Технологияларды ойлап табу арқылы адамзат өз тіршілігін жеңілдетіп жатыр. Есесіне, уақыт үнемделіп, сана-сезімнің өсуіне мүмкіндік жасалады. Бірақ, қазіргі технологиялық трендтер үдерісін қуып жетудің өзі қиын. Шетелдің дамып кеткен өнімдеріне тамсанып, «бізге өсу керек» деп отыра беретін болсақ, бүгінгі күйімізден де жаман құлдырап кетуіміз ғажап емес. Сондықтан да болар, биыл еліміз негізгі басымдықты цифрландыруға қарай бұрды. Барлық мемлекеттік мекемелер мен ұйымдарға нақты тапсырмалар беріліп, жаңа жобалар енгізілуде...

       Жаңашылдықтан мектепке дейінгі мекемелер де құр-алақан қалған жоқ. Елбасы Н.Назарбаевтың «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасына сай мемлекеттік қызмет көрсе-туді автоматтандыру мақсатында жақында Талдықорған қаласын-да бір күндік семинар өтті. Білім басқармасының ақпараттық технологиялар орталығында «Мектепке дейінгі балалар ұйымдарына кезектілікті қалыптастыру мен оның қызметін және жолдамалар беру үдерісін автоматтандыру жүйесін оқыту» тақырыбында өткен семинарға ауданымыз-дан да барып қатысып қайтты электрондық-сандық қолтаң-баға (ЭСҚ-ЭЦП) жауапты мамандар. Ашықтық,  уақытты үнемдеу, қағазбастылықтан құтылу – міне, нағыз қазіргі уақытқа қажет басымдықтарды жүзеге асырудың қыр-сырына қанық болды семинарға қатысушылар. Аталған жүйе арқылы біз балабақшаға келген балалардың жолдамасын өзіміз шығарып отыруға мүмкіндік аламыз және балабақшадағы бос орынды да көрсетіп отырамыз. Яғни, ата-аналар ЭСҚ кілттерін алу арқылы сайтқа тіркеліп,  өз кезектерін бақылап отырады. Барлығымызға бұл жүйенің тиімді болатынына зор сеніммен оралдық облыс орталығынан.

С.Майлықұтова,

«Нұршуақ» бөбекжай балабақшасының әдіскері,

Бәйдібек би ауылы.

        Более 63 миллионов тенге привлекла туристическая сфера Енбекшиказахского района

        В сфере туризма Енбекшиказахского района функционирует 18 объектов. Более 75 тысяч посетителей встретили туристические операторы за 9 месяцев 2018 года, и объем платных услуг составил 63,2 млн.тенге. Со своеобразными  объектами региона, ознакомились представители СМИ в ходе пресс-тура в данном районе, Жетысуского края.

      Великолепие местных гор дает духовную гармонию, воды славятся лечебными свойствами и неординарной красотой, а историко- культурные объекты позволяют погрузиться в загадочный мир древних племен и народов, населявших территорию района на протяжении нескольких тысячелетий. Туристы без доли сомнений выбирают Енбекшиказахский район, потому что такое обилие впечатляющих сакральных мест и живописность природы, пожалуй, не встретишь в других местах.

       Енбекшиказахский район обладает значительными природно-рекреационными ресурсами. Разнообразие гор на юге, востоке и юго-востоке, равнин на севере и скал на юго-западе, покрыты снегами и ледниками круглый год. А также многочисленное количество рек, озер, садов, ущелий, курганов и наличие заповедников, таких как: Иле-Алатауский государственный национальный парк и Алматинский заповедник привлекают внимание не только казахстанских, но и иностранных туристов.

      Напомним, что в рамках реализации программной статьи Президента «Рухани Жаңғыру» отдел внутренней политики Енбекшиказахского района совместно с Общественным объединением «Елім Ай» реализовывает множество мероприятий по развитию туризма в регионе.  А пресс и агро- туры являются неотъемлемой частью продвижения Енбекшиказхского района как туристически- развитого региона.

       Общественное объединение «Елім Ай» уже на протяжении 9 лет организовываетт собрания, направленные на пропаганду правильной религии,  проводит антитеррористические беседы с имамами мечетей. Организует  благотворительные акции, слеты, поддерживает бизнес проекты. С прошлого года в рамках программы Лидера нации «Рухани Жаңғыру» объединение уделяет большое внимание развитию туризма в районе.

       Как рассказал руководитель отдела внутренней политика Енбекшиказахского района Момунжан Исламов, с начала нынешнего года поток туристов составил 75 407 человек, что по сравнению с предыдущими годами в разы больше.

        «Совместно с местным Общественным объединением «Елім Ай» мы разрабатываем различного рода мероприятия для развития нашего района, в том числе и для развития перспективной отрасли - туризма. Цель данного тура- освещение сакральных мест нашего края. Как известно, наш район, является землей многих исторических находок и священных мест», - отметил он.

        До исчезновения в 1963 году, в результате катастрофического селя, озеро Иссык по праву считалось главной достопримечательностью Заилийского Алатау. Находится оно в Иссыкском ущелье на высоте 1700 м. над уровнем моря. В настоящее время озеро частично восстановлено и заметно растет количество посетителей загадочного водоема. Неподалеку от него расположены красивейшие скалы, носящие название «Кремлевская стена». С начала нынешнего года озеро Иссык посетило 13500 туристов. С левой стороны озера имеется множество полян, на которых можно удобно расположиться и отдохнуть от городской суеты, подышать чистым горным воздухом. По словам писателя, Почетного гражданина Енбекшиказахского района Шаяхмет Кусайынулы, озеро Иссык ничем не уступает Швейцарии.

      «Программа «Рухани жангыру» помогает возобновить такие туристические объекты, как Иссыкское озеро. Ведь это озеро- духовное наследие нашей страны. Говорят, у него есть характер. Вода его меняет цвет в зависимости от погоды. Когда небо хмурится, то и озеро как будто сереет, а под ярким солнечным светом вода становится бирюзового или зеленого оттенка. Туристы, приезжавшие с России, отмечают красоту данной местности и утверждают, что красота местности сравнима с невероятными пейзажами Швейцарии», - сказал он.

      Далее журналисты посетили Тургенское ущелье. К нему прилегают множество других ущелий меньших по площади, альпийские луга, смешанные леса, урочища, озёра и реки которые находятся на землях Иле - Алатауского государственного заповедника. Данные места славятся своими субальпийскими пастбищами, реликтовыми моховыми ельниками, водопадами, а также родниковыми источниками, не только в Казахстане, но и далеко за его пределами. Одним из самых посещаемых родников является «Священный родник». С начала года  здесь побывало более 31000 туристов.

      По словам организатора тура, председателя общественного объединения «Елім Ай», Жанабергена Мухаммедова, сюда заезжают  попутчики чтобы выпить родниковой воды. Интересным оказался тот факат, что ни одно создание семьи в районе, не обходится без посещения священного родника. Ведь согласно легенде, это место символ чистой, умевшей противостоять трудностям любви.

     « Особенность родника в том, что вода наичистейшая, вкусная, полезная и считается священной. В народе называют ключом здоровья, либо «родником влюбленных». Связано это с народной легендой, в которой говорится о воссоединении двух влюбленных на данном месте, но, к сожалению, парень погибает, а слезы девушки превратились в этот священный родник. И наше общественное объединение делает все возможное для сохранения истории нашего народа. А также желает, чтобы о сакральных местах нашего района знали во всем Казахстане.

       Помимо развития туризма и реализации программы «Рухани жаңғыру», мы проводим собрания направленные на пропаганду правильной религии,  антитеррористические акции с имамами мечетей и  благотварительные акции. К примеру, помогли семьям, которые оказались в трудной жизненной ситауции. Обеспечили одеждой, продуктами, углем и дровами на зиму. Всего за этот год провели около 60 важных для населения мероприятий»,- рассказал он.

      Необходимо отметить, мировую известность городу Иссык, Енбекшиказахского района, принесла уникальная находка. Чуть севернее от него в 1970 году, археологами был раскопан древний курган, где обнаружили останки сакского воина в парадной одежде из чистого золота. Там же найдены предметы домашнего обихода саков: украшения, узорчатые ковшы, серебрянные и бронзовые чаши, а также золотые украшения в виде перстней, статуэток, бронзовые и золотые оруджия. В связи с этим продолжаются поиски захоронений и городищ наших предков.

    Журналистам представилась возможность побывадь в местности,  где когда-то располагался город предков. Городище Рахат, расположено у подножия гор, в 5 км южнее города Есик, непосредственно примыкает к селу Рахат, находящемуся на трассе Есик-Талгар. Существует гипотеза, что эта местность является Ханской ставкой.

      В 2004 году сотрудниками Института археологии им. А.Х. Маргулана, проводились предварительные раскопки городища Рахат, которые выявили культурный слой, соответствующий по времени курганам Иссыкского могильника. В мае 2017 г. комплексная археологическая экспедиция заповедника-музея «Иссык» приступила к разведывательным археологическим исследованиям на городище. Эти работы должны определить ход будущих широкомасштабных раскопок на объекте. За период раскопок были обнаружены останки 4 людей и 2 лошадей, соруженные водоканалы и цитадель.

      «Территоия городища Рахат составляет 17 га. Работа по раскопкам еще не завершена. Мы исследовали только малую часть, на полное изучение местности необходимо более 20 лет. А пока в результате предварительной работы  мы обнаружили 4 человеческих останков и их могилы, которые присуще кок-тюркскому периоду.  Как известно, племена этого периода хоронили умерших головой к Северо-востоку, а лошадей к востоку»,- рассказал научный секретарь Досым Зикирия Куатулы.

     Территория завершающих пресс-тур объектов, городищ Рахат и соседнего Орикти, взяты под контроль государственного историко- культурного заповедника- музея «Иссык». Он создан по инициативе Президента страны Н.Назарбаева, в рамках Стратегического национального проекта «Мәдени мұра». Именно здесь на территории Иссыкского некрополя была найдена самая «громкая» археологическая находка Казахстана - усыпальница «Золотого человека». Обнаруженное погребение сакского царевича, поражающее своим богатством и содержательностью, замечательно тем, что это единственное не разграбленное захоронение в Центральной Азии, дошедшее до нас в нетронутом виде. Артефакты памятника и сюжеты, украшавшие парадную одежду «Золотого человека», передающие сакральный смысл мифологии древних племен, вошли в государственную атрибутику Республики Казахстан.

       Как отметил Глава государства, в своем последнем Послании, «Рост благосостояния казахстанцев: повышение доходов и качества жизни»,  особое внимание следует уделить развитию въездного и внутреннего туризма для использования нашего богатого природного и культурного потенциала.

       К слову, пресс- туры вызывают неподдельный интерес к посещению туристических мест. Дают хорошие предпосылки к совершенствованию туризма в стране.

     Енбекшиказахский район по праву считается перспективным туристическим регионом. Помимо посещения сакральных мест, тут активное развитие получила новое направление в туризме как агротуризм.

                                                                                              Асель Досанова

      Еңбекшіқазақ аудандық ішкі саясат бөлімі баспасөз өкілдеріне арнап өлкетану саяхатын ұйымдастырды. Оған журналистермен бірге жергілікті тарихшылар да шақырылды. Жиналған қауымды аудандық ішкі саясат бөлімінің басшысы Момынжан Исламов бастаған қызметкерлер қарсы алды. Ең алдымен ол қонақтарды аталған шараның мазмұнымен қысқаша таныстырып өтті.

– Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың "Рухани жаңғыру" бағдарламасын ұсынғаны бәрімізге үлкен міндеттер жүктеп отыр. Осыған орай елге, жерге деген жаңа көзқарастар қалыптаса бастады. Туған өлкенің қыры мен сырына қанығу – ұлттық тарихқа ден қою деген сөз. Сондықтан, өлкетану саяхатына сіздердің де араласып, куә болғандарыңызды қаладық. Ендеше, туған жер табиғатын бірге тамашалайық, – деді М. Исламов.

     Ары қарай өзімізге бөлінген көліктерге отырып жолға шықтық. Алғашқы бағытымыз – атақты Есік көлі. Ол теңіз деңгейінен 1714,5 метр биіктікте жатыр. Тау бөктерімен қиялап өрлеп келеміз. Күз мезгіліне қарамастан табиғаттың бояуы қанық. Өзіндік өрнектермен ерекшеленеді. Мәңгілік жасыл түстен ажырамайтын қарағайлар мен шыршалар көз жауын алады. Оған қайыңдардың алтын жапырақтарын қосыңыз. Ғажап әлемге тап болғандай әсерге бөленесіз.

     Көлікте отырған сапарластардың бірі – аудандағы «Елім-ай» қоғамдық бірлестігінің жетекшісі Жаңаберген Мұхамедов. Үкіметтік емес бұл ұйым кезінде оралмандарға қол ұшын беру мақсатында құрылыпты. Қазір аудандағы мәдени және әлеуметтік шараларға белсене қатысатын ұжым. Бірталай жасты еңсергеніне қарамастан Жаңаберген ағамыздың қимылы ширақ. «Джиптің» рөлін тізгіндеп келеді. Екінші адам – аудандық «Еңбекшіқазақ» газетінің бас редакторы Хайролла Ахметжанов. Жергілікті баспасөзді басқарғанына ширек ғасырдан асқан. Жасы жетпістің ортасында. Үшінші серіктесіміз – жергілікті қаламгер Шаяхмет Құсайынұлы. Көпті көрген қариялар әдемі әңгімелерімен жолды қысқартып, өлке тарихымен таныстырып отырды.

– Ғалымдар Есік көлін 8-10 мың жылдар шамасы бұрын тау жыныстарының тектоникалық ығысуынан пайда болған деп болжайды. Еріген тау мұздықтары бөгеттерге құйылып, оған қардың, жауынның суы қосылып айдынды көлге айналған. Кезінде Есік көлінің даңқы әлемді шарлады. Бүкілодақ басшылары тұрмақ, шетел Президенттері де талай рет қонақ болыпты. Қазір де сол мәртебесіне қайта оралатын мүмкіндігі бар, – деді олар өз пікірлерін жарыса білдіріп.

    Өкініштісі сол, 1963 жылы 7 шілдеде болған алапат тасқын сұлулықты ойрандап кеткен. Сол кездегі сәні мен салтанаты жарасқан демалыс үйлерінің үңірейген орындары көп жайдан хабар беріп тұр. Бүгінгі таңда Есік көлінің көлемі кішірейгенімен, оған келушілердің легі ешқашан толастаған емес.

     Әйгілі саяхатшы П. Семенов-Тяньшанский бұл көлді Іле Алатауының інжу-маржанына теңеген екен. Оның растығына тағы бір көз жеткіздік. Егер көрсетілетін қызметтерді заманауи талаптарға сай ретке келтірсе, мұнда туристер санының молая түсуіне мүмкіндіктер көп.

     Келесі кезекте саяхатшылар керуені Түрген шатқалына атбасын бұрды. Үлкен сайдың екі жағы жасыл желекпен көмкерілген. Оның арасында не жоқ дейсіз?! Қылқан жапырақты ағаштарымен бірге, жабайы өскен жемістердің түр-түрі кездеседі. Табиғаттың өзі жомарт қолымен қыруар байлықты осы араға төгіп тастаған сияқты.

     Біз мұнда киелі бұлақты кездестірдік. Қайнардың түбі тұп-тұнық, айнадай жарқырайды.

– Қанеки, бері келіңдер. Ыдыспен іліп ал да сіміріп жібер. Денеңді сергітіп, бойыңа қуат береді, – дейді осы өңірдің тумасы, зейнеткер ұстаз Нұр Малбеков ағамыз.

    Бұлақ басындағы ақ шүберектер байланған ағашқа көзіміз түсті. Жергілікті халық бұл орынды кие тұтқан. Тіпті, ел ішінде жүрген мынандай бір аңыздарға да құлақ түрдік. «Ертеде ауруына ем іздеген шал мен кемпір осы бұлақтың басына келіп түнейді. Суына шомылған кейуана таңертең оянып таңғалыпты. Науқасынан жазылмақ тұрмақ, мүлдем жасарып кеткен. Шалы да ауруынан құлан таза айығыпты». Бүгінгі таңда да киелі бұлақтың қасиетіне сенетіндер аз емес.

    Бұдан кейінгі сапар бағыты сақ қорғандарына қарай бұрылды. «Алтын адам» табылған аймақтың әр қыртысы тарих. Көне жәдігерлерге бай. Сондықтан археологиялық қазба жұмыстары ешқашан тоқтап көрген жоқ. Бұл аумақ Есіктен Талғарға шығатын тас жолдың бойында. Аудан орталығынан 5 шақырым қашықтықта. Ол жерден қарасаңыз шығыстан батысқа қарай созылған ежелгі үш қамалдың орны байқалады. Жәдігерлердің көлемі әртүрлі болғанымен құрылысы мен құрылымдары бірдей.

    Археологтар қазба жұмыстарының қолда бар деректеріне сүйене отырып, бұл маңда сақ дәуірінің үлкен орталығы болғанын болжайды. Сонымен қатар, Есік қорғандарының жасалу уақытымен сәйкес келетін мәдени қабатты да тапқан. Осының бәрі келушілерді, көрушілерді өзіне тартып қызықтыра түседі.

    Өлкетану саяхатын қорытындылайтын нүкте «Есік» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық-музейі болды. Аталған музей 2011 жылы пайдалануға берілді. Мұндағы жәдігерлердің саны 3000-нан асады. Өзіндік мүмкіндіктері бар ғылыми орталыққа айналды. Алыс-жақын шетелдермен әріптестік байланыстар орнады.

    Ұлы Жібек жолының бойындағы қорық-музей мәдени туризмді дамытуға ықпал ететін маңызды нысандардың қатарында. 80-нен астам қорғандар, «Рахат», «Өрікті» және «Талғар» сынды ежелгі қалашықтар орны қазір музейдің қарауында.

- Бүгінгі таңда біз шетелдік әріптестермен бірігіп жұмыс істеудеміз. Олар беймәлім болып келген жұмбақтардың жауабын іздеуде. Мәселен, «Алтын адамның» әшекейлеріндегі жазуды дүниежүзі ғалымдарының ішінде әлі ешкім оқи алмайды. Осы құпияларды ашатын жәдігерлер табылса деп үміттенеміз. Жоғарыда аталған қорымдарды көздің қарашығындай сақтау керек дейтініміз сондықтан. «Алтын адамды» өз қолымен табыттан шығарған атақты археолог Бекен Нұрмұханбетов атамыз өмірінің соңына дейін осы музейде, бізбен бірге қызмет істеді. Тәлімін көрдік. Тәрбиесін алдық. Өз ұлтын жанындай сүйген ондай адам өте сирек. Сондықтан атамыздың жұмыс бөлмесін мәңгілік өзіне қалдырдық. Ол да музейге қосылып, құнды жәдігерге айналды. Мінеки, бір күннің өзінде-ақ сіздер талай нәрсеге қанықтыңыздар. Өлкетану саяхаты мұнымен шектелмейді. Оның жалғасы әлі алда. Өйткені, бай өлкенің қыры мен сыры бәрібір келушілерді қызықтырмай қоймайды, – деді музей қызметкері Досым Зікірия.

    Естіген-білгенімізді көзбен көріп, көңілге түйдік. Әлемді кезіп, дүниенің төрт бұрышын түгендеген дұрыс. Алайда өз өлкеңді іздеп, атамекеніңді таныған одан да жақсы. Алыс-жақын ағайынға шежіреңді шертіп, тарихыңды айтып отырсаң қандай ғанибет! Ол – бабалар рухы алдындағы бір парызың. Өлкетану саяхатынан біз осындай оймен оралдық.

Болат МӘЖИТ,

"Жетісу"

        Несмотря на ярко выраженную промышленную направленность в экономической специализации, в районе развивается туристская отрасль.        

        Благодаря своему расположению Енбекшиказахский район имеет все шансы стать одним из центров по развитию туризма в Алматинской области. Район расположен в юго-восточной части Заилийского Алатау. На территории района находится часть Иле-Алатауского государственного национального природного парка площадью 63,5 тыс.га. В границы района входят ущелья Заилийского Алатау: Тургенское ущелье со знаменитым Асы жайлау и форелевым хозяйством, Есикское ущелье с одноименным высокогорным озером. На территории района был найден Золотой человек, ставший олицетворением мужества защитников земли, на которых жили предки сегодняшних казахов.          

       Объекты туризма – городище Лавар, Сакские курганы, петроглифы (святилище) плато Асы, Тургенсое ущелье, Есикское озеро, музей «ЖетиКазына» в селе Нура, РГКП «Государственный историко-культурный заповедник-Музей «Есик», Центр детско-юношеского туризма и экскурсий Енбекшиказахского района, ремесленный музей Уста Даркембая.   

       Благоприятные географические и климатические факторы в Енбекшиказахском районе позволяют создать горнолыжный комплекс, который может составить всесезонную туристско-спортивную курортную зону. В перспективе планируется строительство многопрофильного спортивно-туристского комплекса по горнолыжному туризму. Место реализации проекта – плато Ойкарагай в Тургенском ущелье.          

       В сфере туризма функционируют 18 объектов. За 9 месяцев 2018 года объем платных туристических услуг составил 63,2 млн.тенге и было обслужено 75 407 посетителей.           

       Главной перспективной деятельностью в сфере туризма является строительство горнолыжного курорта ТОО «Экстремал Спорт Туризм» с общей стоимостью проекта 732,7 млн.тенге. Строительство данного курорта осуществляется в городе Есик, Енбекшиказахского района с 30 рабочими местами в период строительства и 50 рабочими местами в период эксплуатации. Ожидаемая пропускная способность горнолыжного курорта составляет 10 000 человек в день.        

      Также, перспективной деятельностью в сфере туризма является кемпинговый лагерь ТОО «Рафт Сервис». Лагерь находится на реке Шелек, Малыбаевского сельского округа. Общая стоимость проекта составила 20,0 млн.тенге, создано 15 новых рабочих мест. Отличительной чертой ТОО «Рафт Сервис» является то, что река Тургень довольно широка и живописна. Она не сложна для сплава даже для людей, не имеющих специальной, спортивной подготовки. Сплав по реке Тургень интересен как для опытного спортсмена, так и для новичка и вызовет небывалый выброс адреналина.

Динара Тюлемисова