Совет деловых женщин при Президиуме Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан «Атамекен» создан с целью продвижения комплекса мер, необходимых для развития женского предпринимательства в Республике Казахстан, координации взаимодействия государственных и общественных структур по вопросам развития женского предпринимательства.
С момента создания Совета деловых женщин Енбекшиказахского района осенью 2018 года его возглавляет Шолпан КАСЫМБАЕВА, заместитель председателя совета предпринимателей Енбекшиказахского района, директор областного филиала «Ассоциации поддержки и развития фармацевтической деятельности Республики Казахстан», член рабочей группы при Министерстве здравоохранения РК, эксперт Рабочей группы Мажилиса Парламента РК по проекту Кодекса « О здоровье народа и системе здравоохранения», делегат бизнес-форума деловых женщин Объединенных Арабских Эмиратов и Казахстана.
Накануне 8 Марта мы попросили Шолпан Булетаевну рассказать о предназначении Совета, о предпринимательницах, входящих в его «ядро», поделиться планами на ближайший период. – Шолпан Булетаевна, что является главной целью Совета деловых женщин, с кем он сотрудничает, на что ориентируется в своей деятельности?
– Основной миссией Совета является объединение женщин для повышения их активности в деловой среде. Совместно с неправительственными организациями и местными исполнительными органами, НПП «Атамекен», члены Совета ведут работу по внедрению госпрограмм здравоохранения, образования, и воспитания, культурного развития детей и молодежи, по обеспечению благоприятного правового, финансового и делового климата для женщин в сельских регионах, по доступности для них финансовых, общественных, образовательных институтов. Мы добиваемся повышения социального статуса женщин в традиционном обществе, организуем обучающие семинары, курсы для сельских женщин, привлекая госучреждения, банки, НПО, крупные компании. Важно устранить барьеры для женского предпринимательства, способного внести существенный вклад в социально-экономическое развитие страны.
– Какие примеры деятельности Совета Вы можете привести?
– Начиная с 2018 года Совет деловых женщин района регулярно оказывает консультативную помощь женщинам- предпринимателям по вопросам развития бизнеса, участвует в реализации программ «Бизнес бастау», «Бизнес советник», «Жас кәсіпкер», которые проводит директор районной НПП «Атамекен» Бахытгуль Дуйсебекова. В прошлом году Совет организовал 3 обучающих тренинга для женщин в рамках программы «Соса-соla белестерi». В июле 2019 года на базе нашего района совместно с региональным филиалом НПП «Атамекен» и районным акиматом был проведен масштабный республиканский семинар-совещание по развитию женского предпринимательства в сельских регионах.
Члены СДЖ также нередко возглавляют НПО и профессиональные объединения.
Вот лишь несколько примеров. В феврале 2019 года в районе учрежден филиал Казахстанской ассоциации дошкольного образования (КАДО) директором филиала избрана Галия Жаманкулова, директор яслей-сада «Дана» с.Саймасай. В августе 2019 года под моим руководством открыт Алматинский филиал «Ассоциации поддержки и развития фармацевтической деятельности Республики Казахстан», который активно участвует в разработке и обсуждении законодательной базы фармацевтического рынка. В ноябре 2019 года директор частных детских садов и гимназии Жазира Отарбаева и директор Фонда местных сообществ Енбекшиказахского района, лидер устойчивого развития среди сельских женщин Бахыт Ельчибаева приняли участие во II Республиканском форуме сельских женщин. Президент Альянса «Одақ Евросоюз» Асиям Медведюк (Шелекский регион) способствует укреплению производственно-сбытовых цепочек фермеров (соя,кукуруза, яблоки, овощи, молоко) по проекту Евросоюза «Одақ».
Весомую лепту в работу Совета вносят председатель ОФ «Союз женщин района» Роза Исатаева, директор ТОО «Шелек-Тулпар» Адалят Газиева, директор музея беркутчи «Жеті қазына» в с.Нура Динара Серикбаева, собственник детсада «Дилана» в с.Ават Жанна Нокабаева, директор кризисного центра «Интизар» Уркыз Илиева, директор Фонда местных сообществ Бахыткуль Ельчибаева. Сформировано молодежное крыло СДЖ, его лидеры – выпускницы программы «Жас кәсіпкер», предпринимательницы Гульжан Амиркулова и Асем Тынайбекова.
– Неотъемлемая черта «женского» бизнеса – благотворительность. Много ли у нас таких предпринимательниц?
– Вы правы, сердечное участие и отзывчивость свойственны многим деловым женщинам. Материальную помощь учащимся, юным спортсменам постоянно оказывает директор частных детских садов и гимназии Жазира Отарбаева. Предпринимательница Жанна Нокабаева раздала 640 новогодних подарков, в течение учебного года за счет собственных средств ИП «Ж.Нокабаева» ежедневно получают горячее питание около ста детей в школах имени В.Терешковой, имени Абылайхана, имени Р.Токатаева, имени Аль-Фараби. Детсад «Дана» Галии Жаманкуловой в с.Саймасай бесплатно посещают 10 детей из малообеспеченных семей. ИП «Шабалдина Н.Р.» оказало материальную помощь детям в школе имени Абылайхана, обеспечивает бесплатное горячее питание для десяти учеников. Директор Есикского частного профессионально-технического колледжа Карашаш Есенова провела акцию «Килограмм счастья» по подержке многодетных семей продуктами, в ходе акции «Твори добро» привезла новогодние игрушки, сладости в детдом г.Талгара «Нұр». С 2017 года колледж по госпрограмме занятости и массового предпринимательства обучает студентов из малоимущих, малообеспеченных, многодетных семей, детей-сирот, детей-инвалидов, ежегодно на краткосрочных курсах обучает и трудоустраивает около 80 безработных граждан района. С 2019 года студенты-волонтеры колледжа помогают подшефным семьям в решении бытовых проблем. Поддержку таким семьям также оказывает директор музея «Жеті қазына» Динара Серикбаева. Ветеран движения НПО, директор кризисного центра «Интизар» Уркыз Илиева в с. Енбек построила приют для женщин и детей, пострадавших от бытового насилия. За прошлый год она организовала два «круглых стола», приняла участие в 4 международных конференциях по защите прав женщин и детей. Уркыз Злаудуновна удостоена звания почетного члена Совета деловых женщин области.
– Что включают мероприятия Совета по обучению, социальной и благотворительной помощи на 2020-й год?
– В План работы Совета деловых женщин района 2020 года заверстаны мероприятия по десяткам направлений. Будут организованы мастер-классы для начинающих с участием успешных и опытных женщин-предпринимателей района; деловые встречи с руководителями государственных структур по применению нормативно-правовых актов, регламентирующих предпринимательскую деятельность. Разработан проект, направленный на развитие системной подготовки молодежных кадров на предприятиях района. Будем добиваться включения представителя СДЖ района в районную комиссию по противодействию коррупции. В общественной сфере намечено провести творческий вечер, посвящённый наследию Абая Кунанбаева; музыкальный конкурс одарённых детей, в том числе с ограниченными возможностями; конкурс актуальных бизнес-идей среди молодых бизнес-вумэн. Будет оказываться благотворительная помощь уязвимым слоям населения, многодетным матерям, одиноким людям преклонного возраста, состоится акция «Караван добра». Совет также примет участие в поощрении волонтерских инициатив среди молодежи.
– О чем Вы мечтаете больше всего?
– Рассказать о каждой женщине-предпринимательнице: о том, какой груз ответственности они несут, оставаясь при этом хрупкими, нежными, заботливыми женами и матерями.
От всей души поздравляю наших прекрасных женщин-предпринимателей с наступающим праздником 8 Марта!
Примите мои самые искренние поздравления с праздником весны – праздником красоты, жизни, обновления, радости и веры в собственные силы!
В канун этого светлого дня желаю, чтобы теплые и чистые лучи весеннего солнца подчеркивали вашу красоту, индивидуальность и женственность.
Желаю вам счастья и любви, здоровья и дальнейшего процветания вам и вашим близким!
С уважением, Шолпан Касымбаева
Подготовил И.Туранин
Халқымыздың ұлы ақыны Абайдың 175 жылдығына орай елімізде өткізіліп жатқан игі істердің әралуандығы қуантады. Сондай ерекше іс-шараның бірі – «Шапағат» бөбекжай-балабақшасында өтті.
Балабақша тәрбиешілері мен онда оқу тәжірибесінен өтіп жүрген Есік гуманитарлық-экономикалық колледжі студенттері жұптасып, ән байқауында бақ сынасты. Яғни музыкалық білім алып жатқан шәкірттер мен кәсіби музыкадан алыс тәрбиешілер Абай әндерін қосылып шырқады.
Әрине, үлкен сахнаға дайындалып жүрген болашақ әншілер үшін бұл – үлкен тәжірибе. Олай дейтініміз, байқауға қатысқан үміткерлерге қойылған басты шарт – жеке өзін көрсету емес, жұбымен бірге жеңіске жету. Яғни, күнделікті қызметтегі сегіз сағат уақытын тек бала тәрбиесіне арнайтын балабақша қызметкерлерінің әншілік мүмкіндіктерін ашып, әнге қызығушылықтарын арттыру. Осыны ескерген үміткер әншілер өздерінің музыкалық мүмкіндіктерін көрсетуге емес, жанындағы жұбына икемделіп, оның сахнадағы рөліне басымдық берді. Екі кезеңнен тұрған байқауға 6 жұп қатысты. Сондай-ақ ЕГЭК студенттері шағын концерт қойып, көрерменнің көңілін көтерді.
Байқау соңында ұпай санымен алға шыққан – Сымбат Бақыт пен Балауса Мекебаеваға бірінші орын бұйырса, өзге қатысушылар да арнайы мақтау қағаздарымен марапатталды. Кеш соңында сөз алған балабақша меңгерушісі – Күнсая Умарова осындай тамаша байқаудың ұйымдастырушысы – ЕГЭК музыка пәнінің оқытушысы Тамара Хуанышқызы мен қаты-сушыларға алғысын айтты.
Құралай МҰРАТҚЫЗЫ
Осы аптада аудандық жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімінің ұйымдастыруымен «Жетісу – адалдық алаңы», жобалық кеңсесі және «Сапалы жол» жобалары аясында бекітілген іс-шаралар жос-парына сәйкес Есік қаласындағы Қ.Орымбетов көшесінің орташа жөндеу жұмыстарына мониторинг жасалды.
Орташа жөндеу жұмыстары 2019 жылдың маусым айында басталған болатын. Жобаға сәйкес, 3 шақырым жерге асфальт төселіп, жол белгілері қойылып, арықтар жөнге келтірілу керек. Оған бюджеттен 140 млн теңге бөлінген.
Шара барысында техникалық бақылау жүргізуші «Доринжпроект» ЖШС-нің инженері Роман Ример жөндеу барысында кеткен қателіктерді тізіп, белгіленген уақытқа дейін, яғни, мамыр айына дейін олқылықтың орнын толтыруды тапсырды. Айтуынша, бүгінде жолдың кейбір жерлерінде асфальт жабындылары бұзылып жатыр, кәріз, ауыз су құдығының қақпақтары асфальттан төмен түсіп кеткен. Жоба мерзімі аяқталғанға дейін жол жиегін тазалап, құрылыс қалдықтарын шығару да тапсырылды мердігер мекемеге.
– Қар жауып, қыс мезгілі түскендіктен былтыр құрылыс жұмыстарын тоқтатып қойдық. Тіпті, қазіргі ауа-райының өзі асфальт төсеуге мүмкіндік бермейді. Қазіргі уақытта басқа жұмыстарды атқарып жатырмыз. Күн жылынғанда асфальт төсеп, кеткен кемшіліктерді жоямыз. Сонымен қатар, атқарған жұмысымызға 2 жыл кепілдік береміз – дейді қосалқы мердігер «АБЗ карьер ДРСУ» ЖШС-нің қызметкері Ермек Абуханов.
Жалпы жобаға 140 млн теңге бөлінгендігін жеткізген бөлім басшысы Бейбіт Искаков әлі жол қабылданбағанын, қабылдау актісіне қол қойылмағандығын атап өтті. Сонымен қатар, техникалық бақылау мекемесі қойған талаптар орындалмағанша, қалған 58 млн теңге мердігер «РСУ-1» ЖШС-не берілмейтіндігін айтты.
С.НҰРАДИН
Жуырда Түрген ауылы М.Ломоносов атындағы орта мектепте кеңес әскерлерінің ауған жерінен шығарылу күніне орай «Ауғанда от кешкендер» атауымен ардагерлермен кездесу өтті.
Тарихи оқиға жайында мәлімет беру, оқушыларды ұлтжандылыққа тәрбиелеу мақсатында ауған соғысы ардагерлерімен болған кездесу мемлекеттік Гимнмен ашылды. Оған Черемисин Сергей Степанович, Колыхалов Валерий Николаевич, Шлыков Сергей Григорьевич, Дутов Владимир Александрович, Азизов Мусадин Мукадинович ардагер ағаларымыз қатысты. Кездесу барысында слайдтар, фотосуреттер, ауған соғысы фильмінен үзінділер көрсетіліп, қаза тапқан жауынгерлерді еске алу мақсатында 1 минут үнсіздік жарияланды. Оқушылар ардагерлерге өз ойларында жүрген сұрақтарын қойып, сұхбаттасты. Сұрапыл соғыста кеудесін отқа тосып, Отан алдындағы борыштарын адал атқарып келген жауынгер-интернационалист ағаларымыз бастан кешкен қиындықтары туралы әңгімеледі. Кеш оқушылар дайындаған қазақ, орыс және ағылшын тілінде оқылған жыр шумақтары, ән және бимен жалғасын тапты. Соңында ардагерлер сөз алып, оқушыларға өздерінің ризашылығын білдірді.
Айнаш СЛЯМБЕКҚЫЗЫ,
М.Ломоносов атындағы орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі
Есік қаласындағы Р.Тоқатаев атындағы орта мектептің акт залында 1 наурыз «Nur Otan» партиясының 21 жыл толуына және «Алғыс айту» күні мерекесіне арналған салтанатты іс-шара ұйымдастырылды.
Шараға ауданымыздың беделді азаматтары, партия ардагерлері, бастауыш партия ұйымдарының төрағалары, «Жас Отан» жастар қанаты, бөлім, мекеме басшылары, қызметкерлері, үкіметтік емес ұйымдарының және бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.
«Nur Otan» партиясы аудандық филиалы төрағасының бірінші орынбасары К.С.Байғоджаев жетекші партияның тарихына тоқталып, қатысушыларды атаулы мерекемен құттықтады. Сонымен қатар партия қатарына жаңадан қосылған азаматтарға партия билетін табыс етіп, партияның жұмысына етене араласып, елеулі еңбек еткен бірқатар партияластарды алғыс хаттармен марапаттады.
Салтанатты шара соңы Қайназар ауылының мәдениет үйі өнерпаздарының концертіне ұласты.
Б.Рахимов
Приближается знаменательная дата – 75-й День Победы. Этот праздник никогда не потеряет значения для казахстанцев. Мало таких семей, где не провожали на фронт дедов и прадедов, из которых более миллиона человек пали на полях сражений Великой Отечественной. Тем большее значение имеет возможность отдать долг уважения еще остающимся в живых фронтовикам. В районе их осталось всего семеро.
Коллектив районного отдела обороны во главе с полковником Владимиром Азноваряном взял себя шефские обязанности, посещая ветеранов, оказывая им посильную помощь. Заместитель начальника ОДО Болат Смаилов, старшие специалисты отделений Нурсултан Тажибаев, Нурсерик Кабылбеков на днях навестили Михаила Федоровича Митрогана, проживающего в с.Байтерек. Они поздравили Михила Федоровича и его супругу Анну Григорьевну с наступающим праздником, привезли ценные подарки, расспросили ветерана о бытовых нуждах, пообещали помочь привести в порядок подъезд к дому.
Обращаемся ко всем руководителям учреждений и организаций – спешите сделать доброе дело для наших самых уважаемых аксакалов, пока они среди нас, не медлите выразить им признательность за подаренную потомкам мирную жизнь.
И.ВИКТОРОВ
Шелек ауылының тұрғыны Күншайым Солтанқұлова қос ғасырмен тең жасасып, жүзге толып отыр. Өз өмірінде алапат аштықты да, қанды репрессияны да, конфескілеуді де, зұлмат соғыс кезеңін де көрген әрі сол күндердің ауыртпалығын қайыспай көтеріп бүгінге жеткен кейуананың қайсар рухы мен асыл сүйегіне таң қалмай шараңыз жоқ.
Бүгінде ұлын ұяға, қызын қияға қондырып, төрт құбыласы тең өскен бақытты ана. Ең қызығы, туылған күні де халықаралық әйелдер күніне сәйкес келетін 8 наурыз екен. Бүгінде шөпшек сүйіп отырған ардақты әжені мерекесімен әрі келе жатқан туылған күнімен арнайы құттықтауға Шелек ауылдық округінің әкімі Е.Есенханов, ардагерлер және ақсақалдар кеңесінің төрағасы Ә.Айтақынов, әйелдер кеңесінің төрайымы С.Базылбекова т.б. азаматтар барып қайтты. Осы орайда ғасыр жасаған әжеміз келгендерге ақ батасын беріп, алғысын білдірді.
Н.ТІЛЕУҚАБЫЛ
Коронавирус әлемнің 115 еліне таралды. Дәл қазіргі уақытта бұл вирусты жұқтырғандар саны – 114 571 адам болса, 4030 адам COVID-19-дың құрбаны болды.
Ең көп адам шығыны Қытайда тіркелсе – 3136 , дертке шалдыққандар мұнда – 80 761. Ал тізімді ары қарай Италия, Оңтүстік Корея мен Иран, Франция, Испания, Германия жалғап тұр. Бұл елдердің әрқайсысында ауруды жұқтырғандар саны 1200-ден асқан.
Су – тіршіліктің қайнар көзі, онсыз өмір жоқ. Аллаға шүкір, ауданымызда ешқандай елді мекен тіршілік нәрінсіз отырған жоқ. Су жүйесі ескірген ауылдарда қайта жаңғыртылып, жаңа су құбырлары тартылуда. Алайда, соңғы кездері аудан орталығы мен жақын маңдағы ауылдарда ауыз су сапасы сын көтермей, тұрғындар наразылығын тудыруда.
Жаз мезгілінде су қысымы төмендеп кететіндігін айтып шағымданатын тұрғындар, осы жолы басқа шағыммен су жүйесіне жауапты «Есік Су» мекемесінің табалдырығын тоздыруда. Барлығының айтар арызы біреу – су сапасының төмендігі.
Әлеуметтік желілерде тіршілік нәрінен құм, балдырлар мен түрлі заттар шығып жатқандығы туралы қаптаған суреттер мен видеолар тарап жатыр. Тіпті, кейбір жерлерде ішіп отырған судың ішінде құрттар жүр. Бірнеше сатылық тазалаудан өтетін ауыз су мұндай күйге қалай түскендігі жайлы тұтынушылар білмей дал. Бұл турасында «Есік Су» мекемесінің директоры Марат Бердалиев тілшілерге берген сұхбатында былай түсіндірген еді:
– 2012 жылы салынған жаңа құбырлар бүгінде қолданыста. Осы құбыр арқылы тұтынушыларға жеткізілетін су бірнеше этаптан тұратын фильтр мен тазалаудан өтеді. Есік қаласы мен жақын маңдағы ауыл тұрғындарын қоса алғанда 50 мың адамға қызмет көрсетеді біздің мекеме. Соңғы кездері судың сапасыздығына қатысты шағымдар түсіп, арнайы комиссия құрылды. Аудан әкімдігі, прокуратура, тұтынушылардың құқығын қорғау басқармасы өкілдерінен тұратын жұмыс тобы судың сынамасын алып, зертханаға жіберді. Зерттеу нәтижесі бойынша нақты шаралар қабылданатын болады – дейді Марат Берделиев. Бүгінде бұл мәселе облыс басшылығы мен аудан әкімінің тікелей назарында.
Бүгінде Есік қаласы бойынша ауызсу жүйесінің ұзындығы 131 шақырымды құрайды. Оның 40 шақырымын магистральді құбыр. Аталған құбырлардың басым көпшілігіне 30 жыл болған, бүгінде 91 шақырымы толықтай күрделі жөндеуді қажет етеді. 2018 жылы аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және тұрғын үй инспекциясы бөлімі тарапынан Есік топтық су құбырының жобалық-сметалық құжаттары әзірленген. Жоба құны 4 млрд 476 млн теңгені құрады. Есік топтық су құбырына аудан орталығымен қатар, жақын орналасқан Бөлек, Әймен, Қызылжар, Қарасай, Қайназар, Көктөбе, Рахат және Өрікті ауылдары кіріп, су жүйесі толықтай жаңартылатын болады. Осылайша, 105 мыңнан астам тұрғын сапасы ауыз сумен қамтылады. Бұл туралы аудан әкімі Бинәлі Ысқақ өзінің есептік кездесулерінде жұртшылыққа жеткізген болатын. Ауқымды жоба осы жылдың мамыр айында басталмақ.
Бұдан бөлек, бірнеше елді мекенде ауыз су мәселесі оң шешімін табуда. 2018 жылы Екпінді, Казатком, Көлді, Нұрлы, Ащысай және Ават ауылдарының ауыз су жүйелерінің құрылысы басталған болатын. Бүгінгі таңда 4 ауылда жұмыстар аяқталды. Ащысай, Ават, Казатком ауылдарындағы нысандардың құрылысы осы жылы аяқталады. Атқарылған жұмыстардың арқасында елді мекендерді орталықтандырылған су жүйесімен қамтамасыз ету деңгейі 89,9 пайызға жеткен.
Сардарбек НҰРАДИН
В честь празднования 75 летия Победы в Великой Отечественной войне поэтапно планируется из собственных средств строительной компании «КВП» реконструкция парка села Ащысай.
28 февраля аким Енбекшиказахского района Б.Ыскак ознакомил местных жителей с планом предстоящей работы. К вопросам реконструкции парка сельчане отнеслись с особым вниманием. Корректировку проекта аким района поручил провести с учетом потребностей жителей и современных тенденций.
На первоначальном этапе будут проводиться работы по ограждению территории, обновлению обелиска павшим в Великой Отечественной войне, выкладке брусчатки, установке бордюров, скамеек и урн. Вторым этапом является озеленение, предусматривается посадка лиственных, хвойных деревьев и кустарников. После чего в обновленном парке появится несколько функциональных зон – центральная, игровая для детей и зона свободного отдыха и техническая. Завершение основной работы планируется ко дню Победы – 9 мая.
Также глава района поручил акиму сельского округа взять под особый контроль вопрос о передаче местного клуба из частной собственности на государственный баланс. Наряду с этим ранее созданная комиссия по решению остро стоящих вопросов сельских жителей выехала для выяснения проблем водоснабжения села Нура Согетинского сельского округа.
Д.Тюлемисова
Денсаулық сақтау мүддесін әлеуметтік қорғаудағы мемлекеттік жүйе 2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап толығымен іске қосылды. Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру еліміздің әр азаматына қатысы бар тың реформа болып табылады.
Медициналық сақтандырудың аралас моделін таңдаған еліміз халықты медициналық қызметтердің жоғарғы сапасымен және денсаулық сақтау пакетімен қамтамасыз етеді.
Осыған орай Алматы облысы бойынша МӘМС үшін жарна және аударымдар ретінде 540 млн. теңге аударылған болатын.
«Денсаулық сақтау саласына жаңа өзгеріс енгеннен кейін, аталған саланың бюджеті 1,5 есеге артып, 115,9 млрд. теңгені құрады. Ал, міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесін қаржыландыру көлемі 36 млрд. теңгеден асып жығылады».
- «2020 жылға Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры 73 медициналық ұйымдармен келісім-шарттар жасады, оның ішінде 44 медициналық ұйым мемлекеттік меншік, 29-ы жеке меншікке тиесілі»,-дейді «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының» КЕАҚ Алматы облысы бойынша директоры Нұрлан Таңжарықұлы.
Жыл басынан бері денсаулығын жақсарту үшін ақхалатылардың қызметін тұтынудың оң нәтижесі байқалады:
• Ұсынылатын стационарлық қызметтер көлемі жоспарланғанға қарағанда 22,4% -ға өскен. Жедел жағдайлар, керісінше, 12% -ға төмендеген. Осыдан-ақ науқастардың жағдайы тұрақтанғанын және де жоспарлы түрде ем қабылдап жатқанын аңғаруға болады.
• Консультациялық-диагностикалық қызметтерге жүнігу 2019 жылғы қаңтармен салыстырғанда 10,5 есеге артты. Соның ішінде КT және MРТ қызметтерін қолданау 50% -дан жоғары деңгейге жеткен.
• Барлық облыстарда сауықтыру және медициналық оңалту қызметтерінің 89,6% -ға өсуі байқалады, оның ішінде неврология (инсульт) саласында көрсетілетін қызметтер көлемі 2,2 есе көбейген.
• Ал, стоматологиялық қызметте 66,6% -ға өсу тіркелді.
Ағымдағы жылдың 1 сәуіріне дейін елдің барлық тұрғындары шартты түрде сақтандырылған болып саналады және олар ТМККК және МӘМС пакеттері аясында медициналық қызметтерді тегін ала алады.
Осы кезеңде азаматтар өздерінің сақтандыру мәртебесін анықтап, міндетті медициналық сақтандыру жүйесіне тіркелуі керек. Жеңілдік кезеңі аяқталғаннан кейін, сақтандырылмаған пациенттер денсаулық сақтау ұйымдарынан көмек алуды жалғастыра береді. Ол тек медициналық көмектің кепілдендірілген көлемі аясында ғана, қалған қызметтер ақылы болады. Сондықтан 31 наурызға дейін МӘМС жүйесіне тіркелу қажет.
Анар САБЫРОВА
Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Н.Назарбаевтың: “Қазақ халқының тарихы, кейбіреулер айтып жүргендей, кешегі қазақ хандығы шаңырақ көтерген ХV ғасырдан басталмайды. Хандықтың құрылуы бір басқа, бүгінгі қазақ халқы – сонау есте жоқ ескі замандардан-ақ тұлпарларының тұяғымен дүниені дүр сілкіндірген көне сақтардың, ежелгі ғұндардың, байырғы түріктердің ұрпағы, үлкен үйдің қара шаңырағын ата жұртта сақтаған халық” – дегені тарихқа терең үңілуге үндейді.
Рас, бүгінгі қазақ мемлекеттілігінің территориясы Қазақ хандығының аумағынан тұратындықтан, біз үшін хандық кезеңдегі шекараны анықтау аса маңызды. Алайда, хандық дәуірдегі шекара белдеулері туралы қолымызда нақты карта сызбасы болмағандықтан, шекара сызығын тарихи деректер негізінде ғана болжауға болады. Әсіресе, Қытай, Ресей, Өзбекстанмен арадағы шекара сызығын анықтауда тарихи деректер басты өлшем бола алады.
Алашорда үкіметінің негізін қалаушы мемлекет қайраткері Райымжан Мәрсеков: «Халық болған соң, халықтың мекен қылып, жайлап жүретін жері, суы болады. Жері, суы бар болса, өзінің билігі, өз тізгіні өзінде болған, әмір иелері өзінде болған халық, сол мемлекет болып табылады» дейді.
Қазақ елі өз тәуелсіздік ғасырының бестен бірін толтырды. Бұл мерзім адам өмірімен есептегенде де, тарихи тұрғыдан алып қарағанда да көп уақыт емес. Бірақ осы бір қысқа мерзімге қарамастан тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы экономикалық-әлеуметтік және саяси қиыншылықтарды еңсере білген қазақ елі әлем мойындаған мемлекеттер қатарына қосылды. Еліміздің саяси өмірі жаңартылып, түбегейлі өзгерістер жасалды. Мемлекеттіліктің барлық институттары құрылып, экономикамыз нарықтық жолға түсті. Халықтың әл-ауқаты жаңа деңгейге көтерілді, әлеуметтік салада жаңа асулар бағындырылды. Мемлекеттік шекарамыз айқындалып, елдің тұтастығы, жердің бүтіндігі қамтамасыз етілді. Елбасының көрегендігі мен ерік-жігерінің нәтижесінде Қазақстан әлемде тұңғыш рет ядролық қарудан бас тартып, Семей сынақ полигонын жабуы бүкіл дүниежүзінің назарын өзіне еріксіз аударған болатын. Осы бір батыл қадамның нәтижесінде мемлекетіміздің тәуелсіздігінің қауіпсіздігіне әлемнің іргелі мемлекеттері кепілдік берді. Әлем елдерімен терезесі тең тәуелсіз мемлекет құрып, ата-бабаларымыздың ғасырлар бойғы ұлы арманы мен мақсаты орындалды.
Қазақ елі тәуелсіздігінің көк байрағын өз қолымен тұңғыш көтеріп, тәуелсіз Қазақстан мемлекетін құрған – Елбасымыздың аз жылдың аясында туған елін әлемдік қауымдастыққа танытқандығына, өзгелермен бірге өз халқымыз да куә.
1991 жылы 1 желтоқсанда қазақстандықтар өздерінің Тұңғыш Президентін сайлап, сенім артты, ел тәуелсіздігін аманат етті, жауапкершілік жүгін арқалатты.
Ант беру рәсімінен кейін тебірене сөйлеген Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев: – Бүгінгі күн – қазақ елінің шежіресіне мәңгі енетін күн. Тарихтың талай бұралаң белесінен өтіп, бұл күнге де жетіп отырмыз. Бәрін де көрген халықпыз, бәріне көнген халықпыз. Ежелден еркіндікті аңсап, азаттықты көксеп келе жатқан еліміздің басына талай рет бақ та орнап, бағы да тайып, сағы да сынған, қилы кезең, зар заманға да талай ұшыраған. Айқайлап жүріп, ашаршылыққа ұрынып, ұрандап жүріп ұлт мүддесін ұмытқанымыз да ақиқат. Шүкір, кештеу болса да ес жиып, еңсе көтеріп, егеменді елдің туын да тіге бастадық. Қазақ Республикасының Президентін бүкіл халық сайлағаны – осы жолдағы ең биік белестің бірі. Елдің қамын ойлайды, намысын жібермейді деп бір ауыздан сенім артқандарыңыз үшін шын жүректен алғысымды айтамын. Елім үшін, халқым үшін, Қазақстаным үшін тарихтың қай сынағына да тәуекел деп бас тігуге дайынмын. Бұл жолда ең алдымен дана халқыма, дарқан еліме, ата-бабамның аруағына сүйенемін,–деп тебірене ағынан жарылды.
Президентке бүкіл халық атынан өкілдік берілгеннен кейін 16 желтоқсанда «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Заң қабылданды.Тарих бізге 1991 жылдың 16-желтоқсанынан бастап Тәуелсіз мемлекет құрудың сыбағасын ұсынды. Сөйтіп, еліміздің тар жол, тайғақ кешулі қасиетті сапары, азаттықтың арпалысқа толы ақ жолы бас-талып еді. Елбасы өзінің туған халқына деген сеніммен тәуекел деп тәуелсіз елдің іргетасын қалауды, оны нығайтуды қолға алған болатын.
Елбасы Назарбаев өзіне сенім артқан өз халқына ең бір қиын жылдардың өзінде орындалуы мүмкін болмайтын мәселеге байланысты ешқандай уәде бермеді. Халқының алдындағы беделі сонысымен де арта түсті. Егер уәде бере қалса, бәрін де орындады. Бойындағы туа біткен қасиеті және өмірлік тәжірибемен бекіген төзімшілдігі, сабырлығы, ұстамдылығы бар Тұңғыш Президентіміз бүкіл қазақстандықтарды өзінің айналасына топтастыра алатын саясаткер және дара тұлға екендігін танытты.
Нұрсұлтан Назарбаев мемлекет басшылығына келген алғашқы сәттен бас-тап айрықша ерекшелігі бар өзгеше бір халықаралық және ұлтаралық мәселелер шиеленісінің шешуін асығыстыққа салмай, уақыттың талабына, қазақстандық жолдың ерекшелігіне үйлестіре, жан-жақты мүдделердің түйісу нүктесін таба біліп шешудегі даралығымен бірден әлем назарын аударды.
Нұрсұлтан Назарбаев тәуелсіздіктің бетбұрысты кезеңдерінде Мемлекет басшысы ретінде әсіресе экономикалық және саяси дамудың үлгілерін талдау мәселесіндегі біліксіздікке қатаң қарсы тұра білді. Ешкімнің ойына келмеген және де бәріне бірдей жаға бермейтін, бірақ өміршең маңызы бар шешімдерді батыл қабылдап жатты. Елбасының өз кезінде: – Кейде адамдарды еркінен тыс қазір барғысы келмейтін, бірақ объективті түрде баруға тиіс жаққа жетелеуге тура келді, – деп айтқанын осы күндері еске ала отырып, яғни, билік үшін күрестегі батылдық пен билік басындағы батылдықтың екеуі екі басқа екендігін өз ісімен дәлелдей білгендігі еріксіз сүйсіндіреді.
Мемлекеттің, оның басшылығының қандай саясат жүргізуіне, қандай бағыт және жол таңдағанына сәйкес саяси құрылым, саяси жүйе, саяси билік түрі орнайды. Аталған саяси жүйе мен билік түрі және елдің саяси бағыты жаңадан тәуелсіздік алған елдердің таңдаған даму үрдісіне және сол елдің басшылығының жүргізген саясатына байланысты да қалыптасады. Сол сияқты тәуелсіздік алғанына жиырма бір жыл толған Қазақстанның да жаңа мемлекеттілікті қалыптастырудан бастап өзіндік мемлекеттік құрылыстағы, әлеуметтік-экономикалық дамудағы, елдің қоғамдық өмірінің кезең-кезеңімен демократияландыру бағытындағы қазақстандық жолы қалыптасты.
«Назарбаевтың нұсқасы» деп аталған бұл стратегия шетелдік саясаттанушылар мен қайраткерлердің оң бағасына ие болуымен қатар қазақстандықтардың да басым көпшілігінің қолдауына ие болды. Бұл қолдаудың дәйектілігі мен шынайылығы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың елдің Тұңғыш Президенті ретінде де, тәуелсіз елімізді өтпелі кезеңнің ауыр қиыншылығынан алып шығуда және оның бұл бағыттағы жүргізіп отырған саясатымен байланысты болған Парламент және Президент сайлауларында айқын жеңіске жетуінен де көрініс тауып келеді.
Елбасы Н. Назарбаевтың Қазақстанның өзіндік даму жолын таңдауы туралы бастамасы алғаш рет 1992 жылы мамыр айында «Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясында» жария етілді.
Тәуелсіз еліміздің бағытын айқындауда, оқиғаны болжап білуде, түпкі мақсатқа қол жеткізуге сенімді болуға мүмкіндік беретін Қазақстан қоғамы дамуының айқын және нақты стратегиясының қажеттігін баса көрсеткен Елбасы Н.Назарбаев аталған еңбегінде мемлекет алдында қойылып отырған нақты стратегиялық мақсаттарды белгілеп берді. Мемлекет басшысы еліміздің саясат саласындағы басым бағыты жас егеменді мемлекеттің күшті президенттік республика құру бағытына тікелей байланысты болу қажеттілігіне назар аудартты.
Ел тәуелсіздігінің баянды болуы мен болашақтың кемелділігін қамтамасыз ету жолындағы Тұңғыш Президентке артылар жүк те ауыр болды. Артылған жүкті абыроймен көтеру, халық сенімін ақтау, тәуелсіздікті тұғырлы ету, әлемдік қауымдастыққа терезесі тең елдер қатарында болуды жүзеге асыру одан да қиынырақ істерді атқаруды, батыл шешімдер қабылдауды қажет етті. Осы аталған аса маңызды мақсат, міндеттерді шешу тұрғысында Елбасы Н. Назарбаев бірден-бір дұрыс қадам жасай алды. Бұл қадам – тәуелсіздіктің алғашқы күндерінен қалана бастаған Қазақстанның өзіндік даму жолы еді.
Бұлжол тек экономикалық үлгіні таңдауға, жалпы конституциялық ережелерді қабылдауға, президенттік күшті билікті орнықтыруды ғана емес, сонымен бірге саяси режимді, инфрақұрылымдыжәне конфессионалдық қатынастарды қамтудың да саяси үлгісі болатын. Қазіргі уақытта бұл үлгі дүниежүзінде, беделді халықаралық ұйымдарда және республикамыздың өзінде де аса жоғары бағаланып отыр. Қазақстанда жиырма жылға таяу уақыт бойы этникалық және діни өзара түсіністіктің сақталуы көп жағдайда қазақстандық жолдың мәртебесін арттыра түседі. Бұл жолдың оңтайлы шешілуінің және тиімділігінің Қазақстан Президентінің атымен байланыстырылуы да қазақстандық қоғамның Ұлт Көшбасшысының төңірегіне одан әрі топта сатүсу қажеттілігін айқындайды.
Қазіргі тәуелсіз Қазақстанның даму тарихын бізге өткеннен іздеудің қажеті жоқ. Өйткені, біздің өзіміз тәуелсіз елімізбен бірге өмір сүріп келеміз. Тәуелсіздіктің қиыншылығын да, жемісі мен жеңісін де, тіпті әрбір қадамын өзіміз де бірге көріп, бірге ілгері жылжудамыз. Содан да болар елдің бүгінгі жетістігі мен табысы құдай берген несібе сияқты болып көрінуі де мүмкін. Бірақ, оның олай еместігін, тәуелсіз елдің бүгінгі әлем сүйсініп отырған жетістігін біз өзіміздің өткенімізбен жәнебүгінімізбен салыстыра отырып, тәуелсіздіктің жиырмабір жылдық жолын еңсеру бізге оңайға түспегендігін, мұның сарабдал жолында Елбасының даналығы мен көрегендігі жатқандығын айтқанымыз дұрыс.
Н.ШАҢБАЕВ,
тарих пәнінің мұғалімі
Бүгінде көпбалалы, әлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасылардың және жетім балалардың жағдайы кімді болса да алаңдататыны ақиқат. Себебі олар – халықтың әлеуметтік жағынан алғанда әлжуаз тобына жатса, мемлекет тарапынан көрсетілетін қолдау ауадай қажет екендігі аян. Ал көрсетілетін көмектің маңыздысы жұмыспен қамту, соған сай білім беру, жалпы, нарықтық ортаға бейімдеу болса, арнайы аудан әкімдігінің жұмыспен қамту орталығына хабарласқан едік.
Мемлекетіміздің бұл бағытта арнайы «Еңбек» Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған бағдарламасы бар. Аталған бағдарлама әлжуаз топтың әлеуметтік мәселесін шешу мақсатында үш бағытты қамтыған. Алғашқысы, мектеп бітірген түлектерді еңбек нарығындағы сұранысқа сай мамандықтарға мемлекет есебінен оқыту. Бұған жетім және әлеуметтік жағынан аз қамтылған жанұяларда тәрбиеленіп жатқан мектеп түлектері және басқа санаттағы азаматтар да қатыса алады. Бұл бағытта биылғы жылы 150 азаматты оқыту жопсарланған. Сондай-ақ, ағымдағы жылы 250 азаматты қысқа мерзімді қайта даярлау курстарына жіберу жоспарлануда. Атап өтетіні, оқуға жолдама алған азаматтар шәкіртақы, ыстық тамақ, жатын орын және жол ақымен мемлекет есебінен толық қамтамасыз етіледі.
Былтырғы жылы 4783 адамды жұмыспен қамту жоспарланса, 2020 жылдың 1 қаңтарына 6093 адам аталған бағдарламаның қызығын көрген.
Бағдарламаның екінші бағыты – «Бастау бизнес» яғни кәсіпкерлікті дамыту жобасы бойынша азаматтарды оқыту жұмыспен қамту орталығының жоспары бойынша наурыз айына белгіленген. Бағдарлама қатысушылары өз бизнес идеяларын іске асыру мақсатында мемлекет тарапынан грант ала алады. Биылғы жылы осындай қаржылай қолдауды 100 айлық есептік көрсеткіш көлемінде 80 азаматқа беру беру белгіленсе, тағы да 18 азаматқа 200 айлық есептік көрсеткіш көлемінде грант беру жопсарлануда.
Былтырғы жылы «Бастау бизнес» жобасы аясында 313 аудан тұрғыны кәсіпкерлік негіздерін игеріп, 220 азамат 851 475 000 теңге көлемінде шағын несие алған. Сондай-ақ, жаңа бизнес идеяларын іске асыру мақсатында 70 азамат 17 500 000 теңге көлемінде гранттар алған. Сонымен қатар, әлеуметтік жағынан аз қамтылған жанұя азаматтарын және көпбалалы аналарды кәсіпті жүргізу негіздеріне оқытып, бастамасын қолдау мақсатында 27 азаматқа 13 635 000 теңге көлемінде гранттар берілген.
Былтырғы «Жастар жылы» аясында 29 жасқа дейінгі азаматтардың кәсіп ашып, оны жүргізуі үшін 68 азаматқа 34 340 000 теңге көлемінде гранттар берілген.
Бағдарламаның үшінші бағыты – жастар практикасы және азаматтарды қоғамдық жұмысқа тарту. Жұмсыпен қамту орталығының жоспарына сәйкес биылғы жылы 80 түлекке алғашқы жұмыс тәжірибесін беру мақсатында жолдама беру жоспарлануда. Сондай-ақ, тәжірибесін аяқтаған азаматтарды келісім-шарттың талаптарына сәйкес, сол мекемеге тұрақты жұмысқа орналастыру көзделуде.
Сонымен қатар еңбек нарығын дамыту, жұмыссыз азаматтарды қоғамдық жұмысқа тарту мақсатында 122 азаматқа жолдама беру жоспарланса, бүгінгі күнге 66 азамат қоғамдық жұмысқа тартылған. Жыл соңына дейін аталған азаматтардың барлығын тұрақты жұмыспен қамту жоспарланып отыр.
Былтырғы жылы Жастар жылы аясында оқу бітірген түлектерді жұмыспен қамту мақсатында 182 азамат алғашқы еңбек тәжірибесін алу мақсатында жолдама алған. Тәжірибені аяқтаған 137 жас келісім-шарттың талаптарына сәйкес тұрақты жұмысқа тұрғызылған. Сондай-ақ, әлеуметтік жұмыс орындарына жолдама алған 102 азамат та тұрақты жұмыспен қамтылған.
Сонымен қатар, ақылы қоғамдық жұмысқа 731 азамат тартылып, 599 азамат тұрақты жұмыспен қамтылған.
Мүмкіндігі шектеулі жандар да бағдарлама назарынан тыс қалмаған. Яғни, ауданымыздың 127 азаматы ақылы қоғамдық жұмыс орындарында және әлеуметтік жұмыс орындарында жұмыспен қамтылса, өз кәсібін дөңгелету мақсатында олар да гранттар мен шағын несиелер алған.
Сондай-ақ, 2019 жылы құрамында 51380 адам бар 9980 отбасына атаулы әлеуметтік көмек тағайындалса, оның ішіндегі 4806 отбасы көпбалалы төрт және одан жоғары балалары бар. Оларға бюджеттен 5725,8 млн теңге көлемінде қаржы төленген.
2020 жылдың 1 қаңтарынан атаулы әлеуметтік көмек берудің жаңа тәсілдері бойынша құрамында 232 адам бар 58 отбасынан өтініш қабылданған. Бүгінгі таңда, өтініштер учаскелік комиссиялар қарауында.
Әлеуметтік жағынан алғанда әлжуаз топтардың мәселесі аталған бағдарлама аясында шешімін таппақ. Сондай-ақ, дәулетіңді тасыту үшін міндетті түрде экономист, юрист болудың қажеті де жоқ. Елге дәнекерлеуші, ағаш ұстасы, электрик сынды мамандықтар жетіспейді. Осы олықылықтарды реттеу үшін қабылданған бағдарламаның шапағаты тиіп, жұмыссыздық түбегейлі жойылса деген тілегіміз де жоқ емес.
Әділет САРЫБАЙ
Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» және Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Абай және ХХІ ғасырдағы Қазақстан» атты мақалаларының аясында ұлттық сананы жаңғырту және бәсекеге қабілетті ұлт қалыптастыру мақсатында жақында Түрген ауылындағы Д.А.Қонаев атындағы орта мектепте «Абайтану» оқулығының авторы, филология ғылымының докторы, профессор Руда Зайкенқызымен кездесу өтті.
Әдеби-музыкалық кеш сахнасы қойылыммен ашылды. Ұлы ақынға арнап оқушылар өлеңдерін оқыды. Ақынның әндерін сүйсіне орындап жүрген «Асыл аналар» тобы «Көзімнің қарасы» әнін әуелетті. Оқушылар ақынның қара сөздерін мәнерлеп оқып, көрерменге рухани азық сыйлады. «Абайтану» оқулығымен таныстыру үшін А.Н.Бекболатова сөз алып, оқушыларға блиц-сұрақтар қойды. Сонымен қатар «Арман-ПВ» баспасының оқулықтар әлемі кітап көрмесімен таныстырып өтті. Ақынның ғылыми-философиялық ойы турасында түсінік қалыптастыру мақсатында 11 «А» сыныбымен Абайдың «Толық адам» философиясы тақырыбында сабақ өткізілді.
Кеш соңында «Абайтану» оқулығының авторы, филология ғылымының докторы, профессор Руда Зайкенқызымен сыр-сұхбат жүргізілді. Руда Зайкенқызы Абай мұрасы – біздің ұлт болып бірлесуімізге, ел болып дамуымызға жол ашатын қастерлі құндылық екенін айтты.
М.Арипбаева,
Д.А.Қонаев атындағы орта мектептің
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі