28 шілде — Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) белгілеген Дүниежүзілік вирустық гепатитпен күресу күні. Бұл күннің басты мақсаты — халықтың вирустық гепатит (A, B, C, D және E түрлері) туралы хабардарлығын арттыру, аурудың алдын алу шараларын насихаттау, ерте диагностика мен емнің маңыздылығын түсіндіру, сондай-ақ осы дертпен өмір сүретін адамдарға қолдау көрсету.
Неліктен дәл 28 шілде?
Бұл күннің 28 шілдеге бекітілуінің ерекше себебі бар. Дәл осы күні гепатит B вирусын ашқан және осы жаңалығы үшін Нобель сыйлығын иеленген американдық дәрігер Барух Самуэль Бламберг дүниеге келген. Оның еңбегі бүкіл әлемде миллиондаған адамның өмірін сақтап қалуға мүмкіндік берді.
Гепатит — бауырдың қабынуы. Оның негізгі түрлері — A, B, C, D және E вирустық гепатиттері. Әрқайсысының таралу жолдары, клиникалық көрінісі және алдын алу шаралары әртүрлі:
- Гепатит A және E — көбінесе лас су немесе тамақ арқылы жұғады.
- Гепатит B, C және D — қан арқылы, жыныстық жолмен немесе анадан балаға берілуі мүмкін.
Ең қауіптілері — гепатит B және C, себебі олар созылмалы түрге айналып, бауыр циррозына немесе бауыр обырына (рак) әкелуі мүмкін.
ДДҰ мәліметтері бойынша, әлемде 350 миллионнан астам адам созылмалы вирустық гепатитпен өмір сүреді. Өкінішке қарай, көптеген адамдар өздерінің бұл дертпен ауыратынын білмейді, себебі ауру ұзақ уақыт бойы симптомсыз өтеді.
Не істеу керек?
Вирустық гепатитпен күрес — бұл тек дәрігерлердің ғана емес, әрбір адамның жауапкершілігі. Сақтанудың негізгі жолдары:
- Бала кезден вакцина алу (әсіресе гепатит B-ге қарсы);
- Қан құю кезінде скрининг жүргізу;
- Қауіпсіз жыныстық қатынас ережелерін сақтау;
- Таза су мен тамақты пайдалану;
- Уақтылы медициналық тексеруден өту.
Қорытынды
28 шілде — бұл тек еске алу күні емес, сонымен қатар әрекет ету күні. Гепатитке қарсы күрес — бұл өмірді сақтап қалу жолындағы маңызды қадам. Өз денсаулығыңызға бейжай қарамаңыз — біліңіз, тексеріліңіз, алдын алыңыз!
Еңбекшіқазақ аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасы басшысының орынбасары Бақберген Д.Б.