- +77277540900
- +77002724204
- enkaz.kz@gmail.com
- 040400, Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Есік қаласы, Алматы көшесі, № 112.
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1926 жылы Баку қаласында Бүкілодақтық түркология съезі өтті. Оған түркі халықтарының өкілдері, КСРО Ғылым академиясының, Шығыстану ғылыми қауымдастығының, Украина академиясының, Закавказье шығыстану қауымдастығының мамандары, шетелдік делегаттар, соның ішінде Түркия және Германиядан келген ғалымдар қатысты. Съезде Әзербайжанның латын графикасына көшу тәжірибесінің негізінде Одақтың басқа республикалары мен облыстарында тұратын халықтардың әліпбиін латын жазуына көшіру ұсынылды. Ол үшін жаңа түркі әліпбиінің Бүлкіодақтық орталық комитеті құрылатын болды. Осылайша, араб жазуын қолданып келген түркі халықтарының жазуын латын графикасына көшіру қозғалысы басталды.
1993 жылы ел шекарасының бүтіндігін нақтылайтын «Қазақстан Республикасының мемлекеттің шекарасы туралы» Заң күшіне енді.
1999 жылы Қазақстан, Беларусь, Қырғызстан, Тәжікстан және Ресей Кедендік одақ және Бірыңғай экономикалық кеңістік туралы келісімге қол қойды.
2005 жылы Солтүстік Қазақстан облысы Петропавл қаласында Шоқан Уәлиханов пен Федор Достоевскийге арналған ескерткіш тақта ашылды. Барельефті Қазақстанның еңбек сіңірген сәулетшісі Азат Боярлин жасады. Барельеф Астанада «Өнер» ЖШС-де жасалды. Биіктігі - 1,5 метр, ал ені - 2,5 метр. Барельефтің мүсіндік бөлігі салмағы 500 келі қоладан, ал мәтіндік бөлігі салмағы 400 келі граниттен жасалған.
2011 жылы ҚР Ұлттық банкі «Ұлы көшбасшылар» сериясымен 100 теңгелік «Тұмар» күміс монеталары мен «Жойылып бара жатқан жануарлар» сериясымен 100 теңгелік гауһар тастары бар «Қарақал» монеталарын шығарды.
2014 жылы Нью-Йоркте БҰҰ жанындағы Қазақстан мен Кирибатидің тұрақты өкілдері Қайрат Әбдірахманов пен Макурита Бааро екі мемлекет арасында дипломатиялық қатынастар орнату туралы бірлескен коммюникеге қол қойды.
Кирибати Республикасы – Микронезия мен Полинезияда орналасқан тынықмұхиттық мемлекет. Республика құрамына 33 шағын атолла кіреді, олардың 20-ы елсіз жерлер. Жалпы ауданы – 812, 34 км2.
2014 жылы Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті әлемдегі үздік 50 ЖОО қатарына енді. Жалпы «QS Top 50 under 50» рейтингінің тізімінде Гонконг, Сингапур, Оңтүстік Корея, Малайзия, АҚШ, Испания және т.б елдердің ЖОО-лары бар.
2015 жылы Қазақстан Республикасы Конституциясының үстемдігін сақтауға, азаматтардың конституциялық құқықтарын қорғауға үлес қосқан ҚР және шетел азаматтарын ынталандыру мақсатында, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Конституциясының 20 жылдығын тойлау аясында «Қазақстан Конституциясына 20 жыл» мерейтойлық медалі бекітілді.
2017 жылы Жапонияның Саппоро қаласында VІІІ қысқы Азия орындары аяқталды. Қазақстан құрамасы 32 медальмен (9 алтын, 11 күміс, 12 қола) жалпы есепте төртінші орын алды.
2018 жылы «Шығыс Қазақстанның аңыз-әңгімелері» кітабы шықты. Кітап - облыстың 15 киелі мекені туралы ұрпақтан-ұрпаққа мұра болып отырған аңыз-әңгімелердің антологиясы. Оның авторлары: Әлібек Қаңтарбаев, Марина Юрченко, Күлімай Сембаева.
2019 жылы Қазақстан ұйымдастырған БҰҰ-ның қарулы қақтығыстарға қатыстырылған балаларды қайта интеграциялау жөніндегі достары тобының бірінші отырысы өтті.
Қазақстан, Мальта және Франция бірлесіп басқаратын Балаларды реинтеграциялау жөніндегі БҰҰ достары тобы 2018 жылдың қыркүйегінде БҰҰ-да құрылған Реинтеграция бойынша жаһандық коалицияның құрамдас бөлігі болып табылады. Коалицияның түпкі мақсаты - қарулы қақтығыстардан зардап шеккен балаларды, оның ішінде терористік ұйымдармен жалданған бұрынғы әскер балаларды, әдеттегі өмірге қайтарудың жаңа, тиімді әдістерін әзірлеу.
Дереккөз: inform.kz
Ел бірлігін жырлаған жыр алыбы
28 ақпан – Жамбылдың туған күні
Жамбыл жырлары теңіз түбінде шашылып жатқан маржан секілді. Оны жинап алып, халқының қолына беру – біздің әрқайсымыздың азаматтық борышымыз.
Сәкен Сейфуллин
Ел тарихында халқымыздың рухани тұғырын көтеруді мұрат еткен екі тұлға бар. Олардың бірі Абай болса, екіншісі – Жамбыл Жабаев. Екеуі де ел еңсесі биік болса деген мұратын жырына арқау етті.
«Жамбыл - менің жай атым, халық - менің шын атым» деп жырлаған Жамбыл Жабаев өз өмірі мен өнерінде адамгершілік құндылықтарды, мейірімді жырлауға арналған ақын екенін аңғаруға болады. Атақ-абыройы қазақ-қырғызға түгел тарап, шығармашылық бақытына ерте бөленген ақын. Оның туындылары әлем халықтарының 50-ге жуық тілдеріне аударылып, тек қазақ қана емес, әлем ғалымдарының зерттеу нысанына айналды.
Қазақтың Гомері атанған ақынның «Ел бірлігін сақтаған татулықты айт» деп жырлаған туындыларынан бүгінгі бейбіт тірлік пен берекелі өмірін көреміз. Жамбыл шығармаларының негізгі идеясы бүгінгі тәуелсіз Қазақстанның қарышты қадамдарымен, жасампаз істерімен үндесіп келеді. Дәлірек айтсақ, Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев жыр алыбы Жамбылды қазақтың дәстүрлі әдебиетінің аса дарынды өкілі дей келе, Жамбылдың жырларын өзі ұсынған «Мәңгілік Ел» Жалпыұлттық патриоттық идеясымен тамырласып, мазмұндасып жатыр деген болатын.
Бүгінде көптеген елді мекендер мен даңғылдар, көшелер Жамбыл есімімен аталса, тек Қазақстанда ғана емес, әлемнің өзге де көптеген мемлекеттерінде бар. Мысалы, Ресейдің Санкт-Петербург қаласындағы байырғы Лештуков бұрылысы мен Липецк қаласындағы бұрылысқа Жамбылдың аты берілген. Ижевскіде көше бұрылысы мен көшеге қарасаң, Жамбылдың аты көзге шоқтай басылып тұрады. Волгоград, Иркутск, Кемеров, Қорған, Нижний Новгород, Новосибирь, Хабаровск қаласынан да көруге болады және Украинаның астанасы мен Ужгород қаласынан да Жамбыл атындағы көшелерді көре аласың. 2002 жылы Санкт-Петербургтегі жыр алыбы Жамбыл Жабаев атындағы бұрылысқа 4 метрлік қола ескерткіш орнатылды. Бұл Қазақстанның Санкт-Петербург қаласының 300 жылдығына жасаған сыйы болатын.
Бүгінде, міне, аудан тұрғындары Жамбыл Жабаевтың есімі ел есінде қалсын деп бір ауыздан қолдау көрсетіп, Есік қаласында орналасқан саябақты
«Жамбыл атындағы Жастар саябағы» деп атап, атын алтын әріппен кіре беріс маңдайына жазып қалдырды. Бұл саябақ бүгінгі күнде аудан жастарының бас қосып, демалыстарын көңілді өткізетін орталық саябақ болып есептеледі.
Жамбыл руханияты – халық өмірі. Ауданымызда 209 көше тарихи тұлғалардың атымен аталған көшелер болса, оның ішінде 19 көше жыр алыбы Жамбыл Жабаевтың атымен аталып отыр.
Ақын бірде өзін жүз жасаған терекке теңеп: «Менің тамырларым – туған халқым, бұтақтарым – жырларым, жапырақтарым – ұлдарым мен қыздарым. Мен бар болғаны жүз жылдық терекпін, қартайғанда тапқан жарық күнімді, халқымның бақытын, ұлдарым мен қыздарымның бақытын жырлаймын. Қазақ жерінің ұлдары мен қыздары нағыз керемет істер істейді» деп жазған болатын кезінде.
Бүгінгі таңда, ақынның арманы орындалып, қазақ халқы еңсесі биік ел болып, тәуелсіздіктің туын жыр етті.
Салтанат Беспаева,
Мәдениет және тілдерді
дамыту бөлімінің басшысы
Абай өлеңдері байқауы 2-топ
Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының 175 жылдығына орай «Еңбекшіқазақ» аудандық қоғамдық-саяси апталығы мен mezet.kz желілік басылымы ұйымдастырған байқауға қатысушылардың қарасы көп. Күнделікті видео жұмыстар жан-жақтан келіп түсіп жатыр. Соларды топтап сайтқа салуды жөн көрдік. Ал видеоларды жеке-жеке біздің инстаграм аккаунтымыздан көріп, дауыс бере аласыздар.
Дауыс беру 22 наурызға дейін жалғасады. Ал қорытынды 27 наурызда белгілі болады. Қорытындыны осында mezet.kz және инстаграм аккаунтымызда жариялаймыз.
Қатысушыларға дауыс беріп, қолдау көрсетіңіздер!
«Әл-Фарабидің рухани мұрасы» және «Абай шығармашылығындағы діннің рөлі» облыстық мақалалар байқауының ЕРЕЖЕСІ
«Дін саласындағы мәселелерді зерттеу орталығы» Әбу-Насыр әл-Фарабидің 1150 жылдығы және Абай Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойына орай 2020 жылғы жоспарға сәйкес дәстүрлі түрде облыстық «Әл-Фарабидің рухани мұрасы» және «Абай шығармашылығындағы діннің рөлі» мақалалар байқауын өткізеді.
- Байқаудың негізгі мақсаттары мен міндеттері:
1.1. Ұлы ғұлама әл-Фарабидің мұраларын және біздің елдегі, сонымен бірге шетелдегі әлемдік өркениет дамуына қосқан үлесін зерделеуге қуатты серпін беретінін, жастардың ұлттық мақтаныш сезімін қалыптастыру;
1.2. Әл-Фараби мұрасын зерделеуде жаңа серпін беру, әлем тарихындағы оның рөлін айқындап, есімін ұлттық бренд ретінде ұлықтау;
1.3. Абай хакімнің ислам әлеміндегі көрнекті ойшылдар қатарында тұрған тұлға, қалдырған мұралары мен ілімі барша адамзатқа ортақ екенін көрсету;
1.4. Ұлы ойшылдардың өз дәуірінде ұлттық жаңғыруға, жаңаруға, жаңа өмірге бейім болуға шақырғанын бүгінгі күннің өзектілігімен байланыстырып, оның ішінде теріс ұғымдардан, деструктивті діни көзқарастардан сақтандыру жолдарын көрсету;
1.5. Абай Құнанбайұлы ғұлама, ойшыл, ақын, ағартушы, аудармашы, композитор ретінде ел тарихында өшпес із қалдырғаны сөзсіз. Сондықтан ұлтымызды жаңғырту ісінде Абай еңбектерін басшылыққа алып, ұтымды пайдалану;
1.6. Ұлттық құндылықтарды дәріптеу, ұрпақ санасына ғұламалардың терең ойлары мен тамаша тағылымдарын сіңіру. Бабалар дүниетанымына, ұстанымына сай, қазақы сипаттағы бағытын қалыптастыру, дамыту;
1.7. Ұлт болмысы, діні, ділі, тілі, рухы бүгінгі ұрпаққа қандай көрініс беретіндігін көрсету.
- Байқау қатысушыларына қойылатын талаптар:
2.1. Байқауға өңірдегі облыстық, қалалық, аудандық және өңірлік газеттердің журналистері және әртүрлі сала мамандары (мектеп және жоғарғы оқу орындарының ұстаздары, аудан-қала имамдары, дінтанушылар) қатыса алады;
2.2.Байқауға қатысушылардың облыстық, аудандық және қалалық бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланған кемінде 2 (екі) мақаласы жіберілуі керек;
2.3. Ұлы ойшыл әл-Фарабидің идеялары мен қағидаттарының теориялық негіздерін жаңа заманға сай пайдалану;
2.4. Ұсынылатын материалдарда Абайдың белгілі бір өлеңі немесе бір қара сөзі басты нысана ретінде алынып, дінмен байланысын талдау;
2.5. Байқауға жіберілетін мақалаларға қосымша журналистің аты-жөні мен тегі, мамандығы, жұмыс орны көрсетілуі керек;
2.6.Діни ахуал жайлы анонстық хабарламалар және мақалалар байқауға қатыстырылмайды;
2.7. Байқауға қатысушылар «Алматы облысы дін істері басқармасы» ММ-нің әлеуметтік желідегі (youtube, instagram, facebook, вконтакте) парақшаларына тіркелуі керек.
- Мақалаға қойылатын талаптар:
3.1.Мақаланы бағалауда мазмұнына, идеясына, құрылымына, көркемдігіне және тақырыптың жан-жақты ашылуына мән беріледі;
3.2. Әр автордың шығармасы компьютермен Times New Roman қарпімен, 1,5 интервалымен, 14-кегльмен терілуі және мақала 3-5 беттен аспауы керек;
3.3. Мақаладағы тақырыптың толық ашылуы, жазу стилі, немесе жеткізу тілінің мәнерлілігі, материалдың жанрлық ерекшелігі, дәлдігі әрі түсініктілігі, қатысушылардың мақалаларды жазудағы деректерді пайдалану шеберлігі және сауаттылығын көрсету.
- Байқау кезеңдері:
4.1. Байқауға қатысушылардан материалдарды қабылдау (20 ақпаннан – 20 қыркүйекке дейін);
4.2. Материалдарды сараптау және жеңімпаздарды анықтау (20 қыркүйек – 1 қазан аралығы);
4.3.Байқау жеңімпаздарын салтанатты марапаттау күні алдын ала хабарланатын болады.
- Қазылар алқасы:
Жеңімпаздарды қазылар алқасы сараптай отырып таңдайды.
Іріктеу кезеңінде мақаладағы стилистикалық сауаттылық, интеллектуалдық деңгей, байқау талабынан ауытқымау, эмоциялық әсер ескеріледі.
- Жеңімпаздарды марапаттау
Қазылар алқасы анықтаған байқау жеңімпаздары ІІ категория бойынша дипломдармен және арнайы ақшалай сертификаттармен марапатталады.
Байқау жеңімпаздарына 780 000тг сыйақы қарастырылған:
Екі – бірінші орын,
Екі – екінші орын,
Екі – үшінші орын,
Алты – ынталандыру сыйақылары белгіленген.
Байқауға ұсынылған материалдар мына мекенжайға жолдануы тиіс:
Талдықорған қаласы, Абылай хан көшесі, 125 үй.
Байланыс телефоны: 8(7282) 40-13-39, e-mail: Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған. Көру үшін сіздің браузеріңізде JavaScript қосулы тұруы тиіс.
«Діни тұрақтылық – ел дамуының кепілі» дәстүрлі облыстық жыр мүшәйрасының ЕРЕЖЕСІ
Алматы облысының «Дін істер басқармасы» мемлекеттік мекемесінің жанындағы «Дін саласындағы мәселелерді зерттеу орталығы» КММ, Әбу-Насыр әл-Фарабидің 1150 жылдығы, Алтын орда мемлекетінің 750 жылдығы, Ұлы ақын Абай Құнанбайұлының 175 жылдығы, Ұлы жеңістің 75 жылдығы, Тәуелсіздіктің 30 жылдығы және Қазақстан халқы Ассамблеясының 25 жылдық мерейтойы аясында «Діни тұрақтылық – ел дамуының кепілі» облыстық жыр мүшәйрасын ұйымдастырады.
- Мүшәйраның мақсаты:
1.1 Әбу-Насыр әл-Фарабидің шығармашылық мұрасы мен ғылыми еңбектерін насихаттау, жас ұрпақты патриоттық рухта тәрбиелеу және әл-Фараби мұрасын жан-жақты, жоспарлы түрде іздестіру, жинастыру, зерттеу және оны ғылыми айналымға енгізу;
1.2 Алтын Орда тарихын жаңа көзқарастар тұрғысында зерттеу мен оның негізін қалаған Жошы ханның есімін ұлықтау;
1.3 Ұлы Абайдың жан-жақтылығын қамти отырып, ақындық шығармалары арқылы Абай мұрасын, өнегелі өмір жолын жас ұрпаққа ұғындыру, қазақ тілі арқылы олардың санасында қазақстандық патриотизм сезімдерін қалыптастыру және үлгі ету;
1.4 Соғыста Отанын жан қиярлықпен қорғаған Қазақстандық жауынгерлердің ерлігіне құрмет көрсету, есімдерін ел есінде сақтау, патриотизмге тәрбиелеу, Қазақстан халқының батырлық тарихына құрметпен қарау;
1.5 Жастардың рухани-адамгершілік қасиетін қалыптастыру;
1.6 Елбасының «Рухани жаңғыру» және «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақалаларында өз еліміздің ұлы тұлғаларын насихаттау арқылы Қазақстанды әлемге таныту;
1.7 Елімізді мекен еткен ұлттар мен ұлыстардың өз мәдениетін, тілдері мен дәстүрлерін сақтау, конфессияаралық келісімді нығайту және татулық, билік, бірлік, бейбітшілікті сақтау;
1.8 Қазақтың тілі мен әдебиетіне, мәдениетіне деген сұранысты арттыру әрі еліміздің рухани бірлігін нығайту;
1.9 Жастардың әдебиетке және отансүйгіштікке деген сүйіспеншілігін арттыру, тіл мәдениетін көтеру, халық арасынан шыққан ерекше таланттарды ынталандыру.
- Мүшәйраға қатысушыларға қойылатын негізгі талаптар:
2.1. Облыстық жыр мүшайрасына қатысушының жас мөлшері 18-29 жас аралығында болуы керек;
2.2. Ұсынылған өлеңдер міндетті түрде тақырыпты қамтуы тиіс;
2.3. Байқауға кемінде екі өлең жіберілуі керек. Екі өлең де мүшәйра өткенге дейін ешқандай баспа бетінде жарияланбаған және жинақтарға енбеген тың дүние болуы керек;
2.4. Өлеңнің көркемдігі, айтар ойдың мазмұны мен келтірілген деректердің айқын болуы міндетті;
2.5. Мүшайраға қатысушы өтінімі 2020 ж. мамыр айының 30-на дейін қабылданады (мүшәйраның салтанатты қорытындысы, өтетін уақыты қосымша хабарланады);
- Жеңімпаздарды марапаттау:
3.1. Байқауға келіп түскен өлеңдер алдын ала қазылар алқасының талқылауынан өтіп, іріктеледі. Сараптаудан өткен өлеңдер ғана облыстық ақындар мүшәйрасына ұсынылады.
3.2. Сарапшылар алқасы анықтаған байқау жеңімпаздары диплом және арнайы ақшалай сертификаттармен марапатталады.
Байқау жеңімпаздарына 440 000 теңге көлемінде сыйақы қарастырылған:
бір – бірінші орын,
бір – екінші орын,
бір – үшінші орын,
бес – ынталандыру сыйақылары белгіленген.
- Мүшәйраға ұсынылатын материалдар мына мекенжайға жолдануы тиіс:
Алматы облысы дін істері басқармасының «Дін саласындағы мәселелерді зерттеу орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі, Талдықорған қаласы, Абылайхан көшесі 125.
Байланыс телефоны: 8(7282) 41-28-76, 8 747 843 10 80, Темірлан Айтбаев
e-mail: Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған. Көру үшін сіздің браузеріңізде JavaScript қосулы тұруы тиіс. / Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған. Көру үшін сіздің браузеріңізде JavaScript қосулы тұруы тиіс.
- Қатысушылардың тіркелу формасы
Дін – ізгіліктің белгісі, тәрбиенің құралы. Дегенмен, оны жойқын қару ретінде пайдаланатын топтардың шығып жатқаны жасырын емес. Осы тұрғыда шынайы дін мен басқаның аражігін ажыратып алу маңызды. Әсіресе, жастар үшін.
Абайды оқы, ерінбе!
Жақында Абай Құнанбайұлының туылғанына 175 жыл толуына орай Қаракемер ауылындағы «Аружан» балабақшасының тәрбиеленушілері арасында «Асыл сөзді іздесең – Абайды оқы, ерінбе» атты байқау өтті.
Жас ұрпақтың бойына Абай Құнанбайұлының өлеңдері арқылы өнеге дарыту, жас күнінен бүлдіршіндерді иманға, білімге, әдеп пен әсемпаз болуға тәрбиелеу мақсатында аталған іс-шара балабақша ұжымының ұйымдастыруымен аса жоғары деңгейде өтті. Бесіктен Абайдың ғажап әлеміне бой ұсынған жастың келешекте кең ойлы, мейірімді әрі әділет жолын қуатын қайсар боларын ұқтырғандай байқау. «Ақбота» орта тобының тәрбиеленушісі үш жастағы Жанель Сейсенбай Абайдың «Ғылым таппай мақтанба» атты өлеңін әсерлі оқып бірауыздан бірінші орынды жеңіп алды. Екінші орынға «Балауса» атты ересектер тобынан Абайдың «Құлақтан кіріп бойды алар» өлеңін мәнерлеп оқып Жасмин Ғабитбек ие болды. «Жұлдыз» мектепалды даярлық тобының тәрбиеленушісі Ақнұр Нұрғожа «Абайдың бес нәрсеге асық бол, бес нәрседен қашық бол» өлеңі арқылы бүлдіршіндерді Абай тілімен ақыл мен парасатқа үндеп тұрғандай әсер қалдырып, үшінші орынды иеленді. Әділ қазылар алқасы Қаракемер ауылдық мәдениет үйінің көркемдік жетекшісі Ерқуат Оңашхан, Қаракемер ауылдық әкімдігінің жастар ісі жөніндегі әдіскер-нұсқаушысы Данагүл Мырзабай, «Аружан» балабақшасының меңгерушісі Сәуле Серікқызы және балабақша психологы Бибіжамал Таванова бүлдіршіндердің өнеріне әділ төрелік жасап, артынан байқау жеңімпаздарына сыйлықтар мен мақтау қағаздарын табыс етті. Сондай-ақ, балабақша тәрбиешілері де іс-шарадан шет қалған жоқ. Олар Абайдың өлеңдерін әсерлі оқып, әндерін де шырқады. «Күз» өлеңін нақышына келтіре оқыған Айман Серікқызы, «Өлсем орным қара жер сыз болмайма?» өлеңімен көрерменге ой салған Зағипа Үркінбаева, «Әсемпаз болма әрнеге» деп Абайша сөйлеген Райхан Төлепбергенова, «Есіңде ме жас күнің?» өлеңімен көңілді күй сыйлаған Айгүл Сейтқалиева және өзге де ұстаздар байқаудың сәнін ашып, мәнін кіргізді. Олар да әділ қазылар алқасы тарапынан сыйлықтар алды, мақтау қағаздарымен марапатталды.
Әділет САРЫБАЙ
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1926 жылы Баку қаласында Бүкілодақтық түркология съезі өтті. Оған түркі халықтарының өкілдері, КСРО Ғылым академиясының, Шығыстану ғылыми қауымдастығының, Украина академиясының, Закавказье шығыстану қауымдастығының мамандары, шетелдік делегаттар, соның ішінде Түркия және Германиядан келген ғалымдар қатысты. Съезде Әзербайжанның латын графикасына көшу тәжірибесінің негізінде Одақтың басқа республикалары мен облыстарында тұратын халықтардың әліпбиін латын жазуына көшіру ұсынылды. Ол үшін жаңа түркі әліпбиінің Бүлкіодақтық орталық комитеті құрылатын болды. Осылайша, араб жазуын қолданып келген түркі халықтарының жазуын латын графикасына көшіру қозғалысы басталды.
1993 жылы ел шекарасының бүтіндігін нақтылайтын «Қазақстан Республикасының мемлекеттің шекарасы туралы» Заң күшіне енді.
1999 жылы Қазақстан, Беларусь, Қырғызстан, Тәжікстан және Ресей Кедендік одақ және Бірыңғай экономикалық кеңістік туралы келісімге қол қойды.
2005 жылы Солтүстік Қазақстан облысы Петропавл қаласында Шоқан Уәлиханов пен Федор Достоевскийге арналған ескерткіш тақта ашылды. Барельефті Қазақстанның еңбек сіңірген сәулетшісі Азат Боярлин жасады. Барельеф Астанада «Өнер» ЖШС-де жасалды. Биіктігі - 1,5 метр, ал ені - 2,5 метр. Барельефтің мүсіндік бөлігі салмағы 500 келі қоладан, ал мәтіндік бөлігі салмағы 400 келі граниттен жасалған.
2011 жылы ҚР Ұлттық банкі «Ұлы көшбасшылар» сериясымен 100 теңгелік «Тұмар» күміс монеталары мен «Жойылып бара жатқан жануарлар» сериясымен 100 теңгелік гауһар тастары бар «Қарақал» монеталарын шығарды.
2014 жылы Нью-Йоркте БҰҰ жанындағы Қазақстан мен Кирибатидің тұрақты өкілдері Қайрат Әбдірахманов пен Макурита Бааро екі мемлекет арасында дипломатиялық қатынастар орнату туралы бірлескен коммюникеге қол қойды.
Кирибати Республикасы – Микронезия мен Полинезияда орналасқан тынықмұхиттық мемлекет. Республика құрамына 33 шағын атолла кіреді, олардың 20-ы елсіз жерлер. Жалпы ауданы – 812, 34 км2.
2014 жылы Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті әлемдегі үздік 50 ЖОО қатарына енді. Жалпы «QS Top 50 under 50» рейтингінің тізімінде Гонконг, Сингапур, Оңтүстік Корея, Малайзия, АҚШ, Испания және т.б елдердің ЖОО-лары бар.
2015 жылы Қазақстан Республикасы Конституциясының үстемдігін сақтауға, азаматтардың конституциялық құқықтарын қорғауға үлес қосқан ҚР және шетел азаматтарын ынталандыру мақсатында, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Конституциясының 20 жылдығын тойлау аясында «Қазақстан Конституциясына 20 жыл» мерейтойлық медалі бекітілді.
2017 жылы Жапонияның Саппоро қаласында VІІІ қысқы Азия орындары аяқталды. Қазақстан құрамасы 32 медальмен (9 алтын, 11 күміс, 12 қола) жалпы есепте төртінші орын алды.
2018 жылы «Шығыс Қазақстанның аңыз-әңгімелері» кітабы шықты. Кітап - облыстың 15 киелі мекені туралы ұрпақтан-ұрпаққа мұра болып отырған аңыз-әңгімелердің антологиясы. Оның авторлары: Әлібек Қаңтарбаев, Марина Юрченко, Күлімай Сембаева.
2019 жылы Қазақстан ұйымдастырған БҰҰ-ның қарулы қақтығыстарға қатыстырылған балаларды қайта интеграциялау жөніндегі достары тобының бірінші отырысы өтті.
Қазақстан, Мальта және Франция бірлесіп басқаратын Балаларды реинтеграциялау жөніндегі БҰҰ достары тобы 2018 жылдың қыркүйегінде БҰҰ-да құрылған Реинтеграция бойынша жаһандық коалицияның құрамдас бөлігі болып табылады. Коалицияның түпкі мақсаты - қарулы қақтығыстардан зардап шеккен балаларды, оның ішінде терористік ұйымдармен жалданған бұрынғы әскер балаларды, әдеттегі өмірге қайтарудың жаңа, тиімді әдістерін әзірлеу.
Дереккөз: inform.kz
Абай өлеңдері байқауы
Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының 175 жылдығына орай «Еңбекшіқазақ» аудандық қоғамдық-саяси апталығы мен mezet.kz желілік басылымы ұйымдастырған байқауға қатысушылардың қарасы көп. Күнделікті видео жұмыстар жан-жақтан келіп түсіп жатыр. Соларды топтап сайтқа салуды жөн көрдік. Ал видеоларды жеке-жеке біздің инстаграм аккаунтымыздан instagram.com/mezet.kz/ көріп, дауыс бере аласыздар.
Дауыс беру 22 наурызға дейін жалғасады. Ал қорытынды 27 наурызда белгілі болады. Қорытындыны осында mezet.kz және инстаграм аккаунтымызда жариялаймыз.
Қатысушыларға дауыс беріп, қолдау көрсетіңіздер!
Мен өмірді жырлау үшін келгенмін
Аламан бәйгеге оза шауып, өлең-жырда тұяғына шаң жұқтырмаған, санаулы ғұмырында артына мол мұра қалдырған, сыршыл, ойшыл, шыншыл, «Ғасыр ақыны» атанған Мұқағали Мақатаевтың туылған күніне арналған қазақ тілі мен әдебиеті пәні бірлестігінің ұйымдастыруымен «Мен өмірді жырлау үшін келгенмін» атты әдеби-сазды кеш өтті жуырда Балтабай орта мектебінде.
Тәрбиелік мағынасы жоғары мерекелік кеш мың бұрала аққудың бейнесін сомдаған аққудай сұлу қыздарымыз Қымбат Карсакбаева мен Жанна Мыңбаеваның «Аққу» биімен шара шымылдығы түрілді. Одан әрі ақынның «Арыз жазып кетейін» атты өлеңін Дастан Аяпов нақышына келтіре, әдемі әуен сүйемелімен жырлады. Иә, өз заманында лайық бағасын ала алмаса да, өзінен кейінгілер үшін мәртебесі биік ақиық ақын Мұқағалидың жілігін шағып, майын ішкен қара өлеңдерінен әдеби-монтаж ұйымдастырылды. Мұзбалақ ақынның «Менің анкетам», «Махаббат диалогы» өлеңдері театрландырылды. Онда Серік Тоқтар мен Мұрагер Нұрдариға қойылымды үздік орындап, кеш қонақтарының ыстық ықыласына қанық болды. Ал, «Үш бақытым», «Отаным, саған айтамын!», «Қарасаз», «Поэзия», «Шеше, сен бақыттысың...», «Жоқ, дәрігер», «Ғашықпын», «Қара өлең» атты туындыларын Жексенбай Ернұр, Серік Әкежан, Шабарбек Мақпал, Нұр Ұлдана, Джумағали Ахатали, Әбдібек Мерей, Сейтқазы Ания, Ерзат Шұғыла тебіреніспен орындап, көрермен жүрегіне жол салды. Мұқағали сөзіне жазылған «Шәлкөде» әнін 5-6 сыныптардан құралған хор тамаша қоңыр дауыспен әуелетті. Сонымен қатар, Нұрғожа Эльнара да Абай мен Мұқағали аталарына арнап жазған жүрекжарды қауырсын жырын,жылы лебізін паш етті.
Айта кету керек, Г.Е.Нургазиева, И.С.Агыбаева, З.Т.Далдабаева, Н.Р.Ауғанбаева, А.У.Омаржанова, А.Н.Адилова, М.К. Алимходжаева шараның сапалы өтуіне ұйытқы болды.
Әсерлі кеш көрермендері ұйымдастырушыларға риясыз алғыстарын білдіріп, естелік суретке түсіп тарқасты.
Индира АГЫБАЕВА,
қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі
ҰБТ-2020: Сіз білуге тиіс өзгеріс
2019 жылдан бастап жоғарғы оқу орындарына түсу үшін Ұлттық бірыңғай тестілеу жылына төрт рет өткізіліп келе жатқаны айқын. Яғни, мектеп бітірушілер ақылы негізде оқуға түсу үшін қаңтар, наурыз, маусым және тамыз айларында ҰБТ тапсыра алады. Талап төртеуінде де бірдей. Бірақ, мемлекеттік грант конкурсына тек маусым айындағы нәтижемен ғана қатыса алады. Әрбір мектеп бітіруші барлық тестілеуге қатысуға құқылы. Бірнеше рет тапсыру – мектеп бітірушілердің теориялық және психологиялық шыңдалуына, ҰБТ тапсыру ережесін меңгеруіне әсері мол.
Биылғы оқу жылында да елімізде қаңтар айының 15-20 аралығыннда ҰБТ өтті. Есік қаласының Райымбек атындағы мектеп ғимаратында орналасқан ҰБТӨП-де Еңбекшіқазақ және Талғар аудандарының 2123 түлегі өтініш беріп, 2107-сі тестілеуге қатысты. Биылғы жылғы басты өзгеріс – ҰБТ тапсырушыдан тексеру барысында аудиторияға ұялы телефон, шпаргалка және т.б табылса, бірден акт толтырылып, тестілеуге кіргізілмейді.
Қаңтардағы ҰБТ нәтижесінде ең жоғары балл – 116, ең төмен балл – 8 болды. Орташа балл-55,7.
Енді наурыз айында болатын ҰБТ-ға өтініш қабылдау екі түрлі тәсілмен жүзеге асырылады. Біріншісі, оқушы өтінішті (құжаттарымен бірге) ҰБТӨП арқылы береді. Екінші, оқушы цифрлық профилін құра отырып, сайт арқылы онлайн тәртіпте өтініш береді. Онлайн тіркелу оқушыда жеке басын куәландыратын куәлігі немесе паспорты бар болған жағдайда және тек қана ата-анасының (немесе қамқоршысының) келісімімен жүзеге асырылады (жасы 18-ге толмағандар үшін).
Ақылы негізде өтетін наурыздағы тестілеуде төлемақы түбіртегінде тестіленушінің ЖСН-ы көрсетілуі міндетті. Сол секілді ол түбіртек міндетті түрде ҰБТӨП-ке хат ретінде тапсырылуы қажет. Тестілеу құны – 2242 теңге.
Ескеретін жайт, ҰБТ-да алған балдары сертификат бланкісіне шығарылмайды. ҰБТ нәтижесін тестілеу ведомсынан немесе www.testcenter сайтынан (ЖСН және ТЖК-сы арқылы) көруге болады. Жалпы ЖОО-ға ақылы негізде оқуға қабылдану үшін немесе республикалық бюджет қаражаты есебінен білім беру гранты Конкурсына қатысу үшін ҰБТ балдары ЖОО-лармен Орталықтың базасынан жүктеледі.
ҰБТ-ға қатысу үшін төлемді Қазақстан Республикасының барлық екінші деңгейлі банк кассалары мен «Қазақстан Халық Банкі» АҚ терминалдары, «Kaspi.kz» мобильді қосымшасы арқылы төменде көрсетілген реквизит бойынша жасауға болады:
«Ұлттық тестілеу орталығы» РМҚК ҚР БҒМ
010011 Нұр-Сұлтан қ., Жеңiс д., 60
БИН 000140001853
ИИК KZ536010111000001515
БИК HSBKKZKX КБE 16
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ
ҰБТӨП арқылы тіркелу:
1) Кез келген пошта сервистерінде электрондық пошта ашу (mail.kz, mail.ru, gmail.com, yandex.ru және т. б.). және http://ent.testcenter.kzсілтемесі арқылы алдын ала өтініш береді). Ол үшін сілтемемен «Өтініш ҰБТ-2020» веб-қосымшасы жүйесіне тіркелу. Логин мен пароль оқушының электрондық поштасына жіберіледі. Алдын ала өтініш берген жағдайда ҰБТӨП-ке құжаттарын тапсыра отырып, тіркеуден өтуі қажет.
Құжаттар тізбесі:
- өтініш (ҰБТӨП-те беріледі);
- 3 x 4 көлеміндегі екі фотосурет;
- жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі;
Бұл ретте жасы 16-ға толмаған және жеке басын куәландыратын құжаты жоқ адамдар «Туу туралы» куәлігінің көшірмесін тапсырады.
- өзі білім алатын орта білім беру ұйымынан анықтамасы
Анықтама 2 данада алынады, тексерілгеннен кейін бір данасы мектеп бітірушіге қайтарылады (тестілеуге кіргізу барысында «Туу туралы» куәлікпен бірге көрсету үшін).
- ақы төлегендігі туралы түбіртек.
2) ҰБТӨП-тен тестілеуге рұқсаттамасын алу (өтініш қабылдау базасы жабылғаннан кейін).
Онлайн тіркелу:
1) Кез келген пошта сервистерінде электрондық пошта ашу (mail.kz, mail.ru, gmail.com, yandex.ru және т. б.).
2) http://ent.testcenter.kz сайты арқылы онлайн тіркелу (авторизациялану). Логиндер мен парольдер тіркеу кезінде көрсетілген поштаға жіберіледі.
3) http://ent.testcenter.kz сайтында мектепті көрсете отырып, жеке мәліметтерді толтыру, тексеру үшін түбіртектің суретін жүктеу және жария офертаның келісімін қабылдау.
4) http://ent.testcenter.kz сайтындағы Digital ID батырмасын басу арқылы цифрлық профильді құру (смартфондар үшін Digital ID қосымшасы PlayMarket және AppStore арқылы қол жетімді).Digital ID жүйесіне тіркелгеннен кейін оқушы жеке мәліметтерін өшірмеуі қажет (маусым-шілде айларындағы және тамыздағы ҰБТ-ға өтініш беру барысында қолдану үшін).
Цифрлық профильді құрудағы міндетті талап:
- оқушыда жеке басын куәландыратын куәлігінің немесе паспортының болуы (туу туралы куәлігі бар оқушылар үшін мүмкін емес);
- цифрлық профильді құруға және тестілеуге қатысу үшін оқушының жеке деректерін өңдеуге ата-анасының (немесе қамқоршысының) келісімі болуы (жасы 18-ге толмағандар үшін).
Яғни, цифрлық профильді оқушы ата-анасымен (немесе қамқоршысымен) бірге толтырады (жасы 18-ге толмағандар үшін). Ата-ана (немесе қамқоршысы) келіскен жағдайда өзінің және баласының ЖСН-н көрсете отырып, офертаны қабылдайды.
3) Тестілеу үшін төлемақы жасау.
- http://ent.testcenter.kz сайтында дұрыс құрылған Digital ID цифрлық профилінің статусын, қабылданған өтініштің мәртебесін, тестілеу өткізілетін күні мен орнын білуге болады.
- онлайн тәртіпте ҰБТ деректер базасына тіркелген оқушылар тестілеуге жеке басын куәландыратын куәлігі немесе паспорты арқылы және «Face ID» тексеруімен жіберіледі.
- тестілеу өткізілетін күні мен орны республика бойынша өтініш қабылдау аяқталғаннан кейін, сондай-ақ аудиториялар бойынша бөлу жұмыстары жүргізілгеннен кейін белгілі болады.
Қ.ҚАСЫМОВА,
Ұлттық тестілеу орталығының Есік қаласындағы филиал
басшысы
Толығырақ ...
Депутаты встретились с избирателями
«Наша общая задача – воплотить в жизнь концепцию «Слышащего государства», которое оперативно и эффективно реагирует на все конструктивные запросы граждан», – сказал в Послании Президент РК Касым-Жомарт Токаев. Согласно данной концепции и Закону РК «О государственном управлении и самоуправлении» в округах района состоялись отчетные встречи депутатов шестого созыва районного маслихата с избирателями. Самый крупный населенный пункт – город Есик в районом маслихате представляют три депутата – Гульсара Егинбаева, Гульнар Кураметова и Гульмира Мухтарова. Во время встречи они отчитались перед общественным активом Есика о выполнении депутатских запросов по обращениям избирателей, о результатах приема граждан, об участии в работе постоянных комиссий раймаслихата по социально-экономическому развитию района. В отчетной встрече также участвовал заместитель акима г.Есика Досжан Сейдахметов.
На повестке дня были вопросы по благоустройству райцентра и строительству новых социальных объектов. Наибольшей проблемой является переполненность городских школ в связи с быстрым демографическим приростом населения Есика. По депутатским запросам и заявке акима г.Есика ожидается капитальный ремонт и расширение средней школы им. Абылайхана, запланировано строительство дополнительного здания на 1000 мест средней школы имени В. Терешковой. Предусмотрено выделение земельного участка для строительства еще одной средней школы в районе дачных массивов.
После отчетов и ответов на вопросы зала депутаты провели прием жителей своих избирательных округов.
И.ВИКТОРОВ
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1971 жылы Жезқазған мыс қорыту зауытының алғашқы кезегі іске қосылды.
1991 жылы Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің «Семей қаласында Радиациялық медицина және экология институтын құру туралы» қаулысы қабылданды. Институт ғылыми қызметінің негізгі бағыттары – радиациялық және басқа да факторлардың қоршаған ортаға, адамдарға, жануарларға әсерін зерттеу.
1993 жылы Қазақ КСРО ғарыштық зерттеулер агенттігі Қазақстан Республикасының Ұлттық аэроғарыш агенттігі (ҰАҒА) болып қайта құрылды. Қазақстан Республикасы ҰАҒА бас директоры болып тұңғыш қазақ ғарышкері Тоқтар Әубәкіров тағайындалды.
1994 жылы Қазақстан Республикасы мен Камбоджа корольдігі арасындағы дипломатиялық қарым-қатынас орнады.
1999 жылы Қазақстанда тәуелсіздік алғаннан кейінгі алғашқы халық санағы басталды. Санақ наурыздың 4-іне дейін жалғасты. Мемлекет аумағы 1 463 санақ бөлімдеріне бөлінді. Санақ қорытындысы бойынша Қазақстанда 15 673 400 адам тұрады.
2008 жылы С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің (ҚазАТУ) «Ақ желкен» студенттік театры құрылды. Жыл сайын танымал қазақ және шетелдраматургтарының қойылымдарын қояды.
2012 жылы студенттік театр Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен қызметіне және рухани мұрасына арналған «Ақын мен ажал» спектаклінің премьерасын қойды. Бұл туындыны «Ақ желкен» студенттік театры үшін ақын, Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі Г. Ештанаев арнайы жазды.
2009 жылы Польшада «Поляк Бенедикт: Еуропадан Азияға Қазақстан арқылы (1245-1247 жж.)» атты кітап жарық көрді.
Осыдан жеті ғасырдан астам, Марко Поло дүниенің азиялық бөлігіне келгенінен 30 жыл бұрын, францискандық тақуа Бенедикт Поляк Қасиетті Тақтың дипломатиялық миссиясы құрамында еуропалықтардың ішінде бірінші болып, қазіргі Қазақстан даласын басып өтіп, Азия құрлығының терең қойнауына саяхат жасады. Бұл саяхаттаудың нәтижесі замандастарының күткен жаңалықтарының бәрінен де асып түсті. Поляк саяхатшысының жасаған хабарламасы Еуразиядағы Алтын Орданың салтанат құру дәуіріндегі ең жарқын құжаттардың бірі. Ғалымдардың пікірі бойынша, поляк Бенедикт Ұлы Дала туралы ақпарат жинауда маңызды рөл атқарды, осының арқасында Еуропа бірінші рет дала тұрғындарының өмірі мен тұрмысы туралы жайларды білді. Варшавадағы Қазақстан Елшілігі бастамасымен басылып шыққан жарияланымда оқырмандарға Вена және Париж қалаларындағы Ұлттық кітапханаларда сақталған осы саяхаттың жылнамасы берілген. Сонымен қатар, саяхат барысын сипаттаған көне қолжазбалар ғылыми айналымға тұңғыш рет бірнеше тілде: латын, поляк, қазақ және орыс тілдерінде енгізілді.
2010 жылы Алматыда ҚР Орталық мемлекеттік музейінде «Уақыт ағымындағы хаттар» көрмесінің ашылуы өтті. Онда араб, латын және кирилл қарпі негізінде жазылған іскерлік және жеке хаттар қойылды. Олардың арасында Шоқан Уәлиханов, Абай, Әлкей Марғұлан, Мұхтар Әуезов, Ахмет Жұбановтың жазған хаттары бар.
2010 жылы Алматыдағы Қазақ-Британ университетінде республикадағы алғашқы мұнай мұражайы ашылды. Қазіргі таңда қолда бар барлық жәдігерлер «Мұнай-газ саласының тарихы», «Мұнай-газ ісінің геологиялық-геофизикалық негізі», «Мұнай кәсібінің құрал-жабдықтары» деген 3 секцияға топтастырылып отыр.
2012 жылы елордадағы Бейбітшілік және келісім сарайында «Астана - түркі әлемінің мәдени астанасы» жылының ашылу салтанаты өтті.
Мәдени шара барысында мәртебелі меймандар мен елорда жұртшылығының алдына шығып сөз сөйлеген ҚР Мәдениет және ақпарат министрі Дархан Мыңбай «Астана - түркі әлемінің мәдени астанасы» жылын өткізу барша түркітілдес мемлекеттердің рухани дамуына соны серпін беретінін атап өтті.
2014 жылы ҚБТУ Халықаралық экономика мектебінің (ХЭМ) 2 студенті Меруерт Еркебұлан мен Халида Ғалымова Лондон университеті емтихандарының қорытындысы бойынша үздік нәтиже көрсетті. ҚБТУ ХЭМ 4 курс студенті М.Еркебұлан 100 балдың 92 ұпайын жинап, «Elements of Econometrics» пәні бойынша үздік атанды. Ал Х.Ғалымова «Economics of Labour» пәнінен 90 ұпайға ие болған.
Лондон университетінің емтихандарын жыл сайын 180 елдің 54 мың студенті бір уақытта тапсырады.
2015 жылы Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің музейінде бейнелеу және сәндік-қолданбалы өнер туындыларының «Қазақ хандығы: Ұлы даланың ұлы бейнелері» атты көрмесінің ашылу рәсімі өтті. Экспозицияда бірқатар тарихи артефактілер: Ресей патшайымы І Елизаветаның атынан Абылай ханға тарту етілген атақты қылыштың бөлігі, Бөлек батырдың дулығасы, сонымен қатар Қ.Алтынбековтің тарихи дәлдікпен орындаған қазақ хандарының мөр-жүзіктері мен А.Абдубаиттің алтын зерлі жіппен кестеленген көркем паннолары бар.
2017 жылы Мәскеуде Махамбет Өтемісұлы атындағы Атырау қазақ драма театры алғаш рет ресейлік жазушы Георгий Пряхиннің «Тергеу» пьесасын қойды.
2019 жылы Польшада полония алғашқы жастар қысқы чемпионаты өтті. Оған құрамына Алматы, Астана, Көкшетау қалалары мен Солтүстік Қазақстан облысының Ясная Поляна ауылының өкілдері кірген Қазақстан құрамасы қатысты.
Крыница-Здруй курортты қалашығында өткен жарысқа Австрия, Беларусь, Ұлыбритания, Венгрия, Исландия, Испания, Италия, Қазақстан, Литва, Ресей, Украина және Чехия спортшылары қатысты. Командалық есепте қазақстандықтар Чехия мен Литвадан кейінгі үшінші орынға ие болды.
Марапатты жүлдегерлерге чемпионаттың жабылу салтанатына қатысқан Польша Сенатының басшысы Станислав Карчевский табыстады.
Дереккөз: inform.kz
Дамуға бастаған бағдарлама
«Аймақтарды дамыту», «Моно-қалаларды дамыту», «Ақбұлақ», «Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты жаңғырту», «Қолжетімді баспана-2020», сонымен қатар, шағын қалаларды дамыту бағдарламаларының жобасы біріктірілген «Өңірлерді дамыту» бағдарламасы бүгінгі таңда өз жемісін беруде. Бағдарлама аясында халықтың қай аймақта тұратындығына қарамастан, инфрақұрылымды дамыту арқылы тұрғындардың өмір сүру сапасын арттыруға баса мән берілуде.
Бағдарлама негізінен әр макроөңірге арналған инвестициялық басымдықтар, еліміздің аумақтық дамуын жетілдіру мәселелерін шешуді көздейді. Сонымен қатар, инженерлік инфрақұрылымды және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты жаңғырту, тұрғындарды ауыз сумен және су бұру қызметтерімен тиімді және ұтымды қамтамасыз ету жұмыстары да бағдарлама еншісінде.
Былтырдың өзінде «Өңір-лерді дамыту» бойынша ауданымызда бірқатар ауқымды жұмыстар атқарылып, өзекті мәселелер оң шешімін тапқан. 2019 жылы «Өңірлерді дамыту» бағдарламасы шеңберінде барлығы 219 млн теңгеден астам қаржы бөлініп, игерілген. Оның ішінде, Ават, Бижанов, Достық, Қаратұрық, Ұлтарақов, Шелек ауылдарындағы жолдардың ағымдағы жөндеу жұмыстарына 61,4 млн теңге қарастырылған. 55,2 млн теңгеге Асы, Алға, Өрікті, Көктөбе, Рахат елді мекендерінде су құбырларына ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілген. Сонымен қатар, бағдарлама аясында спорт алаңдарын жасақтауға да көңіл бөлінген. Амангелді, Бөлек, Жаңашар, Қазақстан, Ақтоған, Балтабай, Түрген спорт алаңдары мен стадиондарын абаттандыруға 69,7 млн теңге жұмсалған. Қалған 13 млн теңге Тескенсу ауылдық округіне қарасты арналарды тазартуға жұмсалған.
«Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» Жолдауында Елбасы өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасына ауылдық елді мекендерді сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету үшін барлық қаражат көздерінен жыл сайын кемінде 100 млрд теңге бөлуді көздейтін өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша тапсырма берген болатын. Тұңғыш Президенттің тапсырмасы өз деңгейінде орындалып, 2018 жылы Екпінді, Казатком, Көлді, Нұрлы, Ащысай және Ават ауылдарының ауыз су жүйелерінің құрылысы басталған. Бүгінгі таңда 4 ауылдағы жұмыстар аяқталды. Ащысай, Ават, Казатком ауылдарындағы тіршілік нәрінің құрылысы осы жылы бітеді. Атқарылған жұмыстардың арқасында елді мекендерді орталықтандырылған су жүйесімен қамтамасыз ету деңгейі аудан бойынша 89,9 пайызға жеткен.
Осы жылы көптен күткен құны 4,5 млрд теңгеге Есік топтық су құбырының екінші кезеңінің құрылысы басталмақ. Бұл өз кезегінде Есік қаласы мен оған жақын орналасқан 8 елді мекен мен 18 саяжай серіктестігінің (аталған жобамен қамтылған жалпы халықты саны 100 мыңнан астам адамды құрайды) ауыз су мәселесін шешпек.
Қазіргі таңда өңірлерге тартылған инвестициялық жобалар да ауылдағы азаматтардың тұрақты жұмысқа орналасуына жол ашып, елді мекендердің гүлденуіне өз септігін тигізуде. Осы орайда, 2019 жылы аудан экономикасына тартылған инвестицияның көлемі 38 млрд 356 млн теңгені құраған. Нақты индекс көлемі 101,2 пайыз. Оның ішінде, республикалық және жергілікті бюджеттен 4 млрд теңге, немесе 10,6 пайыз. Жеке инвестициялар мен заемдық қаржылардың есебінен 34 млрд теңге немесе 89,4 пайыз.
2019 жылы ауданда инфрақұрылымдарды жақсарту бойынша бірқатар жұмыстар атқарылды. Барлық санаттағы жолдарды жөндеп, күтіп ұстауға 3 млрд 371 млн теңге қаржы бөлінген. Бұл қаражатқа 55,9 шақырым жолға және Үлкен Алматы каналынан өтетін 3 көпірге күрделі және орташа, 456 шақырым жолға ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілген. Осы жылы жолдарды жөндеуге 2 млрд 800 млн теңге бөлінді.
Аймақтарды дамытуға бағытталған бұл бағдарлама сыртында ауылдардың жай-күйін жақсарту мақсатында көптеген жұмыстар атқарылуда. Былтырғы жылы аудандағы құрылыс-монтаж жұмыстарының көлемі 14 млрд 922 млн теңгені құраған.
Атап айтқанда, тұрғын үй құрылысы жоспарының жоғары деңгейінде орындалуына қол жеткізілген. Егер 2018 жылы 38 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілсе, 2019 жылы 40,7 мың шаршы метр тұрғын үй берілді немесе 7 пайызға өсу қамтамасыз етілген.
«7-20-25» бағдарламасы бойынша екі құрылыс мекемесі «Альтаир» ӨК, «СилкСтройИнвест» ЖШС Есік қаласында көп пәтерлі 6 тұрғын үйдің құрылысын бастайтын болады. «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында Есік қаласынан 60 пәтерлі жалға берілетін тұрғын үйді реконструкциялауға 71 млн теңге бөлініп, құрылыс жұмыстары аяқталды.
Сонымен қатар, Есік қаласынан 30 пәтерлі тұрғын үйдің құрылысы жүргізілуде. 4 ауылға (Ақши, Шелек, Алға, Қайназар) жеке тұрғын үй құрылысын салу үшін инфрақұрылымын жүргізуге жобалық-сметалық құжаттамасы әзірленуде.
Бүгінде жеке тұрғын құрылысын жүргізу үшін жер учаскесін алу кезегінде 20 600 адам тұр. Бұл мәселені шешу үшін 6 ауылда инфрақұрылымдардың құрылысын жүргізу үшін жобалық-сметалық құжаттары дайындалуда. Атап айтар болсақ, Шелек ауылында 238 га, Ақши ауылында 90 га, Алға ауылында 30 га, Қайназар ауылында 24 га, Қазақстан ауылында 22 га, Қазатком ауылында 18 га. Барлығы 422 га, немесе 5 000 жер телімі.
Ауданымызға тартылып жатқан көгілдір отын да өңірлеріміздің тамырына қан жүгіртіп, тұрғындардың тұрмысын оңтайландыруда. Ауданды газдандыру жұмыстары қарқынды жалғасуда. Есік қаласы бойынша 122 шақырым газ құбыры жүргізіліп, 1100 тұрғын үй газға қосылды. Сондай-ақ, Шелек ауылында 49 шақырым газ құбыры тартылып, 200 тұрғын үй көгілдір отынның қызығын көруде. Түрген ауылы бойынша 38 шақырым газ құбыры тартылып, 220 тұрғын үй газға қосылды. Осы жылы Есік қаласы және Шелек, Түрген, ауылдарына қоса Азат, Ават, Бәйтерек, Жаңашар ауылдарын газдандыру жоспарланған. Сондай-ақ Есік қаласындағы көп қабатты тұрғын үйлерді жылыту үшін мобильдік қазандықтардың құрылысына жобалық-сметалық құжаттамаларды әзірлеуге бюджеттен 226,9 млн теңге көлемінде қаражат бөлінген.
Сардарбек НҰРАДИН
Рухани жаңғыру: сөз бен іс қабысқанда
21 ақпанда аудан әкімдігінің кіші мәжіліс залында «Рухани жаңғыру» бағдарламасының орындалуы және 2020 жылға арналған жоспарымен таныстыру мақсатында брифингұйымдастырылды. Қоғам белсенділері, Есік қаласының тұрғындары, белсенді жастар қатысқан жиынды аудан әкімінің бірінші орынбасары А.Бидаев жүргізіп отырды әрі 2017-2019 жылдар арасында өткізілген іс-шаралар туралы мәліметтер туралы баяндама оқыды.
Бүгінде Елбасының «Рухани жаңғыру» бағдарламасын насихаттау мақсатында 2017 жылдан бүгінге дейін 1400-ге жуық түрлі іс-шаралар ұйымдастырылған. Сол секілді ауданның киелі жерлері турасында «Алтын адам», «Іле Алатау ұлттық саябағы» атты ақпараттық-анықтамалық құралдар, туристерге арналған киелі орындардың картасы жарық көрген-тін. Брифинг барысында Айбек Дүйсембекұлы кіші бағдарламалар аясында атқарылған жұмыстарды кеңінен баяндады.
–«Ақпарат толқыны» кіші бағдарламасы аясында аудандық Еңбекшіқазақ газетінде «Рухани жаңғыру» атты айдар ашылып, 2017 жылы 71 мақала, 2018 жылы 97, 2019 жылы 113 мақала жарияланды.
Әлеуметтік желілерде 2017 жылы 2634, 2018 жылы 3618, 2019 жылы 4125 атқарылған жобалар мен іс шаралар бойынша ақпараттар жарияланды.
Сонымен қатар 2017 жылы - 8, 2018 жылы - 9, 2019 жылы - 11 ақпараттық көрнекілік құралдары ілінді.
Ұлттық құндылықтарымызбен бірегейлігімізді салт-дәстүрімізді, сақтау, насихаттау барысында, ауданымызда қазақша күрес, көкпар, асық ату, қыз қуу, аударыспақ, садақ ату сияқты ұлттық ойындарымыздан жарыс ұйымдастыру әдетке айналды. Ұлттық қолөнерімізді дамыту мен дәріптеу мақсатында да жасалып жатқан шаруалар аз емес, мәселен Ұста Дәркембай Шоқпарұлы атындағы қолөнер музейі үйірмелер ашып, тері өңдеу, сақина, білезік, ат әбзелдерін жасау өнерін өскелең ұрпақ бойына дарытып ұлттық қолөнерімізді баға жетпес мұра етіп қалдыруда.
Есік археологиялық өлкетану музейімен Шелек өлкетану музейінің де сонау көне сақ дәуірінен басталатын тамыры терең тарихымызды қайта жаңғыртуға өз үлестерін қосуда. Сонымен қатар ауданымызда еріктілердің саны артып, Есік қаласы мен ауылдық округтерде қайырымдылық акциялар жиі ұйымдастырылып, көмекке мұқтаж жандардың қажеттіліктеріне қарай көмек көрсетілуде.
«Атамекен» кіші бағдарламасы аясында2017 жылы меценаттардың көмегімен жалпы соммасы 50 млн. теңгені құрайтын 3 жоба іске асырылды.Нақтылай өтсем, «Amal Bio»ЖШС директоры Асқар Сабиров 30 млн. теңге қаражат бөліп, Ащыбұлақ ауылының жастар демалыс саябағын абаттандырды. Сол секілді «Альтаир» ӨК директоры Қырқынбаев Сейтхан, ауданымыздың меценаты Осан Жангелді Есік қаласындағы жастар саябағында Жамбыл Жабаевқа арналған құны 6 млн. теңгені құрайтын ескерткіш тұрғызып берді.Білім саласына да аталмыш бағдарлама аясында қолдау жетерлік. Айталық, А.Розыбакиев аталған мектептің түлектері Абдуллаев М, Камбаров А., Абаков А. сынды азаматтарымыз 14 млн. теңге қаржы бөліп, Шелек ауылындағы аталмыш мектептің алаңын абаттандырды. 2018 жылы жалпы соммасы 43 млн. теңгені құрайтын 3 жоба ұйымдастырылды Кәсіпкер Калиев Руслан Абдибекұлы - 14 млн. теңге қаражат бөліп, Ташкенсаз ауылының орталық футбол алаңына қалпына келтірді. Кәсіпкерлер Ибрагимов Алиджан, Ибрагимов Даврон, Исмаилов Варис, Шардинов Ахметжан сынды азаматтарымыз 21 млн. теңгеге Лавар ауылында саяси қуғын-сүргін құрбандарына арналған ескерткішті тұрғызды. Кәсіпкер Мұхамеджан Саят 8 млн. теңге бөліп Есік қаласынан шағын футбол алаңын салды –дейді.
Мұндай игі шаралар 2019 жылы да дәстүрлі жалғасқан. Жалпы сомасы 34,7 млн теңгеге 4 жоба іске асқан. Бұл туралы да А.Бидаев кеңінен баяндады. Оның ішінде айрықша атайтынымыз, кәсіпкер Э.Ешниязова 6 баланы жалғыз тәрбиелеп отырған Қарақойшиев Русланның отбасына құны 4 млн. 700 мың. теңгеге бағаланатын үй сыйға тартты. Сол секілді Алматы облыстық мәслихат депутаты, меценат Осан Жангелді 3 мүмкіндігі шектеулі баланың анасы Манапбаева Алмагүлге Шелек ауылынан құны 7 млн. теңгеге үй сыйлады. «Атамекен» аясында биылға тағы 3 ірі жобаны іске асыруды жоспарлауда аудан әкімдігі.
Брифинг барысында Д.Бекбулатова Ұлы жеңістің 75 жылдығына орай аталмыш бағдарлама аясында атқарылатын іс-шараларды сұрады. Өз кезегінде: «Жуырда ғана «Біз жеңістің мұрагерлеріміз» атты эстафета өтті. Алдағы уақытта жастар бойында патриоттық тәрбиені насихаттау мақсатында ардагерлермен, тыл еңбеккерлерімен кездесулер, қайырымдылық іс-шаралары жоспарға сай ұйымдастырылады, – деді.
Ж.Әміржанов,
Рухани жаңғыру жұмысының маманы
Соңғы жаңалықтар
Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы…
АЛАШТЫҢ Ардақты азаматы
Семья под защитой закона
5-ші Дүниежүзілік көшпенділер…
Көрікті көлге көңіл бөлінді
Еңбегіңді арнай білсең ел үшін, Сол…
Танк жүргізуші ТЕМІРҚҰЛОВ
«АЙБЫН» ордені БАТЫРЛАР есімімен…
«АЙБЫН» ордені БАТЫРЛАР есімімен…
