Сейсенбі, 06 Мамыр 2025 17:00

Бруцеллездің алдын алу бойынша халыққа ұсынымдар

Бруцеллез адам мен ауылшаруашылық жануарларға ортақ, аса қауіпті жұқпалы ауру.

Бруцеллез тудырушы микробтар тобын «бруцелла» деп аталады. Бруцеллезге барлық ауылшаруашылық малдар, оның ішінде қой, ешкі, ірі қара және шошқа жиі шалдығады.

        Бруцелла бактериясы қоршаған ортада ұзақ мерзімге дейін тіршілік қабылетін сақтай алады, атап айтсақ суда 3 айға дейін, мұз болып қатқан етте 10 айдан көп, сүтте 10-30 күн, топырақта 1,5 нан 6 айға дейін, сүт өнімдерінде (брынза, май, сыр, айран өнімдерінде) 2 айға дейін, тұздалған теріде 2 ай, жүнде 2-3 айға дейін.

       Бруцеллез қоздырғышының адамға берілуінің бірнеше жолы белгілі:

  • Тағам арқылы - ауру малдан алынған өнімді (ет, сүт) тағам ретінде пайдалағанда (ауыз қуысы мен асқазан ішек жолдарындағы жарқаттар арқылы).
  • Тұрмыстық қарым-қатынас арқылы – ауру малдың сүтін сауғанда, оны сойып терісін сыпырып-етін бөлшектеу кезінде, малды төлдету кезінде төлді ұстау кезінде адамның қолындағы ұсақ жарақаттар мен сызаттар арқылы.
  • Сол сияқты, сирек болса да тағы бір жұғу жолы болып ауа-тамшылы жол- ол ауру малдың жүнін қырқу мен терісін өңдеу, ауру мал тұрған қораны механикалық тазалау кезінде ұсақ шаң тозаң арқылы адамның жоғары тыныс жолдарындағы шырышты қабаттағы жарақаттар мен сызаттар арқылы.

       Бруцелла адам ағзасына түскеннен кейін аурудың жасырын

(инкубациялық) кезеңі басталады, осы кезең адам ағзасының қорғаныш қасиетіне байланысты бірнеше аптадан, бірнеше айға дейін созылуы мүмкін.

 Аурудың көрінісі біртіндеп басталады: жалпы әлсіздік, түнгі ұйқының бұзылуы мен тершеңдік, тітіргенгіштік, бас ауруы, бұлшық ет пен ірі буындардың қақсап ауруы, тәбеттің болмауы мен дене қызуының +37С ге, кейде 39-40С қа дейін көтерілуі байқалады.

Ауру қоздырғышы адамның орталық жүйке жүйесі, жыныстық – зәр шығару мүшелері, тірек қыймыл аппараты, сүйек, бұлшық ет пен ірі буындарды, бауыр мен көк бауырды зақымдайды. Кейбір жағдайда жүкті әйелдерде іш тастауға себепші болуы мүмкін. Ауру орташа есеппен 2-3 айдан 1-2 жылға дейін созылып, емді уақтылы және толыққанды алмау салдары мүгедектікке де әкелуі мүмкін.

       Өткен 2024 жылы ауданның 6 тұрғыны бруцеллез қоздырғышын жұқтырған, оның ішінде 1 науқас 14 жасқа дейінгі бала болса, 1 жағдайда науқас жасөспірім. Оның ішінде 3 жағдайда аурудың көзі болып ірі мүйізді мал, 3 жағдайда ұсақ мүйізді мал екені анықталды. Сырқаттанушылық ауданның Қазақстан, Рахат, Каипов, Аймен, Бәйдібек би, Қайназар ауылдарында тіркелген.

Ауруды жұқтырудың алдын алу мақсатында келесі  сақтық шараларын орындауды ұсынамыз:

    -Ауылшаруашылық малға күтім жасайтын жұмысшыларға арнайы киімдер (резеңке қолғап, алжапқыш, резеңке етік, бетперде) қолдануды, әсересе мал төлдету кезінде. Малға күтім жасаудан кейін міндетті түрде қолды жуғыш және дезинфекциялық құралдарды қолданумен жуып тазалауды. Малға күтім жасау кезінде қолданылған жұмыс киімдерін тұрғын үйге кіргізбеуді.

      - Кәмелеттік жасқа толмаған балаларды, жүкті әйелдер мен қолында жарақаты бар жұмысшыларды малға күтім жасау жұмыстарына қатыстырмауды.  

      -Мал төлдету науқанына қатысатын сақманшылар, шопанның көмекшілері мен отбасы мүшелерін төл науқаны алдында және осы науқаннан кейін бруцеллезге зертханалық тексеруден өтуді.

      -Мал төлдеген не болмаса түсік тастаған жерді дезинфекциялық құралдармен өңдеуді. Өлі туылған (іш тастаған) төлді арнайы шұңқырлырға тастауды.

      -Иелігіңіздегі ауылшаруашылық малдардан алған ет пен сүт өнімдерін тек мұқият термиялық өңдеуден кейін пайдалануды.

      -Ет, сүт өнімдерін  тек арнайы белгіленген, ветеринарлық тексеруден өткен, сауда орындарынан алуды.

  -Ауылшаруашылық малды сатып алған жағдайда міндетті ветеринарлық құжаттарын талап етуді. Отарға қоспас бұрын мал дәрігеріне көрсетуді.

      - Жыл сайын ауылшаруашылық малдарды бруцеллезге зертханалық тексеруден өткізу, мал ұстайтын қораларды тазалап, зарарсыздандыру жұмыстарын жүргізуді.

       Осы талаптарды орындай отырып, бруцеллезді жұқтырудан сақтануға болады.

 

Еңбекшіқазақ аудандық

СЭББ басшысының орынбасары

Д.Бақберген

 

              

Оқылды 297 рет

Соңғы жаңалықтар

Маус 30, 2025

Тазалық тәртіптен басталады

Табиғат – Жаратушының ең көркем жаратылыстарының бірі. Адам күнделікті күйбең тіршіліктен…
Маус 26, 2025

Начало было в 30-х продолжение в…

Если театр начинается с вешалки, завод с проходной, то газета – с людей и событий,…
Маус 26, 2025

Ақпарат айдынында

28 маусым күні елімізде бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлерінің күні аталып өтеді.…
Маус 26, 2025

Көз көрген

1992 жылы Тәуелсіздігімізге жыл толды. Өзіміздің Ата заңымыз, Ел басымыз, Мемлекеттік…
Маус 26, 2025

Мемлекеттік қызмет – мәртебелі…

Әрбір өркениеттің өріне қадам бастаған мемлекеттің ең басты тірегі, оның идеясы мен…
Маус 26, 2025

МВД: Пранки не повод нарушать закон

Министерство внутренних дел обратилось к "пранкерам", передает Polisia.kz. - Уважаемые…
Маус 26, 2025

ІІМ: Пранктар заң бұзуға себеп емес

Ішкі істер министрлігі пранк ұйымдастырып, контент жасайтын азаматтарға үндеу жасады, -…
Маус 25, 2025

Жазғы шомылу маусымы: жағажайлардың…

Алматы облысында жазғы шомылу маусымының басталуына байланысты су айдындарының…
Маус 24, 2025

Алматы облысы әкімінің өкімімен…

Бақытнұр Бақытұлы 1986 жылы туылған, білімі жоғары, 2008 жылы Нархоз университетін…

Күнтiзбе

« Шілде 2025 »
Дс Сс Ср Бс Жм Сб. Жк
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31      

Кез келген материалды
көшіріп басу үшін
mezet.kz - ке гиперсілтеме
қою керек 

Яндекс.Погода

 

https://kurs.kz/ - Курсы валют в обменных пунктах г. Алматы и других городах Казахстана

Жарнама

для детей, достигших 12 лет