«Туған жерге туыңды тік» деп бекер айтпаған.

Патриотизм кіндік қаның тамған жеріңе, өскен  ауылыңа, қалаң мен өңіріңе, яғни туған жерге деген          сүйіспеншіліктен басталады.                                                                                      

Н.НАЗАРБАЕВ.

15 қазан. Жексенбі күні күн шуағын молынан шашып, Нұра ауылы ерекше нұрға бөленіп тұрды. Ауылға кіре-беріс қақпасының бір жағына «Туыңды туған жерге тік», екінші жағына «Сағыныш Есбергенов алғаш қазығын қаққан ауыл» деген жазу ілініп, одан әрі  жол бойына түрлі-түсті жалаушалар  ілініп, ерекше безендіріліпті. Ауылдық әкімдік, зәулім мәдениет  үйі, мектеп, балабақша орналасқан орталық көшесіне қаз-қатар Шелек өңірінің округтерінен 11 ақшаңқан үйлер тігіліпті. Бұл – осы ауылдың алғаш қазығын қағып, Сөгеті кеңшарын құрып, 30 жыл өзі басқарып, жапан далада жаңа қонысты өркендеткен азамат, марқұм Сағыныш Есбергеновке  орнатылған ескерткішті ашу қуанышы еді.

Сағыныш аға өзі айтқандай: «Әр адамның, әр ауылдың өзінше тарихы бар. Сөгетімнің тарихын тартып айтар болсам, осыдан  1-2 ғасыр бұрын «Бақай Бұғыты, Қызыл Сөгеті» деген атпен ел бірігіп, үлкен болыстық құрған жерге» 1870 – 1882 жылдары осы Сөгеті болысында Сабаншы би болып, бабалардың табаны тиген құтты қонысты қайта өркендеткен ауылдағы қуанышты басқосуға берісі аудан, облыс, әрісі Елордамыз – Астанадан келген қонақтар, жұртшылық өте көп жиналды. Құлазыған қу далада әуелі киіз үй тігіп,  ел болуға бас болып,  бүгінгідей айтса адам сенгісіз ауылға айналдырған, іргелі кеңшар болып, аты Қазақстанға әйгіленген, 60 мың қойы маңыраған, 1500  жылқысы кісінеген  малды ауылда бүгін үлкен той. Бұл – осынау ерен еңбектің ұйытқысы болып, күш-жігерін жұмсап, білікті басшы бола білген Сағыныш ағаның құрметіне арналған қуаныш. Енді «С.Есбергенов кім?» деген сұраққа жауап.

Атақты қыстық Малай батырдың ұрпағы, республикаға еңбегі сіңген қайраткер, ел ағасы, ауданның және облыстың құрметті азаматы Сағыныш Есбергенұлы бұрынғы Шелек ауылындағы Сарытау елді мекенінде 1926 жылдың 14 сәуірінде дүниеге келді. Сұрапыл Отан қорғау соғысы басталғанға дейін Малыбай ауылындағы мектепте білім алды. 16 жасында «Дехан» колхозында еңбекке араласты. 18 жасынан Шелек ауданы шаруашылықтарында есепші, кейін бас бухгалтер қызметтерін атқарды. 33 жасынан бас-тап колхоздың партком хатшысы, аудандық ауыл шаруашылығы басқармасы басшысының орынбасары болып, соғыстан кейінгі ел еңсесін көтеруде ерен еңбек етті.

1963 жылы асыл тұқымды кеңшарын құру қолға алынып, бұл жауапты істі Сағыныш Есбергенұлына сенім артып, тапсырды. Жаңа құрылған сол шаруашылықтың алғашқы қазығын қағып, республикаға танылған «Сөгеті» кеңшарын 30 жыл өзі басқарып, іргелі мал шаруашылығына айналдырды. Елсіз жерге ел қоныстандырып, сәулетті де сәнді елді мекенге айналдыруға көп еңбек сіңірді. Халқы да іскер басшыны құрметтеп, 1973 жылы Қазақ  КСР-інің Жоғарғы Кеңесіне депутаттыққа сайлады. Бірнеше рет партияның съездеріне делегат болып, шебер ұйымдастырушы ретінде «Ленин», «Еңбек Қызыл ту», екі рет «Құрмет» ордендерімен, жеті медальмен және көптеген құрмет грамоталарымен марапатталды. 30 жыл бойы аудандық, ауылдық, 4 рет облыстық, бір рет Жоғарғы Кеңеске депутат болып сайлануының өзі іскер басшыға деген құрмет болса керек-ті. 1987 жылы Республика Жоғарғы Кеңесі президиумының жарлығы бойынша ауыл шаруашылығына еңбегі сіңген қайраткер атағы берілді.Бабасы Малай батыр Туған елін жаудан қорғап, ерлігі еліне мұра, ұрпаққа ұран болып қалса, марқұм Сәкең еңбегімен елін өркендетуде еленіп, есімі ұмытылмастай мәңгі сақталып қалды.

Бүгінгі өзі құрып, 30 жыл өзі басқарып, өркендеткен ауылына ескерткіші орнатылуы соның айғағы болса керек». Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді» демекші, артында өшпес ізі – еңбегі, өлмес мұрасы – «Жаңа қоныс», «Ата қоныс» атты және  Қыстық руының шежіресін жинастырып,  жарыққа шығарған  кітабы қалды. Ерен еңбегі, ұйымдастырушылық қабілетімен нұрландырған Нұра ауылы ел тәуелсіздік алғаннан кейін де көркейіп келеді.

Мәдениет үйінің алдында жиналған жұрт алдында аудан әкімі Бинәлі Ысқақ  ауылдың, оны құрып, ұзақ жыл басқарған Сағыныш Есбергеновтың ерен еңбегі жайлы толыққанды әңгімелеп берді. Елбасының рухани жаңғыруы өткен тарихымыздан бастау алып, оны одан әрі жаңғырту бүгінгі ел болудың басты міндеті екеніне тоқталды. Ал мемлекет, қоғам қайраткері Кеңес Аухадиев осындай туған жерге туын тігіп, қажырлы еңбек еткен азаматқа, өзі құрып, өзі 30 жыл басқарып, өркендеткен ауылға атын беру керектігін де атап айтты. Одан кейін сөз алған облыстық мәдениет мұрағаттар және құжаттама басқармасының басшысы Ақан Әбдуәлі,  ауданның ардақты азаматтары Өмірғали Кенжебек, Аянбек Дауытқұлов С.Есбергенов туралы естеліктерін, елге сіңірген еңбегі жайлы айтса, сөгетілік белгілі журналист Мәмет Сүлеймен ағасына арнау өлеңін оқыды. Сағыныш ағаның жары Айкен апа, ұлы Ұлан өздері ұйытқы болып осынау игі істің іске асуына үлкен күш салғаны жайлы атап өтілді. Ұлан Сағынышұлы көпшілікке алғысын айтып, әкесімен кезінде бірге еңбек еткен, ескерткіш орнату ісіне белсене атсалысқан азаматтарға шапан жауып, кәдесыйлар табыс етті.

Кезек ескерткішті ашуға келді. Мүсінші Шоқан Төлешовтың қолынан шыққан Сағыныш Есбергеновтың ескерткіш бейнесін қонақтар ашып, жұрт естелікке суретке түсіп, шашу шашылып, көптен күткен қуаныш, әуезді ән мен мың бұралған биге ұласты. Елімізге танымал жұлдыздар – композитор осы өңірдің тумасы Ермек Елгезеков «Сөгетім» деген арнайы әнін тарту етсе, әншілер Айбек Мұхаметжанов, Мұрат Тоқашбаев, Ермек Стамғазиев, Рустем Сулайманов ауыл аспанын асқақтаған әнге бөледі. Аудандық мәдениет үйінің, әр ауыл өнерпаздары да өз өнерлерімен елді тәнті етті. Күрестен жарыс ұйымдастырылып, жеңімпаздар мен жүлдегерлер арнайы кубоктар, қомақты бағалы сыйлықтармен марапатталды. Той тойға ұласып, Сағыныш ағаның музейін аралап көріп, соңынан дастархан басында Туған жерге туын тіккен азаматты еске алысып, тарасты.

Анарбек Бердібаев.

Сейсенбі, 19 Қыркүйек 2017 10:47

Тұрақтылық – табан тірер тұғырымыз

 

«Бірлік бар жерде тірлік бар». Иә, бабалар сөзінен асып айту әсте артық болар. Осы ойдың астарын саралау мақсатында Бәйтерек орта мектебінде «Толеранттылық пен татулық – қоғамдық келісімнің кепілі» тақырыбында форум өтті. Аудандық ішкі саясат бөлімінің қолдауымен, «Елім-ай» қоғамдық қорының ұйымдастыруымен жалауы желбіреген шараға қор төрағасы Ж.Мухамедов қатысып құттықтау сөз айтты.

Ауданымыздағы ұлтаралық татулықты нығайтудағы аталмыш қордың атқарып жатқан ауқымды ісіне ризашылығын білдірді мектеп директоры Шымберген Пірімбаев. Кейіннен Жаңаберген Мухамедов:

Мемлекет басшысы Астана қаласында Бейбітшілік және Келісім сарайында өткен Ассамблеяның 25-сессиясында осындай бас-ты байлығымызды сақтап қалу тұрғысында кеңінен ойын білдірді. Санамыздың ісімізден озық тұруын ашық айтты. Бұл дегеніміз, Жаңғырудың негізі – тұрақтылық пен келісімде екенінің айғағы. Бүгінгі іс-шарамыздың мән-маңызы да осында: ынтымақ – ырысымыз, тұрақтылық – табан тірер тұғырымыз екенін жас буынның санасына сіндіру, – деп шараның мақсатын айқындап берді.

Әрі татулық – тұғырымыз, бірлік – білегіміз деп түсініп, оны жас ұрпақтың бойына сіңірудегі қажырлы еңбегі үшін мектеп директоры Ш.Пірімбаевқа, директор орынбасары А.Далмурадоваға аудан әкімінің орынбасары атынан Алғыс хатты салтанатты табыс етті. Сонымен қатар, бірқатар ұлағат иелері де қоғамдық қордың алғысын арқалады.

Шара әуезді ән, әсерлі бимен жалғасын тапты.

Қ.ЖҰМАҒОЖА.

Сейсенбі, 12 Қыркүйек 2017 10:22

Патриоттық байқау басталды

 

«Нұр Отан» партиясы Еңбекшіқазақ аудандық филиалы-ның ұйымдастыруымен «Бақыт-ты отбасы – Бақытты балалық шақ» партиялық жобасы аясында мектеп оқушылары арасында «Туған жерім» атты шығармалар байқауы басталды.

Осы аптада аталған байқау жайында партия филиалының өкілдері мектептерде түсіндіру жұмыстарын жүргізді. Айтуларынша, үстіміздегі жылдың 5 қыркүйегінен 1 желтоқсан аралығында өтетін байқауға 5-11 сынып оқушылары қатыса алады. Аудан бойынша шығармаларды қабылдау қазан айының 25-не дейін жүргізілетін болады. Үздік шығармаларды қабылдап, іріктеу аудандық партия филиалы төрағасының бірінші орынбасары Қуат Байғоджаевтың бекіткен комиссия мүшелеріне тапсырылады.

Өз тілшіміз.

«Патриотизм кіндік қаның тамған жеріңе, өскен ауылыңа, қалаң мен өңіріңе, яғни туған жеріңе деген сүйіспеншіліктен басталады... Мәселен, «Ауылым – әнім» атты әнді айтқанда, «Туған жерін сүйе алмаған, сүйе алар ма туған елін» деп шырқайтын едік қой. Бажайлап қарасақ, бұл – мағынасы өте терең сөздер». Бұл Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» атты мақаласындағы «Туған жер» бағдарламасы турасында айтқан ойлары. «Ер – ел үшін туады» деген нақыл бекер айтылмаса керек. Облысымызда алғашқы болып Елбасының «Туған жер» бағдарламасын іске асырған Сабировтар отбасы Ащыбұлақ ауылындағы саябақтың құрылысын аяқтады. Игі шараға арнайы келген облыс әкімі Амандық Баталов Қазақстан ауылындағы әкімдік ғимаратының құрылысымен танысып, Есік қаласындағы 600 орындық жаңа мектептің ашылу салтанатына қатысты.

Өңір басшысы Амандық Баталов, орынбасары Жақсылық Омар, аудан әкімі Бинәлі Ысқақ, «Amal-Bio» компаниясының директоры Динара Рүстембаева бастаған құрметті қонақтар алдымен саябаққа ағаш көшетін отырғызып, ауыл балаларына сый-сияпаттарын үлестірді. Кейіннен, көпшілік алдында сөз сөйлеген Амандық Ғаббасұлы Ащыбұлақ ауылының тұрғындарын қуанышымен құттықтады:

– Елбасы бастамасының арқасында бүгінде елімізде қаншама жақсылықтар жүзеге асып жатыр. Соның бірі – өзіміз бас қосып отырған осы саябақ. Осы демалыс орны жаны жомарт азаматтарымыз Асқар Сабиров пен Динара Рүстембаеваның арқасында бой көтерді. Алғашында Асқар Сабиров маған ауылдың жолдарын жөндеп, электр желілерін жаңартуға үлесімді қоссам деген ұсынысымен келген болатын. Алайда, аталған жұмыстар бюджеттің есебінен іске асырылатындығын айтып, оның орнына ауылға жастар алаңын, саябақ салуды ұсындым. Аз ғана уақыттың ішінде, міне, нағыз патриоттың жасаған еңбегінің жемісін көріп отырмыз.

Сондай-ақ, Сабировтар отбасы кәсіпкерлік пен бау-бақшаның дамуына зор үлесін қосуда. Осыдан үш жыл бұрын мұнда 48 гектар жерде бақ болса, қазіргі таңда 150 гектардан асып-жығылады. Алдағы уақытта алманы өңдейтін зауыттарды іске қосуды жоспарлап отыр. Яғни, сіздер үшін жаңа жұмыс орындары ашылады. Облысымыздың экономикасы артады – деп, облыс халқының атынан Сабировтар отбасына алғысын жеткізіп, жұртшылықты қасиетті Құрбан айт мерекесімен құттықтады. Сонымен қатар, Елбасының «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» атты мақаласындағы мақсат-міндеттерді жүзеге асыру негізінде «Туған жер» бағдарламасы аясында Ащыбұлақ ауылындағы саябақты қалпына келтіргені үшін Сабировтар отбасына Алғыс хат табыстады.

– Естеріңізде болса, осыдан екі ай бұрын дәл осы жерде саябақты қалпына келтіру жұмыстарын бастаған болатынбыз. Енді, міне, демалыс орны баршаңызға есігін айқара ашты. Біз жастарға жағдай жасадық. Ендігі кезекте, осы жерде ойнап, спортпен шұғылданып, концерттік шараларды өткізу – сіздердің міндеттеріңіз. Алдағы уақытта Қазақстан, Ж.Қайыпов ауылдарында да осындай демалыс орындарын жасақтауды жоспарлап отырмыз – деп сүйінші хабарын жеткізген Динара Рүстембаева ауылдың спортшы жастарына арнайы сыйлықтарын тапсырды. Ауыл ақсақалы Едіге Сапаев ақ батасын беріп, ақ тілегін жеткізді. Шара соңында аудан өнерпаздары концерттік бағдарлама ұйымдастырды.

Айта кетейік, аумағы 1 гектар болатын саябақты қалпына келтіруге 30 млн теңге қаржы жұмсалған. Мұнда шағын футбол алаңы және дене шынықтыру алаңдары орналасқан. Оған қоса, ауыл бүлдіршіндеріне де жағдай жасалған. Балаларға арналған екі бірдей алаң бар. Сахна мен көрермендерге арналған орындар да назардан тыс қалмаған. Гүлзар мен сәнді ағаштар отырғызылған бақ ішінде 16 орындық қойылған. Осындай жақсылықты жүзеге асырған Сабировтарға ризашылығын білдірген облыс әкімі Қазақстан ауылында салынып жатқан әкімдік ғимаратына ат басын бұрды. Жалпы құны 88 млн 200 мың теңге болатын нысанның құрылысын «Аль-таир» ӨК жүргізуде. Аумағы 360 шаршы метрді құрайтын ғимараттың құрылысы 90 пайызға аяқталған. Енді тек, ақтап-сырлау жұмыстары ғана қалған. Құрылыс барысымен таныстырған өндірістік кооператив басшысы Сейітхан Қырқынбаевтың айтуынша, барлығы кесте бойынша жүзеге асырылуда. Нысан құрылысы  уақытында аяқталады.

Қазақстан ауылдық округіндегі жақсылықтарға куә болған Амандық Баталов аудан орталығының төменгі жағында орналасқан саяжай маңындағы мектептің ашылу салтанатына қатысты. Көптен күткен оқу ордасына қол жеткізген тұрғындарды, ұстаздар мен оқушыларды құттықтаған Амандық Ғаббасұлыі:

– Президентіміз Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол» бағдарламасы аясында бой көтеріп отырған мына мектеп – бүлдіршіндеріміз үшін. Солардың сапалы, заман талабына сай білім алып, еліміздің өркендеуі жолында тер төгуі үшін – деп облыстағы білім саласына тоқталып өтті:

– Бүгінде «Нұрлы жол» бағдарламасы аясында 82 жоба іске асырылып, оған 71 млрд теңгеден астам қаржы бөлінді. Мұндай қаржы республика бойынша Алматы облысына ғана бөлінген. Соның арқасында өңірімізде 45 мектеп салынып жатыр. Оның ішінде, бүгін 24 мектеп оқушыларға есігін айқара ашты. 12 нысан жыл соңына дейін іске қосылады. Облысымызда биыл 49 мың бүлдіршін алғаш мектеп табалдырығын аттайды. Бұл дегеніміз бір қаланың тұрғындары бірінші сыныпқа барады деген сөз. Ал осы балаларға жағдай жасау – біздің міндетіміз – деді. Сонымен қатар, еліміздің даму қарқынын шетелдермен салыстырған Амандық Ғаббасұлы Ресейдегі білім саласын сөз етті. Айтуынша, 1 жылда Ресей Федера-циясында 70-тен астам мектеп салынады. Ал тек Алматы облысының өзінде осы жылы 45 мектептің құрылысы басталды. Яғни, осы қарқынмен таяу арада апатты және үш ауысымды мектептердің мәселесін жоятын боламыз. Келесі болып сөз алған Ұлы Отан соғысының ардагері, ауданымыздың құрметті азаматы Солтанбай Жарықбасов ақ батасын берді. Ғимарат ішін аралаған құрметті қонақтар құрылыс сапасына оң бағасын берді. Құны 1,4 млрд теңге болатын мектепті «Жөндеу-Құрылыс» ЖШС салған. Екі қабатты ғимаратта мультимедиялық-лингафондық, биология, физика, химия, информатика кабинеттері заман талабына сай жасақталған. Мектеп директоры Бибігүл Букаеваның айтуынша, қазіргі уақытта 80-нен астам ұстаз өз жұмыстарын бастап та кеткен.

Жүздері бал-бұл жанған балалар өнерлерін көрсетіп, мектеп табалдырығын жаңа аттаған бүлдіршіндер өздерінің жаңа мектебінің алғашқы қоңырауын соқты. Аудан өнерпаздары концерттік бағдарлама ұйымдастырып, көпшілікке мерекелік көңіл-күй сыйлады.

Осыған дейін Есік қаласындағы және Бөлек ауылындағы мектептерге қатынап оқыған саяжайлық оқушылар мен олардың ата-аналарының қуанышында шек жоқ. Мемлекет бізге жағдай жасады, енді біз елімізді өркендету үшін сабағымызды жақсы оқып, білікті маман атанамыз дейді оқушылар.      

Сардарбек НҰРАДИН.

 

Сейсенбі, 15 Тамыз 2017 22:02

Незнание опасно!

Наше государство является светским, правовым и демократическим. Конституция Республики Казахстан провозглашает право каждого гражданина на свободу совести, без ограничения его общечеловеческих и гражданских прав. Никто из граждан РК не может быть подвергнут дискриминации по каким-либо мотивам, в том числе и религиозным. Эти конституционные положения лежат в основе Закона «О религиозной деятельности и религиозных объединениях в РК», принятом 11 октября 2011 года. Закон признает историческую роль ислама ханафитского направления и православного христианства в развитии культуры и духовной жизни страны, вместе с тем гарантируя право на религиозные убеждения, уважение к другим религиям, сочетающимся с духовным наследием народа Казахстана.

Однако религиозные убеждения не должны служить разжиганию социальной, межнациональной, межличностной розни, попыткам насильственного изменения конституционного строя, подрыву национальной безопасности. Под маской исламской и христианской конфессий в сферу казахстанской ментальности проникают объединения с деструктивной идеологией, направленной на раскол казахстанского общества по конфессиональным, а затем и этническим, социально-политическим признакам.

Незнание устоев традиционных для Казахстана конфессий может легко толкнуть доверчивых людей в руки аферистов, циничных дельцов и «пророков», заманивающих «паству» в целях наживы. Более худший вариант – попадание в экстремистские группировки, для которых характерно использование своих адептов для давления на власть, разрушения целостности государства, отчуждение своих членов от семей, местных сообществ, отрицание общепринятых этических норм, навязывание враждебного отношения к любому человеку за пределами общины.

3 августа состоялся районный семинар в СШ имени К.Сатпаева организованный районным отделом внутренней политики в рамках государственной программы борьбы с экстремизмом и терроризмом на 2013-2017 годы. На него были приглашены госслужащие, работники здравоохранения и образования, члены этнокультурных центров, неправительственных организаций, самоуправлений округов, советов старейшин, советов молодежи, женсоветов. Ведущий семинара, главный специалист районного отдела внутренней политики Кайсар Аскарулы представил слово авторитетным исследователям религиозных течений: доктору философских наук, профессору КазНАУ имени Аль Фараби Карлыгаш Борбасовой и главному эксперту Центра изучения и анализа управления по делам религий г.Алматы Алинуру Шпекбаеву. Выступление профессора Карлыгаш Борбасовой было посвящено сущности деструктивной идеологии нетрадиционных религиозных объединений «христианского» толка. Такие факторы, как принуждение к отказу своих членов от выполнения гражданских обязанностей, нелегальная деятельность без регистрации, отрицание патриотизма, конституционного строя, ставят эти общины в ряд экстремистских, противопоставляющих себя государству и обществу. Она рассказала об их признаках, приемах вербовки неофитов. Последствие пребывания в таких общинах – измененное сознание человека, который годами не в состоянии адаптироваться в социуме, теряет здоровье, работу, имущество, родных и близких. Алинур Шпекбаев прочел лекцию о возникновении и истории радикальных сект, вышедших из ислама, христианства, индуизма, пояснил, в чем проявляется их тоталитарный характер. Деструктивные идеологии, несмотря на внешнее различие, преследуют одну цель – завладение душой и мыслями человека, чтобы превратить его в послушное орудие замыслов лидеров экстремистских общин. И знание особенностей подобный учений поможет уберечь себя и других от большой беды.

 

И.ТУРАНИН

ҚАЙЫРЫМДЫЛЫҚ акциясына үлес қосайық! 2017 жылдың 1 тамыздан 31қыркүйек аралығында ауданымыздың барлық мектептерінде «Менің таңдауым балаларға көмек көрсету» ұранымен «Мектепке жол» қайырымдылық акциясы жарияланды. Мақсаты – аз қамтылған және көп балалы отбасылардан шыққан жетім балалар мен ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған оқушыларға жаңа оқу жылында әлеуметтік себептерге байланысты мектепке бара алмай қалуының алдын алу. Мейірімді жандандардан бала қуанышын бөлісіп, қамқорлық танытуын сұраймыз. Ауданымыздағы кәсіпкерлерді, белді азаматтарды осы акцияға қатысып көпбалалы отбасының балаларына, әлеуметтік аз қамтылған отбасына демеушілік көрсетуге шақырамыз.

 

Батес АМАНОВА, аудандық білім бөлімінің басшысы.

Бір күні «Хабарды» қосып отырсам, әйелім келіп «Телекафе» деген арнаға ауыстырып тастады. Оған мен де шамданып: «Хабарда жаңалықтарды көріп отырмын ғой» дедім. Сонда маған: – Саясатта сен үшін құнды ешнәрсе жоқ, – деп бір-ақ қайырды. Содан бері біз үшін, жалпы қоғам үшін не құнды? – деген сұрақтың төркінін ақтара бастадым. Осы құндылықтарды зерттеуге кіріскенімде біз үшін тың әрі қызық тақырыптар ашылды. Қазіргі дамыған елдер өздерінің өркендеуін, жалпы алғанда жаңғыруын екі-ақ фактормен өлшейді екен: бірінші – құндылықтар жүйесі. Екіншісі – институционалдық жүйе. Осындағы бірінші факторға тереңірек үңілсек, құндылықтар қатып қалған құбылыс деген қате пікір екенін ашып айта аламын. Құндылықтар да заманға қарап өзгеріп отырады. Оған да түрлі сыртқы факторлар әсер етеді. Бұл турасында АҚШ, Еуропа елдері зерттеп, жіліктеп тастаған екен. Алғаш 1940 жылдары Абылхан Манцзло деген америкалық ғалым бұл бағытта ізденген. Ол турасында қазір тарихта «Пирамида Манцзло» деген қолтаңбасы қалған. Бірақ бізді қазақстандық құндылықты зерттеу үшін қандай әдістемені қолдансақ болады деген сұрақ мазалады. Содан Роберт Инглхарт деген америкалық профессордың әдістемесін өзімізге алдық. Неге? Бұл кісі 1960-70 жылдары Еуропадағы зерттеуге қатысып, 1981 жылы «Әлемдік құндылықтар» деген жұмысын жүргізген әлемнің 104 мемлекетінде, 105-ші боп біз ендік. Осы тәжірибені біз 2014 жылы өткіздік. Сондағы қызықты айтайын, қазақстандықтар үшін ең бірінші орында денсаулық тұр. Екінші – балалар. Үшінші – қауіпсіздік яғни, жеке қауіпсіздік. Төртінші – ырыздық, бесінші – отбасылық қарым-қатынас құндылықтары. Ал рухани жаңғыру деп жатқан Отанға қызмет ету – жиырмасыншы орын, патриотизм – он тоғызыншы, қоғамдағы бірлік пен татулық – он бесінші орындарда тұрақтаған. Яғни, ұжымдық қатынас төмендеп, адамның жеке басы бірінші орынға шыққан. Бұл ащы ақиқат. Құндылықтарды қалыптастыратын ең негізгі инс-титут – сапалы уақыт. Яғни, бұл тұрғыда, оңтүстік өңіріміз озып тұр. 4,6 сағатын отбасына арнайды екен. Ал ең төменгі демек, отбасына, балаларына уақыт бөле алмайтын өңір Алматы мен Астана қалалары. Себебі, күйбең тірлікпен таңертең кетеді, түнде оралады. Бұл өзара ұжымдық тәрбиеге кері әсер етіп, әр азамат өзін тәрбиелеуге итермелейді. Екінші институционал – орта мектеп. Осыны зерттеуші ғалымның өзі – құндылықты қалпына келтіру үшін орта мектепті түзеу керек деді.

Жалпы, рухани жаңғыру дегеніміздің өзі осы: құндылықтар жүйесін түзету. Ал екінші дүниежүзілік соғыстан кейін әлемнің 32 елі жаңғыруға жол бастаған. Алайда соның небәрі оннан астамы ғана жаңғыру негізінде өскен. Ондағы сиқыр біреу: институционалдық жүйені қалыптастыру. Яғни, бұл – дамыған елдердің тәжірибесін өз еліне енгізу. Екінші жетістік кілті – қоғамның әлеуметтік-саяси институттарын жетілдіру. Қазір Қазақстан бұл бағытқа соңғы жылдары ғана қадам басып отыр. Себебі, институционалдық реформа дегенді қолға алдық. Яғни, елдің дамуы тек экономикалық құрал-саймандармен емес, рухани құндылықтар жүйесіне де тәуелді екенін байқап отырмыз бұдан.

Жазып алған және баспаға әзірлеген Қайнар ЖҰМАҒОЖА.

Талдықорған.

 

Сейсенбі, 15 Тамыз 2017 20:32

Әкімдер сайланды

8 тамызда ауданымыздағы 15 округ және Есік қаласының әкімдерін сайлау өтті. Әкімдікке тіркелген 47 кандидат сайлау-дан төрт күн алды аудандық мәслихат депутаттары алдында өздерінің сайлауалды бағдарламаларымен таныстырған болатын. Сонымен халық қалаулылары сейсенбі күні өздерінің таңдауларын жасады.

Аудандық сайлау комиссиясының қорытынды хабарламасын газетіміздің 2-бетінде жариялап отырмыз.

Жақында кезекті 6-шақырылған аудандық мәслихаттың жанындағы тұрақты комиссиялардың біріккен отырысы өтті. Онда спорт саласының 2016-2017 жылдардағы салыстырмалы даму қарқыны, үдемелі индустриялдық-инновациялық дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны жүзеге асыру барысында аудан аумағында атқарылған жұмыстар мен болашаққа қойылған міндеттер және өңірімізде салынып жатқан ғимараттардың, басқа да нысандардың құрылыс сапасын қамтамасыз ету туралы тиісті бөлім басшыларының есебі тыңдалды. Жиынды аудандық мәслихат хатшысы Бекет Ахметов жүргізіп отырды.
Алғашқы мәселе бойынша аудандық дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы Ерболат Сарабеков баяндама оқыды. Осы күнге дейінгі атқарылған жұмыстарымен таныстырды. Кезек халық қалаулылары тарапынан сұрақтарға ойысты. Алғаш боп Гүлсара Егінбаева: «Спорт саласын қолдау және дамыту барысындағы мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктің құрылу деңгейі қандай? Осы бойынша қандайда насихат жұмыстары жүргізілді ме?» – деді. Кейіннен Қайнар Жұмағожаұлы: «Бірлік ауылындағы спорт алаңын жасау мәселесі бүгінде қордаланып тұрғанын білесіз. Қазіргі уақытта осы бойынша қандай да болсын нақты шаралар атқарылды ма?» – деді. Алғашқы сұраққа сәл сүрінгенімен, бөлім басшысы екіншісіне: «Бүгінде Бірлік ауылындағы спорт алаңын жандандыру үшін округ әкімімен барып барлап қайттық. Қазір құжаттарын заңдастыру жұмыс-тары қарқынды жүргізілуде. Бұйыртса, жақын арада шешімін табады деген үміттеміз» – деді. Ал Бекет Төлегенұлы бөлім басшысынан аудандағы білім беру мекемелеріндегі спорт алаңдарының жағдайы жайында, білім, спорт мектептеріндегі мұғалімдердің кәсіби дайындығы төңірегінде, ауылдардағы спорт нұсқаушыларының жұмысы аясында бірнеше сұрақтар қойды. Алайда, бірқатарына оңды жауап болмады.
Екінші мәселе бойынша аудандық кәсіпкерлік бөлімінің басшысы Нұрболат Серғали есебін берді. Оның айтуынша, жылына 16 млн дана медициналық инфузиялық система шығаратын «Алтомед» ЖШС жақында өз жұмысын тоқтатқан. Оған басты себеп: кәсіпорын шығаратын өнімі медициналық жүйелерінің өзіндік ерекшелігі бар, яғни да-йын өнімді залалсыздандыру үшін арнайы этилен оксиді бар газ қажет болған. Аталған газ Қытай халық республикасынан алынатындықтан кәсіпорынның қаржы жетіспеушілігінен кәсібіне нүкте қойылған. Бұдан да өзге мәселелер бойынша Бекет Ахметов: «Былтырғы жылы іске қосылады деген Нұрлыдағы құс фабрикасы әлі де жұмысын бастай алмай жатыр. Ондағы басты себеп – қосалқы салынған ғимаратқа электр жүйесін қосу керек. бұл бойынша аудан әкімінің атына ұсыныс хат жолдау керек» – деді.
Үшінші мәселе бойынша ау-дандық құрылыс бөлімінің басшысы Әділжан Смағұлов таныстырды. Биылғы жылғы аудандағы салынып жатқан нысандар мен оларды бақылау бойынша жан-жақты саралап өтті. Ал депутаттар Қырбалтабай ауылындағы жер беру мақсатында салынған инфрақұрылымдар қараусыз жатқанына қынжылды. Бұл тұрғыда бөлім басшысы: «Қазір Қырбалтабай ауылының 43 гектарына инфрақұрылым жұмыс-тары толық аяқталды. Енді оны заң шеңберінде кезекте тұрған азаматтарға жер беру – округ әкімінің құзырында» – деді.
Шелек ауылындағы «Келешек» балабақшасының канализациясы да сөз болды. Әділжан Смағұловтың айтуынша, канализацияны қанша мәрте тазартса да, айға жетпей толып кетеді. Яғни, онда бұлақ көзі де болуы мүмкін деген болжам бар. Ендігі кезекте басқа жерден ойық қазып, мәселені осылай шешуді жоспарлап отыр мамандар.
Қайнар ЖҰМАҒОЖА.

 

Әлбетте, ғарыш пен жерді, құрлық пен көлді жалғап жатқан осынау қазақ жерінің қай қиыры болсын рухқа суарылған, қасіретке малынған. Біз, қазақ елі, өткен тарихымыз бен тағдырымызды тасқа қашап қалдырған елміз. Қара қазан, сары бала қамы үшін, үкі таққан үкілінің ары үшін дауды шешіп, жаудан семсер алдырған елміз. Қайсарлығы қара тас-ты үгіткен, бауырмалдығы қатпар тоңды жібіткен, қаһарынан дұшпан аты үріккен намысты елміз. Оған дәлел, білегінің күші алтын, найзасының ұшы алтын Абылай хан, Үйсін Райымбек, Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай, Шапырашты Наурызбай, Ер Қарасай бабаларымыз. Одан кейін де Ұлы дала елінің басынан небір күнгейлі күндер мен теріскейлі кезеңдер өтті. Бірде бағымыз үстем болса, енді бірде басымыз бұғауда, бармағымыз шайнауда қалды. Алайда, ХХ ғасырдың алғашқы ширегіндегі Ресей империясының орталық билік жүйесіне қарсы бағытталған алашорда қозғалысының орны бөлек. Дәстүрлі қазақ шаруашылығын дағдарысқа ұшыратып, ұлттық мүддемізді тұншықтырып, ата-қонысымыздан кіндігімізді ажырату тұрғысын-дағы кеңес империясының құйтырқы саясаты жолында ұлт болашағы үшін тізесін бүкпей тік құлаған баһадүрлеріміздің есімі бүгінде жүрегімізге намыс, кеудемізге айбат отын сыйлары анық. 21 шілдеде Еңбекшіқазақ ауданы әкімдігі, аудан депутаттары, аудандық «Еңбекшіқазақ» газетінің қолдауымен, аудандық ішкі саясат бөлімінің және «Елім-ай» қоғамдық қорының ұйымдастыруымен Бәйдібек би ауылында «Күн сөнгенше сөнбейміз» атты тақырыпта өткен облыстық ақындар айтысының да көксегені осы: 100 жыл бұрын сүйем жер үшін сүйегін берген арыстарымызды жас ұрпаққа насихаттау. Келелі шараға ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Зағипа Балиева, аудан әкімі Бинәлі Ысқақ, аудандық мәслихат хатшысы Бекет Ахметов, «Нұр Отан» партиясы аудандық филиалы төрағасының бірінші орынбасары Қуат Байғоджаев, айтыс өнерінің ақтаңгері Жүрсін Ерман арнайы қатысып отырды. Дүбірлі сөз додасына Райымбек, Талғар, Іле, Қарасай, Жамбыл аудандарынан және Алматы қаласынан бас-аяғы 10 ақын іріктелген-тін. Еңбекшіқазақ ауданынан Даубай Әбдісаев, Ринат Нарханов және Нұргелді Қожа, Қарасай ауданынан Қанат Мырзахан және Аяулым Жұмабек, Жамбылдан Айдана Қайсарбекқызы, Талғар өңірінен Айтбек Тұрсынбай, Іледен Ақниет Жұбанышов, Райымбек ауданынан Ермек Рақымбай, Алматы қаласынан Айтуған Жетебаев сөз барымтасында өздерін сынап көрді. Төле бидің туралығын, Әйтеке бидің әділдігін айтып, Қазыбектің қазылығын көрсеткен әділ-қазылар алқасына елімізге белгілі журналист-жазушы, профессор, академик республиалық «Президент және Халық» газетінің бас редакторы, ауданымыздың тумасы Марат Тоқашбаев төрағалық етті. Сондай-ақ, құрамында халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері, Алматы облыстық «Жетісу» газетінің бас редакторы Әміре Әрін, Қазақстан Журналистері одағы сыйлығының лауреаты, екі шақырылымда Алматы облыстық мәслихатының депутаты болған азамат, Қазақстанның құрметті журналисі, «Еңбекшіқазақ» газетінің бас редакторы Хайролла Ахметжанов, белгілі ақын-сазгер, Дәркембайтанушы, Кәмнұр Тәлімұлы, Қазақ радиосының дикторы, Алматы студиясының жетекшісі, республикалық айтыстардың жүлдегері Бақыт Жағыпар секілді ел азаматтары кіл жүйріктен кім жүйрік екенін анықтады. Айтысты ауданның мәдениет саласын ұзақ жылдар басқарған Мұрат Ақаев жүргізді.

 

Қайнар ЖҰМАҒОЖА.

Соңғы жаңалықтар

Қаз 03, 2024

Ерлан Барлыбаев: "Үкімет ұсынғандай…

Елімізде 6 қазан күні АЭС салу бойынша референдум өтеді. Осыған байланысты VIII сайланған…
Қаз 03, 2024

Международные стандарты в…

Строительство атомной электростанции – это масштабный и сложный проект, требующий…
Қаз 03, 2024

Алматы облысында референдумға…

Өңірлік коммуникациялар қызметінің алаңында Алматы облыстық аумақтық сайлау комиссиясының…
Қаз 03, 2024

И след простыл: как современные…

Углеродный след человечества — тяжелый груз для планеты, который ей все труднее нести.…
Қаз 03, 2024

АЭС ел экономикасының өркендеуіне…

Ақтөбе облысындағы халықтық штаб мүшелері «Қамқор вагон» ЖШС-нің ұжымымен кездесу…
Қаз 03, 2024

Атомная энергетика не может быть…

Лэйла ТАСТАНОВА В преддверии референдума по вопросу строительства атомной электростанции…
Қаз 03, 2024

Имеем средство от рака в руках, но…

Более 200 тысяч человек в Казахстане состоят на учете как онкобольные. И 12 тысяч…
Қаз 03, 2024

Эксперт разобрал мифы и реальность о…

Директор департамента атомной энергетики и промышленности Министерства энергетики…
Қаз 03, 2024

Атом энергетикасын дамыту экологияға…

«Үлбі металлургия зауыты» АҚ-ның ғылыми орталығы бастығы, физика-математика ғылымдарының…

Күнтiзбе

« Қазан 2024 »
Дс Сс Ср Бс Жм Сб. Жк
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31      

Кез келген материалды
көшіріп басу үшін
mezet.kz - ке гиперсілтеме
қою керек 

Яндекс.Погода

 

https://kurs.kz/ - Курсы валют в обменных пунктах г. Алматы и других городах Казахстана

Жарнама

для детей, достигших 12 лет