей обеспечены горячим питанием за счет государственного бюджета и арендаторов школьной столовой.
Детский сад «Ақ бота» посещают 100 детей, 35 млн тенге в год выделяется на обслуживание садика. Новые детсады будут открываться на принципе государственно-частного партнерства.
В здравоохранении округа работают 3 медицинских учреждения: новая сельская врачебная амбулатория, фельдшерско-акушерские пункты сел Баяндай, Кулжа. Всего в этих учреждениях работает 15 человек, из них 2 врача с высшим образованием, 13 медицинских сестер и санитарок. В 2018 году выделено из государственного бюджета 3 587 440 тенге на бесплатные медикаменты.
С 10 января 2019 года функционирует станция неотложной помощи в селе Саймасай, обслуживающая населенные пункты Ташкенсазского сельского округа.
– Успешно ли идет благоустройство населенных пунктов?
– По программе "Развитие регионов" на текущий ремонт улиц села Ташкенсаз выделено 6 млн тенге, завершены работы по ремонту 2000 квадратных метров дорог.
Жители индивидуальные предприниматели заключили договоры на вывоз твердых бытовых отходов. Эта инициатива была поддержана большинством населения, что положительно отразилось на санитарном состоянии округа.
Активом сельского округа было предложено установить уличное освещение, данная идея получила поддержку населения. Силами жителей проведены работы по установке фонарей. С целью улучшения водоснабжения из областного бюджета в 2017 году выделено 160 млн. тенге для строительства водопровода в селе Кулжа. Протяженность водопроводной сети 4200 метров, построены 2 колодца, имеется 2 резервуара объемом 100 кубов каждый.
По округу работает участковый инспектор полиции. Со стороны государства выделено 17 млн тенге на строительство участкового пункта . В здании имеется не только служебное помещение, но и жилой 3-х комнатный дом. Постоянное присутствие участкового позволит полностью обеспечить общественный порядок и создаст условия для профилактики правонарушений.
– Елбасы Нурсултаном Назарбаевым 2019 год объявлен Годом молодежи. Насколько активно она участвует в общественной жизни?
В сфере культуры за 2018 год по сельскому округу проведено 57 культурно-массовых мероприятий. По словам инициаторов эти проекты будут развиваться дальше. Наше будущее в руках такой молодежи и я уверена, что Год молодежи будет стимулом двигаться вперед и достигать больших вершин. Особая роль отводится религиозному просвещению. В целях профилактики возникновения нетрадиционных религиозных объединений с молодежью округа проводятся круглые столы, дискуссии. Проблемой остается отсутствие Дома культуры, где могли бы работать секции, кружки, проводиться молодежные вечера.
Растет интерес молодежи к спорту. Наши команды постоянно участвуют в соревнованиях, проводимых в районе. Отмечу достижения футбольной команды "Ташкенсаз". Благодаря упорству, огромному труду и сплоченности команды, показав хорошую игру, ребята заняли первое место во второй лиге чемпионата района по футболу и были награждены медалями.
В целях пропаганды здорового образа жизни силами активной молодежи села Баяндай был построен мини-футбольный стадион общей площадью 1000 квадратных метров. Объем инвестиций 800 000 тенге.
Еще один стадион открылся в селе Ташкенсаз, площадью 8000 кв. метров, объем инвестиций 3 700 000 тенге. Строительство этого стадиона ведет молодой активист, житель села Маликжан Имиров. Такие патриоты села, округа, района создают стимулы двигаться вперед и достигать больших вершин.
– Какие инициативы проявляют самоуправление и предприниматели?
– В течение всего года по сельскому округу проводились санитарные работы, благоустройство и озеленение. Свой вклад в субботниках внесли все организации, жители села и молодежь. Благоустроена Аллея Славы, на ней высажены деревья, проведена линия освещения, установлены скамейки и мусорные урны.
Ежегодно в преддверии государственных праздников организуются благотворительные мероприятия для одиноких пенсионеров, малоимущих семей и детей-инвалидов, за счет спонсоров им вручаются подарки и продуктовые наборы.
Силами актива округа малообеспеченные семьи, ФАПы, почтовое отделение были обеспечены дровами на зимний период. В проводимых акциях приняли активное участие и оказали посильную помощь Анваржан Баратов, Руслан Калиев, Амражан Турдиев, Борис Тахтаев, Серик Едигеев, Алексей Есютин, Марат Касымов, Иван Хижков и другие предприниматели, главы крестьянских хозяйств.
Еще раз отмечу вклад в социальную инфраструктуру Почетного гражданина района Руслана Калиева. На своей «малой родине» он восстановил стадион в с.Ташкенсаз, построил трибуны, сделал ограждение. Теперь здесь проходят районные, областные, республиканские турниры по футболу, тренировки футбольных команд района. Он лично старается помочь молодым ребятам вести здоровый образ жизни, спонсирует футбольную команду «Автобекет», взял шефство над ОО ветеранов Афганистана «Кахарман», организует ежегодный футбольный турнир памяти жителя с.Ташкенсаз, участника парада Победы Ибрагима Баратова. Руслан Абдибекович на деле доказывает, что старшее поколение думает о будущем, помогает молодежи добиться успеха, формирует сознание единства и межнациональной дружбы.
– Что в планах руководства округа на ближайшее время?
– В текущем году особое внимание уделяется вопросам увеличения налоговых поступлений, снижения безработицы, привлечения инвестиций, выполнения государственных программ по развитию сельского хозяйства, предпринимательства, здравоохранения и благоустройства.
И.ТУРАНИН.
«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КЕ АҚ Алматы облысы бойынша филиалының директоры Бекжунусов Ермек Құралбекұлымен сұхбат
Алматы облысында мемлекеттік қызметтердің 71 пайызы электронды форматта көрсетілді
- Ағымдағы жылдың сәуір айында «Азаматтарға арналған үкіметтің» құрылғанына 3 жыл толды. Осы үш жыл ішінде мемлекеттік корпорацияның басты жетістігі қандай?
Дұрыс айтасыз, үш жыл бұрын Елбасының Ұлт жоспары - 100 нақты қадам аясында әлуметтік қорғау, жер қатынастары, мүлікті рәсімдеу, халыққа қызмет көрсету секілді төрт ірі саланы біріктіру арқылы «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы құрылған болатын. 2018 жылдың 30 шілдесінен бастап Әділет министрлігінің құзіретіндегі жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу қызметі мемлекеттік корпорация арқылы көрсетіле бастады.
Аз уақыттың ішінде қайта ұйымдастыруды сәтті орындаған жаңа құрылым биыл мемлекеттік қызметтердің ISO 9000 сериялы халықаралық сертификаттауынан өтіп, өзінің басты құндылығы ретінде «Саналы қызмет- сапалы нәтиже» қағидасын («Sanaly qyzmet - sapaly natije»), «SANA» (senim, ashyqtyq, abyroi, nàtije) сандық мәдениет кодын жариялады. Осылайша, «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік қызметтердің бірыңғай провайдерін құру және сапа менеджменті стандарттарына сәйкестікке халықаралық деңгейдегі сертификаттаудан өтуді жүктеген «100 нақыт қадам – Ұлт жоспарының» 100-ші қадамын толық орындап отыр.
- Бүгінде мемлекеттік қызметтердің көбі онлайн форматта қолжетімді. Осы жаңашылдықтар туралы айтып берсеңіз?
Қазіргі таңда мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізілімінде 742 мемлекеттік қызмет тіркелсе, оның 634-і корпорация арқылы көрсетіледі. Оның ішінде 531 қызмет электронды үкімет порталы арқылы қолжетімді.
Осы ретте айта кету керек, мемлекеттік корпорацияның Алматы облысы бойынша филиалымен 3 жылда 10,7 млн (10 759 183) қызмет көрсетілді, оның 7 млн-нан астамы, яғни 71 пайызы (7136350) электронды түрде берілген. Жүйелі насихат жұмыстарының нәтижесінде онлайн қызметтерді пайдаланушылар қатары күн санап артуда. Бүгінде бір реттік пароль арқылы 52, ал Telegram-бот мобильді қосымшасы арқылы 25 кызмет алуға болады. Қызметтерді цифрландыру және композитті форматта ұсыну азаматтардың уақытын үнемдеп, қажетті анықтамаларды үй жағдайында алуға мүмкіндік берді.
Бұл үшін азаматтар кез келген фронт-офиске келіп телефон нөмірі мен жеке сәйкестендіру нөмірін (ЖСН) мобильді азаматтар базасына тіркесе болғаны. Мgov арқылы әлемнің кез-келген жерінен 80-ден аса қызмет түріне қол жеткізуге болады. Атап айтқанда, тұрғылықты жері туралы, жылжымайтын мүлікке құқықтары, соттылығы бар-жоқтығы туралы анықтамалар, төлемдерді (айыппұлдар, салық) оңай төлей аласыз. Айта кетейік, үш жылдың ішінде Алматы облысы бойынша 582 570 адам мобильді азаматтар базасына тіркелген.
Мысалы, бір ғана Telegram-бот арқылы кең тараған анықтамалар, әлеуметтік мәртебені тексеру мен базалық зейнетақы төлемінің көлемі туралы ақпарат алу, емханаға тіркелу, дәрігерге жазылу және дәрігерді үйге шақырту, сондай-ақ халыққа қызмет көрсету орталығында кезекті брондау қызметтері қолжетімді. Сондай-ақ, өзіңізге жақын жерде орналасқан ХҚО туралы біліп, бала тууға байланысты проактивті қызметтерді алу мүмкіндігі бар. Яғни, туу туралы куәлікке тапсырыс беру, бала туылуы бойынша жәрдемақыларды рәсімдеу және сәбиді балабақшаға кезекке қою тіпті жеңілдей түсті. Алдын-ала белгіленген командаларды жолдап, SMS-кодпен растау арқылы анықтамалар мен сервистер туралы ақпаратты сұрата аласыз. Сондай-ақ барлық ақпаратты қолданушының электрондық поштасына жолдау мүмкіндігі де қарастырылған.
Жақында аймақта миграциялық орталық ашылды. Бұл орталық қандай функцияларды орындайды?
Көші-қон қызметтерін көрсету орталығы өткен жылдың желтоқсан айында Іле ауданында ашылды. Мұнда шетелдік еңбек мигранттары «бір терезе» қағидасы бойынша бекітілген стандартқа сай мемлекеттік қызметтер алады. Бұған дейін шетелдіктер жұмыс істеуге рұқсат алу құжаттарын дайындау үшін бес күн жүрсе, енді медициналық тексеріс пен дактилоскопиядан өту, сақтандыру полисін рәсімдеу және жеке сәйкестендіру нөмірін алу секілді қызметтер бір ғимаратта, бір сағаттың ішінде рәсімделеді.
Орталықта14 маман жұмыс жасайды. Бұл ҚР ІІМ-мен бірлескен жоба. Орталық арқылы шетелдіктер жұмыс істеуге рұқсат беретін құжатты алып, ҚР аумағына уақытша келетіндер жеке сәйкестендіру нөмірін рәсімдей алады. Үстіміздегі жылдың 4 айында орталық 13 889 қызмет көрсетті.
Жаңа айтып өткен композитті қызметтер туралы толығырақ айтып берсеңіз?
Өздеріңізге белгілі, мемлекеттік қызметтерді «бір терезе» қағидатымен бір жерде ұсыну азаматтардың түрлі мемлекеттік органдармен тікелей байланысын тоқтатып, сыбайлас жемқорлық әрекеттерінің алдын алуда тиімділігін көрсетті. Бүгінде мемлекеттік корпорация қызметтерді одан әрі жеңілдету мақсатында проактивті және композитті форматқа көшті.
Композитті қызмет – бұл бір өтінішпен бірнеше мемлекттік қызметтерді алу. Қазіргі таңда корпорация арқылы көрсетілетін 55 мемлекеттік қызметтер 21 композиттік қызметке оңтайландырылды. Бастапқыда пилотты режимде енгізілген жоба азаматтар арасында кеңінен қолдау тапты, әсіресе, аймақ тұрғындары жасына қарай зейнетақы төлемдерін тағайындау, мемлекеттік базалық зейнетақы төлемдерін және БЖЗҚ зейнетақы төлемдерін бір өтінім бойынша тағайындау қызметін кеңінен қолданады.
Мүмкіндігі шектеулі азаматтарға көрсетілетін қызметтер жайлы тоқталсаныз?
«Азаматтарға арналған үкіметте» мемлекеттік қызметтерді кедергісіз және сапалы көрсетуге барлық мүмкіндіктер жасалған. Біздің фронт-офистер мүмкіндігі шектеулі жандар үшін арнайы қызмет көрсету орындарымен жабдықталған және пандус, шақырту қоңырауы орнатылған. Сонымен қатар 1 және 2 топ мүгедектігі бар азаматтар барлық мемлекеттік қызметтерді «1414» бірыңғай байланыс орталығына қоңырау шалу арқылы біздің мамандарды үйіне шақырып, өзіне керекті мемлекеттік қызметке тапсырыс бере алады. 3 жылда мемлекеттік корпорацияның Алматы облыстық филиалы арқылы 2 мыңнан аса мүмкіндігі шектеулі азаматқа 115 351 қызмет көрсетілді. Айта кету керек, мұнда жылжымайтын мүлік пен құжаттандыру бойынша қызметтерге, электрондық анықтамаларға сұраныс көп.
Сөйлеу және есту қабілеті бұзылған тұлғалар да ерекше назарда. Бұл категориядағы азаматтар онлайн режимде сурдоаударма арқылы ымдау тілінің кәсіби маманымен арнайы қосалқы монитор арқылы шынайы уақыт режимінде ым-ишарат тілінде тілдесіп, қажетті құжаттын ала алады. Бүгінде филиалда сурдо-аударма тілін меңгерген 80 астам маман жұмыс істейде. Қызметкерлер ымдау тілін меңгеру үшін арнайы оқытудан өткен. Сондай-ақ, филиалда 55 мүмкіндігі шектеулі жан жұмысқа қабылданып, бүгінде бекітілген штатқа сәйкес қызмет көрсетеді.
Мемлекеттік корпорация халыққа қызмет көрсету орталығы ғана емес, басқа да салаларды қамтитынын тұрғындардың бірі білсе, бірі біле бермейді. Мысалы, жер саласы бойынша қызметтер.
Дұрыс айтасыз, мемлекеттік корпорация қызметінің басты бағыттарының бірі жер кадастры және жылжымайтын мүлікті техникалық зерттеу саласы үш жыл ішінде бағыты бойынша қызметтерін оңтайландырудан өткізді.
Атап айтқанда, құжаттар топтамасын және қызмет көрсету мерзімдерін қысқарту бағытында бірнеше сәтті пилоттық жобалар іске қосылды. Сондай-ақ, жылжымайтын мүлікті техникалық тексеру рәсімдерін оңайлату, жер учаскелерінің кадастрлық құнын анықтау бойынша қызметті алу уақыты едәуір қысқарды.
Жалпы мемкорпорация жер-кадастрлық монополиялық қызметтердің 26-сын және жерге орналастыру жұмыстарының 11 түрін көрсетеді. Қазіргі уақытта екі немесе одан да көп қызметті бір өтінішпен алуға болатын композиттік қызметтерді қалыптастыру бойынша ауқымды жұмыстар жүргізілуде.
Бұдан басқа, «Азаматтарға арналған үкімет» 2018 жылдың шілде-желтоқсан айларынан бастап жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу және жылжымалы мүлік кепілін тіркеу саласында 12 қызмет көрсете бастады. Сонымен қатар әлеуметтік төлемдерді есептеу және жәрдемақылар тағайындау бойынша да қызметтер корпорацияның құзіретінде.
Осыдан бір жарым жыл бұрын ашылған мамандырылған ХҚКО-ың бүгінгі күнде бет алысы қалай?
Мамандандырылған бөлім 2014 жылғы 14 желтоқсанда ашылды. Мұнда көліктерді тіркеу, қайта тіркеу, жүргізуші куәліктері мен көліктерге мемлекеттік нөмірлерді беру мемлекеттік қызметтері көрсетіледі. Орталық арқылы ашылған сәттен бастап 1 сәуірге дейін 194 643 қызмет көрсетілді. Қазір жоғары сұраныстағы нөмірлер ашық саудада. Кез келген жүргізуші өзіне ұнаған нөмірін таңдай алады. Осы орайда, бүгінгі күні 176 жоғары сұраныстағы нөмір сатылып, мемлекеттік қазынаға 45,2 млн (45 240 754) теңге құйылды.
Жүргізушілер үшін тағы да жағымды жаңалық – қазір көліктерді тіркеу, қайта тіркеу, жүргізуші куәлігін ауыстыру қызметтерін egov.kz электрондық үкімет порталы арқылы онлайн түрде рәсімдеуге болады.
Енді азаматтар бұрынғыдай бірнеше күн жүрмейді, бұл қызметтер бас-аяғы бірер сағата дайын болады. Ол үшін электрондық-цифрлық қолтаңба (ЭЦҚ) қажет. Қызмет алушы еgov.kz порталында авторизациядан өткеннен кейін электрондық өтінішті толтырып, ЭЦҚ-мен қол қоюы тиіс. Сондай-ақ мемлекеттік баж салығы мен айыппұлдарын онлайн төлеу мүмкіндігі бар. Мамандандырылған бөлімге тек дайын құжатты алып кетуге келеді немесе Қазпочта курьерлері арқылы үйіне тапсырыс бере алады.
Онлайн қызметті жыл басынан бері 1 600 тұрғынғын пайдаланды. Есепті мерзімде 600-ден астам көлік құралы тіркеліп, 1 мыңға жуық жүргізуші куәлігі ауыстырылды.
«Азаматтарға арналған үкімет» өзін мемлекеттік қызметтерді оңтайландыруда жаңашылдықтың жаршысы ретінде танытты. Алдағы уақытта қандай жаңалықтармен қуантпақшысыздар?
Бүкіл әлем цифрлық технологияларға бетбұрған заманда «Бүгінгі фантастика - ертеңгі шынайылық» деген нақылдың мағынасы арта түскендей. Әлем жаппай сандық форматқа көшуде. Ал биометрия цифрландырудың маңызды элементі болып табылады. Әлемнің дамыған елдері биометрияның сан алуан мүмкіндіктерін пайдаланып, оны түрлі қызметтерде енгізіп үлгерді.
Мемлекеттік корпорация алғашқылардың бірі болып саусақ ізі арқылы қажетті анықтамаларды алуға болатын сервисті енгізді. Алдағы уақытта бір ғана саусақ ізімен ешқандай төлқұжатсыз елуден аса анықтамаларды алуға мүмкіндік туады. Пилоттық жоба 2018 жылғы желтоқсанда Нұр-Сұлтан, Алматы қалаларында іске қосылды. Қызылордада жалғасын тапқан жоба күзге қарай бүкіл облыстарды қамтитын болады.
Сұхбатыңызға рақмет!
Қайырымдылық – адамгершілік белгісі
«Жасыл ел» жастар еңбек жасақтарының республикалық штабы Алматы облыстық филиалының және Еңбекшіқазақ аудандық жастар ресурстық орталығының қолдауымен «Жасыл ел» жасақшылары Тескенсу ауылының тұрғыны Тамара Тураева апайдың үйіне барып, тазалық акциясын өткізді. Акция барысында жастардың күшімен сыртқы ауладағы жабайы өскен шөптер шабылып, отын-сулар тасылып, аулаға күрделі тазалық жұмыстары жүргізілді. Т.Тураева «Жасыл ел» бағдармаласы бойынша маусымдық қызмет атқаратын ауыл жастарына өз ризашылығын білдіріп, естелікке суретке түсті. Акцияның мақсаты да округтегі қарттарға, әлеуметтік жағдайы төмен отбасыларына, мүгедек жандарға жәрдемдесіп, ауыл жастарын мейірімділікке, ұйымдаса жұмыс атқара білуге және патриоттық сезімдерге тәрбиелеу.
Жәнібек Болғамбай,
Тескенсу ауылдық округінің жастар ісі жөніндегі
әдіскер-нұсқаушысы.
Төтеншеліктер жемқорлыққа қарсы
Жақында төтенше жағдайлар бөлімінде «Нұр Отан» партиясы аудандық филиалының ұйымдастыруымен қоғам дертіне айналған – жемқорлықтың алдын алу мақсатында жиын өтіп, түсіндіру жұмыстары жүргізілді.
Шара барысында партия филиалының консультанты Бағдат Рахимов қатысушыларға парақорлық мемлекеттің болашағына балта шабатындығын айтып, аулақ болуға шақырды. Партия ардагері Асыл Байтулақов сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мақстанда атқарылып жатқан шараларға тоқталып өтті:
– 2017 жылы Қазақстанда 3 мыңнан астам жемқорлық қылмысы тіркелген. Осы фактілер бойынша мемлекетке келген жалпы шығын 8 млрд теңгені құрапты. Қазіргі уақытта оның жартысы мемлекет пайдасына алынып, сыбайлас жемқорлықпен айналысқан 1 мыңнан астам адам сотталды.
ҚР мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс қимыл агенттігінің төрағасы Алик Шпекбаевтың ресми мәліметіне сәйкес, 2017 жылы 700 тұлға, соның ішінде, 18 республикалық, 95 облыстық, 101 қалалық және аудандық деңгейдегі басшылар ұсталған. 2018 жылы жоғары шенді 700-ден астам лауазымды тұлғаның жасаған жемқорлық фактісі әшкереленген. Осындай қылмыстардың алдын алу мақсатында ағымдағы жылы аумақтық партия филиалдарында партия жанындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі қоғамдық кеңестердің 2 отырысы, партиялық бақылау комиссияларының 3 отырысы өткізілді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы құрылған арнайы мобильді топ жыл басынан шамамен 16 ұжымды аралап, мемлекеттік мекемелерде азаматтарды қабылдады, түсіндіру жұмыстары жүргізілді – деді Асыл Байтулақұлы.
Жиын барысында төтенше жағдай-лар бөлімінің инженері Руслан Исмяков, №6 өрт сөндіру бөлімінің басшысы Ғабит Ибадуллаев ұжымдық жиналыстарда әрдайым жемқорлыққа қарсы түсіндіру жұмыстарының жүргіз-летіндігін айтты.
Сардарбек НҰРАДИН.
Жақсылық мейірімді жүректен тарайды
«Үміт үйі» қоғамдық қорының өкілі әрі Ащысай ауылдық амбулаториясында психолог болып жұмыс атқаратын Көшкінов Жүрсін Жәнібекұлы халық үшін ауадай қажет медициналық құралдарды ауылдық амбулаторияларға тегін таратуда. Екі жылдан астам уақыт медицина саласын қолдауға қоғамдық қорын бағыттаған Жүрсін Жәнібекұлы бүгінгі таңда Германия, Швейцария мемлекеттеріндегі серіктестерімен келісімшарт жасасқан. Сол арқылы бізге жеткен заманауи медициналық құралдар тұрғындар денсаулығының жақсаруына септігін тигізуде.
Жастайынан жақсылыққа жаны құмар болып өсіп, ержете келе жан-жақты мүмкіндіктерді пайдаланып, балалар үйіне, көмекке мұқтаж жандарға жәр-демдесуге барынша атсалысып жүрген ел ағасы жақында тағы да тұрғындар алғысына бөленді. Ащысай ауылдық амбулаториясына жиналған Қазақстан, Көктөбе, Достық, Қаракемер, Байсейіт, Жаңатұрмыс, Тескенсу тағы да көршілес ауылдардан келген психолог, әлеуметтік қызметкерлер және мейірбикелер өз амбулаторияларына қажетті әрі жетіспей жатқан медициналық құралдарға ие болды. Атап айтсақ, акция барысында жалпы құны 2 млн 859 мың теңгеге әр амбулаторияға үштен тонометр, градусниктер, әр амбулаториядағы төсек санына қарай жамылғылар мен олардың тысқаптары, микроскоп, электрокардиограмма, катетерлер, центрифуга, гигрометр сынды құралдар таратылды. Сонымен қатар, мүгедектер арбасы, ходуноктар, жедел-жәрдем қораптары тағы бар.
«Германиялық серіктестерді ша-қыртып, олар ауылдарды аралап, амбулаториялардың хал-ахуалымен танысып кеткен болатын. Сол сапарларында ауыл тұрғындарының көздерін тегін тексеруден өткізіп, қажет болғандарына көзілдіріктерін де берген-ді», – дейді «Үміт үйі» қоғамдық қорының өкілі Жүрсін Көшкінов.
Акция барысында Жүрсін ағаның психолог әріптестері де сөз алып, тұрғындар үшін атқарып жатқан еңбегінің ерен екендігін тілге тиек ете отырып, алғыс білдірді. Алдағы жұмыстарына табыс тіледі. Айта кетерлігі, спортқа жақын Жүрсін Жәнібекұлы жастарға үнемі қолдау көрсетіп, демеушіліктен тартынған емес. Түрлі жарыстар, көңілді старттар ұйымдастырылып, өткізіліп тұрады ел ағасының қолдауымен.
«Өзіңді ғана емес өзгені де ойлау – жүректегі мейірімділік пен еліңе деген жанашырлықтан, патриоттықтан туатын сезім. Не нәрсені болмасын шын жүректен, ақ пейілмен жасау керек. «Не ексең, соны орасың» дейді ғой қазақ халқында. Шын мұқтаждарға көмек көрсеткеннен тек қуаныш, позитив аласың. Жүрегің жайланады», – деген Жүрсін Көшкінов әріптестерін бірлесе, топ болып жұмыс жасауға шақырды.
Динара Қасенова,
Қаракемер ауылдық амбулаториясының меңгерушісі,
облыстық мәслихат депутаты.
Еңбекшіқазақ аудандық орталық ауруханасының директоры Жәмилә ӘБЕУОВА: «Сапалы жұмыс – білікті маманның еңбегі»
Мемлекеттің басты байлығы – адам болса, оның денсаулығы ақ халаттылардың абзал тірлігіне тікелей байланысты. Сондықтан, дәрігер – мемлекет байлығының қорғаушысы. Асқан жауапкершілікті талап ететін мамандық иелерінің кәсіби мерекесі қарсаңында аудан медицинасының хал-ахуалымен танысу мақсатында Еңбекшіқазақ аудандық орталық ауруханасының директоры Әбеуова Жәмилә Санаққызымен сұхбаттасқан едік.
– Құрметті, Жәмилә Санаққызы, орталық ауруханада орын алып жатқан өзгерістер легін тұрғындарға түсіндіріп өтсеңіз?
– Еңбекшіқазақ ауданының ауыл халқына бастапқы медициналық-санитарлық көмек көрсету жүйесінде 2018 жылдың шілдесінен бастап дәстүрлі қалыптасқан жұмыс түрлері мен әдістерін пайдалана отырып, отбасылық дәрігерлік тәжірибені, дербес мейірбикелік жұмысты, учаскелік және әлеуметтік-психологиялық қызметінің командалық жұмысын белсенді енгізумен, дәрігерлік кадрларды даярлаумен және штаттарды, дәрігерлік және мейірбике қызметкерлерінің функцияларын оңтайлы қайта бөлумен орталық аудандық аурухананың әлеуметтік-бағдарланған моделіне кезең-кезеңмен көшу үдерісі іске қосылды. Емхана бұған дейін дәстүрлі схема бойынша жұмыс істеген: ересектер, балалар емханалары, терапевттер, педиатрлар және жалпы тәжірибелік дәрігерлер. Ал, бүгінгі күні 2019 жылдың сәуірінен бас-тап барлық учаскелер отбасы принципі бойынша қайта бөлінді: 1500-ден 1700 тұрғынға дейін және учаскелер саны 150 құрады. Терапевтік және педиатриялық учаскелердің бірігуін ескере отырып, отбасылық дәрігер кабинетінің жанында отбасылық медбикенің өз бетінше қабылдау кабинеттерінің орналасуы өзгертілді. Дәрігерлік, мейірбике және медициналық емес қызметкерлер арасында тәлімгерлік және супервизия жүйесі жолға қойылған: тұрақты трейсерлер, барлық деңгейлерде басқару шешімдерін қабылдай отырып, инциденттерді есепке алу және мониторинг жүргізу жүйелері жақсартылды.
– Бүгінде халық саны күн санап өсуде. Осыған байланысты медициналық пункттердің де жұмысы көбеюде. Бұл мәселенің шешімі қалай болып жатыр?
– Оныңыз рас. Алғашқы медициналық-санитарлық көмек қызметтерімен жалпыға бірдей қамтуға қол жеткізу және ауыл халқына медициналық қызметтердің кеңейтілген спектрін көрсету, қадамдық қол жетімділікті қамтамасыз ету үшін және тұратын халықтың прогрессивті өсуін ескере отырып, алты фельдшерлік-акушерлік пункт отбасылық дәрігерлік амбулаторияға ауыстырылды. Тоғыз медициналық пункт фельдшерлік-акушерлік пункт болып қайта құрылды. Сонымен қатар, МТФ База, Көктерек ауылында екі жаңа медициналық пункті ашылды. Ал, скринингтерді, талдау-ситуациялық орталықтарды басқару және мониторингтеу функцияларын бере отырып, алдын алу және әлеуметтік-психологиялық көмек көрсету бөлімшелерінің ашылуымен Түрген, Бәйдібек би, Бижанов, Бәйтерек ірі кенттерінде дәрігерлік амбулаториялар бастапқы медициналық-санитарлық көмек көрсету орталықтарына ұлғайды.
– Барлық жүйелерді цифрландыру жүзеге асып жатқанын білеміз. Аудандық ауруханада бұл қалай іске асуда?
– ҚР Денсаулық сақтау саласын цифрландыру шеңберінде Еңбекшіқазақ аудандық орталық ауруханасында қағазсыз құжат айналымына көшу бағдарламасы іске асырылды. Мобильді қосымша мен пайдаланушының жеке кабинетін пайдалана отырып, «DamuMed» кешенді медициналық ақпараттық жүйесі енгізілді. Электрондық денсаулық паспорты 100% рәсімделген. Ауру тарихы мен амбулаториялық карталар тек электрондық форматта жасалады. Есік қаласында және төрт БМСКО халыққа өз-өзіне қызмет көрсету үшін (Wi-Fi) тегін Интернетке қол жеткізе отырып, цифрландыру посттары ұйымдастырылды, барлық аудан тұрғындарына пациенттің жеке кабинетіне қол жеткізу қамтамасыз етілді. Бүгінгі таңда біздің емделушілерімізде 24 504 мобильдік қосымшалар мен жеке кабинеттер ашылды. Аудан тұрғындары мен пациенттердің навигациясы мен бағытталуын жақсарту бойынша жұмыстар жүргізіліп, стендтер, лайт-бокстар, көрсеткіштер, кабинеттердің бірыңғай форматта нөмірленуі орнатылды. Модельдік емханалардың тәжірибесі бойынша тіркеу орнының жұмысы жақсарды, пациенттің навигация жүйесі жетілдіріліп, халыққа қолжетімді ақпарат орналастырылған. Кезекті басқару терминалдары, көмек сапасын бағалау, қызметтерді төлеу орындары орнатылды.
– Тұрғындардың медициналық көмекті тұрақты әрі жедел түрде алуына тағы қандай қолайлы жағдай-лар жасалуда?
– Бүгінгі күні жалпы дәрігерлік практика режимі бойынша ересектер мен балалар арасында жалпы тәжірибедегі отбасылық дәрігерлер қызмет көрсетеді. Балалар жасының сапа-лы медициналық кө-мекке қажеттілігін қанағаттандыру мақсатын-да балаларға амбулато-риялық-емханалық көмек моделі қабылданған. Яғ-ни, жалпы практикадағы отбасылық дәрігер мен педиатр-кеңесшінің бірлескен жұмысы бұл. Сондай-ақ, емхана бөлімшелерінің барлық басшыларында ұялы телефондарға мобильдік қосымшалар орнатылды. Бұл оларға ұйымның кез келген нүктесінде бола отырып, емхана бөлімшелерінде бейне бақылау арқылы кезектерге мониторинг жүргізуге мүмкіндік береді. Атап айтсақ, 2018 жылғы қарашада 38 бейнебақылау камерасы орнатылды.
– Медициналық қызметкерлердің жұмыстарында да өзгерістер бар көрінеді, байқауымызша…
– Мультидисциплинарлық тәсілді қолдана отырып, өз бетінше мейірбикелік тәжірибені енгізу және командада жұмыс істеу дағдыларын үйрету: скринингтік профилактикалық тексерулер, рецептерді толық жазып беру, созылмалы патологиялары бар пациенттерді стационардан шығарғаннан кейін белсенді қатысу, босанғаннан кейінгі патронаждар, үйдегі медициналық-әлеуметтік патронаждар, бекітілген халықтың қауіпті топтарымен жұмыс істеу енгізілді. Дәрілік заттарды берудің бірыңғай нүктесі ұйымдастырылып, рецепт жазылғаннан кейін қадамдық қолжетімділік қамтамасыз етілген. Әлеуметтік қызметкерлер мен учаскелік медбикелердің күшімен азмобильді пациенттерге дәрі-дәрмек рецептерін үйге жеткізу енгізілді. Медициналық қызмет көрсетудің жаңа түрі – телефон байланысы арқылы және емхананың веб-сайты арқылы тегін медициналық көмектің кепілді көлемі шеңберінде тегін рецептер бойынша дәрі-дәрмектерді шығару игерілуде.
– Көрсетілетін қызмет түрлерінің саны да біршама артқан шығар…
– Жасыратыны жоқ, көрсетілетін қызмет түрлерінің саны артты. Бәйдібек би ауылдық ауруханасы базасында стационарлық буындағы қалпына келтіру емі мен оңалту төсектері (40 төсектік) жабдықталды. Амбулаториялық-оңалту қызметінің ми қан айналымының жіті бұзылуы, жіті коронарлық синдромын алдын алу бойынша жұмысы қамтамасыз етілген. Оңалту мамандығы бойынша бір дәрігер мен үш мейірбике оқытылды. Оңалту бөлімшесін, емдік дене шынықтыру кабинетін материалдық-техникалық қамта-масыз ету жақсартылды.
– Тұрғындар көбінесе жедел-жәрдемнің жұмысына көңілі толмай жатады. Осы олқылықтың орнын толтыру бағытында қандай жұмыстар атқарылуда?
– Жалпы, отыз мың халыққа шұғыл медициналық көмек көрсету үшін 9 бригада жұмыс істейді. Техникалық тозуға байланысты санитарлық автокөлік тапшылығы бар. Сол себепті де жұмыс барысы бәсеңдеп қалады. Болашақта бұл мәселе шешімін табады деп сенеміз.
– ҚР Тұңғыш Президенті – Елбасының 2019 жылғы 27 ақпанда «Нұр Отан» партиясының кезекті XVIII съезінде медицина саласына қатысты нақты тапсырмалар берген еді. Нақтыласақ, «бюджет саласының жекелеген қызметкерлерінің жалақы-сын арттыру» жүзеге асты ма?
– Иә, Елбасының берген нақты тапсырмаларын жүзеге асыру аясында, 2019 жылдың 1-маусымнан бастап медицина қызметкерлерінің, оның ішінде дәрігерлер, медбикелер, санитарлар жалақысы 30% - ға дейін артады.
– Сапалы жұмыс білікті маманға тікелей байланысты. Медицина мамандарының білімі қандай деңгейде?
– Әлбетте, науқастың өмірі мен денсаулығы – білімді дәрігерге байланысты екені рас. Сапалы және жоғары білікті медициналық көмек – медицина қызметкерлерінің білімі мен іскерлігін үнемі арттырумен қамтамасыз етілетіні де белгілі. 2018 жылдың шілдесінен бастап дәрігерлердің 60%-ы мен медбикелердің 70%-ы отбасылық тәжірибе дәрігерлерінің жұмысын ұйымдастыру, қатерлі ісіктерді ерте диагностикалау, балалар жасындағы ауруларды ықпалдастыра жүргізу, инфекциялық емес созылмалы ауруларды басқару, BLS (жүрек-өкпе реанимациясы), денсаулық сақтаудағы әлеуметтік жұмыс негіздері бағдарламалары бойынша қайта оқытылды. Алғашқы рет жедел жәрдем және санитарлық көлік жүргізушілерін қауіпсіз жүргізу бағдарламасы бойынша оқыту жүргізілді.
– Сұхбатыңызға рахмет! Мерекелеріңізбен, мейірімді жандар!
Сұхбатты әзірлеген
Алмагүл НҰҒМАН.
Толығырақ ...
ЕРЕН ЕҢБЕК, АСУЛАРДАН БІРГЕ АСҚАН Әде апа, Ильян ата 80-де!
Әде Тыналықызы 1939 жылдың 10 мамырында туылған. Несіп анасы мен Тыналы әкесінің 11-ші баласы. Негізі әкесінің кіндігінен 12 бала дүниеге келіпті. Әкесі Еңбекшіқазақ ауданының бұрынғы Молотов, қазіргі Көктөбеде қарапайым еңбек адамы болған. Анасы Несіп он екі баланы дүниеге әкелдім деп үйде қарап отырмапты. Өмір бақи бір ауылдың белді де, белсенді еңбеккері болыпты. Әде дүниеге келгенде әкесі Тыналы өзінің күнде оқып жүрген құран кітабын аударып отырып, осы қызым ерекше бір жан болсын деп «Әде» деп қойыпты. Әде араб тілінен аударғанда сөзге өте шешен деген сөз екен. Баланың қойылған есіміне де байланысты деген сөз рас болып шықты. Кішкентайынан орысша, қазақша, ұйғырша, азербайжанша, түрікше тілдерді жетік меңгерді. Әкесі Тыналы дінге қарсы заманның өзінде құран оқуды тастамаған, дінін сатпаған, өзінің айтқаны келетін әулие адам болыпты. Оның көріпкелдігіне ауыл - аймақтағы ел жүгініпті.
Осындай көрегенділігінің арқасы ма, әкесінің айтқаны келіп, Әде де сөзге ұстатпайтын шешен болып өседі. Есіктінің орталығындағы жалғыз қазақ мектеп интернатында оныншы сыныпты бітірген соң, көзі ашық, көкірегі ояу Әде Тыналықызы аудандағы орысша, қазақша «Звезда Алатау», «Алатау жұлдызы» газетіне қызметке келеді. Сол кездегі аудандық редактор ешбір ойланбастан газеттің корректорлығына қызметке алады. Арада үш жыл өткен соң, 1963 жылы аудандық комсомол комитеті аудандық байланыс торабына қызметке жібереді. Аудандық байланыс торабының бастығы керемет жақсы адам Марат Сүлейманұлы Есқараев болатын. Әлі буыны қатпаған жас комсомол қызды қамқорлыққа алып, оқуларға жіберіп, білімін жетілдіріп, еңбекке шыңдайды. Әде жас кезінен аудандық көркемөнер үйірмесіне қатысып, би билеп, Бейімбет Майлиннің «Шұғаның белгісі» пьессасындағы Шұға рөлін сомдайды. Ол кезде Ильян Жаңабайұлы Жакеев те, көркемөнер үйірмесіне қатысып опера әншісі атанады. «Ермек Серкебаев» деп қалжыңдайтын құрдастары. Міне, осы өнердің арқасында болашақ жас жұбайлар бір – бірімен танысып, үш жыл жұптары жазылмай жүріп, үйленеді.
Әде Тыналықызы Есдәулетова өзі-нің туған ауылынан ешқайда кеткен жоқ. Тұрақты бір жерде аудандық байланыс торабында, қырық жылға жуық істеп зейнеткерлікке шығыпты. Күйеуі Ильян Жаңабайұлы Жәкеев екеуінің қол ұстасып жүргендеріне биыл елу бес жыл толыпты. Ұзақ жыл өмірдің ыстық-суығын бірге көрген екеуі де бірдей сексенге толады екен. Сексенге шығар екі бірдей Еңбекшіқазақ ауданының құрметті азаматтарына, жолығып өмір жолымен таныстық. Екеуі де аттан түспей, әлі де қоғамдық жұмыстарға белсене атсалысып келеді. Сексенге желтоқсан айында толатын Ильян Жаңабайұлы қазірде Еңбекшіқазақ аудандық кәсіподақ ұйымының төрағасы.Ал Әде Тыналықызы болса, мамыр айында сексенге толыпты. Екеуіне де сексен жасты бермейсің, өйткені күнде ертеңмен тұрып, денелерін қыздырып, шақырымдап жүгіретіндерін айтады. Әде апай, қолы қалт ете қалғанда тігін машинасын алып, немерелеріне киім тігіп беретінін көзімізбен көрдік. Есік қаласының орталығындағы, екі қабатты үйдің бір бөлмесінде спорттық құралдардан басқа, жүзге жуық гүлдердің жайқалып өсіп тұрғанын да байқадық, бейне бір гүл базарына кіріп кеткендей әсерде қалдық. Бұл да Әде Тыналықызының еңбегі. Екеуінің де өмір бақи саламатты өмір салтын ұстап, шынығып, шымырланып жүргендерін көріп, таңғалмасқа амал қалмады. Ал Ильян Жаңабайұлы жайлы айтсақ, Шелек ауданының Киікбай ауылында туып, 1943 жылы Көктөбе ауылына отбасымен көшіп келеді.1963 жылы аудандық комсомол комитетінің инструкторы, кейіннен ұйымдастыру бөлімінің меңгерушісі.1967 жылы Еңбекшіқазақ ауданының мәдениет бөлімінің меңгерушісі, бұл жұмысты облыс бойынша алдыңғы қатарға көтергені үшін, ерен еңбегіне байланысты Кеңес одағының мәдениет Министрінің құрмет грамотасымен марапатталады.1970-1993 жылдары аудан кәсіподағында, аудан ауыл шаруашылығында, одан әрі аудан партия, Совет қызметінде жұмыс істеген.1993 – 2004 жылдар аралығында Көктөбе ауылдық округінің әкімі. Одақ ыдырап ауыл қиын жағдайға түскенде бұл ауылдан да жоқтан, бар жасап, мектеп, балабақша, жылу жүйелерімен, тұрғындарға жарық беру мәселесін түбегейлі шешіп, ел тұрмысының жақсаруына үлкен үлесін қосады. 2004 жылдан бастап, зейнеткерлік жасқа шықса да, Еңбекшіқазақ ауданының кәсіподақ ұйымының төрағасы болып қызмет істеп келеді. Осындай халқына қалаулы, еліне елеулі жандар жайлы тоқтала кетсек, елге жасаған жақсылықтарын сөзбен айтып жеткізе алмайсың! Ел сыйлаған екеуінің де кеуделерінде жарқыраған медальдар. Медаль алудан бір – бірінен қалыспапты. Алған құрмет грамоталары мен алғыс хаттары бір сандық десе де артық айтқандық емес. Әде Тыналықызы мен Ильян Жаңабайұлы сияқты халқының қадірменді ұл – қызына, ұзақ ғұмыр, мәңгілік махаббат тілейміз!
ІЗГІ ТІЛЕК
(Әде мен Ильянға арнау)
Көктөбедей, туғаныңмен жайлауда,
Өмір сүрдің тау бөктері орманда!
«Есік қала» болды сенің мекенің,
Бірге жеттің Ильянмен арманға!
Атты шапақ арайланып таңдар да,
Болдың тағы отаныңа қорған да.
Байланыстың мамандығы болған соң,
Сол тарапта өтіп жатты жолдар да!
Осы жылда, Ермек ұлың жетілді,
Сыйлы болдың елге сөзің өтімді.
Ильяның гүлдер талай ұсынды,
Қосағыңмен түзеп алдың көшіңді!
Редакция жолыңды алғаш ашыпты,
Көктем сайын мерейің үстем тасыпты.
Қосағыңмен қол ұстасып еңбекте,
Алшысынан түсірдің көп асықты!
Ильян Жаңабайұлы жүрсе шаршамай,
Еңбек сүйгіш жасынан –ақ ол солай!
Жолын күттің іс сапарға кеткенде,
Жақсылыққа жорып күнде нақтылай!
Болып өстің жастайыңнан белсенді,
Әде апа, тік көтердің еңсеңді.
Ана менен әкеңе ұқсап кетесің,
Деп айтумен ел – жұртыңда көп сенді.
Әке-шешеңнің аруағы да қолдады,
Содан өзің нұрландырдың бар маңды!
Келін болып барған жерге тұрақты,
Бола білдің саналы да, қорғанды!
Ильян, Әде зейнеткер де атанды,
Тәрбиелеп қоғамдағы асауды.
Екі азамат сексен жасқа толыпсың,
Сол бақытпен өмір сүр ел қатарлы!
Немере қызық, жемісінде әкелсін,
Ермегіңмен бақытты күн кешерсің!
Алла Тағала қолдап, қорғап, жебеумен,
Қадамдарыңа ақ жол кілем төселсін!!!
Шаяхмет Құсайынұлы,
Халықаралық Жазушылар, Қазақстан Жазушылар, Қазақстан Журналистер одақтарының мүшесі.
Қазақстанның құрметті Журналисі, Еңбекшіқазақ ауданының құрметті азаматы.
Мясо едят едоки
Реклама и объявления часть нашей многогранной жизни, и если хотите одна из граней культурной жизни. Неграмотная, корявая, некрасивая, обшарпанная реклама вызывает не только смех, но и возмущение. С недавних пор на улицах нашего Есика появились рекламные щиты или просто вывески над торговыми точками, на которых аршинными буквами красуется набор букв МЯСОЕТ. Если это сложное слово, состоящее из «мясо» и «ед» то оно пишется «мясоед», то есть любитель мяса. В конце слово буква «д» (проверочное слово «едок».) А если это слово составлено из русского «мясо» и казахского «ет» то уж будьте добры, напишите раздельно и переставьте «ет» вперед как того требует закон о языках.
Приятного аппетита любители ет-мяса и владельцы вывесок магазинов, торгующих этим очень важным продуктом.
К слову, мясоед или точнее Рождественский мясоед имеет отношение и к православной вере – это между великим постом и праздником Рождества Христова. Поэтому, господа торговцы, не задевайте религиозных чувств верующих, искажая слово ради броской рекламы.
Х.АХМЕТЖАНОВ
Етті кім жемейді, бірақ сөзді бүлдірмейік
Есіктің Алматы көшесі мен Фрунзе көшесінің қиылысында тұр осы жарнама. Үлкен жолдың үстінде. «Мясоет» сөзін орысша дейін десең, ол сөздің соңғы әрпі «д» болу керек те мағынасы орысшадан «ет жегіш» деп аударылады. Діни мағынасы да бар. Ал қазақша деп түсінгің келсе, «мясо» сөзінен кейінгі «ет» сөзін бөліп алып ұғын. Сонда ғана «ет» санаңа да кіреді ұғым болып, аузыңа да тиеді осы жарнаманың астындағы сауда орнына кіріп сатып алсаң сол мясо-етті.
Осындай жарнама Есік қаламыздың бірнеше жерінде ілулі тұр сауатсыздықтың белгісіндей болып, екі тілді де қорлаудың айғағындай болып.
Х. АХМЕТЖАНОВ
Речевое развитие ребенка
Развивать ребенка и готовить к школе лучше всего с самого раннего возраста. Особое внимание обратите на развитие речи ребенка. Ведь учителя в школе при оценке знаний по «устным» ориентируются прежде всего на то, как ребенок пересказывает материал, полно и без стеснения отвечает на уроке.
В норме словарный запас ребенка 6-7 лет насчитывает от 3500 слов (в 7 лет словарный запас может достигать до 7 000 слов).
Как развивать речь ребенка в 6-7 лет?
Основным источником развития речи ребенка 6 лет, как и в более младшие периоды, остается общение со взрослыми.
Разговаривайте с дошкольником как можно чаще, спрашивайте, как он провел свой день, обсуждайте прочитанные вместе книги, просмотренные мультфильмы. Темой для разговоров могут быть совместные посещения театра, цирка, выставок. Такие мероприятия не только разовьют речь, но и расширят кругозор ребенка.
Рекомендуем пересмотреть домашнюю библиотеку и дополнить книгами, соответствующими возрасту. Посетите детскую библиотеку. Конечно, они сейчас не так популярны, как во времена нашего детства, но именно атмосфера библиотеки может заинтересовать ребенка в самостоятельном чтении. К тому же сейчас во многих детских библиотеках созданы все условия, чтобы увлечь детей книгами (удобные читальные залы, новые красочные книги и даже игрушки).
Разнообразьте совместное времяпрепровождение играми на развитие речи. Особенно полезными будут упражнения на увеличение словарного запаса.
Научите ребенка пересказывать и без стеснения говорить на публике. Ораторское искусство – навык, который пригодится и сослужит верную службу на протяжении всей жизни.Освоить выступление на публике вам поможет игра «в школу».
Попросите ребенка выучить стихотворение или подготовить небольшой пересказ. И предложите поиграть: «Давай мы потренируемся. Представь, что я учительница, а папа – ученик, ты вышел рассказывать к доске стихотворение». Папа для пущей убедительности может вести себя как типичный ученик, а вы сделать голос, как у учительницы и вызвать ребенка к доске.
Р. УМАРОВА,
педагог-логопед кабинета психолого-педагогической коррекции.
Соңғы жаңалықтар
ПАРИЖСКОЕ СОГЛАШЕНИЕ И ПАРНИКОВЫЕ…
️ЭТНОМӘДЕНИ БІРЛЕСТІК ӨКІЛДЕРІМЕН…
Бүгін Халықтық штаб өкілдері…
Энергетиканы дамытудың бір жолы- АЭС…
Жас ақындар мен жазушылар арасында…
АЭС салудың халықаралық тәжірибесі
Безопасность АЭС для Балхаша: мнение…
Хайрушев: Если мы откажемся от АЭС,…
Мнение эксперта: потенциал развития…
