2025 жылдың 15 мамырында Шелек ауылындағы Жақсылық Үшкемпіров атындағы спорт кешенінде
«AMANAT» партиясының «Ұлттық мұра» жобасы аясында
Ұлы Жеңістің 80 жылдығына арналған ұлттық спорт түрлерінен аудандық турнир өткізілді.

Іс-шараға Еңбекшіқазақ ауданына қарасты бастауыш партия ұйымдарының мүшелері белсене қатысты.
Турнирдің негізгі мақсаты — ұлттық спорт түрлерін дәріптеп, партия мүшелері арасында салауатты өмір салтын насихаттау.

Жарыс бағдарламасына мына спорт түрлері енгізілді:
тоғызқұмалақ, асық ату, гір тасын көтеру, арқан тарту, шахмат және үстел теннисі.

Турнир қорытындысы бойынша:
І орын – Қорам бастауыш партия ұйымы
ІІ орын – Балтабай бастауыш партия ұйымы
ІІІ орын – Масақ бастауыш партия ұйымы

Жеңімпаз командаларға арнайы дипломдар, алғыс хаттар және естелік сыйлықтар табысталды.
Шара жоғары ұйымдастырушылық деңгейде өтіп, қатысушылардың оң бағасын алды.

Осындай игі бастамалар ұлттық құндылықтарды ұлықтауға, қоғамда ынтымақ пен серіктестікті нығайтуға өз үлесін қосары сөзсіз.

Листериоз - адам мен жануарларға ортақ, аса қауіпті жұқпалы ауру.    Қоздырғышы спора түзбейтін, грамм оң «Listeria monocytoqenes»  бактериалары.

     Жұқпаның жабайы табиғаттағы көзі кеміргіштер мен сүтқоректі жануарлар саналса,  үй жағдайында ит, мысықтар мен ауылшаруашылық малдар (шошқа, ұсақ және  ірі мүйізді мал, жылқы, үй құстары - қаз, үйрек, тауық, үндік, кептерлер мен экзотикалық құстар  -тотықұс) аурудың көзі болуы мүмкін.  

      Листериоз қоздырғышы ауру жануардың ағзасынан қоршаған ортаға зәрі, нәжісі, танау, көз сұйықтықтары мен ауру малдан алынған сүт арқылы бөлінеді.  Жануарлар арасындағы ауру таратушы  болып, буынаяқты қан сорғыш кене, бит және бүрге  саналады.

      Ауру қоздырғыш бактериалар қоршаған орта әсерлеріне өте төзімді болып келеді, ал тоңазытқыш температурасында  (-4 -6С⁰ ) көбеюге де қабілетті.  Жоғары температура мен зарарсыздандырғыш заттардың әсерінен бірден тіршілігін жояды. Листериоз қоздырғышы  ұзақ (бірнеше жылға дейін)  уақытқа дейін топырақта, су, жем-шөпте сақталады. Қоршаған ортада және тағам өнімдерінде (сүт, ет, май, көкөністерде т.б.) көбею қасиетіне де ие.

      Инкубациялық (жасырын) кезеңі  орташа есеппен 2 - 4 аптаға созылып, кейін  бірден дене қызуының көтерілуі мен жалпы уыттанудың белгілері пайда болады, жүрек айну, құсу, және іш өтуі, бас ауруы, ұйқысыздық, бұлшық еттердегі ауру сезімі мен тітіркеншектік пайда болады. Науқастың бауыры, жүрек пен буындары мен терінің зақымдалуы мүмкін. Листериоз - қоздырғышы  адамның  жүйке –жүйесін (менингит), жұтқыншақ арты лимфа безін (ангина) зақымдайтын, жүкті  әйелдерде түсік тастауды шақыратын, жаңа туған нәрестелерде менингит түрінде өтеді.

      Ауылшаруашылық мал өсіріп, көбейтумен айналысатын шаруа қожалық субьектілердің қызметкерлері, оның ішінде уақытша жұмысқа тартылған адамдар жеке бас гигиенасы және қорғаныш (халат, резеңке қолғап, жеңқап, алжапқыш пен арнайы аяқ киімдер) құралдарысыз жұмысқа жіберілмеуі тиіс. Сол сияқты, төл науқаны алды және науқан аяқталған соң, адам мен жануарларға ортақ жұқпалы ауруларға (бруцеллез, листериоз) зертханалық тексеруден өтуі керек. Жүкті әйелдер мен кәмелеттік жасқа толмаған балаларды мал күтіміне (мал төлдету, қырқу, қора тазалау т.б.) жіберілмеуі қажет. Үй жануарларына күтім жасау кезінде жеке бас тазалығын сақтау (қолды сабындап, мұқият жуу т.б.).

      Листериоз жұқтырған науқастың  үй ошағындағы  адамдар мен жұқпаның көзі болуы мүмкін деген үй жануарлары: ит, мысықтар мен ауылшаруашылық малдар листериоз жұқпасына зертханалық тәсілмен тексерілуге жатады.

     Ауласында ауылшаруашылық мал мен үй жануарларын ұстайтын  тұрғындардың назарына: ауылшаруашылық малдан алынған өнімдерді тағамға тек мұқият термиялық өңдеуден кейін қана пайдалануды. Иелігіңіздегі жануарларда қандай да бір жұқпалы ауруларға, оның ішінде листериозға тән белгілер: іш тастау, өлі туу,  жануарлардың белгісіз себептермен жаппай қырылуы байқалса   дереу ветеринарлық қызметкерге хабарлау қажет. Өзіңіз бен отбасы мүшелері тұрғылықты жеріңіз бойынша емдеу алдын алу мекемесіне қаралып, тексеруден өтуге кеңес береміз.

Еңбекшіқазақ аудандық

СЭББ басшысының орынбасары

 Д.Бақберген

Бүгін Метрлік конвенцияға қол қойылғанына 150 жыл толды.
Метрлік конвенция – жаһандық өлшем бірлігінің бастау нүктесі болды. Оның арқасында 100-ден астам мемлекет – АҚШ-тан бастап Жапонияға дейін – бірдей эталондар мен қағидаттарды қолдана отырып, бір-бірін түсініп, әділ сауда жүргізуге мүмкіндік алды.

Қазақстан аумағындағы алғашқы өлшеу құралдарының жарамдылығын анықтайтын мекеме 1923 жылы Семей қаласында Омбы тексеру палатасының бөлімшесі ретінде құрылған.

Бүгінде Қазақстанның Ұлттық эталондық базасы еліміздегі өлшемдердің бірлігін қамтамасыз етудің негізі болып табылады және 104 мемлекеттік эталоннан тұрады. Оның 50-і – мемлекеттік эталон, ал 54-і – мемлекеттік жұмыс эталоны. Бұл эталондар ұзындық, масса, температура, қысым, электрлік және магниттік шамалар, сондай-ақ физика-химиялық параметрлер сияқты кең өлшем ауқымын қамтиды.

Метрология – бұл абстрактылы ғылым емес, күнделікті өмірде әр адам кездесетін практикалық құрал. Дәл өлшемдерсіз тауарлардың сапасын объективті бағалау, ресурстарды дұрыс есептеу, медициналық диагноз қою немесе ғылыми зерттеу жүргізу мүмкін емес.

Өлшеу жабдықтарының тіпті болмашы ауытқуларының өзі ауыр салдарға әкелуі мүмкін. Мысалы, медициналық тәжірибеде жабдықтарды уақтылы тексермеу тексеру нәтижелерінің бұрмалануына әкеліп соғады, бұл диагноз қою мен емдеу әдісін таңдауға әсер етеді. Сол сияқты, су, газ немесе электр энергиясы есептегіштерінің қате көрсеткіштері тұтынушылардың қаржылық шығындарына әкеледі.

Құрылыс және басқа да салаларда өлшемдердің дәлдігі нысандар мен технологиялық процестердің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

ҚР Сауда және интеграция министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитетінің төрайымы Жанна Есенбекованың айтуынша, қазіргі заманғы және технологиялық жағынан жетілдірілген эталондық база Қазақстанда өлшеу, сынақ және өнім сәйкестігін растау қызметіне халықаралық сенімнің қалыптасуына жағдай жасайды. Бұл өз кезегінде саудадағы техникалық кедергілерді жоюға және интеграция жағдайында тауарлар мен қызметтердің еркін айналымына ықпал етеді.

Бүгінгі таңда Қазақстанда 340-тан астам өлшеу құралдарын тексеру зертханалары жұмыс істейді, олар өлшеу құралдарының белгіленген талаптарға сәйкестігін қамтамасыз етеді. Бұған қосымша, калибрлеу бағыты да белсенді дамып келеді. Экономика саласының әртүрлі салаларына қызмет көрсететін 70-тен астам калибрлеу зертханасы бар, бұл технологиялық процестердің дәлдігін арттыруға ықпал етеді.

Өнімдердің, қызметтердің және технологиялық процестердің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар қолданыстағы нормативтік-құқықтық база арқылы бекітілген. Қазақстан Республикасында метрология саласындағы қызметті реттейтін 13 негізгі нормативтік-құқықтық акт әзірленіп, қолданысқа енгізілді. Оларды іске асыру үшін өлшемдердің кең спектрін қамтитын 700-ден астам ұлттық стандарт қабылданған. Сонымен қатар, денсаулық сақтау, мұнай-газ саласы, өнеркәсіп, ақпараттық технологиялар және әлеуметтік бағыттарды қоса алғанда, экономиканың түрлі салаларында қолданылатын өлшеулердің 14 тізбесі бекітілді.

«Өлшеу нәтижелерінің сенімділігі нарықтық қатынастарға қатысушылардың яғни мемлекеттік органдардың, өндірушілердің, жеткізушілердің және тұтынушылардың арасындағы сенімнің негізін қалыптастырады. Мемлекеттік ғылыми метрологиялық жүйе өлшеулердің бастапқы эталондардан жұмыс құралдарына дейінгі ізгілігін (трассабельдігін) қамтамасыз етеді. Бұл — әділ баға белгілеу, адал бәсекелестік пен нарықтың тұрақты дамуы үшін ажырамас шарт», — деді Жанна Есенбекова.

Сондай-ақ Қазақстан метрология саласындағы халықаралық байланыстарды белсенді дамытуда. ASTM, API, DIN, AFNOR және басқа елдердің ұлттық метрология институттарын қоса алғанда, жетекші шетелдік стандарттау және метрология ұйымдарымен 70-тен астам келісім мен меморандумға қол қойылған.

Бүгін біз өзіміздің калибрлеу және өлшеу мүмкіндіктерімізді (CMCs — Calibration and Measurement Capabilities) халықаралық деңгейде растау жұмысын жүргізіп келеміз. Бұл мүмкіндіктер Халықаралық өлшемдер және салмақтар бюросы (BIPM) шеңберінде жарияланады. Қазақстан CMC жолдары бойынша Орталық Азия елдері арасында бірінші орынды иеленіп отыр.

Біздің 119 CMC жазбамыз электр, геометриялық шамалар, масса, уақыт пен жиілік, қаттылық және басқа да өлшеу салаларында халықаралық талаптарға сәйкестікті көрсетеді.

Бір қарағанда, CMC дегеніміз – жай ғана халықаралық дерекқордағы жазбалар секілді. Алайда олардың әрқайсысының артында нақты өлшеулерді белгіленген дәлсіздікпен жүргізе алатын дәлелденген және халықаралық деңгейде мойындалған қабілет жатыр.

Осылайша, метрология адамның бүкіл өмір саласына – мектептен бастап жоғары технологиялық өндіріс пен медицинаға дейін – әсер етеді. Ол қауіпсіздікті, экономикалық тиімділікті және қоғамдағы сенімді қамтамасыз ете отырып, мемлекеттің тұрақты дамуының негізін қалайды.

Жыл сайын 20 мамырда әлемнің травматолог-дәрігерлері өздерінің кәсіби мерекесін атап өтеді.
Еліміздің травматологтары күн сайын мыңдаған адамға шын мәнінде аяғынан тұрып кетуге көмектеседі. Ашық сүйек сынуы, күйіктер, жол-көлік оқиғалары, күрделі буын операциялары – мұндай әрбір жағдайдың артында кадр сыртында қалып жататын, бірақ әрдайым шешуші рөл атқаратын дәрігерлер командасы тұрады.

?Бүгінде елімізде 1508 травматолог, оның ішінде 174-і ауылдық жерлерде қызмет етеді.
2024 жылы стационарларда жарақат алған 240 мыңнан астам пациент емделді, ал ауруханаішілік өлім көрсеткіші 1,1%-ға дейін төмендеді, бұл медициналық көмектің сапасы артып келе жатқанын көрсетеді. Өткен жылы жалпы жарақаттану көрсеткіші де 2023 жылмен салыстырғанда 3,3%-ға төмендегені байқалды.

2024 жылы жарақатқа байланысты жедел жәрдем шақыртуларының жалпы саны 741 728-ге жетті, оның ішінде жол-көлік оқиғаларына байланысты шақыртулар 4,6%-ға өсіп, 47,8 мыңды құрады.
Жарақат пен улану жағдайларымен ем алғандардың құрылымында негізгі үлесті қол-аяқ жарақаттары алады (35%), одан кейін – бас және мойын жарақаттары (24%), ал улану мен басқа да жарақаттардың әрқайсысы 10%-ды құрайды.

➕Денсаулық сақтау жүйесін жаңғыртуға бағытталған мемлекеттік бағдарламаның шеңберінде ел бойынша травматологиялық төсектердің саны 9,7%-ға арттырылып, арнайы бөлімшелер мен кабинеттердің желісі кеңейтілді.
Травматологиялық және ортопедиялық көмек көрсету үшін көпбейінді стационарларда 160 травматология-ортопедия және күйік бөлімшесі жұмыс істейді, оның ішінде 47-сі балаларға арналған, сондай-ақ, 80 травматологиялық пункт бар. Амбулаториялық-емханалық ұйымдарда 291 травматологиялық кабинет қызмет көрсетеді.

Оңалту қызметтердің дамуына ерекше назар аударылып отыр: мұндай қызмет көрсететін орындардың саны 1218-ден 2251-ге дейін өсті, бұл мүгедектік деңгейін азайтуға және пациенттердің өмір сапасын жақсартуға ықпал етеді.

➡️Қазақстанның травматологиялық-ортопедиялық қызметті дамытуда елеулі жетістіктерге қол жеткізгені атап өтуге тұрарлық. Соңғы жылдары тірек-қимыл аппаратының жарақаттары мен аурулары бар пациенттерге көрсетілетін көмек жүйесі барынша қолжетімді, технологиялық және оңалтуға бағытталған болды.

⚫️Денсаулық сақтау министрлігі ведомствоаралық өзара іс-қимыл шеңберінде басқа мемлекеттік органдармен және қоғамдық ұйымдармен бірлесіп, тұрмыста, өндірісте және көлікте қауіпсіздік стандарттарын сақтау бойынша профилактика жұмыстарын жүргізуде, бұл азаматтардың өмірін сақтап қалуға ықпал етеді.
Бастапқы медициналық ұйымдар мен жедел жәрдем станцияларында төтенше жағдайлар мен оқыс оқиғалардан зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету бойынша оқыту жүргізілуде.

⭐️Денсаулық сақтау министрлігі травматолог дәрігерлерді кәсіби мерекесімен құттықтап, олардың кәсібилігі мен халық денсаулығын сақтау ісіне қосқан үлесі үшін шынайы алғысын білдіреді.