Бүгінгі таңда мемлекет басшысы Қ.Тоқаевтың тапсырмасы аясында ауданымызда тұрғындарды осынау қиын-қыстау кезеңде жұмыспен қамту үшін аудан аумағында 106 нысан бағдарламаға қосылып, жол жөндеу, әлеуметтік маңызды объектілердің құрылысы, ағымдағы және күрделі жөндеу, су құбырларын, электр желілерін жаңғырту мен жарықтандыру сияқты бағыттарға 11,5 млрд теңге бөлініп отыр. Нәтижесінде, 2000-нан астам жұмыс орны ашылып, «Жұмыспен қамтудың жол картасы» арнайы бағдарламасы аясында аудандық жұмыспен қамту орталығы арқылы 1000-нан астам азаматты жұмыспен қамту жоспарланған.

Алматы облыстық қоғамдық кеңесінің ағымдағы жылдың 11 мамырдағы шешімімен «2020 жылға арналған жұмыспен қамтудың жол картасын» жүзеге асыру барысын қоғамдық бақылау бойынша Алматы облысының комиссиясы бекітілген еді. Оның негізінде Еңбекшіқазақ ауданының мәслихат депутаттары мен қоғамдық кеңес мүшелерінен тұратын 7 жұмыс тобы  жақында 106 нысанның жұмысымен танысып, талдау жасады.

Есік қаласы бойынша мәдениет үйінің күрделі жөндеу, 1500 орындық жаңа мектеп құрылысы, Абай, М.Мәметова, Р.Тоқатаев және 15-тен астам көшелер күрделі, орташа және ағымдағы жөндеу жұмыстармен аудандық мәслихат хатшысы Бекет Ахметов, «Нұр Отан» партиясы аудандық филиал төрағасының бірінші орынбасары Қуат Байғоджаев бастаған топ танысып қайтты.

Сапар барысында Бекет Төлегенұлы анықталған кемшіліктерге тоқталып өтті. Атап айтсақ, жұмыспен қамту орталығы арқылы жолданған азаматтарға бақылау жасалынбаған. Аудандық мәдениет үйінің күрделі жөндеуіне жалпы жос-пар бойынша кезең-кезеңімен 85 адам жұмыспен қамтылу керек. Бірінші кезеңге мердігердің айтуынша, 14 адам алу қажет болған, бірақ бүгінгі таңда орталық арқылы тек 6 адам жолданған болса, оның 4-еуі жұмысқа шықпаған. Осыған ұқсас  жағдайлар барлық нысандарда орын алып отыр. Жолданған азаматтардың бір бөлігі төленетін жалақының аздығынан жұмыстан бас тартса, кейбіреулері мүлдем жолдама алған күннен бастап жұмысқа келмеген. Бұл өз кезегінде жұмыс берушілердің бекітілген кесте    бойынша жұмыс істеуіне кері әсер етуде.

Сонымен қатар, Есік қаласы бойынша жол жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатқандығына қарамастан көлік қозғалысы көбейген. Әсіресе, ХҚКО ашылғалы бері Абай көшесінің бойында кептеліс қайта басталған. Ол жөндеу жұмыстарына кері әсер етіп отыр. Осыған орай орташа және күрделі жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатқан көшелерді жабу туралы ұсыныс енгізілді.

Алдағы уақытта Р.Тоқатаев көшесінде, Алтын адам аллеясында (жаяу жүргіншелер жолағы) басталатын орташа жөндеу жұмыстарының барлық техникалық талаптарға сәйкес жүзеге асырылуын,  жұмысы аяқталып қалған М.Мәметова көшесінде барлық талаптардың сақталуын қамтамасыз ету қажеттігі туралы да бірқатар ескертулер жасалынды.

Жаңадан жасалған көшелерде бей-берекет қазу, өз бетінше кедергі жолақтарын (лежачие полицейские) салудың алдын алудың да маңыздылығын атап өтті. Аталаған көшелерді қазу жұмыстарын жүргізу, су құбырын өткізу немесе өзге де жол жабындысын бұзуға әкеп соғатын іс-әрекеттерді тек заң талаптарын сақтай отырып, тиісті әкім аппараты мен аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және тұрғын үй инспекциясы, жолаушы көлігі және автомобиль жолдары бөлімдерінің хабардар ете отырып, олардың рұқсатымен іске асыру керектігі, осы бағыттағы шараларды күшейтуді тапсырды.

Рейд соңында топ мүшелері Есік қаласында салынып жатқан 1500 балаға арналған жаңа мектептің құрылыс барысымен танысты. Туындап отырған мәселелер бойынша Бекет Ахметов пен құрылыс жұмыстарына жауапты мердігер «BI Group»  компаниясының аталған аумаққа жауапты өкілі тұрғындармен түсіндіру жұмыстары жүргізіліп, олар-дың сауалдарына жауап берді. Тұрғындар негізінен көпжылдық ағаштардың кесілуі, жолдың қалыпқа келтірілуі, мектеп ғимарат мен көпқабатты үйлердің арасында сақталатын ара-қашықтықтың сақталуына байланысты шағымданды. Жобаға сәйкес, құрылыс жұмыстары аяқталысымен мектеп ғимаратының аумағы абаттандырылып, жаңа көпжылдық ағаштар отырғызылатын болады. Көлік құралдарының кедергісіз қозғалысын қамтамсыз ету мақсатында жаңадан асфальт төселеді. 

Сардарбек НҰРАДИН

Ақпараттық-коммуникативтік  технологиялардың дамуы азаматтардың кез келген керекті құжатты ұзын-сонар кезексіз, жылдам әрі үйден шықпай-ақ алуға мүмкіндік берді. Бүгінде барлығымыздың қолымызда ғаламтор желісіне қосылған смартфондар бар. Арнайы құрылған электронды үкіметті дәл осы смартфонға жүктеп, сұранысыңызды тез арада алу мүмкіндігіне жол ашылды. Осы орайда сұрақ туындауы заңды. "Электронды үкімет деген не? Ондағы оң өзгерістер мен жаңалықтар қандай? Төтенше жағдай кезеңіндегі орталықтың жұмыс тәртібі жайында аудандық Халыққа қызмет көрсету орталығының басшысы Мұрат Талдыбаевтан сұрап білген едік.

Мұрат Құдайбергенұлының айтуынша, бүгінгі күні мемлекеттік реестрде 694 мемлекеттік қызмет бар. Соның 642 қызметі мемлекеттік корпорация арқылы көрсетіледі және 608 қызмет электрондық үкімет порталы арқылы қолжетімді. 26 наурыздан бастап коронавирус инфекциясының таралуын болдырмау және оқшаулау шараларын күшейту мақсатында карантин барысында ХҚКО өз жұмысын бір сәтке де тоқтатқан жоқ. Аудан тұрғындарының  мемлекеттік қызметтерді egov.kz электрондық үкімет порталында, ЕgovМоbile мобильді қосымшасы, eGovKzBot2.0 телеграмм-ботында, сондай-ақ Facebook және Vk әлеуметтік желілерінде онлайн алу мүмкіндігі болған. 

Бүгінгі күні індеттің таралу қаупі мен аудан тұрғындарының өмірі мен денсаулығына алаңдаушылықтың сақталуына байланысты халыққа қызмет көрсету орталығының жұмыс тәртібін өзгерту туралы шешім қабылданған.

Өзгерістер ХҚКО-да көрсетілетін мемлекеттік қызмет түрлерін, оларды ұсыну форматын да қамтиды.

  – Енді тұрғындар ХҚКО-да электронды форматта қолжетімсіз, тек «қағаз» жүзінде көрсетілетін қызметтер мен egov.kz арқылы рәсімделген өтініштердің нәтижесін ала алады. (Арнайы мемлекеттік жәрдемақылар тағайындау, азаматтарды тұрғылықты жері бойынша тіркеуден шығару, үйде күтім көрсету жағдайында арнаулы әлеуметтік қызмет  көрсетуге құжаттар ресімдеу, мемлекеттік арнайы жәрдемақыларды тағайындау, жер учаскесіне актілерді дайындау және беру, алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен наградталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған, І және ІІ дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен наградталған көп балалы аналарға мемлекеттік жәрдемақыны тағайындау, мемлекеттік базалық зейнетақы төлемдерін тағайындау,  жасына байланысты зейнетақы төлемдерін тағайындау т.б).

Сондай-ақ, аудан тұрғындары электронды форматқа аударылған және egov.kz порталында қолжетімді барлық мемлекеттік қызметтің 80%-дан астамын ХҚКО ғимараттарында ғана емес, әкімдіктер жанындағы кеңселерде, оқу орындарында, медициналық ұйымдарда және т.б. жерде орналастырылған өзіне-өзі қызмет көрсету секторларында ала алады. Бұл бұрындары аудан орталығына әлдебір құжаттар үшін алыс ауылдардан ат сабылтып жүрген тұрғындар үшін ыңғайлы. Себебі, бүгінде кез-келген ауылдық округ әкімдігінде электронды үкімет порталы арқылы өзіне-өзі қызмет көрсету секторлары бар. Олар ғаламтор желісіне қосылған. Сондай-ақ, онлайн қызметтерді жылдам әрі ыңғайлы алу үшін азаматтар 1414 нөміріне хабарласа алады, онда ХҚКО операторлары кеңес беретін болады.

«Сонымен қатар, төтенше жағдай кезеңінде мемлекеттік корпорацияның әлеуметтік қамсыздандыру бөлімінің  қызметкерлері төтенше жағдай кезінде тәулігіне 14 сағаттан, кейде демалыссыз қызмет атқарған. Әріптестеріміздің арқасында зейнеткерлеріміз зейнетақы, жәрдемақыларын уақытында алды. Сонымен қатар  42500 теңге әлеуметтік төлемі уақытша табысы тоқтаған азаматтарға төленуін ХҚКО қызметкерлері жіті қадағалады дейді» – Мұрат Талдыбаев.

Сондай-ақ, жаңашылдықтарды сөз еткен басшы бүгінгі таңда мемлекеттік қызметтердің 80%-ы электрондық үкімет порталы арқылы қолжетімді дейді. Әрі қажетті анықтамаларды eGov Mobile мобильді қосымшасы және телеграмдағы egovkzbot2.0 боты Vk, Fb мэссенджерлері арқылы, сұранысқа ие анықтамалар алуға болатынын жеткізді.    

Естеріңізде болса, 2019 жылдың аяғында Электрондық үкіметтің жаңартылған eGovmobile мобильдік қосымшасы іске қосылды. Жетілдірілген eGovmobile қолданыстағы электронды-цифрлық қолтаңбаны (ЭЦҚ) 4 таңбалы PIN-кодқа немесе биометрия құрылғыларына (Face ID, Touch ID) тіркеп қоюға мүмкіндік береді. Бұл жерде  азаматтарға ЭЦҚ-ның қажеттілігі жоқ. Біз ұялы телефонымыздың бұғатын саусақ ізімен немесе Face ID-мен ашуды үйреніп алдық. Дәл осылай бұл қосымшада да ЭЦҚ-ңызды өзіңіздің биометрияңызға тіркеп алып, мемлекеттік қызмет алу барысында сұрауды өзіңіздің Touch ID немесе Face ID-іңізбен растауға болады. Айта кету керек, қазіргі уақытта қосымшада 58 қызметтер қолжетімді. Олар: базалық зейнетақы төлемін есептеу мөлшері туралы анықтама, бала тууына байланысты төлемдер және бір жасқа толғанға дейін төленетін жәрдемақы, соттылықтың болуы немесе болмауы туралы анықтама, жылжымайтын мүліктің жоғы (бары) туралы анықтама және т.б. Қосымшаны AppStore және PlayMarket қосымшаларынан жүктеп алуға болады.

Сонымен қатар әзірге ВКонтакте жүйесінде 19, Facebook арқылы 15 қызмет қолжетімді. Facebook ВКонтакте әлеуметтік желісіндегі сервисті қолдану үшін онда «Портал eGov.kz» аккаунтын тауып, хабарлама жазатын жерде диалог терезесін таңдаңыз, қажетті қызметтер мен сервистерді алу үшін Сізден ЖСН мен телефон нөмірі сұратылатын болады. Әлеуметтік желілердегі мемлекеттік қызмет боттарын смартфонмен де, ноутбукпен де бірдей пайдалануға болады!

Бір айта кетерлігі, аудандық Халыққа қызмет көрсету орталығында автоәуесқойлар үшін көлікті тіркеу және дайын жүргізуші кәлігін беру қызметтері бар болса, жүргізуші куәлігін алу үшін практикалық емтихан тапсыру қызметі жоқ. Мұнда тек дайын құжат беріледі – дейді Мұрат Талдыбаев. Ал жүргізуші куәлігін алу үшін емтихан тапсыруға автодром қажет. Бұл да аудандық ХҚКО-да жоқ. Аламын деушілер Қарасай ауданына немесе облыс орталығы Талдықорған қаласына барып арнайы емтихан тапсыруы тиіс. Ал, қалған қызметтердің барлығы бар.

Жалпы, Мұрат Талдыбаев бүгінде электронды үкіметтің халықтың да сұранысын қанағаттандыру әрі ХҚКО жұмысын да ыңғайлы ету мақсатында жетілдіру жұмыстары жүргізіліп жатқандығынан хабардар етті. Бұл бүгінде қағаз жүзінде берілетін құжаттарды электронды форматқа өткізу әрі мамандар біліктілігін арттыру. Сондай-ақ, қауіпті коронавирус індетінің таралуы түбегейлі көрсетілетін қызметтерді әлеуметтік желілер мен электронды үкімет порталы арқылы алуға меңзегендей.

Ә.МАНАСБЕК

Мемлекеттік архивтегі жеке қор құжаттарын жетілдіруді қамтитын тарихи зерттеулерге қажеттілік күшейіп, қоғамның тарихи тәжірибесін бейнелейтін архив құжаттарының құндылығы мен маңыздылығы арта түсті. Қоғам тарихында маңызды деректер қатарына жеке адамдардың құжаттары да енеді. Жеке қор құрамына қолжазбалар, хаттар, қор құрушының жеке және тұрмыстық құжаттары, ғылыми шығармашылық және қоғамдық қызметі барысында жинақталған құжаттық материалдары, мүліктік-тұрмыстық сипаттағы заттар, жинаған коллекциялары, туыстарының және өзінің рәсім суреттері кіреді. Мемлекеттік архивтің басты міндеттерінің бірі – архив қорын жеке адамдардың құжаттарымен толықтыру болып табылады.

Осы мақсатта Алматы облысының мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының  «Мәдени даму» жобасы аясында тарихымыздың құнды деректерін жаңғырту мақсатында «Тарихи тұлғалар» жобасының негізінде «Алматы облысының мемлекеттік архиві» КММ-нің Еңбекшіқазақ филиалына 2019 жылдың 17 ақпанында қазақтың тума талант дарыны, қолөнер ісінің көркем шебері, зергер, ұста, марқұм атамыз, жерлесіміз Дәркембай Шоқпарұлының қолтаңбаларын, өз қолымен жазған өлеңдер жинағын, баспа беттеріне жарияланған мақалаларын, құттықтау қағаздарын, грамоталары мен дипломдарын, жеке фотосуреттерін, өмірбаянына қатысты құжаттарын, оқу-әдістемелік кітаптары, лекциялары, шәкірт тәрбиелеу жолындағы көптеген дипломдық жұмысқа жетекшілік еткендігін айқындайтын жұмыстары және жеке басына қатысты құжаттарын, әкесінің жолын қуып, халыққа ұлттық қолөнерді дәріптеп жүрген Дәркембай атамыздың ұлы Дәулет Шоқпаров біздің архивке сақтауға тапсырған болатын.

Содан бері  Дәркембай атамыздың құжаттарының физикалық жай-күйі тексеріліп, ғылыми-техникалық өңдеу жұмыстары жүргізіліп, өңдеу нәтижесі бойынша 130 сақтау бірлігі анықталды. Жинақталған құжаттар 1976-2006 жылдар аралығын қамтиды.

Болашақта Дәркембай атамызға қатысты әлі талай құнды дүниенің жарыққа шығары сөзсіз. Құжаттарына қызығушылық танытып, зерттеу жұмыстарын жүргіземін деген азаматтар біздің архивімізге мына мекен-жай бойынша хабарласуына болады: Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Шелек ауылы, Х. Бижанов к-сі, 100.

Сонымен қатар, құжаттарын мемлекеттік сақтауға өткіземін деп елімізге, ауданымызға еңбегі сіңген белгілі азаматтарымызға архивіміздің есігі әрдайым ашық екенін хабарлаймыз.

А.МЕРГЕНБАЕВА,

АОМА Еңбекшіқазақ филиалының архивисі

Төтенше  жағдай басталғалы бері көрмеген жақсы танысым кездесе  кеткенде құшағын жая  ұмтылып, төс қағысып қауышып жатыр. Төтенше жағдайды мемлекет басшылығы тоқтады деп жариялағанымен індеттің  тоқтамағанын, карантиннің аяқталмағанын білетін мен танысымның  құшағынан сытылып шығып, шегіншектей беріп едім, ол кеп кейісін патшағар: «Жел сөзге еріп достарыңнан жерінейін дедің бе? Төтеншеден  өтенше болғалы он күн болды ғой. Неменеге бәлсініп қалғансың?!»

Түсіндіруге тырысып жатырмын танысыма: «Індетті жұқтырғандар  саны  көбеюде. Қолымызды кеудеге қойып сәлемдессек те сағынып көріскенімізді білдіре аламыз ғой».

Танысымның аптығы әрең басылды: «Е-е, қайдан білейін – Үкіметтің қаулысы шығысымен  індет басыла қалады ғой десем».

– Сол  аты жаман  ауруды  жұқтырғыш  пәлелерің үкіметті   тыңдамайды екен, – деп орынсыздау әзілмен аяқтадым ыңғайсыздықты.

Автокөліктің майын ауыстыруға техникалық жөндеу орталығына бардым. Ешкімде бетперде де жоқ. Залалдандыру сұйықтығы да, сақтық шаралары туралы жарнама, плакаттары да  жоқ.

Төтенше жағдай мемлекеттік деңгейде неге   тоқтатылғанын да түсіне білу керек қой. Кәсіпорындардың, қызмет  көрсету орындарының бір күн болса да тоқтап тұрғаны  қып-қызыл шығын, кәсіпкердің табыс көзінің  жабылуы, бюджетке қаржының  түспей  қалуы.

Қарапайым ғана мысалдың өзі  бүкіл еліміздің экономикасы, қаржылық-шаруашылық жағдайы сол еліміздің, халқымыздың денсаулығына  байланысты. Халық денсаулығы әрқайсымыздың  деніміздің саулығынан құралады. Олай  болса қанша  сағынып көріссең де достарыңмен, туыстарыңмен  жүрек  тұсына  оң қолыңды қойып ыстық сөздермен дәстүрлі сәлеммен  сәлемдескен абзал. Бертпердеңді,  маскаңды көпшілік шоғырланған жерде         тастамай жүр. Қолыңды жиі  жуып  жүр. Сақтықта қорлық жоқ! Ал жиындарға келсек, ресми  жиналыстар онлайн  режимге көшіп алған. Той-томалақ  басқа да  адами тіршіліктерді кейінге қалдыра  тұрсақ, өзіңізге  де, қоғамға да  көп пайдасы бар. Денсаулық сақтау тұрғысынан індетті  жұқтырмау жағынан! Оны таратпау талабынан.

Қ.Қасымұлы