Тағы бес адамнан коронавирус инфекциясы табылды. Вирусты жұқтырғандардың екеуі - қарағандылықтар, 1971 және 1972 жылғы Қазақстан азаматтары.Осылайша COVID-19 еліміздің үш қаласында ресми тіркелді.
Денсаулық сақтау министрлігінің ресми өкілі Диас Ахметшәріп: «Елімізде коронавирус індетін жұқтырған тағы бес адам анықталды. Оның екеуі - Қарағанды қаласында, 1971 және 1972 жылы туған Қазақстан азаматтары. Екеуі де №0324 Минск-Қарағанды рейсімен ұшып келген болатын. Сол сияқты, Алматы қаласы бойынша үш адам тіркеліп отыр. 1979 жылғы әйел адам. Бізге Берлин қаласынан ұшып келді. Екінші азамат 1997 жылғы ер адам, Франциядан ұшып келді. Соңғысы 1982 жылғы әйел адам. Барлығының денсаулықтары жақсы» , - деп хабарлады.
В связи Указом Президента РК Касым-Жомарта Токаева о введении в Казахстане чрезвычайного положения руководством района принимаются превентивные меры по противодействию пандемии коронавируса и ее экономическим последствиям. С целью обеспечения продовольственной безопасности и стабилизации потребительских цен акиматом Енбекшиказахского района совместно с акиматами округов и г. Есика проводится ежедневный мониторинг ценообразования на социально-значимые товары.
Цены на основные продукты питания по сравнению с началом 2020 года возросли на 4-5%. Больше всего выросли цены овощи, в среднем на 13,7%, но здесь сказывается сезонное подорожание. Также рост цен на продукты зависит от поставщиков города Алматы (Алтын Орда, оптовые склады и т.д.) и других.
Вследствие мониторинга выяснилось, что в минувшие выходные в супермаркетах и на рынках района резко подскочил потребительский спрос. Население активно скупало продукты питания, что тоже спровоцировало рост цен.
Для сдерживания роста цен на продукты питания и формовой хлеб акиматом района, акиматами сельских округов и города Есика заключен 161 меморандум с магазинами и пекарнями района. Условием данных меморандумов является реализация хлеба из пшеничной муки 1 сорта с минимальной торговой наценкой (5-6%) и других продовольственных товаров (не более 10%).
Также заключен трехсторонний меморандум между акиматом района, АО «РИР СПК «Жетісу» и пекарнями на приобретение удешевленной муки и установления максимальной розничной цены формового хлеба по 90 тенге за булку. На сегодняшний день ажиотажа в магазинах и на рынках не наблюдается.
Введение чрезвычайного положения не повлияет на работу рынков, продуктовых сетей и магазинов. Они будут функционировать в обычном режиме с проведением дополнительных санитарных и дезинфекционных мероприятий.
Динара ТЮЛЕМИСОВА
Жақында «Nur Otan» партиясы аудандық филиалы қоғамдық қабылдау бөлмесінде аудан әкімі, аудандық партия филиалының төрағасы Бинәлі Ысқақ тұрғындарды қабылдады. Қабылдауға мәслихат хатшысы Бекет Ахметов, аудан әкімінің бірінші орынбасары Айбек Бидаев, партия филиалы төрағасының бірінші орынбасары Қуат Байғоджаев, партия ардагері, «Еңбекшіқазақ» газетінің бас редакторы Хайролла Ахметжанов қатысты.
Бүгінде аудан орталы-ғындағы көпқабатты үйлердің аулаларын жөнге келтіру өзекті болып отыр. Осы мәселемен келген қала тұрғыны Александра Плохотнюк аулалық алаңдарды салуға ықпал етуін сұрады Бинәлі Әбдіқапасұлынан.
– Бүгінде аталған мәселе бойынша жұмыстар жүргізілуде. 2020 жылға 1, 2-ықшам аудандарында аулалық алаңдарды салу үшін 133 млн 173 мың теңге бөлініп мемлекеттік сатып алуды жариялау бойынша рәсімдер жүргізілуде. 1-ықшам аудан 48 млн 720 мың тг, 2-ықшам аудан 64 млн 453 мың. Авторлық және техникалық қадағалауға 20 млн 185 мың теңге қарастырылған – деп, филиал төрағасы проблема жақын арада оң шешімін табатындығын жеткізді.
Шелектік спортшылардың өтінішін ала келген Абдуғани Исмаилов Шелек ауылында спорт кешені қашан салынатындығын сұрады. Аудан әкімінің сөзіне сүйенсек, облыстық құрылыс басқармасымен жобалық-сметалық құжаттамаға 50 млн 544 мың теңге бөлінген. Бүгінде «КапремПроект» ЖШС-і жобасын әзірлеуде, осы жылдың қазан айына дейін аяқтауға тиіс. Ал дене шынықтыру-сауықтыру кешені 2021-2022 жылдары салынады деп жоспарлануда.
Аудан орталығы мен тағы бірнеше елді мекенге көгілдір отын тартылып, тұрғындардың тұрмысы жеңілдей түсті. Десек те, мемлекеттік мекемелер әлі күнге газға қосыла қойған жоқ. Оның ішінде Т.Молдағалиев атындағы аудандық мәдениет үйі де бар. Осыны айтқан қала тұрғыны Ғалымжан Секербековке Бинәлі Ысқақ мәдениет ошағы осы жылы көгілдір отынға қосылатындығын жеткізді. Оған қоса күрделі жөндеу мәселесін де қозғап өтті:
– Т.Молдағалиев атындағы аудандық мәдениет үйін күрделі жөндеуден өткізу үшін мемлекеттік сараптаманың құжаттары дайын. Жөндеу жұмыстарына қарастырылған қаражат 749 млн теңгені құрайды. Ал, мәдениет үйін газға қосу үшін биылғы жылға 15 млн теңге қаражат бөлінді. Жаз айында жұмыстар толығымен бітіп, биылғы жылы мәдениет үйінің жылу жүйесі көгілдір отынға ауысады – деді аудан басшысы.
Қабылдау барысында аудан орталығының көшелерін жарықтандыру жұмыстары да сөз болды. Қала тұрғыны Серік Суатаев осындай сауалына Бинәлі Әбдіқапасұлы көшелерді жарықтандыру үшін меморандум аясында жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеуге қаражат бөлу үшін өтінім берілгенін жеткізді. Сонымен қатар, 2019 жылы «Nomad Megapolis» мекемесімен жасалған меморандумның негізінде Тоқатаев, Абай, Орынбетов, Островского, Алматы, Алтын Адам аллеясы, Уәлиханов, Жамбыл, Әуезов және басқа да көшелердің жарықтандыру шамдарын толықтай LED-ке ауыс-тыру жұмыстары жүргізілген. Жалпы көлемі 510 шам ауысқан, тартылған инвестиция сомасы 16 млн 320 мың теңге.
С.НҰРАДИН
Департаментом Агентства Республики Казахстан по противодействию коррупции (Антикоррупционная служба) по Алматинской области за 2 месяца 2020 года зарегистрировано 38 уголовных правонарушений, из которых более 71,1% или 27 преступлений являются коррупционными.
По степени тяжести коррупционные преступления квалифицируются преимущественно в качестве тяжких и особо тяжких, на которые приходится 92,6%, или 25 преступлений.
Общий ущерб по оконченным уголовным делам составил 319,0 млн. тенге, возмещено 57,2 млн. тенге. Наложен арест на имущество по оконченным уголовным делам 262,2 млн. тенге.
Как показывает анализ оперативно-следственной практики, чаще всего доля коррупционных преступлений связана со взяточничеством, на которые приходится каждое второе зарегистрированное преступление (70,3% или 19), 18,5% - приходится на факты злоупотребления должностными полномочиями (5), 3,7% - на присвоение или растрату вверенного чужого имущества, на служебный подлог и на превышение власти (1).
За отчетный период к уголовной ответственности за совершение коррупционных преступлений привлечено 11 лиц, в том числе районного уровня – 2, сельского – 1.
Из привлеченных к уголовной ответственности 11 лиц - 45,4% - служащие местных исполнительных органов и государственных органов (5), 36,4% составляют сотрудники правоохранительных органов (4), 9,1% государственные органы (1) (9,1% - это иные лица).
Наряду с оперативно-следственной работой направление по линии превенции коррупции является одним из важных направлений деятельности Департамента.
Одним из действенных механизмов противодействия коррупциия является внешний анализ коррупционных рисков и антикоррупционный мониторинг. За прошедший период Департаментом проведено 2 внешних анализа коррупционных рисков, 3 антикоррупционных мониторинга. По итогам проведенной работы выявлено более 30 коррупционных рисков в различных сферах. В целях прозрачности и открытости проводимых работ на постоянной основе привлекаются эксперты, общественники, предприниматели и члены СМГ. Итоги внешних анализов выносятся на брифинги и на обсуждение общественности через площадку проектного офиса «Жетісу - адалдык аланы».
Наряду с этим, по линии превенции коррупции реализуется более 10 проектов: такие как Сапалы жол, Адал жол, Саналы Ұрпақ, Адал Ұрпақ, Интерактивная карта открытых бюджетов, Антикоррупционное сопровождение бизнеса и инвестиций, Акселератор добра и другие проекты, которые вместе аккумилируются в одно целое и действуют под началом общенационального проекта «Жетісу-адалдық алаңы».
«Жетісу-адалдық алаңы» сегодня становится общенациональной идеей, которая объединяет государственных служащих и граждан нашей области в реализации единой цели по искоренению коррупции. В этом направлении Департаментом проводится большая информационно-пропагандистская работа, в которую вовлечены как государственные служащие, так и гражданские активисты, студенты и школьники. Так, в рамках популяризации CALL-центра Антикоррупционной службы 1424 молодежные активисты Алматинской области на территории всего региона провели антикоррупционную акцию «1424: Не молчи о коррупции!».
Вместе с этим, в рамках акции молодежные активисты донесли до граждан Алматинской области о новых изменениях в антикоррупционном законодательстве. В соответствии с обновленной системой поощрения, граждане, сообщившие о фактах коррупции, смогут получить сумму вознаграждения, которая будет дифференцирована. Такая система уже работает во многих странах ОЭСР.
Если человек сообщит о коррупционном преступлении, то он может получить 10% от суммы взятки после того, как будет вынесен обвинительный приговор. Максимальное вознаграждение, таким образом, составит 10 миллионов 600 тысяч тенге.
Как отметил руководитель Департамента Агентства Республики Казахстан по противодействию коррупции (Антикоррупционной службы) по Алматинской области Ернар Макажанов: «Call-центр 1424 в круглосуточном режиме реагирует на телефонные сообщения о коррупционных фактах, в том числе о совершенных или готовящихся правонарушениях, а также о случаях воспрепятствования предпринимательской деятельности. Вместе с этим, операторы Call-центра могут ответить на вопросы о деятельности Антикоррупционной службы, могут принять жалобы, предложения и отклики на деятельность антикоррупционной службы и ее сотрудников, разъясняют порядок поступления на работу».
Кроме того, Ернар Макажанов отметил, что «Если у граждан области имеются предложения, рекомендации, идеи, как улучшить ту или иную сферу или же искоренить коррупционные предпосылки в том или ином направлении, Антикоррупционная служба готова выслушать и предпринять соотвествующие меры реагирования».
Сегодня всем известно, что закрытость, недоступность государственных органов является одним из основных поводов, ведуших к возникновению бытовой коррупции. В этом направлении, в рамках проекта «Жетісу-адалдық алаңы» в нашей области уже функционируют 8 сервисных акимата.
Благодаря сервисному акимату государственные органы стали ближе и доступнее к народу, вместе с этим это позволило устранить административные барьеры и коррупционные риски, с которыми до этого соприкасались граждане при получении государственных услуг. Кроме того, значительно сократились сроки получения самих государственных услуг, что получило положительный отклик от граждан нашей области.
Вместе с этим, обеспечение принципов открытости, прозрачности, доступности является важным фактором в недопущении возникновения бытовой коррупции и выстраивании доверительного моста между государством и обществом. В данном направлении под эгидой Жетісу-адалдық алаңы в Алматинской области действуют более 150 Open space-ов. В данный формат переходят не только образовательные учреждения, но вместе с этим руководители государственых органов, а также акимы сельских округов Алматинской области.
В целом, в этом году работа по противодействию коррупции, как по оперативно-следственной линии, так и по линии превенции будет продолжена.
Управление превенции и добропорядочности ДАПК по Алматинской области
Әлемді дендеген дерт – коронавирусқа байланысты Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев дүйсенбіден бастап елімізде төтенше жағдай жариялап, ойын-сауық орталықтарының жұмысы мен ауқымды шараларды өткізуге шектеу қойды. Осыған орай, аптаның алғашқы күнінде аудандық әкімдікте селекторлық жиын өтті. Видеобайланыс арқылы қатысқан барлық аудан мен қала басшыларына облыс әкімі Амандық Баталов тапсырмалар берді.
– Өздеріңізге белгілі, Президент еліміз бойынша төтенше жағдай жариялап, вирустың таралмауы бойынша барлық қажетті шараларды қабылдауды тапсырды. Біз осы бойынша жұмыс жүргізетін боламыз. Ең алдымен, азық-түлік бағасын өсірмеу басты назарда болуы керек. Кейіннен, бекітілген тәртіп бойынша жұмыс жасаймыз. Ірі ойын-сауық, көңіл көтеру орталықтары толықтай жұмысын тоқтатады. Дүкендер жұмыс істейді. Мәдениет, спорт шаралары болмайды – деген Амандық Ғаббасұлы той-томалақтарды да өткізбеу керектігін жеткізді.
Өмір болған соң, өлім-жітім жағдайлары да орын алады. Марқұмды жерлегеннен кейін, жетісі, қырқы, жыл асы сынды жиындарды, тойларды жасамау керектігін айтты. Бұл, әрине, уақытша. Осы ретте, тұрғындарға түсіністікпен қарап, бірігіп әрекет етуге шақырды. Жоғарыда аталған қауіпсіздік шараларына бей-жай қараған басшылар жазаланады.
Жиын барысында елді мекендерден түрлі сауалдар қойылды. Бәйдібек би ауылындағы аптасына бір күн жұмыс істейтін мал базарының мәселесі де көтерілді. Алдағы уақытта, мал сататын базар төтенше жағдайға байланысты жұмыс істемейді.
Карантинге немесе оқшаулауға жатқызылуы тиіс адамдар дәрігерлерге қарсылық танытып, бас тартқан жағдайда заң аясында жауапкершілікке тартылып, мәжбүрлі түрде ем қабылдайтын болады. Бұған тікелей тәртіп сақшылары араласады.
Адамдар көп жиналатын, әсіресе, халыққа қызмет көрсету орталықтарын облыс резервінен қаражат бөлініп, дезинфекция жасайтын құрылғылар алынады. Қоғамдық көліктерге соңғы аялдамаларда дезинфекция жасалады. Көктемгі сенбіліктер өз кезегімен өткізіледі. Бірақ, оған тұрғындар тартылмайды, коммуналдық қызмет жұмысшылары тазалыққа жауап береді.
Айта кетерлігі, қазіргі уақытта Алматы облысында коронавируспен ауырған адам тіркелген жоқ. Алайда, бірнеше тұрғын карантинде жатыр.
Облыс әкімінің қатысуымен өткен селекторлық жиыннан соң аудандық төтенше жағдайлар жөніндегі штабтың отырысы өтті. Шара барысында Бинәлі Әбдіқапасұлы құзырлы мекемелердің дайындықтарын пысықтады. Бүгінде аудандағы барлық мектептер толықтай жабылды. Білім бөлімінің басшысы Бәтес Аманованың айтуынша, ұстаздар да демалысқа жіберілген, алдағы уақытта онлайн режимінде білім беруге дайындық үстінде.
Аудан әкімі кейбір мекемелерде келушілерге шектеу қою керектігін айтып өтті. Есік қаласындағы, Шелектегі және Бәйдібек би ауылындағы ауруханада, аудандық перзентханада жатқан науқастарға келушілерге шектеу қойылады. Сонымен қатар, зерде бұзылыстары бар балаларға арналған, көру қабілеті бұзылған балаларға арналған мектеп-интернаттарда, санаторлық типтегі «Аяла» балабақшасына және Шелек балалар үйіне бөтен адамдар кіргізілмейді. Оның барлығын қадағалауды полиция басқармасының басшысына тапсырды.
Бүгінде ауруханалар алдағы жағдайға тас түйін дайын. Сонымен қатар, Есік қаласындағы Жамбыл атындағы жастар саябағы уақытша жабылады. Заңсыз жолаушы тасымалымен айналысатын такси жүргізушілеріне де тосқауыл қойылмақ. Себебі, күніне ондаған адамды таситын көліктерде санитарлық нормалар сақталмайды. Дезинфекция жасалмайды.
– Ең алдымен қажетті тауарлардың бағасын ұстап, олардың дүкен сөрелерінен табылуына жағдай жасауымыз керек. Сондай-ақ, атқарылып жатқан жұмыстар вирус таралуының алдын алу екендігін тұрғындарға түсіндіріп, дүрбелең болмауын қамтамасыз етуіміз керек – деген аудан басшысы Бинәлі Ысқақ атқарылып жатқан алдын алу шараларына тұрғындардың түсіністікпен қарап, жалған ақпарат таратпауын және де санитарлық тазалықты сақтауын сұрады.
Сардарбек НҰРАДИН
Коронавирустың алдын алуға қатысты ұйымдастырылып жатқан сақтық шараларын ұстанып, белгіленген тәртіптен шықпауға әрқайсымыз міндеттіміз. Айдаладағы аралда жалғыз өмір сүріп жатпағандықтан, қоғам алдындағы жауапкершілікті де сезінудің маңызы мол.
Сақтық шараларына салғырт қарап, тек өзіміздің өмірімізге ғана емес, айналамыздағыларға да мол зиян әкелетінімізді естен шығармайық. Дүниежүзілік пандемия аталған коронавирустың кең таралуына кез келгеніміз себепші болуымыз мүмкін екенін естен шығармайық. Бір ғана мысал келтірсек осы тұста. Оңтүстік Кореяда «31-пациент» деген бар. Ол кім? Неғылған 31-пациент?
Оңтүстік Кореяда 18 ақпанға дейін аты жаман ауруға шалдыққандар саны 31 болыпты. Алты күннен кейін, яғни 24 ақпанда бұл дертті жұқтырғандар 760-қа дейін күрт өскен. Бір аптадан аз уақыттың ішінде 729 адамнан вирус табылған. Кореяда бұған себепші деп сол «31-пациентті» атап отыр. Өйткені осы аралықта вирусты жұқтырғандардың дені діни топтың мүшесі болған.
The New York Times ақпараты бойынша, 7 ақпан күні, яғни жұма «31-пациент» кішігірім жол-көлік апатынан кейін Тэгу қаласының ауруханаларының бірінде тіркеледі. Ал келесі күні, сенбі ол әйел тамағы ауырып тұрғанын айтқан. Жексенбі шіркеудегі рәсімге қатысқан. Дүйсенбі дене қызуы көтеріліп, ауруханаға жатқызылған. Дәрігерлер бұл әйелге коронавирусқа тексерілу үшін басқа ауруханаға баруы керектігін ескертеді. Бірақ ол Қытаймен еш байланысы болмағанын айтып, тексерілуден бас тартады. Сонымен бір аптадан соң, демалыс күндері науқас шіркеуге құлшылық ету үшін қайта барады. Ал ол кезде шіркеуге мыңдаған адам жиналып, жерлеу рәсімін өткізіп жатады. Дүйсенбі науқастың жағдайы нашарлап, келесі күні вирус жұқтырғаны анықталады.
Қазіргі уақытта Оңтүстік Корея вирус жұқтырғандар саны бойынша әлемде 8-орында тұр. Жұқтырғандар – 8565, өлгендер – 91 адам. Індеттің 80 пайызға жуығы коронавирустың негізгі таралу ошағы, «31-пациент» баратын – оңтүстік-шығыста орналасқан Тэгу қаласындағы діни секта. Бұл туралы Кореяның ауруларды бақылау және алдын алу орталығы (KCDC) хабарлады. Осы мысал көптеген елдерге үлкен сабақ болды. Сіз де сабақ аларсыз, оқырман! Қоғам қауіпсіздігі әрқайсымыздың қолымызда.
Құралай МҰРАТҚЫЗЫ
Райымбектей батыр бабаның есімі берілген мектептің өз игі дәстүрлері бар. Соның бірі – жыл сайын ақпан айында ұйымдастырылатын – Райымбек айлығы. Он жылдан бері жалғасып келетін бұл шара биыл да жоғары деңгейде өтті.
Бір ай бойы балалар Райымбек батырдың өмірі, сол замандағы қазақтың жай-күйі мен жауға шапқан батыр бабаларымыздың ерлігі жайлы жан-жақты ақпарат жинап, білгендерімен бөлісті. Күнделікті таңертең және түстен кейін әр сынып оқушылары батыр баба өмірінен әсерлі көріністер қойып, өлең-жырларын оқыды, ән айтып, би биледі. Батырдың бес қаруын қолдан жасап, көрмеге қойды. Қолөнермен қатар суретшілер байқауы да ұйымдастырылды. Оқушылар арасында батырлар жырын, ал мұғалімдер арасында «Райымбек» поэмасын мәнерлеп оқудан сайыс өтті.
Төрт аптада білген-түйгендерін қорытындылау үшін оқушылар тест тапсырып, жүзден жүйріктер анықталды. Сондай-ақ айлыққа белсенді қатысқан оқушылар мен мұғалімдер марапатталды.
Райымбек айлығына мектеп ұжымы мен оқушылар ғана емес, ата-аналар да белсенді араласып, күнделікті қойылымдарға қатысып отырды. Мектепте өткізілетін мұндай іс-шаралар балалардың белсенділігін арттырып, қызығушылықтарын оятатыны анық.
Құралай МҰРАТҚЫЗЫ
Алматы облысында коронавирус инфекциясы тіркелген жоқ. Бірақ өңір аталған індеттің таралуы ықтимал қауіпті аумаққа жатады. Себебі, бір жағында Қытай Халық Республикасымен екінші жақта алып шаһар Алматы қаласымен шектесіп жатыр.
Елге шет мемлекеттен әуе көлігі және отарбалармен келген азаматтар бар. Олардың басым бөлігі – кесел тараған мекеннен оралғандар. Жеке тұлғалардың қатарында індеттің ілмегіне іліккендер кездеседі. Коронавирус пандемиясын жұқтырған адамдармен араласқан жандардың аты-жөнінің тізімі басшылық қолына түссе, кез келген жерде оларды тауып алып, карантинге жабады.
Бүгінгі күні 139 адам оқшауланды. Олардың 123 стационарлық карантинде, 16-сы медицина қызметкерлерінің бақылауымен үйде. Егер де үйде 5 жасқа дейінгі балалар, 65 жастан асқан қариялар мен аяғы ауыр әйелдер болса, ол адамды медициналық ұйымға жатқызады. Карантиндік жағдайда тәртіпті бұзса, алғашқыда ескертпе беріледі, екінші рет қайталанса, 10 АЕК айыппұл салынады. Үшінші мәрте тәртіп бұзылса, 15 тәулікке қамауға алынады.
«Ұлттық зертхана орталығының Талдықорған қаласында бөлімшесі бар. Осы жерде коронавирус инфекциясын жұқтырды деген күдікке ілінген адамдарды тексереді. Бүгінгі таңда күніне 70-ке жуық талдау жасалынады. Әзірге ауру анықталған жоқ», – дейді Алматы облысы бойынша тауарлар мен қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау департаментінің басшысы Қайрат Баймұхамбетов.
Вирусқа қатысты ақпараттарды БАҚ беттерінен оқуға болады. Және де 1406 нөмірі арқылы Call-орталыққа хабарласып білуге жағдай жасалынған. Ол жерде сегіз байланыс желісі тәулік бойы жұмыс жасайды. Статистикаға сүйенсек, мониторинг көрсеткіштері бойынша орталыққа сағатына 35-80-ге дейін қоңырау келіп түседі.
Мамандар мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтің тапсырмасына сәйкес, аймақтарға барып тексеріс шараларын жүргізуде. Кешелі бері барлық ойын-сауық орындары, сауда үйлері, кинотеатрлар, театрлар өз жұмысын уақытша тоқтатқан. Тек азық-түлік дүкендері ғана жұмыс істеп тұр. Айта кету керек, базарларда жеміс-жидектер, көкөністер ғана ашық түрде сатылса, өзге тауарлар жабық қаптама да сатылуы тиіс. Сонымен қатар базарлар таңғы сағат он бірден кешкі беске дейін ғана жұмыс істеуі қажет. Белгіленген уақыт аяқталған соң аумақ тазартылады.
Кеселден сақтанушылар бетперделерді шарқұра іздеуде. Қазіргі таңда өңір дәріханаларында 128 мың бетперде бар. Алдағы уақытта аталған өнімнің тапшылығы болмайды. Себебі, зауыт, фабрикалар масканы тігуді жалғастыруда. Медицина колледждері мен медициналық әлеуметтік ұйымдарда көп реттік қолданатын бетперделер шығарылып жатыр. Одан бөлек, қолғаптар, қорғанысқа арналған сыртқы киімдер өндірілуде.
Қоғамдық көліктерді күніне екі рет залалсыздандыру жұмыстары жүргізілуде. Осыған дейін бұл қызметтер қолмен атқарылса, ендігі кезекте арнайы машиналармен үлкен аумақты қамтып залалсыздандыру шаралары жүргізілуде. Ол аза болса әскери гарнизондағы үлкен қондырғылардың күшімен облыстағы нысандарды вирустан тазартуға болады.
Халықты індеттен аман алып қалу үшін үкімет барлық шараларды қолдануда. Қазіргі таңда қауіптің беті қайтқанша құзырлы мекемелер кейбір мемлекеттерге баруға тыйым салған. Сондай-ақ, Алматы – Нұр-Сұлтан бағытына қатынаудағы рейстерді азайтуға қатысты мәселе қаралып жатыр. Еске салайық, лажы болса сыртқа, көпшілік жүретін жерлерге бармау керек. Балаларды аулаға бірер минуттарға шығарып тұрған жөн. Барлығы өз шекарасынан аспауы тиіс.
Анар САБЫРОВА
1. Варианты течения первичного туберкулеза: лимфогенная форма, хроническое течение
Лимфогенная форма проявляется вовлечением в процесс специфического воспаления бронхиальных, бифуркационных, над- и подключичных, желчных лимфоузлов. При этом казеозно-измененные увеличенные лимфоузлы сдавливают просветы бронхов, что ведет к развитию ателектаза легких и пневмонии. Рост первичного аффекта - наиболее тяжелая форм прогрессирования первичного туберкулеза, при которой наступает казеозный некроз зоны периорокального воспаления, вокруг первичного аффекта образуются свежие участки экссудативного воспаления. Первичный очаг из ацитарного превращается в лобулярный, сегментарный, лобарный - возникает лобарная казеозная пневмония. Это самая тяжелая форм первичного туберкулеза. В иных случаях первичный очаг лобулярный или сегментарный казеозный пневмонии расплавляется, и на его месте образуется первичная легочная каверна. Смешанная форма наблюдается при ослаблении организма после инфекций, при авитаминозах, голодании и т. д. При этом находят крупный первичный аффект, козеозный бронхоаденит может осложняться расплавлением некротических масс и образованием свищей. Хроническое течение первичного туберкулеза возникает в тех случаях, когда при зажившем первичном аффекте воспалительный специфический процесс в лимфожелезистом компоненте первичного комплекса принимает медленно прогрессирующее течение с чередованием вспышек и затихания. При этом наступает сенсибилизация организма - повышается его чувствительность к различным неспецифическим воздействиям. Повышенная реактивность организма клинически выявляется кожными туберкулиновыми пробами и появлением в бронхах и костях порастецифических изменений (диффузная или узелковая пролиферация лимфоидных клеток, мотрофагов, гиперпластические процессы в кроветворной ткани, диспротеиноз, развитие амилоидоза). 2. Гематогенный туберкулез. Виды гематогенного туберкулеза Гематогенный туберкулез- объединяет род проявления заболевания, возникающего и развивающегося в организме человека через значительный срок после перенесенных первичных инфекций, и представляет собой послепервичный туберкулез. Гематогенный туберкулез возникает у больных, у которых первичная инфекция оставила изменения в виде очагов отсевов в различные органы. Выделяют три вида гематогенного туберкулеза: 1) генерализованный; 2) туберкулез с преимущественным поражением легких; 3) гематогенный туберкулез с преимущественными внелегочными поражениями. 3. Генерализованный гематогенный туберкулез
Генерализованный гематогенный туберкулез представляет наиболее тяжелую форму заболевания с равномерным высыпанием в органах туберкулезных бугорков и очагов. В одних случаях во всех органах формируются некротические отеки без пролиферативной или со слабовыраженной экссудативной реакцией (некротический вид генерализованного туберкулеза). Это острейший туберкулезный сепсис. В других случаях в органах появляются мелкие милиарные бугорки - это острый общий милиарный туберкулез. Она часто заканчивается менингитом. Иногда наблюдается острый общий крупноочаговый туберкулез, характеризующийся образованием в органах крупных (до 1 см) туберкулезных очагов. 4. Гематогенный туберкулез с преимущественным поражением легких Гематогенный туберкулез с преимущественным поражением легких характеризуется преобладанием в легких высыпаний, в то время как в других органах они единичные или отсутствуют. Наличие в легких множества мелких милиарных бугорков говорит о милиарном туберкулезе легких. Он может быть острым и хроническим. При остром легкие вздутые, пушистые; в них прощупываются мелкие бугорки, которые всегда более густо рассеяны в верхних сегментах, чем в нижних. При хроническом милиарном туберкулезе возможны рубцевание бугорков и развитие стойкой эмфиземы легких, в связи с чем усиливается нагрузка на сердце и наблюдается гипертрофия правого желудочка - легочное сердце. Также различают хронический крупноочаговый, или гематогенно-диссеминированный, туберкулез легких, для которого характерны преимущественно кортико-плевральная локализация очагов в
обоих легких и продуктивная тканевая реакция, развитие сетчатого пневмосклероза, эмфиземы и легочного сердца и наличие внелегочного туберкулезного очага. 5. Гематогенный туберкулез с преимущественными внелегочными поражениями
Гематогенный туберкулез с преимущественными внелегочными поражениями развивается из очагов-отсевов, занесенных гематогенным путем в периоде первичной инфекции в тот или иной орган. Чаще поражаются кости скелета (костно-суставной туберкулез) и мочеполовая система (туберкулез почек, половых органов), кожа и другие органы. Туберкулез костей и суставов чаще встречается у детей, развивается из очагов отсевов в костном мозге (туберкулезных остеомиелит). Излюбленной локализацией являются тела позвонков (туберкулезный спондилит), эпифизы костей тазобедренного (туберкулезный коксит) и коленных (туберкулезный гонит) суставов. Опасными в большей степени при туберкулезе костей являются образование секвестров, т. е. участков омертвения кости, разрушение ее, деформация суставов. Туберкулез почек чаще односторонний. Преимущественно проявляется у лиц в период полового созревания и у пожилых. Ранние очаги возникают в корковом слое, после - в сосочках пирамид; здесь начинается деструкция с образованием полостей. Вне каверн интерстиций почечной ткани инфильтрирован лимфоцитами, гистоцитами. При закрытии просвета мочеточника казеозными массами развивается пионефроз. Постепенно в воспалительный процесс вовлекаются мочевыводящие пути, мочевой пузырь, предстательная железа, придаток яичка, у женщин - слизистая оболочка матки, трубы, яичники (редко).
Патогенез и патологическая анатомия вторичного туберкулеза
Разделение двух последовательных периодов развития туберкулеза на первичный и вторичный отражает патоморфологическую и клиническую картину болезни.
Послепервичный (вторичный) туберкулез - это определение используется для туберкулеза, который возник в организме, имеющем первичные туберкулезные очаги, ранее излеченные. Возникновение и развитие вторичного туберкулеза может происходить двумя способами:
1) эндогенная суперинфекция (реактивация) остаточных послепервичных очагов (частично кальцинированных лимфатических узлов);
2) экзогенная суперинфекция (реинфекция) - повторное туберкулезное инфицирование. Вторичный туберкулез в 90% случаев является туберкулезом легких. При вторичном туберкулезе начальные признаки часто диагностируются с помощью флюорографии или рентгенографии, которые производятся при профилактическом обследовании у пациентов, не предъявляющих каких-либо жалоб. Эта тенденция - одно из косвенных доказательств, что пациент не ощущает болезни, поскольку туберкулез на начальных этапах развивается бессимптомно. В таких случаях при рентгенологическом обследовании туберкулезные проявления представляют собой фокусы среднего размера в легких или других органах. Однако в легких они встречаются чаще.
Распространение инфекции при прогрессировании вторичного туберкулеза, как правило, идет бронхогенным путем.
Наиболее важным признаком, определяющим, будет ли больной, особенно в старшем возрасте, иметь клинически выраженный туберкулез, является размягчение и разжижение творожистого некротического материала. В этот период происходит быстрое увеличение числа МБТ, которые в этой ситуации начинают размножаться внеклеточно.
Поражения медиастинальных лимфатических узлов обычно отсутствуют (хотя у африканцев, жителей Азии или ВИЧ-инфицированных узлы могут быть значительно увеличенными). Поражения в легких и лимфатических узлах часто уплотняются, процесс заканчивается формированием кальциноза;
б - постепенное распространение в легких туберкулезных повреждений, формирование казеоза;
в - казеоз (некроз). Жидкие творожистые массы выкашливаются, в результате на этом месте формируется полость. Диссеминация МБТ из полости приводит к распространению процесса в противоположное легкое с формированием в нем полости;
г - после одного-двух лет эффективного лечения (если пациент выживает) на месте специфических поражений развивается фиброз (рубцевание) полости, смещение средостения и трахеи в сторону наибольших повреждений.
Кальцинация начинает формироваться на самых ранних этапах образования туберкулезных очагов, расположенных в верхушках
легких. Вместе с тем полости могут сохраняться. Эта форма хронического туберкулеза является главным источником инфекции.
Разнообразие патоморфологических проявлений в легких явилось основой для классифицирования туберкулеза органов дыхания на формы: очаговый туберкулез;инфильтративный туберкулез; казеозная пневмония; туберкулема; кавернозный туберкулез; фиброзно-кавернозный туберкулез; цирротический туберкулез;туберкулезный плеврит;туберкулез бронхов, трахеи, верхних дыхательных путей; туберкулез органов дыхания; комбинированный с профессиональными пылевыми заболеваниями легких.
Ш.М. Мукаев, Врач фтизиатр ГКП на ПХБ ЦФАО
ҚР Президентінің көмекшісі — Президент Әкiмшiлiгi өтiнiштердi қарауды бақылау бөлiмiнiң меңгерушiсi Аида Балаева facebook парақшасында балалар мен ересектерге арналған ең пайдалы интернет сайттары мен мобильді қосымшалар жайлы мәліметпен бөлісті.
Карантин уақытында әлеуметтік желілердегі коронавирус туралы тарап жатқан өтірік-шын мәліметті ғана арлы-берлі "ақтармай", пайдалы ақпаратпен сусындап, уақыттарыңызды тиімді өткізіңіздер. Төменде Аида Балабаева ұсынған сайттар тізбесін жариялаймыз.
iMektep.kz - Қазақстанның жетекші әдіскерлері мен мұғалімдері әзірлеген бастауыш мектеп бағдарламасының толық курсы. Әр сабақ интерактивті ойын тапсырмалары мен тестілермен бірге жүретін қысқа анимациялық фильмнен тұрады.
Bilimland.kz - электронды оқыту саласындағы әлемдік көшбасшылардың жетістіктеріне негізделген білім алаңы. Бұл - әлемдік әзірлеушілердің мұғалімдерге, студенттерге және ата-аналарға арналған заманауи білім беру мазмұнындағы ең үлкен жинақ.
Twig-bilim.kz - Қазақстанда да кәсіби деңгейде қолжетімді халықаралық онлайн сервис. Кешен химия, физика, биология, ғылым, математика және география пәндерінен мектеп бағдарламасының негізінде жасалған 1 500-ден астам қызықты қысқа метражды (шамамен 3 минут) фильмнен тұрады.
Zhastar.org - Оқушылардың өмірлік, әлеуметтік дағдылары мен психологиялық саулығын дамытуға арналған ата-аналарға, мұғалімдер мен балаларға арналған онлайн платформа. Сайтта мультимедиялық материалдар ата-аналар мен балаларға, психологтар мен оқытушыларға тиісті ұсыныстар бар.
Kitap.kz (Қазақстан ашық кітапханасы) - бұл 20 мыңнан астам шығарма жинағы бар қазақ әдебиетінің ең үлкен тегін онлайн кітапханасы.
Audiokitap.kz - бұл қазақ көркем әдебиетінің тегін 1 500-ден астам аудио кітабы мен 400 аудио ертегісі орналастырылған мобильдік қосымша. Ол iOS және Android үшін қолжетімді.
Openu.kz (Қазақстанның ашық университеті) - бұл алдыңғы қатарлы университеттер мен оқытушылардың онлайн курстарына кіруге мүмкіндік беретін онлайн білім беру платформасы. Мұнда гуманитарлық, инженерлік және бизнес мамандықтары бойынша 170-тен астам курс бар. Сайтта «Жаңа гуманитарлық білім. Қазақ тіліндегі 100 жаңа оқулық» жобасы аясындағы кітаптар да қолжетімді.
Academia.kz - мұғалімдер мен ата-аналарға арналған білім беру алаңы. Оқытушылардың шығармашылық және ғылыми жұмыстарына арналған ғылыми тәжірибелер, оқу-әдістемелік материалдар мен педагогикалық әдебиеттердің үлкен жинағы.
Khanacademy.org - мектепте білім алуға арналған ақысыз платформа. Сайт жеке білім беру траекториясын құруға мүмкіндік береді.
Alison.com – 1 мыңнан астам тегін кәсіби курстар. Жобаның аудиториясы - 14 миллионнан астам қолданушы.
Openculture.com - білімге қол жетімділіктің жаһандық бастамасы. Платформада 1300 онлайн курс, 1 150 фильм, 700 аудио кітап, 800 электронды кітап, 300 тілдік курс және 150 бизнес курс бар.
Academicearth.org - АҚШ-тың жетекші университеттерінің курстарының агрегаторы. Сайт Корнелл, Колумбия, Гарвард, Дартмут, Принстон, Стэнфорд, Йель және басқа университеттердің курстарын тыңдауға мүмкіндік береді.
Google Arts Institute - бүкіл әлемнің өнер туындыларына қолжетімді онлайн платформа. Қазіргі уақытта платформа арқылы 32 әлем мұражайы мен көрмедегі, оның ішінде Метрополитен өнер мұражайы (Нью-Йорк), Уффизи (Флоренция) және Тейт қазіргі галереясы (Лондон) сияқты 32 мыңнан астам нысанның коллекциясын көруге болады.
MIT OpenCourseWare - инженерлік және IT мамандықтары бойынша MIT университетінің оқу материалдары.
TED-Ed - білім беру қажеттіліктері үшін және сұрақтармен, тесттермен ұйымдастырылған TED баяндамалары.
National Geographic Kids - бұл кішкентай балаларға арналған танымал National Geographic Kids мазмұны. Табиғат пен Жер ғаламшары туралы білуге ыңғайлы сайт.
Қазақстанда қазір экология және қоршаған ортаны қорғау мәселелері аса өзекті болып отыр. Осыған орай ел аумағында қабылданып жатқан шаралар да аз емес. Атап айтқанда, «Жасыл» экономиканы дамыту, қоршаған ортаны қорғау, энергияны үнемдеу, қоршаған ортаға ықпал ететін барлық теріс факторларды мейілінше шектеу т.б. секілді бағдарламалар іске асырылуда. Бұл мәселені барынша көтеріп, ел назарын оған аударудың маңызы зор. Шын мәнінде, туған еліміздің экологиялық ахуалының жақсы болуы ең алдымен өзімізге керек екені анық. Ол үшін ең әуелі экологиялық санамызды дамытуымыз қажет. Себебі, экологиялық ақпаратты игеру үшін экологиялық білім керек екені даусыз. Қазіргі таңда жаһандық жылыну үдерісі қоршаған ортаға орасан зор қауіп төндіріп келеді. Жаһандық жылыну және Қазақстан үшін жаңа экономикалық нақтылық туралы айтар болсақ, қазіргі әлемде экономикасы дәстүрлі аграрлық салаға бейімделіп, артта қалып қойған мемлекеттен бастап, ғылым мен техниканың барлық соңғы жетістіктерін жетік игерген қуатты индустриалды державаларға дейінгі даму деңгейі ала-құла мемлекеттер бар екендігі белгілі. Ал осы елдердің экономикасында едәуір алшақтық болғанымен олардың экологиялық мәселелері ортақ болып табылады. Өйткені, экология бүгінде жеке елдердің ғана емес жаһандық ауқымды мәселе.
Экологиялық дағдарыс кезінде табиғат пен қоғам арасындағы өзара қарым-қатынас шиеленісе түседі. Бұл кезде қоғамдағы өндіргіш күштер мен өндірістік қатынастар биосферадағы тарихи қалыптасқан тепе-теңдіктің бұзылуына әсер етеді. Мұның өзі түптеп келгенде адамзат өміріне қауіп төндіре бастады. Экологиялық дағдарыс – қайтымды процесс. Оны адамның белсенді түрде жүргізілген іс-әрекеттері арқылы біртіндеп жоюға болады. Мысалы, экологиялық таза энергия (жел, Күн, су) көздерін кеңінен пайдалану немесе пайдалы казбаларды әрі тиімді, әрі кешенді пайдалану және т.б. Тірі организмдердің сирек түрлерін қорғау жұмыстарын қатаң қадағалау, ормандарды қалпына келтіру, топырақ құнарлылығын арттыру және т.б. жұмыстар арқылы да экологиялық дағдарыстарды тоқтатуға болады.
Ал экологиялық дағдарысқа нақты көңіл бөлінбесе ол экологиялық апатқа айналуы мүмкін. Экологиялық апат — табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынас әбден шиеленісіп кеткен жағдайда байқалады. Бұл кезде табиғатта қалыптасқан экологиялық тепе-теңдік мүлдем бұзылады, оны қайтадан қалпына келтіру мүмкін емес. Сондықтан да экологиялық апат қайтымсыз процесс болып саналады. Экологиялық апат көбіне адамның тікелей немесе жанама іс-әрекеттерінің нәтижесінен пайда болады. Бұл кезде кейбір өсімдіктер мен жануарлардың көптеген түрлері мүлде жойылады.
Адамдардың іс-әрекеттері-нен соңғы 300 жылда құстардың 140-қа жуық, ал сүтқоректілердің 106 түрі біржолата жойылып кеткен. Антропогендік факторлардың жануарлар дүниесіне әсер етуі жылдан-жылға айқын байқалуда.
Адамның жер бетіндегі табиғатқа әсер ету ауқым-дылығына байланысты адамзатты алаңдатып отырған экологиялық мәселелерді, негізінен, үш топқа бөледі.
Ғаламдық экологиялық мәселелер – мұндай мәселе-лерді бүкіл адамзат біріге отырып шешуі тиіс. Оған атмосфераның, гидросфераның және литосфераның ғаламдық деңгейде ластануын атауға болады. Әр түрлі отын түрлерін пайдалану кезінде жыл сайын атмосфераға орта есеппен 20 миллиард тоннадай көмір қышқыл газы бөлінеді. Бұл ауа құрамында көмірқышқыл газының жинақтала түсуіне тікелей әсер етеді. Бұл жағдайлар климаттың жаппай жылынуына ықпал етеді. Жер бетіне түскен күн сәулелерінің бәрі де жерді қыздырады да, инфрақызыл сәуле жылу түрінде кері ғарыш кеңістігіне таралады. Кері шағылысқан бұл сәулелерді көмірқышқыл газы, метан, фреондар және т.б. газдар өздеріне сіңіреді де, температура көтеріледі. Күннің кері шағылысқан жылуын сіңіретін газдарды парниктік газдар деп атайды. Парниктік газдардың атмосферада біртіндеп жинақталып, атмосферадағы жылу балансының өзреуін парниктік эффект деп атайды.
Аймақтық экологиялық мәселелер – жер бетіндегі ауқымды аймақтарды, яғни бірнеше мемлекеттердің аумағын қамтиды. Ондай экологиялық мәселелерді бірнеше мемлекет бірігіп шешуі тиіс. Мұндай экологиялық мәселелерге жыл құстарын және трансшекаралық су қорларын және т.б. табиғат байлықтарын қорғау жатады. Мысалы, бұған Каспий мен Арал теңізін, Байқоңыр ғарыш айлағын және т.б. мәселелер мысал бола алады.
ХХ ғасырдың басынан бері ауаның орташа температурасы 0,74°C-қа жылынса, соның үштен бірі 1980 жылдан кейінгі кезеңнің үлесіне тиеді. Температура өзгеріске ұшырауының негізгі бөлігін адамзат баласының іс-әрекет салдарынан туындаған парникті газ концентратының шамадан тыс артуы құрап отырғандығын әлем жұртшылығы мойындап та отыр. Ал 21 ғасыр ішіндегі температураның өсу мүмкіндігі эмиссияның ең төменгі мөлшерінде 1,1-2,9 градус, ал ең жоғары эмиссия кезінде 2,4-6,4 градус аралығында болуы мүмкін. Жаһан жылынуының нәтижесінде барынша ең жоғарғы температура белгіленеді, Жер шарының барлық өңірлерінде ыстық күндер саны артып аязды күндер саны қысқарады. Бұған қоса, құрлықтық аудандардың басым бөлігінде жылу толқыны жиі орын алып, температураның таралуы қысқарады. Халық-аралық энергетикалық агент-тіктің соңғы баяндамасында энергия тасымалдаушыларға сұраныстың төмендеуі қыстың жылы болып басталуымен байланысты екендігі айтылған. Жылынудың нәтижесінде 2016 жылы мұнайға деген сұраныс тәулігіне 95,8 миллион баррельден 95,7 миллион баррелге дейін төмендеді. Бұл үрдіс Жердегі климаттының жылына түсуіне байланысты күшейе түсіп, энергия тасымалдаушы елдердің экономикалық дамуына кері әсерін тигізетіндігі анық. Бірақ, жаһандық жылынуға қармастан-ақ мұнай, газ және көмірге деген сұраныстың күрт төмендеуі де орын алуы мүмкін. Өйткені, өнеркәсібі дамыған және аталған тауарлардың негізгі тұтынушысы саналатын елдердің басым бөлігі ұйымшылдықпен парникті газдар шығарындыларын төмендету үшін көп күш-жігер жұмсауда. Әлемнің 190-нан астам елі Киото хаттамасын ратификациялаған. Аталған халықаралық келісім 1997 жылы Киотода БҰҰ-ның климаттың өзгеруі туралы рамалық конвенциясына қосымша ретінде қабыланған еді. Құжат дамыған елдермен мен көшпелі экономикадағы елдерге парниктік газдар шығарындыларын қысқартуды немесе тұрақтандыруды міндеттейді. Айта кетерлігі, бұл елдерге әлемдегі жалпы шығарындылардың 63,7 пайызы тиесілі және осыған сәйкес бұл мемлекеттер көмірсутегі шикізатының негізгі тұтынушылары болып отыр.
Жаһандық жылынудан өзге, қоршаған ортаны қорғау және экология мәселелері бүгінгі таңда жер шарындағы әр елді алаңдатып отырған жайт. Соның ішінде Қазақстан да оған барынша алаңдаушылық танытуда. Қазіргі кезде бұл тұрғыда атқарылып жатқан жұмыстардың бір парасы ретінде ел экологиясын жақсартуға бағытталған заңдар қабылданған. Атап айтқанда, Қазақстанда қоршаған ортаны қорғау жағдайы бойынша жыл сайынғы ұлттық баяндама шығарылады. Оның мақсаты ұлттық экологиялық заңнаманы Орхус конвенциясына сәйкес келтіру болмақ. Қоршаған ортаға қатысты мәселелер бойынша шешімдерді қабылдау процесіне және әділсотқа қол жетімділікті іске асыру туралы конвенцияның (Орхус конвенциясы) негізгі функциялары қоршаған орта саласындағы мәліметтердің ақпараттық қорын қалыптастыру болып табылады. Бұдан бөлек, ақпараттарды қолдану мен жеке және заңды тұлғалардың сұрауы бойынша экологиялық ақпарат ұсыну қамтамасыз етіледі. Заң жобасына сәйкес парниктік газ шығарындыларына квота белгілеу, беру және өзгерту мәселелері бойынша Экологиялық кодекске өзгерістер енгізу күтіледі.
Әлем қарыштап дамыған сайын, «жасыл экономика» және «жасыл экология» тәрізді таза экология бастаулары көптеп жүзеге асырылуда. Еліміз де бұл үдерістен тысқары қалып жатқан жоқ.Елімізде жаңғыртылатын энергия көздерін пайдалану да жанданып келеді. Жасыл технология бойынша қазақстандықтар арасында жаңғыртылатын қуат көздері танымал бола бастады.
Халықтың саулығы эколо-гиялық мәселемен тікелей байланысты болғандықтан, оны ескеру аса маңызды. Десек те, жас ұрпақтың бойында туған табиғатқа деген сүйіспеншілік сезімін оятатын шараларға тарта түсу қажет. Сонымен қоса, ауаны зиянды шығарындыларымен ластайтын өндіріс ошақтарының жауапкершілігін арттыруда да жұмыстар атқарылуы аса маңызды. Ал табиғаты – кемел, өзен-көлдері – көркем, паң таулары – кербез еліміздің өсімдіктері мен жан-жануарлар дүниесін қорғау ісі бұдан әрі де жетілдіріліп, жалғасын таба беруі тиіс.
Н.ТІЛЕУҚАБЫЛ
Жақында аудандық мәдениет үйі ұжымының ұйымдастыруымен «Алтын адам» әжелер ансамбль мүшелерін 1 наурыз алғыс айту күніне және 8 наурыз халықаралық әйелдер мерекесіне орай салтанатты түрде құттықтау рәсімі болып өтті.
Аналар құрметіне эстрада жұлдызы Нұртас Қайратұлы Ғафу Қайырбековтың сөзіне жазылған әр жүрекке ыстық «Ана туралы жыр» әнін шырқап қуаныш сыйласа, мәдениет үйінің ұжымы басшысы Бауыржан Шаяхметов бастап алғыстарын және лебіздерін арнап ансамбль мүшелеріне алғыс хаттар мен гүл шоқтарын табыс етті. Кәсіби ән шырқап, ұлтымыздың ұмыт қалған алты ауызын жандандырып жүрген ансамбль 12 адамнан құралған. Ғажабы, әжелер аудан және облыс көлемінде ұйымдастырылатын концерттерде ән шырқап, ақысыз-пұлсыз ерікті түрде өз қолдарымен көйлектер тігіп, көркемдік жетекшілері кәсіби музыкант Нұржамал Ержанқызының нұсқауымен бүгінгі таңда қандай да бір той мен жиынның ажарын ашатын кәсіби ансамбльге айналған. Құрамы өнер мен өнегеден құр алақан емес жандар. Кеңестік кезеңде құрылып, құрамы өзгеріп отырса да болмысы қалыпты «Алтын адам» ансамбліне биыл 26 жыл толған. Қашаннан үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсеткен елміз. Ендеше ансамбль мүшелерінің жасын және ерікті түрде ұлт өнерін ұлықтап жүрген еңбектерін ескере айтарымыз, ауданда өткізілетін концерттерде ансамбль мүшелеріне кезек соңынан тиетіні қынжылтады. Әжелер әр концерттің алдында, көштің басында, төрдің төбесінде жүретін жандар. Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламасы және биылғы еріктілер жылы аясында ансамбль мүшелеріне «Халық ансамблі» атағы берілсе деген тілегіміз де жоқ емес. Түрлі байқауларда топ жарып жүрген ансамбль мүшелеріне біз де редакция атынан шығармашылық табыс тілейміз.
Әділет САРЫБАЙ
Жылдағы дәстүр бойынша аудандық пошта торабы халықаралық әйелдер күніне орай мекемеге келген қыз-келіншектерді, ақ жаулықты аналарды құттықтап, гүл шоқтарын ұсынды.
Ертемен жиылған пошта қызметкерлері алдымен нәзік жанды әріптестерін мерекемен құттықтап, сый-сияпаттарын табыстады. Жұмыс уақыты басталысымен, зейнетақысын алуға келген зейнеткерлердің легінде шек болмады. Тұтынушыларына құттықтау сөзін арнаған мекеме басшысы Диас Қосыбаев:
– Гүл жайнаған көктем мерекесімен қатар келген арулар, аналар мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз! Сіздерге барлық жақсылықты тілей отырып, әрқашан көңілдеріңіз көтеріңкі болсын демекпін. Бүгінгі жасалып жатқан еңбектің барлығы өздеріңіз үшін. Біз тұтынушыларға қолайлы жағдайдың бәрін жасаймыз – деген Диас Қосыбаев бастаған пошта қызметкерлері барлық аналарға, қыз-келіншектерге гүл шоқтарын табыстап, ақ тілектерін білдірді.
С.НҰРАДИН
Соңғы кездері аудан орталығы мен жақын маңдағы ауыл тұрғындары «Есік Су» мекемесіне қарасты ауыз су құбырларынан лас су ағып жатқандығын айтып шағымданған болатын. Жақында су мәселесі бойынша шағым түсірген Есік қаласы тұрғындарының үйін аралаған қала әкімі Бауыржан Бименов, «Есік Су» мекемесінің басшысы Марат Бердалиев сапасыз су көзінің себебін анықтады.
2012 жылы қалада жаңа су құбыры жүргізіліп, 2013 жылы іске қосылған болатын. Азаматтардың басым бөлігі жаңа құбырға қосылған. Сәйкесінше, ескі құбыр тұтынушылары азайып, жиналған су бұзыла бастаған. Мысалға, бұрындары ескі су құбыры аудан орталығына 1 000 текше метр су жіберсе, жаңа құбырға ауысқандардың салдарынан қазір бұл көрсеткіш 60-70 пайызға дейін төмендеген. Осыдан жиналған судың сапасы нашарлай бастаған. Ал, тұтынушылары артқан жаңа су құбырында ешқандай балдырсыз, құртсыз таза су ағуда. Мұны арнайы жұмыс тобы шағымданушылардың құбырын тексеруге барғанда анықтады. Есіктегі арызданған 3 тұрғын да ескі құбырдан тіршілік нәрін алуда. Оларға жаңа құбырға ауысуға кеңес беріліп, түсіндірілді. Бұл алдағы уақытта ескі құбыр тұтынушыларына сапасыз су жеткізіле береді деген сөз емес. Жақын арада аудан орталығы бойынша бір күнге ауыз су тоқтатылып, құбырлар мен су жиналатын орындар толықтай тазаланады.
– Бүгінде қала тұрғында-рының жартысынан астамы жаңа су жүйесіне қосылған. Ескі құбыр тұтынушылары да бар. Алдағы уақытта ескі құбырмен су беру тоқтатылады. Сондықтан, қала тұрғындарына жаңа су құбыруына ауысуға кеңес береміз. Лас су мәселесі де сол кезде шешімін табады, – дейді қала әкімі Бауыржан Бименов.
Айта кетейік, ауданымызда лас су мәселесі көтерілгеннен кейін, аудан әкімдігі, прокуратура, тауарлар мен қызметтер көрсетудің сапасын және қауіпсіздігін бақылау басқармасы өкілдерінен комиссия құрылған еді. Комиссия су сынамаларын алып, сараптамаға жіберген. Қала басшысының сөзінше, сараптама оң қорытындысы көрсеткен. Тіршілік нәрінен келер қауіп жоқ.
С.НҰРАДИН