Парламентте қаралған латын қаріптеріне көшу жайындағы мәселе бойынша филолог Ербол Тлешовтің
ұсынысымен қолданысқа 25 графикалық белгі ұсынылған екен. Бір ұнамдысы, бір кездегідей «ұ» әрпін ү-ден ажырату
үшін үстін сызып немесе «аяғына» белдік қойып, дауысты дыбыстан кейін келетін «и» әрпінің үстіне сызықша қойып
«ё» дегенге екі нүкте қою сияқты әурешіліктер болмайды екен.
Оның орнына қос қаріп, яғни диаграф ұсынылады. Ә-ні «ае» деп, ө-ні «ое» ш-ны «sh», ж-ны «zh»-деп көрсету қолайлы болса
керек. Бұның өзі әлемдегі ағылшын әліппесінен, латын қаріптерінен әрі аспай ғана, әріптерді бұрынғыдай 42 қылмай-ақ сөзімізді,
ойымызды жеткізу амалы. Ағылшын тілін оқыған адамдар «good morning» (қайырлы таң) деген тіркестегі ng диграфын қазақта бар
«ң» әрпімен оқиды «гуд мониң» деп. Еш қиындықсыз көзбен көру жадында сақталып қалған. Осындай қос белгілері, тіпті бір
дыбысты үш белгімен беруші ағылшын тілі көштен қалған жоқ, керісінше жер жүзін алақанына салып, ақпарат тізгінін ұстап отыр
десе болады.
Осыған дейін еліміздің көзі қарақты азаматтары, зиялы деген қауым, ғылым, білім салаларындағы оқымысты ғалымдар,
жазушылар, журналистер өз пікірлерін айтып, Елбасының бастамасын қолдады. Парламент қарауына түскен құжат жобасы жан-
жақты талқыланып, жыл аяғына дейін қабылдануы керек. Солай бола тұрса да жаңалыққа жаны қарсы кейбір кертартпалар, орыс
тілді орашолақтар өзгерістерге тосқауыл қоюға бар күшін салып жатқаны да шындық. Солардың кейбірінің байбаламын келтіре
отырып өз уәжімді, көпшіліктің пікірін айтпақ болсам біріншіден, әліппені ауыстырып, қажетті оқу құралдарын, әдебиетті басып
болғанша елімізді надандық, сауатсыздық жайлап кетеді-мыс. Ал ойлайық, талдайық. Араб графикасындағы кеңестік кезең-нің
алғашқы жылдары шыққан екен қазіргі классиктер қатарындағы ақын-жазушыларымыздың алтын қорға кірген туындылары. Одан
кейін отызыншы жылдардың аяғына дейін төте жазудан өтіп латын графикасына көшіпті еліміз. Ал сол латын әріптерінен қазіргі
кириллицаға өту үдерісін қолдарыңыз-дағы «Еңбекшіқазақ» газетінің атасы өткен ғасырдың қырықыншы жылдардағы тігіндісін
ақтарып отырып көрдім. Ал осы отызыншы, қырықыншы жылдар оңай жылдар болып па еді?! Экономикалық, тұрмыстық,
әлеуметтік жағынан алып қарағанда бүгінгі қазақ елі ол заманнан он есе озық тұрғаны хақ. Бұл енді екінші уәжіміз. Үшіншіден,
кириллицадағы әлемнің, оның ішінде орыс классиктерінің шығармалары назардан тыс қалады деген қауіптің авторларына. Бір
ғасырдың ішінде үш рет қаріптерімізді ауыстырғанда Александр Пушкин, Лев Толстой, Сергей Есенин, Джек Лондон, А.Грин тағы
басқа әлемдік алыптар қазақтардың назарынан тыс қалыпты-ау деп айта аламыз ба? Жоқ! Керісінше өзіміздің ардақтыларымызды
ұмыттыруға бағытталған саясат болды ол кездерде. Ендеше, қарсылардың уәжі бос сөз десек болады. Қазіргі біздің басты
міндетіміз – Елбасының «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» мақаласында көрсетілген латын графикасына көшу үдерісін рет-
ретімен, белгіленген уақытында іске асырып елдігімізді, бірлігімізді білдіріп, жаңғыру жолын баянды ету. Көш көлікті, ісіміз білікті
болсын!

Хайролла АХМЕТЖАНОВ,
Қазақстанның Құрметті журналисі, «Еңбекшіқазақ» газетінің бас редакторы.