Атын бірнеше рет өзгерткен бұрынғы санитарлық-эпидемиологиялық станса, қазіргі қоғамдық денсаулықты қорғау басқармасының есебін оқып берді бөлім басшысы Ұлмекен Қанаға-това әкім аппаратының жиынында. Гепатит ауруының деңгейі, оның алдын алу туралы сұрақ түсті ауылшаруашылығы және мемлекеттік қызметкерлер кәсіподағының аудандық комите-тінің жетекшісі И.Ж.Жәкеевтен. Жауап жоқ десе болғандай. Ал аудан әкімі Б.Ә.Ысқақ берілген есепке көңіл толмайтынын, келтірілген көрсеткіш-цифрлар тасасында нақты жұмыс жоқ екенін айтып, азық-түлік саудасы төңірегіндегі келеңсіздіктердің басын ашып берді.

– Шымкент өңіріндегі сапасыз балмұздақтан уланған балалардың, басқа да тексерусіз, тазаланусыз жұмыс істеп жатқан нысандардың кесірінен қоғам денсаулығы зардап шегіп жатса, оны қорғауға міндетті қызметіміз не қарап отыр деген сұрақ туындайды. Неге басқаның қателігі қалғандарға ескерту болмайды? – деген сұрақ та, талап та әкім тарапынан қойылды. Жауап пен нақты әрекет сол қоғам денсаулығын қорғаушылардан болу керек. Әрине, Елбасының талап етіп отырғаны кәсіпкерлерді заңсыз, жөнсіз тексеруден қорғау керек. Оның үстіне жоспарлы тексеру деген бар. Әсіресе, балаларды оқыту, тәрбиелеу мекемелерін, денсаулық сақтау, қоғамдық тамақтану, демалыс аумақтарын дегендей.

Осы жолдардың авторына жоғарыда аталған қоғам денсаулығын сақтау басқармасының қызметкерлері әртүрлі аурулар, одан сақтану туралы мақалалар әкеліп тұрады. Газет редакциясы ол қызметкерлерден жоспарлы тексерулердің нәтижесін беруді өтінеді газетке. Жақсы болса жақсы деп, кемшілігі болса оны да атап дегендей. Жауап жоқ. Бәрі дұрыс болғаны ғой. Бірақ «Сақтансаң сақтар Жаратушы» деген қазақи сөзге орыстың «Күн күркіремей мұжық шоқынбайдысын» да ескерткенді жөн санадым. Сақтану керек-ақ.

Х.Ахметжанов.

Елбасы Н.Назарбаев «Қазақстан – 2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жол- дауында қоғамдық тәртіпсіздікке «нөлдік төзімділікті» қолданып, ұсақ құқықбұзушылықтың, мәдениетсіздік пен бассыздықтың жазасыз қалмау керектігін айтқан болатын. Мемлекет басшысы құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне «нөлдік төзімділік» қағидаларын қалыптастыру жөніндегі жауапты міндеттерді жүктеді. Нәтижесінде, қоғамдық орындарда болатын ұсақ құқықбұзушылықтар айтарлықтай азайды. Алайда, заңға бағынбай, мәдениетсіздікке жол беретін азаматтарымыз әлі күнге арамызда жүр.

Аудандық ішкі істер басқар-масына қарасты Жергілікті полиция қызметі басшысының міндетін атқарушы Қайрат Балабековтың берген мәліметтеріне сүйенсек, ағымдағы жылдың 3 айында ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 434 бабына сәйкес (ұсақ бұзақылық) 166 хаттама толтырылған. Оның төртеуі автокөлік терезесінен қоқыс лақтырған жүргізушілерге тиесілі.

Бүгінде зиянды әдетке әуес адамдар да қоғамдық орында тазалық сақтап, мәдениетті болуға тиіс. Яғни, темекі шегіп, шемішке шағып қалдығын тастағандар да жазасыз қал-майды. Үш айдың ішінде улы түтінге әуес 94 адам темекі тұқылын жерге тастағаны үшін айыппұл арқалаған. Кейбірі тіпті, бірнеше тәулікке қамалған. Шемішке шағып, айналасын ластаған 28 азаматқа да хаттама жазылған.

Ауданымыз, әсіресе қала-мыз күннен-күнге көркейіп келеді. Гүлдену алдымен тазалықтан басталатындығы баршамызға мәлім. Сондықтан, өткен жылы қала аумағындағы адамдар көп шоғырланатын жерлерге арнайы қоқыс жәшік-тері орнатылған болатын. Бірақ, кейбір аудан тұрғындары қол созым жердегі жәшікке жетуге ерініп, қоқысын жол бойына лақтырып жүре береді. Нәтижесінде, жазаланады. Осындай 40 адамды тәртіп сақ-шылары құрықтады.

Жоғарыда аталған барлық құқық бұзушылардың істері Еңбекшіқазақ аудандық №1 және №2 сотына жолданған. Сот шешімімен 121 ластаушы 10 тәулікке дейін қамауға алынған. 41 адамға 5 АЕК көлемінде (12 025 теңге) айыппұл салынып, 4 іс медиация тәртібімен қысқартылған.

Қазіргі таңда ауланы ластап, өзінің есік алдын таза ұстамаған тұрғындар да жазасыз қалмайды. Осындай ластануға жол берген 268 үй ауласына ҚР ӘҚБТК-нің 505 бабы бойынша (Қалалар мен елді мекендердің аумақтарын абаттандырылған жерлерді ластау) ескерту жасалып, хаттама толтырылған. Айталық, Әймен ауылы Школьная көшесіндегі Исмаил Ахмедовтың ауласы күл-қоқысқа толған. «Ауыл ғой» деп жауапсыздыққа жол берген Исмаил ағаның үйіне барған полиция қызметкерлері сәуір айының 12-сі күні хаттама толтырған. Сондай-ақ, аз уақыттың ішінде олқылықтың орнын толтыруды тапсырған.

Біздің қоғамның түсінігі миға қонымсыз. Біреу сөмкемен немесе қаппен жол бойына қоқыс тастап кетсе, оны тазалаудың орнына үстіне тағы апарып төгеміз. Осылайша өзімізді қоршаған ортаны қоқыс полигонына айналдырамыз. Кейіннен, қаңғыбас ит-мысықтар мен егеуқұйрықтар қап-тап, мазамызды алды деп шағымданамыз. Ит-терінің артын тазалап жүретін шетелдіктердің жақсы әдеттерін үйреніп, жақсылыққа қарай ұмты-луымыз керек. Сонда ғана Мәңгілік елдің тәуелсіздігі ғұмырлы болмақ.

Сардарбек НҰРАДИН

Осыдан бес жыл бұрын, дәлірек айтсақ, 06.12.2013 жылы жарық көрген газетіміздің 50-ші нөмірінде «Райымбек – чемпион!» тақырыбымен мақала жарияланған екен. Сол кезде Қаракемер ауылының тумасы, Қ.Орымбетов атындағы орта мектептің небәрі 6-сынып оқушысы Райымбек Майданбай «Кекушинкай каратэ-до» спорт түрінен Қазақстан Республикасының ашық біріншілігінің биігін бағындырған-ды. Арадағы уақыт ағымына қарамастан Райымбек сол биігінен бір саты аласармаған екен...

«Әке көрген оқ жонар». Расында, бүгінгі бозбала Райымбектің әкесі Бекмұрат Мақсұтов та кезінде КСРО-ның «Кик-бокс», «Қолма-қол ұрыс жекпе-жегі» спортының шебері атанған. Талай спорт белестерін бағындырып, қазіргі уақытта Қаракемер колледжінің ұстазы әрі жеңімпаз ұлының бапкері болып жүрген жайы бар. Жеңімпаз демекші, Райымбек 1-сәуірде Шымкент қаласында өткен Қазақстан Республикасының Әлем чемпионатының іріктеу жарысына қатысып, екінші орынды және жолдаманы жеңіп алды. Артынша, Армения Республикасының астанасы Ереванда өткен «Шешункай каратэ-до»-дан ашық Еуропа чемпионатында ел намысын қорғады. Ол додадан қанжығасын қола медальмен майлап қайтқан «Райымбек – чемпион» қараша айында өтетін Әлем чемпионатына қызу дайындық үстінде.

Қазақстанның 7 дүркін чемпионы Райымбек Майданбай білім алып жатқан Қ.Орымбетов атындағы орта мектеп пен туған ауылынан бастап барша қазақ жұрты өзін қолдайтынын біліп те сезіп жүрсін! Ендеше, саңлағымызға сәттілік серік болсын демекпіз! Алар асулары мен бағындырар биіктері таусылмасын!

Алмагүл НҰҒМАН.

Тұрақты комиссиялардың біріккен отырысы сессия жұмысымен жалғасты. Оған аудан әкімі Бинәлі Ысқақ, Алматы облысы бойынша тексеру комиссиясының мүшесі Жұбаныш Ноғайбеков қатысып отырды. Күн тәртібінде төрт мәселе: «Еңбекшіқазақ ауданының 2017 жылғы бюджетінің орындалуы», аудандық денсаулық сақтау басқармасының 2017 жылғы атқарған жұмыстары» және тұрақты комиссияда қаралған ауыл аттарын өзгерту мәселелері.

Алғаш боп мінберге көтеріл-ген Жұбаныш Ноғайбеков 2017 жылғы бюджеттің орындалуы турасында тексеру нәтижесін назарға ұсынды. Ауданға инвестиция тарту, ауылшаруашы-лығы өнімдерін өндіру көрсет-кіштері еселеп өскендігін, аудан экономикасының қарқынды даму көрсеткіші жайында сөз қозғады әрі мемлекет қаржысын игеруде заңсыздық орын алмағандығын атады.

Кезекті есебімен жұмыс сапарына байланысты келе алмаған аудандық қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының басшысы А.Мәнкеевтің орнына бөлім басшысы Ұлмекен Қанағатова баяндама оқыды. Алайда, аудан басшысы есебіне қанағаттанбағанын айтты: – Қазір шыны керек, не ішіп, не жейтінімізді білмейміз. Тіпті, базардың өзінде санитарлық тазалық мүлдем сақталмаған. Оларға қой деуге Сіздердің шамаларыңыз келмей отыр. Сіздерді қозғалту үшін бір адам улану керек! Көмір жоқ деп шуылдап едік, қазір жол бойы толған көмір. Оның жанында жеміс-жидектер сатылып жатыр. Денсаулықты бақылайтын басқарма бұны неге қадағаламайсыздар? Қазір депутаттардың алдына келіп есеп беріп отырсыз. Мұнда сылдыр сандарды айта бермей, нақты ұсыныспен шықпайсыз ба? Әр нәрсенің шегі болады. Керек пе, 23 депутат қол қойып, облысқа ұсыныспен шығады, Сіздердің құзіреттеріңізді қайта қарасын! Бұндай шектеумен біздің қауіпсіздігімізді қалай қадағалай аласыздар? – деп ашынды.

Сондай-ақ, ауыл, көше аттарын өзгертуде де депутаттармен тығыз байланыста жұмыс істеуді тапсырды Бинәлі Әбдіқапасұлы басшыларға.

Қайнар ЖҰМАҒОЖА.

Елбасы Н.Назарбаевтың бас-тамасымен «Рухани жаңғыру» мемлекеттік бағдарламасы уақыт талабы мен ел дамуының тарихи кезеңіне сай шешім болып отыр. ?бала бойына игі қасиеттерді сіңіру мақсатында Қызылжар ауылы О.Жандосов атындағы орта мектебінде көктемгі демалыс кезінде түрлі іс-шаралар ұйымдастырылды.

Ұрпақ тәрбиесінде ең бас-ты құралдардың бірі – тарих тағылымдарын үйрету бол-ғандықтан, патриоттық сана-сезімімізді серпілтіп, туған өлкемізге деген махаббатымызды мақтанышпен жеткізетін «Туған жер» тақырыбына арналған түрлі пікір-талас, дөңгелек үстелдер өткізілді. Еліміздің тарихын тереңірек танып білу мақсатында Есік қаласындағы «Алтын адам» мұражайына, Алматы қаласына Ә.Қастеев атындағы мұражайға, М.Әуезов атындағы драма театрына саяхат жасады оқушылар. Оқушыларымыздың кітап оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында аудандық кітапханаға саяхат жасадық. Дені сау, салауатты өмір салтын ұстанған өрендерді тәрбиелеу мақсатында волейбол, пионербол және баскетболдан жарыс-тар өтті. Оқушылардың өнерін шыңдау мақсатында «Айгөлек», «Қыз сыны», «Мәнерлеп оқу» сияқты түрлі сайыстар өткізу барысында балалар өнерге деген қызығушылықтарын танытты. Мектеп ұжымымен бірлесе сенбілік те жасалды.

Н.Джилгельдиева,

мектеп директорының тәрбие ісі-жөніндегі

орынбасары.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» мақаласы аясында «Туған жер» бағдарламасы бағыты бойынша Малыбай ауылында «Туған жер шақырады» атты кездесу кеші өтті.

Жиынға ауылда туып-өскен, қазір басқа елді мекендерде тұратын ауылдастары шақырылып, ой-пікірлерімен бөлісті. Ауылдық ақсақалдар алқасының төрағасы Жансерік Аянбек, Малыбай орта мектеп директоры Клара Садықанова, ауылдық «Алуа» балабақшасының меңгерушісі Гүлнәр Заи-рова, дәрігерлік амбулаторияның меңгерушісі Айтигүл Имашева, О.Жандосов атындағы орта мектебінің директоры Ысқақ Салманов, ауылдық ұйғыр этно-мәдени орталықтың төрағасы Пархат Дулятов сөз алып, ыстық лебіздерін білдірді. Кездесу концерттік бағдарламаға ұласты.

Мықтыбек Шыныбеков,

Малыбай ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы.

Ұлттың рухани жаңғыруына бастайтын «Туған жер» бағдарламасын сәтті жүзеге асыру мақсатында аудандық балалар мен жасөспірімдердің туризм және экскурсия орталығы да келелі істер атқаруда.

Атап айтсақ, орталықтың қосымша білім беру педагогы Жанатгүл Бүтімбаева «Туған жер. Алтын ұя – мектебім!» атты патриоттық зерттеу жобасын әзірледі. Зерттеу нысаны – Қаракемер ауылындағы Қ.Орымбетов атындағы орта мектеп. Мектеп тарихын зерттеп, болашақ жас патриоттармен жұмыс істеуге негізделген жобаның мақсаты –патриотизм арқылы әлеуметтік жауапкершілік, болашақта өз мектебін қамқорлыққа алу, ұрпақтар сабақтастығы өнегесін көрсету. Талай ел ағаларын, дүлдүлдерді тәрбиелеп шығарған қасиетті қара шаңырақ тарихқа бай. Мектеп түлектері кең байтақ еліміздің түпкір-түпкірінде қарқынды еңбек етуде. Жоба аясында «Туған жерге тағзым» атты мектептің әр жылғы түлектерімен кездесу өткізілді. Кездесуге ҚР Білім министрлігі жанындағы «Жас патриоттар» Академиясының Президенті Тілдаш Битуова, «Балдәурен» РОСО Қапшағай қаласындағы филиалының директоры Берік Баржақсымов сынды түлектері қатысты.

Ә.Өтегенова,

қосымша білім беру педагогы.

Шелек тарихи-өлкетану музейінің әр залының өзіндік тарихы, атауы бар. Ежелгі замандардың көне жәдігерлерінен бастап «Ерлік», «Еңбек даңқы» залдарында тұрған стенділерге ілінген фотосуреттерде бейнеленген әрбір жан өткен өмір шежіресін айтып, сенімен тілдескендей болады.

_{«Болашағыңнан үміт етсең, өткенді ұмытпа».}

_{халық нақылы.}

Музейге үлкен де, кіші де келеді. Оны қызықтап, аралап жүргендердің кейбіреулері: «Бұл суреттегі адам кім? Шелек аймағына қандай еңбек сіңірген?» – деген секілді сұрақтар қойып жатады. Сондықтан жұмыс барысында архивті ақтарасың, көне-көз қариялармен әңгімелесіп, дерек іздейсің. Сонау 1920 жылдан 1960 жылға дейінгі аралықта (және одан кейін еліміз егемендік алған жылдарға дейін де) өмір сүріп, еңбек еткен адамдардың көпшілігінің ғұмыры ерлікке пара-пар екен-ау. Киерге киімі, ішерге асы тапшы болса да тәубесінен айырылмады. Небір нәубет пен зұлматты бастан өткізсе де рухы түспеді. Бастарына қара бұлт төнсе де жігерлері мұқалмаған, жасымаған, неткен шымболаттай мықты десеңші. Осындай азапты өмірдің өзінде болашаққа деген сенімін жоғалтпай, арман отын сөндірмеді. Міне, сондай қайсар жандардың музейде суреті ілулі тұрғандарының бірі Руфина Даниловна. Ол Украинада дүниеге келген. 1930 жылы Петроград қаласында университет бітіріп, дәрігер дипломын алған соң үлкен шаһардағы жайлы орнын тастап Қазақстанға, Шілік аудандық ауруханасының (ол жылдары қазіргі Шелек ресми құжаттарда Шілік деп жазылып, Шілік деп айтылатын) емдеу бөліміне меңгеруші болып тағайындалады. Танымаған ел, білмейтін шалғай жер. Оның үстіне ол кездегі ахуалды көз алдыңызға елестетіп көріңіз. Жаңадан аудан орталығы болған Шілікте басқа жерден көп өзгешелігі жоқ-тын. Қоңырқай тіршілік. Аурухана деген аты болмаса екі-үш медбике, бір-екі практик фельд-шерлерден басқа қызметкерлер де жоқ болатын. Медициналық құрал деген атымен жоқ. Аурухана ғимараты да жадағай, қазіргі біздің фельдшер-лік пункттеріміздің өзі оның жанында кең сарайдай. Осының барлығын көрген жас дәрігер қыздың еңсесі түспеді. Жоқтан бар жасап, қолда бар мүмкіндікті шебер пайдаланып, жұмысқа бар ынтасымен кірісті. Университет қабырғасында алған білімін әріптестерінің тәжірибесімен толықтырып емдеу ісін біршама жолға қойды. Тумасынан ақкөңіл, мінезі қарапайым Руфина жергілікті тұрғындармен қоян қолтық араласып тез тіл тауып кетті. Мұның өзі қазақ тілін жылдам меңгеруіне септігін тигізді. Сонау Ресейден жоғары білім-ді дәрігер келіпті, қолы шипалы екен, – деген сияқты жақсы сөз аймақ жұртышылғына ебі желіндей тез тарады. Оған сенім артып, келушілер саны да өсті.

1931 жылы облыстық денсаулық сақтау басқармасындағы басшылар Шілікті ауруханасының жұмысы жолға қойыла бастағанын әрі Руфина Даниловна Данилевскаяның іскерлігін, біліктілігін ұйымдастырушылық қабілетін ескерді ме, оны Жамбыл ауданының Қарақастек ауылындағы емдеу орнына басшылық жасауға жібереді. Әрине, Шілікте жаңа ортаға енді-енді бойы үйреніп, дос-құрбы тауып, сеніп тапсырылған учаскедегі жұмысты енді игере бастағанда басқа жаққа ауысу оған оңай соқпады. Алайда, Петроградтан не үшін, не мақсатпен қазақ жеріне, еліне келгені ойына түсіп, басын тұмшалаған күмәнді ойды сілкіп тастап, белін бекем буып Қарақастекке аттанды. Бұл ауылдағы шағын аурухана жұмысы да бір жағына қисайып мүшкіл халде болып шықты. Дәрігер жетіспей, оған қоса құрал-жабдық атымен жоқ болғандықтан мұнда да жұмыс шаш етектен болып шықты. Әсіресе, ана мен бала денсаулығының жағдайы мүлде көңілін көншітпеді. Үйінде, алыстағы қыстауда, тағы басқа жерлерде қолдан босанып, қиыншылыққа ұрынып, соңы қайғылы жағдайға ұрынып жатқанын көзбен көргенде жаны күйзелді.

Сондықтан ауруханадағы қарбаластан сәл қолы босай қалса артель жетекшілеріне өтініш жасап жазда жол бастаушы алып, атқа мініп, қыста тонға оранып шанамен қыр жайлаған малшы ауылдарды аралады.

Әйелдер мен жас балалардың денсаулығын тексеріп, оларға ақыл кеңесін айтып, ем-домын жасап тыным таппады.Жанқиярлығы нәтижесіз кетпеді. Тек Қарақастектен ғана емес, көрші ауылдардан да аурудан жаны жай таппағандар Руфинаны іздеп келетін болды. Мейірбан, алдына келгеннің бетін қайтармайтын, көңілін қалдырмайтын дәрігер қызға алғашқыдай емес сенім көрсетіп жылы қабылдай бастады. Өздеріне ішерге асы тапшы болғанына қарамастан бар наны мен талқанын, құрты мен сықпасын алдына жайып салып құшақ жая қарсы алатын. Тіршіліктері қоңырқай болса да осындай тауқыметке көнбістік танытқан қырдағы қазақ отбасыларының пейіліне, ақ көңіліне, қонақжайлылығына тәнті болатын. «Қазақ деген қандай керемет халық»- деп Петроградтағы құрбыларына сүйсіне, тамсана хат-хабар жолдайтын. «Қалаға қашан қайтасың?» деген сұрақтарына: «Маған бұл жақтың елі де, жері де ұнады. Осында қалатын шы-ғармын...», – деп батыл, сенімді жауап қайтаратын.

Тоқтаусыз өткен уақыт. 1936 жыл да келіп жетіпті. Облыс денсаулық сақтау басшылары Шілікті аудандық ауруханасында қалыптасқан ауыр жағдайды, әрі мұндағы кадр тапшылығын ескерді ме Руфинаны қайтадан алғашқы еңбек жолын бастаған ауылға қайтар-ды. Аурухананың әйелдер босана-тын бөліміне меңгеруші етіп бекітті. Шіліктіктер Руфинаға ежелгі танысындай, ет-жақын туысындай құшақтарын ашты. Бұл кезде оның да тәжірибесі толыға түскен-ді. Тек гинекология саласында ғана емес ол медицинаның барлық саласынан толыққанды хабары да, білімі де, тәжірибесі де бар қазіргі тілмен айтқанда, жалпы практикада дәрігер есебінде қалып-таса бастаған білікті маман болатын.

Тек Шілік аймағында ғана емес барлық жерде тұрмыстың, әлеуметтік жағдайдың өте мүшкіл халі, емдеу орындарының материалдық базасының төмендігі, дәрігерлердің жетіспеуі барлығы келіп әсіресе, ана мен бала ауруының өршуіне себеп болғандай өмірінен артық ешнәрсе жоқ деп санайтын. Екіқабат әйелдердің көпшілігі емдеу орындарына келуден қашқақтайтын. Тіркеуге тұру, тексеруден өту деген сияқты талапты ескермейтін, тіпті білмейтін. Ене мен абысындарының немесе ауылдағы қолы жеңіл деп саналатын әйелдердің көмегіне сүйеніп босана беретін. Мұның зардабы жақсылыққа апармайтын. Руфина ана мен бала өмірінен артық ешнәрсе жоқ санайтын. Сондықтан болар алдына шипа іздеп келгендерін күнде де, түнде де мезгілсіз уақытта келдің ғой демей қабылдап көмегін көрсетіп жататын. Кейбір әріптестерінің оның мұндай әрекетін ұнатпағанына қарамай, бұл дәрігердің басты міндеті! – деп нық жауап қайтаратын. Қазір ойша есептеп көрсек Шілік өңірінде тек 1936-1950 жылдары аралығында дүниеге келген сәбилердің көпшілігінің кіндігін осы қаршадай ғана өз ісіне шынайы берілген дәрігер қыз кесіпті. Осыны сол жылдары дүние есігін ашқан жандар біле ме екен?

1941 жылдың жаз айы. Ел шетіне жау тиді. Миллиондаған жанның өмірін жалмаған Ұлы Отан соғысы басталды. Руфина Данилевская да азаматтармен қатар әскери бөлімге барып өтініш жазып майданға сұранды. Олардың жауабы қысқа болды: «Дәрігерлер тылға, ауылға да керек», – деп шығарып салды. Дәрігер жігіттерден, бір де екісін майдан госпиталіне жіберді. Мұнда да ауыртпалық әйелдерге түсті. Руфинаға көп өтпей тағы қосымша міндет, жауапкершілік жүктеліп ол аудандық ауруханада басшы болып тағайындалды. Бас тартатын мүмкіндік болмады. Жағдайды көріп тұр. Жылдар өте жылдам есейтіп, өмір қазанында қайнап піскен, іске ілкімді, басшылар алдында ойын ірікпей айтатын Руфина аурухана жұмысын жақсартуға бар күшін аямады. Әр қызметкерге талап та қоя білетін, әрқайсының басына қиыншылық түссе қамқорлықтан шет қалдырмай жағдайына қарайласатын басшы ұжымда ғана емес аудан жұртшылығы алдында өзіндік зор беделге ие болды. Руфина Даниловна Данилевскаяның осындай ерен еңбегі лайықты бағаланды. Ол «Құрмет белгісі» орденімен, 1941-1945 ж.ж. Ұлы Отан соғысындағы «ерлік еңбегі үшін» медальмен және «Қазақ ССР денсаулық сақтау ісінің озаты» төс белгісімен марапатталған. Сол сияқты «Қазақ ССР-інің еңбегі сіңген дәрігері» құрметті атағы беріліп, №33 Шілік сайлау округінен Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесіне депутат та болып сайланған.

Ойлап қарасақ, атақ пен даңққа жетсем деп ұмтылушылар баршылық. Алайда талай тар жол тайғақ кешуден өту, маңдай терді төге отырып бастысы ел үшін жасаған адал еңбегі ескерусіз қалмайтынын атақ көксеушілер ұмыта береді-ау. М.Горькийдің кейіпкері Данко секілді Руфинаның да жүрегінде лапылдаған от, бойында қайнаған қайраты, адамға деген мейірбандығы, ыстық махаббаты қосылып қазақ жерінен оған дос бауыр тапты. Табысқа жеткізді, құрметке бөледі. Әйтпесе, бүгіндері Алматы мен Астананы тастап, ауылға кел десең кекірейіп, түсі түңірейіп кететіндер кездесетіні шындық қой.

Руфина секілді заман қиыншы-лығына қарамай ары мен намысын серік етіп, арман биігіне ұмтылған жастар, дәрігерлер осы күндері де баршылық. Нәубет пен ашаршылық-ты, соғыс пен қуғын сүргінді бастан кешірген жылдар өткенімен тарихта жазылып, санада ізі қалды. Бүгін жағдай анағұрлым жақсарды, өткеннің бәрі көрген түстей. Заман өзгерді. Солай дей тұрғанмен дәуір-мен бірге өзгере бастаған санаға дүниеқұмарлық, қатыгездік, тойым-сыздық пен ашкөздік сияқты дерттерге үйір етіп алмай, ұлттық кодымызға сай, бабалар сүйегімізге сіңірген асыл қасиеттерді ту етсек нұр үстіне нұр болар еді. Олай дейтінім, әсіресе қасиетті мамандыққа – денсаулық саласында да адам аурухана төсегінде өлім халінде жатса да қызметін ақшамен бағалайтын, сыбайлас жемқорлыққа жол беріп темір тордың ар жағына тоғытылып жатқандар кездесуі көңілге кірбің ұялатады.

Мақаламыздың соңында айтарымыз, дәрігерлеріміз ауданымызда денсаулық сақтау мекемелерінің негізін қалаған Руфина Данилевская секілді өз ісіне шынайы берілген жанкешті жандардың атқарған еңбегін ұмытпай өнеге алып, олардың жолымен жүріп, халық сеніміне селкеу түсірмесе екен дейміз.

Р.Д.Данилевская суреті музейдегі стендінің жоғарғы қатарында бірінші болып ілінген. Жанары шоқтай жайнаған ол мейірбан қалпымен бізге қарап тұрғандай.

Ә.Айтақынов,

Шелек тарихи-өлкентану музейінің қор сақтаушысы.

Уақыт тегеуріні драмаға, трагедияға толы заманның айтулы тұлғаларын да аңызға айналдырды. Бүгінгі де, келер ұрпақтарға да осы тұлғалар ерлігін жеткізу үшін мемлекет билігі, қоғамымыз көптеген іс-әрекеттер, мәдени-шығармашылық, әлеуметтік-көпшілік шараларды қолға алып, үзбей өткізуде. Сол айтулы даталардың ең маңыздыларының қатарында Ұлы Жеңіс күні. «Тарихымызда қазақ ұялатындай ешнәрсе жоқ» деген мазмұнда айтқан сөзі бар ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың. Жойқын қудалаудан, қолдан ұйымдастырылған аштықтан аман қалған қазақ азаматтары бүкіл Еуропаның дерлік әлеуетін жаулап алып, елімізге тап берген фашистерге сол бір жаугершілік заманда елмен бірге қолына қару алып қарсы тұрды. Ал тылда қалған бала-шағадан бастап еңкейген қарияларға, отбасындағы ақ жаулықты аналар мен қыз-келіншектерге дейін қолдарына кетпен-күрек ұстап дегендей, өгіз бен ат жегіп егін-шөп сеуіп, астық жинады. Мал бағып ет-сүт өндірді. Жарақты жауға қарсы тұрған жауынгерлерді азық-түлікпен киім-кешекпен қамтамасыз ету осы тылдағы еңбеккерлер мойнында еді. Бейбіт күнде отбасы, ошақ қасында болған әйелдер мен бала-шағаны, кәрі-құртаңды ауыр еңбекке жұмылдыру үшін басқарушылық тәжірибе де керек-ақ. Осы тұрғыда қолына қару алып ел шетіне басып кірген жаумен айқасуға ұмтылған көптеген азаматтарды – әсіресе өндіріс ұйымдастырушыларды, техника тіліне жетік мамандарды майданға аттандыруға шектеу қойылды. Осы шектеулі – броньдағы азаматтар қатарында жерлесіміз Әбділдә Бүркеұлы да болған екен. Соғыстың ең қатерлі де қиын кезінде – алғашқы күндері сол кездегі Киров атындағы колхозды басқаруға жібереді басшылар Әбділдә Бүркеұлын. Ер азаматтармен, ауылшаруашылығының қыры мен сырын жетік меңгерген мамандармен жұмыс істеу бір бөлек те, ал дәл сол жұмысты бала-шаға, кәртаң жандармен, әйелдермен атқару әрине анағұрлым қиын. Соған қарамастан Ә.Бүркеұлы басқарған Қаракемер ауылындағы Киров колхозы азық-түлік өндіруде, майданға басқа да қажетті заттарды жөнелтуде алдыңғы қатарда болғанын жазады қиын-қыстау кезеңдегі ақпарат құралдары. Сол сарғайған газет беттерінен алматылықтардың екі мәрте кеңес Одағының батыры С.Луганскийге бортына ұшқыштың аты-жөні жазылған жойғыш ұшақты тапсырғанын оқимыз. Атақты балуанымыз Қажымұқан Мұңайтпасұлының қару-жарақ жасауға жүз мың сом бергенін де жариялаған еді газеттер. "Отан үшін, жүз мың, батыр Қызыл-Армияның сүйікті Отанымыздың жерін неміс-фашистерінен азат етуі үшін, мен адал еңбегіммен тапқан ақшамнан үшінші соғыс қарызына жүз мың сомның облигациясына жазылып, оның ұтыстары мен облигациясын Отан қорғау қорына бердім, – деп жазған екен Ә.Бүркеұлы. Мына еңбекпен тапқан қаржыма жасалған қару жауды талқандай берсін!». Кеңес Армиясының Бас қолбасшысы И.Сталиннен келген телеграммада: «Примите мой привет и благодарность за Вашу Заботу о Красной Армий» делінген екен.

Бір Қаракемерден шыққан екі азамат Кеңес одағының Батыры атағын алып оралды қантөгіс майданнан. Қашаған Жаманғараев та, Рақымжан Тоқатаев та артиллерист-зеңбірекшілер болды. Батыр-лардың өзіне берілген қаруы зеңбірек-орудиелеріне қандай ұқыптылықпен қарап, бар жан-тәнімен күтіп ұстағаны туралы осы жолдардың авторы талай очерк-суреттемелерде жазған болатын. Сол қарулар шығарылмаса бақайшағына дейін қаруланған фашистерге қарсы тұра алар ма едік?! Кім кепіл Әбділдә ағаның қаржысына жасалған зеңбіректен атылған снарядтармен Днепрдің арғы бетінен плацдарм алуға Қашаған ағамыздың жағдай жасамағанына?! Кім кепіл бола алады жанындағы жалғыз оқтаушысымен Рақымжан ағаның он үш бірдей жау броньді техникасын қиратып, елу жыланбауырды тоқтатқанда Ә.Бүркеұлының қаржысына жасалған бронь бұзғыш снарядтар болмағанына?!

Бұл әрине менің эмоциялық фантазиям болар. Бірақ «тірі» ақшаға – кеңестік рубль – сомға сатып алынған облигацияларды өз көзіммен көрген адаммын. Соғыстан кейін, елуінші жылдары. Соғыста жүрген жалғыз ұлы – Қасымы үшін, ел үшін менің атам Ахметжан малын сатып облигация алғаны жеңіске деген ниеттен екені шындық.

Алматылықтардың С.Луганскийге әперген истребителі, Қажымұқанның, Ә.Бүркеұлының жүз мыңнан қосқан үлесі, менің Ахметжан атмның, басқа да жүздеген, мыңдаған патриоттардың отан қорғауға тиындап болса да қосқан үлесі болар басқыншылардан елімізді қорғап қалуға қарлығаштың өрт сөндіруге қосқан бір тамшы судай қосқан көмегі...

Тылың мықты болмаса, қан майданда жеңіс болмайтыны белгілі. Ал, сол тыл еңбеккерлеріне мемлекетіміз ерекше назар аударып отырғаны да бекерден бекер жасалып отырған қарекет емес. Соғыс ардагерлеріне, тыл еңбеккерлеріне деген қамқорлық көбейе түспесе кеміген жоқ.

Х.Ахметжанов.

Косая сажень в плечах, немаленькие рост и сила – таким был в «роковые сороковые» ХХ столетия сержант Николай САВРАЕВ. Несокрушимое сибирское здоровье выручало его на войне, спасало жизнь в критических ситуациях. И теперь, когда Николаю Григорьевичу уже за девяносто, он сохранил былую осанку и крепость родового корня. Уроженец села Сарыкамыш Новосибирской области, он с раннего возраста узнал тяжесть крестьянского труда.

Война началась, когда ему не исполнилось еще и 16-ти. Заменяя мобилизованных односельчан, со сверстниками он работал в колхозной бригаде, выращивая хлеб для фронта, для грядущей Победы. Из родного села и ушел на фронт в 43-м, едва ему исполнилось 18, чтобы уже в воинском строю заменить погибших в боях земляков... После окончания школы младших командиров младший сержант Савраев в составе 22 полка 32-й дивизии войск МВД сражался на передовой. На Западной Украине дивизию перебросили во Львов, для защиты тыла и ликвидации на освобожденной территории диверсантов, бывших фашистских пособников. Контролируя железную дорогу, по которой через Карпаты шли военные перевозки, батальону не раз приходилось вступать в кровопролитные схватки с диверсионными группами противника, бандитами и мародерами, нападавшими на поезда. В одном из рейдов Николай Григорьевич оказался на волосок от гибели. Стоял холодный ноябрь, и уставший взвод остановился в пустующем сельском доме. А ночью раздался взрыв – дом был заминирован…Погибли 18 человек, живых остались только пятеро. Сам Николай Григорьевич получил тяжелую контузию, очнулся лишь на вторые сутки. Уже в госпитале узнал о гибели боевых товарищей…

После лечения снова вернулся в строй, ходил на боевые задания, принимая бой в прямом смысле с бандитским подпольем, которое пряталось подземных бункерах.

После демобилизации в 1949-м Николай Григорьевич приехал в Казахстан, ставший для него второй Родиной. Здесь выросли его дети и внуки, а теперь растут правнуки. Вся послевоенная биография Николая Григорьевича связана с колхозом «Ярославский», а затем созданном на его базе совхозе «Есик». Почти сорок лет, до выхода на пенсию в 1985 году, бывший фронтовик трудился водителем, заведующим МТФ. И по сей день он живет в с.Болек, где работает врачом его дочь Галина Огнева, известный и уважаемый в селе человек.

…Глядя на Николая Григорьевича, удивляешься, насколько к нему не подходит определение «преклонный возраст». Он всегда в курсе происходящих в стране событий, встречается с молодежью. Почетный член общественного объединения ветеранов войны в Афганистане «Кахарман», Николай Григорьевич вместе с воинами-«афганцами» ведет патриотическую работу, участвуя практически во всех мероприятиях ОО«Кахарман». Младшее поколение ветеранов, как и он, ставших воинами в 18 лет, чтут его напутствие: делать все возможное, чтобы сохранить отвоеванный мир, достойно ответить на вызовы времени. Лишь тогда нынешние и будущие поколения независимого Казахстана будут знать только плодотворный, созидательный труд, добиваясь целей, поставленных Первым Президентом – созидать процветающее, конкурентоспособное государство, в котором каждый гражданин будет жить уверенным в завтрашнем дне.

И.ТУРАНИН.

Қараша халық пен биліктің арасына алтын көпір салып жүрген «НұрОтан» жақында тағы бір қайырымды іс атқарды. Арнайы «Кедергісіз келешек» жобасы аясында аудандық партия филиалы мүмкіндігі шектеулі балалардың қолөнер туындыларын көпшілікке паш етті. Арнайы көрмеге 6 баланың туындылары қойылды. Оны «НұрОтан» партиясы аудандық филиал төрағасының бірінші орынбасары Қуат Байғоджаев бастаған аудандық мәслихат депутаттары, бөлім, мекеме басшылары аралап көрді.

100-ден аса қолөнер бұйымдары көрер көздің айы-зын қандырды. Таңданып та, таңырқанып та қараған ел ағалары жоғары бағасын берді. – Мұндағы басты мақсатымыз – тағдыр тауқыметін тартқан бүлдіршіндерімізді қоғамға бейімдеу, олардың шектеусіз мүмкіндіктерін көпшілікке таныстыру. Себебі, өзіңіз көріп отырғандай екінің бірінің қолынан келмейтін осынау өнер туындыларын бүлдіршіндеріміз өздері жасап шықты. Менің таңданғаным олардың еңбекке деген ынталары. Бұл көпке үлгі, – дейді Қуат Сұлтанұлы.

Иә, нәтижесінде қойылған қолөнер бұйымдарының жартысына жуығын сондағы ел ағалары естелікке сатып алды. Бас-аяғы 60 мың теңгеге жуық өнер туындылары енді көпшіліктің төрінен табылмақ.

Шара соңында балаларға партия тарапынан Алғыс хаттар мен электронды кітаптар ұсынылды.

Қайнар ЖҰМАҒОЖА.

Жақында Масақ орта мектебінде 2007-2010 жылғы жасөспірімдер арасында Ауған соғысының аяқталуына 29 жыл толуына орай және ауған соғысының ардагерлері Қуаныш Алғабаев пен Серік Әбілдаевтің жүлдесі үшін қазақ күресінен ауданаралық турнир өтті.

Турнир мақсаты – жасөспірімдерді әділдік пен бейбітшілікті көздеген елінің патриоты болуға баулу. Өзара күш сынасқан спортшылар ақыры «түйе палуанды» да анықтады. Есіктік Айдар Әділжан ортасынан оза шапса, оның жерлесі Дінмұхаммед Серік ІІ орынды місе тұтты. Масақ ауылының палуандары Рамазан Батырханұлы мен Бексұлтан Зейнелхан ІІІ орынға жайғасты. Жас тарландардың додалы жарысын ұйымдастырған дене шынықтыру пәнінің мұғалімі Ерболат Алиасқаров жастарды қолдап, демеушілік көрсеткен Б.Нұрбеков, А.Рахманқұлов, Б.Жақабаев, Е.Ережепов, Е.Садыбеков сынды азаматтарға ризашылығын білдірді.

Өз тілшіміз.