Дизентерия — негізінен Shigella spp. туыстығына жататын бактериялар қоздыратын, ішек инфекцияларының бірі, ол негізінен лас су немесе жуылмаған тағам арқылы адам ағзасына түсетін дизентерия таяқшасы арқылы таралады. Бұл ауру асқазан-ішек жолдарын зақымдап, іш өту, қызу көтерілу, іштің ауыруы сияқты белгілермен көрінеді. Ауру фекальды-оральды механизм арқылы таралады және көбіне санитарлық-гигиеналық талаптардың бұзылуы салдарынан пайда болады.
Дизентерия қоздырғыштары — Shigella dysenteriae, S. flexneri, S. boydii, S. sonnei. Инфекция көзі — науқас адам немесе бактерия тасымалдаушы. Жұғу жолдары: тұрмыстық қатынас (лас қол, тұрмыстық заттар), алиментарлық жол (жуылмаған көкөніс-жемістер, термиялық өңделмеген тағамдар), су арқылы (ластанған ашық су көздері).
Алдын алу шаралары:
Дизентерияның профилактикасы кешенді түрде жүргізілуі тиіс және келесі бағыттарды қамтиды:
- Санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау:
Қоғамдық тамақтану орындары мен мектеп, балабақша асханаларында санитарлық бақылауды күшейту;
Қолды сабынмен мұқият жуу (әсіресе дәретханадан соң және тамақ ішер алдында).
- Сапалы ауызсумен қамтамасыз ету:
Орталықтандырылған су жүйелерін санитарлық талаптарға сәйкес ұстау;
Ауыз суды қайнатып немесе сүзгіден өткізіп пайдалану.
- Тағам қауіпсіздігі:
Тағам өнімдерін сақтау мен тасымалдауда санитарлық талаптарды сақтау;
Термиялық өңдеуден өткізілмеген тағамды қолданбау;
Жеміс-жидектер мен көкөністерді ағынды суда жуу.
- Ауру ошағында эпидемияға қарсы шаралар:
Науқасты оқшаулау, бактериологиялық тексеру жүргізу;
Дезинфекциялық шараларды (жедел және қорытынды дезинфекция) ұйымдастыру;
Байланыста болған адамдарға медициналық бақылау орнату.
- Халықты санитарлық ағарту:
Гигиена негіздері туралы ақпараттық-түсіндіру жұмыстары;
Балалар мен жасөспірімдер арасында профилактикалық оқытулар ұйымдастыру.
Уақытылы алдын алу және санитарлық-гигиеналық тәртіпті сақтау арқылы аурудың таралуын болдырмауға болады. Ерте диагностика мен адекватты емдеу асқынулардың алдын алып, науқастың сауығуын тездетеді.
Ауру белгілері байқалса, өздігінен емделмей, дәрігерге көріну қажет. Ерте ем қабылдау асқынудың алдын алады.
Еңбекшіқазақ аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасының басшысы М.Азербаев