В настоящее время наша страна переживает один из непростых исторических периодов. И самая большая опасность, подстерегающая наше общество сегодня, - разрушение личности. Сейчас материальные ценности доминируют над духовными, поэтому у людей искажены представления ο доброте, милосердии, великодушии, справедливости, гражданственности и патриотизме. Каким образом каждый из нас может изменить эту ситуацию? Прежде всего, это переориентация от мирских ценностей на ценности духовные. Как учитель начальных классов считаю: решение этой проблемы возможно только путем формирования внутреннего мира человека в согласии с наукой совести.
Каждый человек рожден, чтобы сделать мир прекраснее, ярче и добрее. Способность радоваться жизни и умение мужественно переносить трудности закладываются в раннем детстве. Чтобы стать добрым к людям, надо научиться понимать других, проявлять сочувствие, честно признавать свои ошибки, быть трудолюбивым, удивляться красоте окружающей природы, бережно относиться к ней.
«Наука совести» - понятие, введенное великим казахским философом Шакаримом. Замечательный знаток творчества Абая, Шакарим глубоко проникается его концептуальными идеями, развивая их.
Замечательная книга, которую написал Гарифола Есимов «Наука совести», где собраны все 45 слов-назиданий Абая и раскрывается вся суть человеческой совести, философские рассуждения о совести, нравственности и духовности человеческой души.
В Послании нашего Елбасы в числе приоритетных задач – качественный рост человеческого капитала. «Патриотизм, нормы морали и нравственности, межнациональное согласие и толерантность, физическое и духовное развитие, законопослушание. Эти ценности должны прививаться во всех учебных заведениях, независимости от формы собственности», – призывает Н.А.Назарбаев нас, казахстанцев.
В современном обществе назрела насущная необходимость вернуть понятию «духовность» статус объективной реальности, не менее важной для человеческого развития, чем материальная обеспеченность.
А прививать духовные ценности учащимся должны мы, учителя!
«Учителю принадлежит самая главная роль в формировании будущего страны. Из всех профессий профессия учителя – самая благородная, самая трудная и самая важная», – слова педагога Ш. А. Амонашвили. «Уважайте чистое, ясное, непорочное святое детство!” (Януш Корчак). Иными словами, принимайте ребенка таким, каков он есть, помогайте ему совершенствовать его лучшие стороны! Человек должен постоянно духовно развиваться. А для этого нужны знания. Как знаниям проникнуть в человеческую душу,остаться там, дать ростки доброго, светлого, прекрасного? Помочь пробудить внутренний дух ребенка, реформировать духовный мир учителя сегодня возможно благодаря предмету “Самопознание». Программа нравственно-духовного образования «Самопознание» основана на целостном подходе к пониманию человека, как обладающего не только биологической и социальной, но и высшей духовной природой. Включение в нее трудов Абая и Шакарима должно помочь подрастающему поколению осознать своё высшее духовное начало. Как учитель начальных классов твердо убеждена, что прививать духовно-нравственные ценности необходимо, акивно включая в программы воспитания и образования лучшие образцы духовной культуры казахского народа и виднейших его мыслителей: Абая и Шакарима.
Анастасия ШЕЛЕПИНА,
учитель начальных класов
СШ имени Аль-Фараби, с.Байтерек
Табиғат – адамзаттың баға жетпес байлығы. Сылдырлап аққан мөлдір бұлақ, тасыған өзен, төбесі көк тіреген асқар таулар, оның баурайын мекен еткен аң-құстар. Барлығы бізге берген Тәңір сыйы. Оны күтіп-баптау, қорғап, қастерлеу – біздің міндетіміз. Осы байлықты бағалауға, экологиялық ағарту жұмыстарын жүргізуге, экологиялық білім мен тәрбие беру жолында еңбек етіп жүрген аудандық балалар мен жасөспірімдердің туристік және экскурсия орталығы балаларды табиғатты аялауға баулып, туған жердің табиғатын танытуда. Бұл туралы орталық директоры Мұрат Ақаев бізге берген сұхбатында айтып өткен болатын.
– Мұрат Тілепбердіұлы, өзіңіз басқарып отырған орталық экологиялық бағытта қандай жұмыстар жүргізеді?
– Орталық ұжымы ауданымыздың мектептерінде туристік-өлкетану және экологиялық жұмыстарды жүргізуді жүзеге асырады. Орталық жұмысының басты мақсаты – балалар мен жас жеткіншектерді қоршаған табиғатқа ұқыпты қарауға тәрбиелеу, экологиялық мәдениет дағдыларын қалыптастыру. Орталықта туризм, өлкетану, экологиялық бағыттар бойынша 11 түрлі үйірме сабақтары жүргізіледі. Оған 490 оқушы қамтылған. Соның бірі «Жас экологтар» үйірмесі. Құрамында 47 бала бар үйірменің жетекшісі А.Оразова.
Біздің жобамыз балалар мен жасөспірімдерді табиғатты қорғау ісіне тарту жолын қарастырады. Жоба мақсаты – табиғат экожүйелерін сақтауға бағытталған қоғамдық маңызы бар істерге балалар мен жасөспірімдерді тарту, халыққа экологиялық ағарту жұмыстарын жүргізу. Жүргізілген жұмыстар нәтижесінде қатысушылар мен үйірме жетекшілері арасында экологиялық басылымдарға деген сұраныс артады, ол өз кезегінде экологиялық мәдениетті қалыптастырады. Үйірме барысында экологиялық ойындар мен викториналар, флэш-моб және басқа да шаралар ұйымдастырады. Аталған шаралардың барлығы балалар мен жасөспірімдердің назарын аумақтарды көгалдандыру және абаттандыру мәселелеріне, тұрғылықты жері бойынша экологиялық қауіпсіздікті сақтауға аударады, қосымша білім беру үдерісіне ғылыми-зерттеу және практикалық жұмыстарды енгізу арқылы оқушылардың танымдық белсенділіктері артады.
– Аты айтып тұрғандай, «Табиғатпен біргеміз!» акциясы қоршаған ортаны аялап ұстауға үйрететін шара болар?
– Оныңыз рас, «Табиғатпен біргеміз» экологиялық соқпағы экскурсанттарды орталық аумағындағы табиғи, тарихи-мәдени нысандармен таныстырады, оқушыларға табиғи құбылыстар мен нысандар туралы білім беруге, экологиялық тәрбие мен табиғатты қорғау үшін алғышарттар жасауға мүмкіндік береді.
«Табиғатпен біргеміз!» экологиялық соқпағының оқу маршруты орталық аумағында өтеді. Маршруттың біраз бөлігінде антропогендік әрекеттің теріс көрінісі байқалады. Осының өзі табиғатқа ұқыпты қарау керектігін мысалдар келтіре отырып, оқушылармен экологиялық сабақ жүргізуге көмектеседі. Әр түрлі флора мен аз да болса кездесетін фауна әлемі мектеп бағдарламасындағы ботаника, зоология, жалпы биология және экологиядан тақырыптық экскурсиялар жүргізуге және көрнекі материал жинауға жәрдемдеседі.
Соқпақтың жалпы ұзындығы 800 метрді құрайды. Соқпақ арқылы ұйымдастырылатын экскурсияның жалпы ұзақтығы 25-30 минут. Мұндай экскурсиялар оқушылардың экологиялық жобалармен жұмыс жүргізуіне тиімді.
– Орталық аумағынан тыс жерлерге жорықтар ұйымдастырылады ма?
– Мұндай жорықтар бізде жиі болады. Негізінен оқушылармен жасалатын мұндай танымдық шаралар негізінен демалыс уақытына жүзеге асырылады. Жаз мезгілінде орталық жанынан «Алтын адам» туристік-экологиялық лагері ұйымдастырылады. Бағдарламаға сай экологиялық турнирлер, экологиялық-биологиялық мазмұндағы зияткерлік ойындар өткізіледі. Есік көлі, Түрген шатқалына экскурсия ұйымдастыру барысында Іле-Алатау мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің келісімімен экологиялық жұмыстар жүргізіледі. Сонымен қатар, флораны, фаунаны, өлкенің табиғи ерекшеліктерін, су айдындарының экологиялық жағдайын, олардың жағалауларын, жағалау өсімдіктерін зерттеу бойынша Казачка шатқалына экологиялық жорық ұйымдастырылады.
– Өзіңіз атап өткен жерлердің барлығы мемлекеттің қорғауындағы «Іле-Алатау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркіне кіреді. Ал онда кіру ақылы. Оқушыларды жорыққа шығару үшін меморандум жасалған болар.
– Өкінішке қарай, осы күнге дейін ұлттық паркпен келісімге қол жеткізе алмай келеміз. Біздің негізгі бағытымыз – туризм мен экология болғандықтан, балалар мен жасөспрімдерді табиғатқа апарып, көрсетуіміз керек. Ал қорғалған аймаққа экологиялық бекеттен кіру үшін төленетін ақы бізде қарастырылмаған, ата-аналар қалтасынан шығарады. Орталығымызда «Жартасқа өрмелеу» бағыты бар. Ал оқушылармен практикалық сабақ өткізу үшін Түрген шатқалы мен Есік көліне баруымыз керек. Әр сабақ сайын жартасқа ақылы түрде өту ата-аналардың наразылығын тудырады. Мен бұл мәселені облыста да, жыл сайын өтетін білім беру қызметкерлерінің республикалық тамыз кеңесінде де көтердім. Алайда, нәтиже болмай тұр. Осы проблема оң шешімін тапса, оқушылар қоршаған ортаны тануда, туған өлкесін зерттеуде үлкен жетістіктерге жетер еді.
– Бұл туралы мектеп қабырғасында үйретеді емес пе? Өлкетану, экология тақырыбында қосымша сабақтар өткізіледі ғой.
– Елбасы Н.Назарбаевтың «Туған жер» бағдарламасында еліміздің әрбір азаматы өз туған жерінің тауы мен тасын, киелі жерлерін біліп, оны қастерлеу керектігін айтқан еді. Соңғы жылдары өлкетану бағытындағы жұмыстар Үкімет тарапынан, Білім және ғылым министрлігі тарапынан үлкен қолдау тауып, мектептерде үйірмелер жұмыс жасауда. Ауданымыздың табиғаты әсем, жан-жануарлар мен өсімдіктерге бай болғандықтан, оқу орындарындағы өлкетану мен туризмге арналған қосымша сабақтардың саны артса деген ұсыныс бар.
– Мектеп оқушыларымен тазалық акцияларын ұйымдастырасыздар ма?
– Әрине, қоршаған ортаны зерттеп, танып-біліп қана қоймай, жасаған жорықтарымыз барысында жүріп өткен жолымызды қоқыстан тазартып, балаларға табиғатты аялау керектігін бірінші кезекте айтып отырамыз. Оның сыртында, жоғарыда атағанымдай «Табиғатты қоқыстан тазартамыз!», «Таза жағалау» сынды тазалық жұмыстарын жүргіземіз.
Былтыр осы мақсатта Есік қаласы әкімдігімен екі жақты меморандум жасалып, орталықтағы Ұлы Отан соғысында қаза болған жауынгерлер мен ардагерлерге арналған саябақ маңы мен Есік өзенінің жағалауында «Таза жағалау» акциясын өткіздік. 100-ге жуық оқушы қатысқан шарада алдымен техникалық қауіпсіздік ережелерін таныстырдық. Балалар топқа бөлініп, жетекшілері тағайындалды. Әр топ өздеріне берілген аймақты күл-қоқыстан тазартты. Алдағы уақытта да осындай игі шаралар жалғасын таппақ.
– Уақыт бөліп, сұхбат бергеніңізге рахмет.
Әңгімелескен Сардарбек НҰРАДИН.
Мемлекеттік бағдарламалардың негізі мақсаты – халықтың әл-ауқатын жақсартып, инфрақұрылымды дамыту. Осы орайда ел игілігіне жұмыс жасап жатқан бағдарламалардың бірі ретінде «Жұмыспен қамту жол картасы – 2020» жобасын атауға болады.
Бағдарлама аясында елдің түпкір-түпкірінде әлеуметтік нысандар бой көтеріп, жолдар төселіп жатыр. Халық ауызсумен қамтылып, өзге де инфрақұрылым қалыпқа келтірілуде. Мұндай жобалар, әрине, біздің ауданымызда да баршылық. Бағдарлама барысында қолға алынған нысандардағы құрылыс қарқынын көзімен көру үшін өткен аптада Алматы облыстық қоғамдық кеңестің төрағасы Әлихан Тойбаевтың өзі келді. Аудан әкімі Б.Ысқақ, орынбасарлары – А.Бидаев, Б.Бименов, «Nur Otan» партиясы аудандық филиалы төрағасының орынбасары Қ.Байғоджаев, аудандық қоғамдық кеңестің төрағасы Б.Жексембиев кірген комиссия құрамы құрылыстың мән-жайымен танысты.
Ауданымызда «Жұмыспен қамту жол картасы – 2020» бағдарламасымен биылдың өзінде салынатын және қайта жөндеу жұмыстары жүргізілетін нысандар саны – 106. Ал бұл дегеніміз, 106 нысанда жаңа жұмыс орындары ашылатынын білдіреді. Алдын ала болжам бойынша 3150-ден астам адам жұмыспен қамтылмақ. Құрылыс жұмыстарынан кейін 250 адам тұрақты жұмысқа орналасады. Екі қолға бір күрек таппай жүрген жандарға үлкен мүмкіндік. Жоғарыда айтқан 106 әлеуметтік жобаға бюджеттен бөлінген қаражат – 11 513 359.
Ал аталған нысандардың 46-сы білім саласына тиесілі. Оның 42-сі – мектептердегі дәретханалардың ағымдағы жөндеу жұмыстары. Сондай-ақ биылға жоспарланған ең үлкен жоба да білім саласында екен. Ол – «Денешынықтыру-сауықтыру» кешенінің маңынан салынып жатқан жаңа мектеп. Ә.Тойбаев бастаған комиссия құрамы алдымен осы нысанда болып, жұмыс барысымен танысты. Еліміздегі белді құрылыс компаниясы ВІ Urban Construction қолға алған нысанның құрылысына бөлінген қаражат – 4 млрд 500 мың теңге. 1500 орындық мектеп ауданымыздағы үлкен білім ошақтарының бірі болмақ. Жоспар бойынша нысан осы жылдың аяғына дейін қолданысқа берілуі тиіс.
Комиссия тексерген тағы бір нысан да білім саласына қарасты жоба. Ол – Қызылжар ауылындағы О.Жандосов атындағы орта мектеп. Іргетасы 1969 жылы қаланған білім ордасының шатырына күрделі жөндеу жұмыстары жүргізіледі. Бөлінген қаражат – 61 409 мың теңге. Ал құрылыс жұмыстарын жүргізетін – «АС-САПА-Құрылыс» ЖШС.
Жалпы, биылғы жоспар бойынша мәдениет саласына тиесілі 2 нысанды күрделі жөндеуден өткізу көзделген. Оның бірі – Көлді ауылының мәдениет үйі болса, екіншісі – Есіктегі Т.Молдағалиев атындағы мәдениет үйі. Комиссия құрамы ат басын бұрған тағы бір нысан – Есік қаласындағы мәдениет үйі. Биыл мұнда «ПСК Градцентр» ЖШС күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізеді. Бөлінген қаражат – 549 680 мың теңге.
Мемлекеттік бағдарламамен салынып жатқан нысандардың барлығы да ел игілігі үшін жұмыс істеуі қажет. Ал оларға бөлінген қаржы ұстағанның қолында, тістегеннің ауызында кетпеуі керек. Қолға алынған жобалардың халыққа ойдағыдай жетуі үшін олардың құрылысын қадағалап, комиссияның жұмыс барысын назарда ұстауы да сондықтан.
Құралай МҰРАТҚЫЗЫ
Мәдениет саласының сатылап дамуы – мемлекеттің экономикалық әлеуетіне байланысты. Тіпті, қай сала болмасын қаржының құйылуын қажет етсе, еліміз тәуелсіздік алған жылдар – дәл осы мәдениет саласына қиын соққаны аян. 1995 жылдан бастап ауданымыздың мәдениет бөлімін басқарған, ауданымыздың құрметті азаматы, зейнеткер Майра Нұрдәулетова осы жылдар тарихын кеңінен баян етті.
Сол кездегі аудан әкімі Смади Абдиев аудандық білім бөлімі басшысының орынбасары Майра Нұрдәулетованы шақыртып алып, мәдениет бөліміне басшы, басшы ғана емес тұралап қалған мәдениет саласына ұйыта білер ұйымдастырушы қажет екендігін жеткізген. Өзі білім саласының маманы, өнерден құралақан болмаса да терең білім жоқ Майра апай алғашында бас тартқан. Алайда, қарсылығына қарамастан аудан әкімдігінде өзінің еті тірі ерекше ұйымдастырушылық қабілеттерімен көзге түскен Майра Нұрдәулетова аз күнде-ақ аудандық мәдениет бөлімінің басшысы болып шыға келген.
Шынымен де, ауылдық мәдениет үйлерінің қаңырап бос қалған кейпі, көркем өнерпаздардың күнкөріс қамымен өзге салаларға кетуі, мәдениеттің мәйегі – өнердің өрісін тарылтып-ақ тастаған. Сондай-ақ, кітапханалардың жабылып қалуы да халық мәдениетінің және тарихының өзегі бедерленген кітаптардың да жоғалып кету қаупін тудырған.
Есік қаласындағы бүгінгі Тұманбай Молдағалиев атындағы мәдениет үйі күрделі жөндеу көрмегеніне көп жылдың жүзі болған. Сондай-ақ, мамандар тапшылығы, аспаптардың жоқтығы – кім-кімді де бұл саланың болашағы барына күдікпен қарауға мәжбүр ететін еді. Алайда алғашқы аудан әкімі Смади Абдиев мәдениет тізгінін білікті маман қолына ұстатқандығын көп ұзамай көпшілік көрді. Алғашқы мақсат оркестр құру еді. Жай әншейін сахна сәнін кіргізіп, әлденені ойнап беріп, халықты алдаусырата салатын оркестрсымақ емес, нағыз ұлтаспаптар оркестрін құру. Сөйтіп, сол оркестр аспапатарының дүмпуімен төнген қиыншылық бұлтын сейілту, халық рухын ояту. Майра Нұрдәулетова мұнда да жол тапты. 1998 жылы Құдайберген Орынбетов аудан әкімі болып тағайындалады. Майра Нұрдәулетова аудан әкіміне кіріп, мектептердегі музыка пәнінен сабақ беріп жүрген ұстаздарды ұйымдастырып, оркестр құру ұсынысын жеткізген. Қолдау тапқан білікті маман ұстаздарды жинап, дайындық жұмыстарын бастап кетеді. Екі ай көлемінде дайындалған кейіннен «Жібек жолы» атауын алған оркестр құрамы аудан тұрғындары алдында концерт берген. Сондайақ, «Улыбка» ән-би ансамблі де абыройлы өнер көрсетіп, көпшіліктің қошеметіне бөленген. Сол жылы мәдениет бөлімдері арасында облыстық байқау ұйымдастырылып, аудандық мәдениет үйінің ұжымы бірінші орынды иеленді. Сол жеңістен кейін ауданның мәдениет саласы аспаптар мен арнайы киімдер алып, толыққанды шығармашылық жұмыстармен алаңсыз айналысуға мүмкіндік алды. Кейіннен Шелек ауданымен Есік ауданы Еңбекшіқазақ ауданы болып біріккеннен кейін екі бірдей мәдениет бөлімінің басшыларына өзара бәсеке ұйымдатыру турасында пәрмен беріледі. Қай мәденит бөлімінің басышысы концерттік бағдарламаны жоғарғы деңгейде ұйымдастырса, сол орнында қалады деген шарт қойылады. Бұл бәсекеде Майра Нұрдәулетованың басшылығындағы Есік өңірінің өнерпаздары оза шауып Майра апайдың басшылық қызметі әрмен қарай жалғасын тапқан.
Сол кезде аудан аумағында үш-ақ мәдениет үйі концерттер мен жиындар ұйымдастыруға жарамды деп саналған. Олар: Шелек, Түрген және Есік қаласындағы мәдениет үйлері. 2008 жылы Есік қаласындағы мәдениет үйі алғашқы күрделі жөндеуден өтті. Сондайақ, қажетті құрал-жабдықтар алынды. Сонымен қатар тағы да бес бірдей мәдениет үйі күрделі жөндеуден өтіп халық иглігіне берілген. Қосымша штаттар ашылған. Мәдениет қызметкерлерінің көбейуі, қаржының бөлінуі кейінгі жылдарда көптеген ауылдық мәдениет үйлерінің жөндеуден өтіп, қажетті жабдықтармен қамтамасыз етілуіне себепші болды. Бір айта кетерлігі, Майра Нұрдәулетованың айтуынша кеңестер одағы ыдыраған тұста, көптеген мәдениет үйлері жекешеленіп кеткен. Оларды мемлекет есебіне қайтару да қажыр мен қайратты қажет еткен екен. Сондай-ақ, сол кездің өзінде құжаттарды қазақ тілінде жүргізген Майра Нұрдәулетова бүгінгі буынға үлгі болары сөзсіз. Ұлт аспаптары домбыра, шаңқобыз тартып үйрету үйірмелерінің ашылуы да ұлт рухын оятуға себепші болған әрекеттер десек, артық айтқандық емес. Сонымен қатар бүгінгі аудандық және ауылдық кітапханалардағы кітап қорларының сол күйі сақталып қалуы да Майра Нұрдәулетованың арқасы. Бүгінде ауданның құрметті азаматы, зейнеткер Майра Нұрдәулетова еліміздің мәдениет саласы жарқыраған мәденит үйлерімен толығып, жыл санап дамып отырғандығын қуана құптауда. Өнер мен тілдің өміршең болуында дәл осындай ардақты ардагерлер үлесі шексіз.
Әділет САРЫБАЙ
Карантин кезінде әлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасыларына көмек қолын созу әлі күнге толастаған жоқ. Жақында Алматы облысының аудан, қала әкімдерінің баспасөз хатшылары 20 отбасына көмек көрсетті.
Қиын жағдайда қалған жанұяларға қол ұшын берген баспасөз хатшылары жалпы сомасы 213 мың теңге қаржы жинаған. Аталған қаражатқа азық-түлік алып, Еңбекшіқазақ ауданындағы 20 отбасыға таратып, берген.
"Кәсіпкерлер, қайырымды жандар ел бойынша көптеген азаматтарға көмек көрсетіп жатыр. Біз де қолдан келгенше тұрмысы нашар отбасыларына қол ұшын беруге тырыстық" - дейді аудан әкімінің баспасөз хатшысы Динара Тюлемисова.
Айта кету керек, төтенше жағдай кезінде аудан бойынша 56 млннан астам сомада 6607 отбасыға әлеуметтік азық-түлік пакеті таратылған.
ПРЕСС СЕКРЕТАРИ АКИМОВ ГОРОДОВ И РАЙОНОВ АЛМАТИНСКОЙ ОБЛАСТИ ИНИЦИИРОВАЛИ БЛАГОТВОРИТЕЛЬНОСТЬ
Нуждающимся малообеспеченным семьям социальная помощь во время карантина продолжается.
На кануне пресс секретари акимов городов и районов Алматинской области оказали помощь 20 семьям Енбекшиказахского района
Собранная сумма в размере 213 тыс. тенге была потрачена на продуктовые корзины для семей оставшимся в сложном финансовом положении из-за режима карантинных мер.
«В настоящее время многие меценаты области и неравнодушные граждане оказывают благотворительную помощь и мы в том числе решили протянуть руку помощи, тем кто обратился на страницу акимата района через социальную сеть»-подытожила пресс секретарь акима района Тюлемисова Динара.
Инициативу пресс-секретарей поддержало волонтерское движение "Еңбекшіқазақ еріктілері". В рамках «Года волонтера» они помогли с адресной доставкой продуктовых наборов.
Отметим, по Енбекшиказахскому району во время ЧП было оказано 6607 соц. пакетов на общую сумму 56 млн. 134 тыс. 700 тг.
Местное самоуправление как институт народовластия уже стало привычным элементом госуправления. Общественные советы, работающие под эгидой маслихатов и местных исполнительных органов, созданы повсеместно и уже имеют опыт в решении проблем регионального развития.
Путь к внедрению самоуправления был непростым. Следовало «уйти» от привычной советской модели и найти ей более эффективную замену. В 1992 году Указом Президента РК была закреплена единая вертикаль исполнительных органов власти, обладавших большими полномочиями, но функции представительной власти отошли на задний план.
В Конституции РК 1993 года также не было предусмотрено такого общественного института, как местное самоуправление. Но на следующем этапе государственного строительства стало очевидным, что нужно предоставить населению реальную возможность самостоятельно решать вопросы местного значения, «разгрузить» исполнительные органы от второстепенных функций. Поэтому в ныне действующей Конституции РК, принятой в 1995 году, в разделе VIII «Местное государственное управление и самоуправление» статья 89 с поправками, внесенными в 2007 году, гласит, что в Республике Казахстан признается местное самоуправление, обеспечивающее самостоятельное решение населением вопросов местного значения, а также через маслихаты и другие органы местного самоуправления.
Еще в Послании «Казахстан–2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев» Первый Президент одним из основных принципов госуправления назвал децентрализацию государственных функций и передачу полномочий «на более низкие уровни, непосредственно соприкасающиеся с объектами их усилий, столь очевидны, что центральные и иные государственные органы в последующем будут вынуждены постоянно доказывать на деле свою нужность и полезность».
В 2001 году в Казахстане был принят Закон «О местном государственном управлении и самоуправлении». Это позволило сформировать необходимую правовую базу, очертить методы и принципы формирования системы местного самоуправления. В Конституцию были внесены поправки, которые законодательно закрепили возможность делегирования органам местных сообществ государственных функций.
«Стратегия «Казахстан-2050» провозглашает формирование нового типа государственного управления, в котором общество и граждане должны быть непосредственно вовлечены в процесс принятия государственных решений и их реализацию.
В настоящее время правовой базой института местного самоуправления в Казахстане являются Конституция Республики Казахстан от 30 августа 1995 г., Закон Республики Казахстан «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан» от 23 января 2001 г., а также Указ Первого Президента РК «Об утверждении Концепции развития местного самоуправления в Республике Казахстан». Исходя из положений Стратегии развития Казахстана до 2020 года, именно Концепция служит ориентиром в создании полноценной системы самоуправления как демократического института гражданского общества. Согласно ее положениям, органам местного самоуправления в соответствии с законом может делегироваться осуществление государственных функций. Гарантируется самостоятельность органов местного самоуправления в пределах их полномочий, установленных законом. Периоды реализации Концепции: первый этап (2013-2014 годы) – расширение потенциала действующей системы на нижних уровнях управления; второй этап (2015-2020 годы) – дальнейшее развитие местного самоуправления.
В Стратегическом плане развития Республики Казахстан до 2020 года определены приоритеты дальнейшей модернизации политической системы, в том числе развития местного самоуправления. В Концепции предусматривается достижение следующих результатов: на уровне аулов (сел), поселков, городов районного значения постепенно повысить роль населения в решении вопросов местного значения, заинтересованности и ответственности населения при принятии управленческих решений; внедрение механизма вовлечения активного населения в процесс принятия управленческих решений; повышение роли маслихатов при назначении или избрании акимов в городах районного значения, аульных (сельских) округах; расширение финансовой и экономической самостоятельности самоуправления в решении региональных вопросов.
На пути к самостоятельности наиболее значимой проблемой было отсутствие самостоятельного бюджета местного самоуправления. Но за последние годы его финансовая и экономическая самостоятельность укрепляется. В июне 2017 года был принят Закон «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам развития местного самоуправления». Законом утверждено внедрение самостоятельного бюджета, расширение полномочий органов местного самоуправления в управлении коммунальной собственностью. Акимам аулов (сел), поселков, городов районного значения предоставлено право формирования собственных источников финансовых поступлений. Это доходы от оказания платных услуг, добровольные и целевые сборы, взносы благотворительных фондов и спонсоров, сборы за торговлю в специально установленных местах, штрафы за нарушение правил благоустройства, за повреждение объектов инфраструктуры и зеленых насаждений, за торговлю в неустановленных местах и т.д. Им передана часть районной коммунальной собственности (клубы, библиотеки, детские сады и др.) с целью их эффективного использования, удовлетворения запросов и нужд местного населения, а также получения дополнительных доходов.
К 2020 году на завершающем этапе реализации Концепции, возросло значение представительной власти, созданы эффективные институты местного самоуправления, соответствующие лучшим международным стандартам. Местное самоуправление позволяет казахстанцам самостоятельно планировать развитие своего села, города улучшать качество жизни. Но еще необходимо учиться реализации такой возможности, и выполнение данной задачи еще впереди.
И.ВИКТОРОВ
Жақында Түрген, Көктөбе, Талдыбұлақ, Қаракемер ауылы жастарының ұйымдастыруымен Өзбекстандағы Сардоба су қоймасы бөгетінің бұзылуы салдарынан Түркістан облысы Мақтаарал ауданындағы бірнеше елді-мекенді су басуына байланысты зардап шеккен тұрғындарға көмек беру мақсатында қайырымдылық акциясы ұйымдастырылды.
Ұйымдастырушылардың айтуынша аудан тұрғындарының, оның ішінде өзге ұлт өкілдерінің зардап шеккендерге көмектесуге деген ынтасы мен ықыласы ерекше. Өздері елімізде короновирус індетінің таралуына байланысты карантин режимін сақтап, уақытша табыс табудан шектеліп отырса да қаржылай 200 теңгеден бастап, қомақты 100 000 теңгеге дейін және азық-түлік және киім-кешектерін арнайы белгіленген орынға тасыған. Жалпы жиналған жылудың көлемі 3 млн теңгеге жуық дейді Нұрғали Есімов. Сондай-ақ, халықтан жиналған жылуды зардап шеккен тұрғындарға жеткізу барысында арнайы жалданған көлік Алматы қаласындағы Алтын орда базарына тоқтаған. Ол жердегі саудагерлер су тасқынынан зардап шеккендерге көмек беру үшін аттанып бара жатқандарын біліп, киім-кешек, ақша және азық-түліктерін артып жіберген. Зардап шеккен тұрғындар қуана қарсы алып аудан тұрғындарына деген алғыстарын айтқан.
Жақында мұндай акция аудан жастарының, еріктілерінің ұйымдастыруымен Есік қаласында да орын алды. Байқоңыр азық-түлік дүкенінің алдына қойылған арнайы көлік іші азық-түлік, киім-кешек және қаржылай берілген көмекке және халықтың ақ пейіл, адал ниетіне толған. Жиналған жылудың көлемі 5 млн теңгеге жуық болған. Ұйымдастыруышлардың айтуынша көбіне азық-түліктен гөрі киім-кешек және гигиеналық құралдар алынған. Өйткені, азық-түліктер қазақ даласының түкпір-түкпірінен тасымалданып, киім-кешек, гигиеналық құралдар жетіспей қалған. Ерікті, иманды жастар, кәсіпкерлер, ауыл имамдары жұмыла ұйымдастырған сауапты іске – зардап шеккен тұрғындар дән риза. Амал істеу адамнан – қайыры Алладан дейтін игі жақсыларға Жаратушымыз разы болғай.
Әділет САРЫБАЙ
***
Еліміз аты жаман індетпен әлек болып жүргенде, оңтүстіктегі Мақтаарал ауданын су басып, жүздеген адам далада қалды. Көрші Өзбекстаннан келген тілсіз жау бір сәтте үйлерді қиратып, егістіктің тас-талқанын шығарды. Онсыз да коронавирустан есеңгіреп отырған халықтың есін шығарды.
Мемлекеттен барлық жағдайлар қарастырылып, көмектер беріліп жатыр зардап шеккендерге. Сонымен қатар, еліміздің түпкір-түпкірінен Мақтааралға көмек ұйымдастырылып, тұрмысқа қажетті заттар жеткізілуде. Ауданымыздың тұрғындары да жерлестеріміздің қайғысына көз жұма қарамады. Талдыбұлақтық Телжан Разиев, Нұржан Мұхамеджанов, Алайбек Мемишев, Саят Ашиметов ауыл тұрғындарын ұйымдастырып, 200 мың теңгеден аса қаражат жинаған. Бұл ақшаға жылы киімдер, резеңке етіктер мен тұрмысқа қажетті заттар алынып, осы аптада жүк көлігі Мақтаарал ауданына жөнелтілді.
– Отандастарымыз қиын сәтте қалғанда, олардың жанынан табылып, қол ұшын созу – біздің азаматтық борышымыз. Ауылымыздың жігіттері осы жауапкершілікті сезініп, жұртшылықты ұйымдастырды. Су астында қалған ауыл жұртшылығына титтей де болса көмек берсем деген ниеттерін қолдаған талдыбұлақтықтар да барынша атсалысты – дейді ауыл тұрғыны Төлеген Иманбаев.
С.НҰРАДИН
1941 жылы 22 маусымда фашистік Германия Кеңес Одағына соғыс ашты. Бұл соғыс Қазақстандағы әрбір отбасын шарпыған алау өртке ұласқаны аян.
Менің атам - Күлембаев Серікбай 1918 жылы Жамбыл облысы Шу ауданында дүниеге келген. Әлгі айтылған алау өрттің аласапыранында қолына қару алып жау бетін тойтару жолында шейіт болған. Ол 1939 жылы әскер қатарына шақырылып, Нижний-Новгород қаласындағы атты әскер сапында 3 жыл Отан алдындағы борышын өтеген. Еліне қайту мерзімі таяған тұста соғыс басталады да, көппен бірге соғысқа аттанған.
1943 жылы атамнан хат келеді. Онда: «Екі мың сарбаз тойға дайындалып жатырмыз»,-делінген екен. Той дегені – соғыс та, дайындалып жатырмыз дегені – оқу-жаттығу жиындары болса керек.Осы хат атам соғыстан жазған соңғы хат болған. Қара қағаз келген кемегені белгісіз, бәлкім қара қағаздың келенін әжемізден жасырып қалса керек. Қасық қаны қалғанша Отан үшін жан қиған аталарымыздың алдында басымды иіп, тағзым етемін. Ер есімі ел есінде!
Ғазиза ЕРЛАНҚЫЗЫ,
Әл-Фараби атындағы орта мектептің 4 «А» сынып оқушысы,
Бәйтерек ауылы
Осы аптада Есік қаласының орталығындағы базарларда әкімдік өкілдері рейд жұмыстарын жүргізіп, карантин кезінде заңсыз жұмыс істеп жатқан сауда орындарының иелеріне түсіндіру жұмыстарын жүргізді.
Аудандық кәсіпкерлік бөлімінің басшысы Нұрболат Серғали, қала әкімінің міндетін атқарушы Досжан Сейдахмет, учаскелік полиция қызметкерлері Фрунзе және Тіккелдиев көшелерінде орналасқан сауда орындарын аралады. Карантинге байланысты рұқсат етілмесе де, саудасын жүргізіп отырған кәсіпкерлерге ескерту жасалды. Облыстың бас санитар дәрігерінің шешіміне сәйкес базарлардың жұмысына әлі рұқсат етілмегенін түсіндірді.
С.НҰРАДИН
Бар әлемді уысында ұстап отырған коронавирустық инфекцияның зардабы дүниені дүрліктіріп тұр. Сол үшін де елімізде республика бойынша алғаш рет төтенше жағдай енгізіліп отыр. Қауіпсіздік сақтау мақсатында үйден шықпаймыз.
Мемлекет өз тарапынан әлеуметтік ахуалды жақсарту үшін уақытша жұмыссыз қалғандарға, әр топтағы адамдарға қаржылық көмек беріп, жағдайларын жасауда. Осы кезде байқағанымыз, адамдардың өзара қарым-қатынасы өзгере бастаған сияқты. Бір-бірін қолдап, көмек беруге ықыластары мен қамқоршылық сезімдері арта түскенін аңғарып жүрміз. Бұл сөзіме нақты мысал да келтіргім келіп отыр.
Бізде «Береке» кооперативінің тұрғындары қазір оқшаулану тәртібін сақтаудамыз. Әрине, елмен бірдей бізде де қиындықтар болып тұр. Осы сәтте кооператив төрағасы Ә. Аңсатбаевтың ұйымдастыруымен «Біз біргеміз» акциясы біздің саяжайда да өтті. Алматы қаласындағы Рой Клубтың бас директоры Асхат Жакиевтің бастамасымен рамазан айы қарсаңында азық-түлік салынған қораптар келді. Оны волонтерлер кооперативте тұратын аз қамтылған 65отбасы мен мүгедек жандарға таратып берді. Уақытша жұмыссыз қалған жағдайы төмен отбасыларын да қамтыды. Өз кезегінде кооператив тұрғындары алғысын білдірді.
Елге жақсылық жасап жүрген осынау Рой Клубтың жұмысы алға басып, кәсіптері берекелі болсын демекпіз. Барлық сынақтардан бірлігіміздің арқасында шығатын халқымыз осы індетті де бірлесіп жеңетініміз сөзсіз. Бірлік – елдіктің басты кепілі. Бірлік пен береке барда еліміз өркендеп, ілгері баса береді. Жұдырықтай жұмылып, бір болайық, ағайын. Рамазан айы құтты болсын. Әр отбасына береке-бірлік тілеймін.
С. Жолдыбаев,
Береке саяжайының тұрғыны
Ауданымыз – ауылшаруашылығына оңтайлы құнарлы қою топырағымен, төскейі төрт түлікті емін-еркін өргізуге қолайлы жайқалған жайылымымен қашаннан ырыстың қайнар көзі. Тек көкейде бұл ырысты көсіп алуға ынта болса жеткілікті. Шаруалардың бұл ынтасын қолдау мақсатында мемлекет тарапынан да түрлі бағдарламалар белгіленген. Айталық, «Сыбаға» бағдарламасы. Етті әрі асыл тұқымды мал басын өсіруге бағытталған бағдарлама аясында аудан шаруалары бүгінде жеңілдетілген несие алып, несібе айыруда.
Сөзіміздің дәлелі – Қаракемер ауылдық округіне қарасты Талдыбұлақ ауылындағы «Иманбаева Ш.Ш» шаруа қожалығы.
Аталған шаруа қожалығы 2019 жылы «Сыбаға» бағдарламасымен 61 млн 250 мың теңге жылдық 4% жеңілдетілген несие алған. Ресейдің таулы Алтай аймағынан әкелінген 100 бас қазақтың ақбас асыл тұқымды аналық мал (сиырлар) бүгінде төлдеп жатыр. Шаруа қожалығының меңгерушісі Берік Қазыбайұлы «Сыбаға» бағдарламасымен жеңілдетілген несие рәсімдеу үшін қожалық тарапынан үлкен дайындық қажет екендігін жеткізді. Ол үшін асыл тұқымды малдың ерекше күтімін қамтамасыз ететін қора-жайы және жайылымынан бөлек, азығын да сатып алмайтындай алдын-ала шаралар қамдануы қажет. Бұл «Сыбаға» бағдарламасының талаптарынан да аңғарылады. Аталған шаруа қожалығының жайылымдық жері, егістік алқаптары мен қора-жайы сай.
Қазақтың ақ бас асыл тұқымды сиырларын таңдау себебін де сұрадық. Аналығы 600 келіге дейін, аталығы 1 тоннаға дейін салмақ қосатынын ескерсек, себебі айқын. Аталған тұқым 1932-1950 жылдары ет жинау қасиетін молайту мақсатында герефорд асыл тұқымды бұқаларымен будандастыру арқылы дүниеге келген. Сондай-ақ, Берік Қазыбайұылының айтуынша, қазақтың асыл тұқымды ақ бас сиырлары жергілікті жердің ауа-райына төзімді әрі аса қатты күтімді қажет етпейді. Сонымен қатар, «Сыбаға» бағдарламасының қолайлы шарты – алынған несиені тек екі жылдан кейін ғана ай сайын бөліп төлеу мүмкіндігі. Бүгінгі таңда төл алумен айналысып жатқан әрі пайдасын әлі көре қоймаған шаруа қожалығы үшін бұл – аяғынан тік тұрғанға дейін көрсетілген үлкен қолдау. Берік Қазыбайұлы анасы Шолпан Иманбаевамен биылғы жылы тұрақты он жұмыс орнын ашуды көздеп отыр. Сондай-ақ, техника тетігін де реттеу жоспары бар. Атап өткен жөн, шаруа қожалығының меңгерушісі Берік Қазыбайұлы аталған шаруаны қолға алмай тұрып, мемлекет қызметінде болған. Аудандық салық комитетінде бөлім басшысы, одан бұрын аудан әкімінің көмекшісі қызметтерін атқарған. Әкесі, аудан тұрғындарына белгілі азамат Қазыбай Жылқыбеков қайтыс болғаннан кейін, шаруа жайы тұралап қалған. Ойластыра келіп Берік – шалқайған шаруаны тік тұрғызу ниетімен мемлекеттік қызметтен бас тартқан. Бүгінде Берік Қазыбайұлы анасы Шолпан Иманбаевамен шаруаны шыр көбелек айналдырып, асыл тұқымды ақбас сиырлардың жартысынан төл алып үлгерген. Әлемді әуреге салған коронавирус індетінің таралуына байланысты жарияланған төтенше жағдай шаруа қожалығының шаруасына кері әсерін тигізбеген. Тек, Берік Қазыбайұлы шаруа қожалығы күн санап дамып, мал басы өсіп отырғандықтан жайылымдық жер қажет екендігін жеткізді. Бұған аудан әкімдігі тарапынан пәрмен берілсе болды, мәселе шешімін таппақ.
Әділет САРЫБАЙ
Весна – время начала ремонта улиц и дорог. В текущем году он пройдет буквально в каждом населенном пункте района. О начавшейся весеннее-летней кампании по ремонту улично-дорожных сетей рассказывает руководитель районного отдела пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бейбут ИСКАКОВ.
– Бейбут Кульжамбаевич, по каким государственным программам и в каком объеме будет идти финансирование ремонтных работ ?
Общая протяженность автомобильных дорог всех категорий составляет 2555 км. Их них республиканского значения – 391 км, областного – 627,3 км, районного значения 1236,7 км (в том числе 1145 км улично-дорожная сеть с учетом новостроек) и внутрихозяйственные автодороги – 300 км.
В рамках программы «Развитие регионов» из бюджета выделено 124 млн. тенге. Средства будут направлены на средний и текущий ремонт автодорог сельских округов: в селе Азат Рахатского округа – 20 млн.тенге. В селе Екпенды Кырбалтабайского округа и в селе Кулжа Ташкенсазского округа – 7 млн.тенге. В селе Тургень Тургенского округа, с.Достык Каратурыкского округа, в с.Саймасай Саймасайского округа и в с.Жанашаруа Асинского округа – по 10 млн.тенге. В селе Талдыбулак Каракемерского округа – 8 млн.тенге. В Балтабайском округе в селе Акбастау – 15 млн.тенге, в селе Бирлик – 10 млн.тенге и в селе Орнек –7 млн.тенге. В настоящее время проводится конкурс по государственным закупкам для определения подрядной организации.
По программе «Ауыл - ел бесігі» выделено 919 млн. тенге, подана заявка на конкурс по госзакупкам. После подведения итогов конкурса и определения подрядной организации будет произведен капитальный ремонт 15 улиц села Шелек.
По программе «Дорожная карта занятости» на ремонт дорог всех категорий выделено 1 841 390 тысяч тенге. Будут проведены работы по текущему и среднему ремонту следующих автодорог и улиц:
В г.Есике: улицы Абая протяженностью 2,2 км с заменой покрытия и регулировкой люков на проезжей части (от СШ ул.Абылайхана до ул.Уалиханова) на сумму – 89,7 млн.тенге; улицы Токатаева – 3,8 км (от ул.Ш.Уалиханова до старого хлебзавода выше магазина «Гаухар») – 138 млн.тенге; улицы Маметова г.Есик (от ДЮСШ до ул.Уалиханова) с обустройством стоянки возле Народного банка – 22,4 млн.тенге. Средний ремонт тротуаров в г.Есике охватит улицы Орынбетова и Островского на сумму 123 млн.тенге; улицу Кешубаева – 21,2 млн.тенге; Алтын Адам аллеясы – 197,5 млн.тенге. В целях сохранения дорожно - эксплуатационных характеристик на текущий ремонт улиц в г.Есике выделено 100 млн.тенге.
Средний и текущий ремонт пройдет в с.Кайназар по ул.Ушурбакиева (от Талгарской трассы до БАКа протяженностью 1,2 км, где осуществляется перевозка учеников с Кайназарских дач) на сумму – 41 млн.тенге; в с.Тургень по ул.Д.Кунаева в протяженностью 2,9 км – 117 млн.тенге; в с.Болек по ул. Д.Кунаева (а/д Болек-БАК) на сумму – 106 млн.тенге; в с.Байтерек по ул. Садовая – 129,5 млн.тенге и ул.Строительная – 24,2 млн.тенге; в с.Акбастау по ул. Центральная – 113,7 млн.тенге;
– В каких сельских округах пройдет текущий дорожный ремонт?
Текущий ремонт улиц запланирован в 33 сельских округах: в с.Асы-Сага – 25 млн.тенге, с.Шелек – 52 млн.тенге, с.Малыбай – 25 млн.тенге, с.Бижанова - 20 млн.тенге, с.Актоган – 15 млн.тенге, с.Саймасай – 20 млн.тенге, с.Сарыбулак – 12 млн.тенге, с.Нура – 10 млн.тенге, с.Космос – 9 млн.тенге, с.Базаргельды – 12 млн.тенге, с.Алга – 10 млн.тенге, с.Койшыбек – 12 млн.тенге, с.Ащысай – 20 млн.тенге, с.Тургень – 20 млн.тенге, с.Ават – 15 млн.тенге, с.Кольды – 15 млн.тенге, с.Орикти – 12 млн.тенге, с.Казахстан – 15 млн.тенге, с.Корам – 25 млн.тенге, с.Кызылжар – 15 млн.тенге, с.Коктобе – 20 млн.тенге, с.Карасай – 10 млн.тенге, с.Аймен – 10 млн.тенге, с.Сатай – 15 млн.тенге, с.Ташкенсаз – 15 млн.тенге, с.Байдибек би – 30 млн.тенге, с.Акши – 28 млн.тенге, подъездной дороги с.Тургень – 10,5 млн.тенге, подъездной дороги с.Баяндай – 10 млн.тенге, подъездной дороги с.Толкын – 10 млн.тенге, подъездной дороги с.Торгайбаза – 25 млн.тенге, подъездной дороги с.Майское – 35 млн.тенге, подъездной дороги с.Нурлы – 40 млн.тенге.
В настоящее время по вышеуказанным проектам готовятся конкурсные процедуры. После подведения итогов конкурса и определения подрядных организаций будет произведен дорожный ремонт.
С целью обеспечения безопасности учащихся средней школы Рахат №1 и жителей дачных массивов намечено строительство надземного пешеходного перехода на 6 км автодороги Есик-Саймасай. Подрядчиком является АО «ДСУ-13». Стоимость проекта составляет 153,4 млн.тенге. Кроме того, готовится проектно-сметная документация и проходит государственную экспертизу проект строительства надземного пешеходного перехода на 31 км трассы Кулжа в районе с.Байтерек.
Произведен ремонт подъездных путей к селам Саймасай, Хусаина Бижанова, Екпенды, Акжал, Приканальная БАК, Асы-Сага, Хусаина Бижнова через с. Малыбай, Каратурык через Таусугур, Гайрат – БАК, Шелек – Сарыбулак – Актоган, Каражота, Алматы-Кокпек – Саймасай – Ташкенсаз, Базаргельды, Кайнар, Байтерек – Койшыбек – Алга, Есик – Саймасай. Общий объем ремонтных работ составил 46,1 тыс.кв.м на сумму 198,2 млн.тенге.
– По району проходят дороги областного и республиканского значения. Будут ли они также обновляться?
– В Енбекшиказахском районе протяженность автодорог областного значения составляет 627,3 км. Из них 250 км до 15 апреля 2020 года были охвачены текущим ремонтом.
Кроме того, в этом году проводится средний ремонт на автодороге областного значения Есик-Кырбалтабай-Жетыген 0-14 км (от Есик - до трассы Кулжа) На средний ремонт 7 км данной автодороги было выделено 153,4 млн. тенге. Для развития индустрии туризма на средний ремонт 8,5-15 км автодороги к озеру Есик было выделено 195,5 млн. тенге. Подрядчиком является АО «ДСУ-13».
Ремонт автомобильной дороги республиканского значения Алматы-Кокпек-Коктал-Хоргос пройдет на участке с 154 по 172 км (18 км), от входа в ущелье Кокпек до поворота в Уйгурский район. Сумма выделенных средств составляет 708 миллионов тенге. Также планируется средний ремонт участка 0-12 км трассы Кокпек-Кеген-Тюп на сумму 433,0 млн.тенге.
В целях обеспечения безопасности на республиканских автодорогах в начале апреля совместно с представителями Алматинского областного управления административной полиции и подрядной организации КазАвтоЖол «ДЭУ-21», акимами сельских округов и города Есик, на автодороге Алматы-Кокпек-Байдибек би между 32-78 км и на автодороге Алматы-Кокпек – Коктал – Хоргос между 29-109 км был проведен мониторинг автобусных остановок, придорожных ограждений, установка дополнительных дорожных знаков и ремонт дорожного покрытия. Ведется работа над недостатками и проблемными вопросами.
На ближайшие годы планируется поэтапно для каждого сельского населенного пункта разработать и подготовить проекты для проведения капитального и среднего ремонта магистральных улиц.
Подготовил И.ТУРАНИН
Ұлы Жеңістің 75 жылдық мерейлі мерекесі биыл әлемді жайлаған індетке байланысты ерекше форматта өткізіліп жатыр. Халық көптеп жиналатын іс-шаралардың орнына аудан басшылығы барлық республикамыздағыдай Ұлы Отан соғысының ардагерлерін тұрғылықты мекеніне - үйіне барып құттықтап, сый-сияпат көрсетті.
Аудан әкімі Б.Ысқақ, мәслихат хатшысы Б.Ахметов, прокуроры А.Күренкей, ардагерлер ұйымының төрағасы Т.Ұзақов, 6654 әскери бөлімінің командирі Е.Жаңабергенов, аудандық қорғаныс істері бөлімі басшысының орынбасары Б.Смайылов аудан аумағындағы Ұлы Жеңісті қарсы алып отырған алты ардагерге арнайы барып, құттықтау сөздерін арнады. Республика Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың атынан, облыс басшысы А.Баталовтың, аудан басшылығының атынан құттықтау телеграммаларын, гүл шоқтарын, Ұлы Жеңістің 75 жылдығы мерейтойларының медальдарын табыстады.
Аудан әкімі Б.Ысқақ әр ардагерге бүгінгі бейбітшілігіміз, ашық аспан үшін қанын да, жанын да аямай, жаумен айқасып, ұрпақтарына сыйлағаны үшін жүрекжарды алғысын айтып, ұзақ ғұмыр, денсаулық тіледі. Бұған жауап қатқан Бөлек ауылының тоқсан бестегі тұрғыны Н.Савраев: «Өмір сүре бергім келеді», – деді толқып тұрып.
Жуырда ғана өмірден озған соғыс ардагері Митроганның жесірі де басшылардың Жеңіс күнімен құттықтауына бөленді.
Ардагерлер аулаларында Жеңіс мерекесіне арналған үрмелі аспаптар концертін қойып, қариялардың көңілінен шықты.
***
Ардагерлерге сый-сияпат
Кешегі қолына қару алып, Отанымызды қорғаған жас жауынгерлер – бүгін қария жасындағы ардагерлер.
Тоқсаннан асса да, бойларын тіктеп ұстап, әскери қалпын бұзбаған Солтанбай Жарықбасов және Николай Григорьевич Савраевпен қатар үйден алысқа ұзап шыға алмайтын, тіпті төсек тартып қалған ардагерлеріміз де бар Ұлы Отан соғысына қатысушылар қатарында.
Міне, осы бүгінгі бейбіт өмірді қорғаушы майдангерлер Солтанбай Жарықбасовты, Жылқыбай Тәжіқұловты, Мұзапар Шәріповты, Кузьма Коваленконы, Максим Утловты үйлерін аралап жүріп, құттықтады «NurOtan»партиясының аудандық филиалы төрағасының бірінші орынбасары Қуат Байғоджаев, филиал кеңесшісі Бағдат Рахимов, ардагерлер ұйымының жетекшісі Тілеулес Ұзақов және осы жолдар авторы, Партияның басқарушы органдарының Ұлы Жеңістің 75 жылдығымен құттықтаулары тапсырылды ардагерлерге. Майдангерлер отбасына азық-түлік те жеткізіліп берілді.
Қ.Қасымұлы
Жұмәділ Тасанов 1939 жылы міндетті әскери парызын өтеуге шақырылып, қызмет мерзімі аяқтала бере 1941 жылы маусымда елімізге тұтқиылдан тап берген фашистерге қарсы соғысқа алғашқылардың қатарында аттанған еді.
Жұмәділ ата Тасанов – ел басына күн туған соғыстың отты жылдарында қан майданға аттанған, өрт жалынның алдыңғы шебінде жүрген жауынгер. Қызыл жұлдыз орденімен марапатталған батыр Мәскеуді ентелеген жаудан азат еткенде де атаусыз қалмады. Одан кейін Варшаваны азат етіп, медальдармен және марапатталды. Әрине, жеңіл жараланған кездер де болды. Жара тыртығы жазылмастан жауынгер шекпенін қайта киіп, ерліктің үлгісін көрсетті.
Қанды қырғын ІІ дүниежүзілік соғыс әбден аяқталған соң 1946 жылы елге оралған Жұмәділ Тасанов әскер қатарынан бұрын оқып игерген актерлік мамандығын ысырып қоя тұрып, ветеринарлық курсқа түсіп, көп жылдар бойы малдәрігерлік жұмыстарды атқарды. Колхозда белсенділік танытып, табысты еңбек етті.
Ұлы Отан соғысының ІІ дәрежелі орденін төске таққан кезде батыр жауынгер жеңіс жалауының жақындағанын сезді де. Рухани күш үнемі алға жетелеумен жеңіс күнін көруге асықтырды. Берлинді алған кезде ерекше шайқас болды. Әрине, кім өз отау үйін оңайлықпен берсін. Жанын пида еткен жау сүйем жер үшін қан төгумен болды. Алайда, алпауыт айбар еріксіз тізе бүктірді. Жау жеңілді. Берлиннің үстіне қызыл жалау ілінгенде де алдыңғы шептен көрінген Жұмәділ Тасановтың төсінде «Берлинді алғаны үшін» медалі жарқырады. Атақты маршал Г.К.Жуковтың өзін көріп, жеңіс күні оның қолынан награда алған екен.
Одан кейін жеңістің жиырма, отыз, қырық жылдық салтанатында қарт жауынгер атаусыз қалмады. Есімі ерекше аталып, үнемі мерекелік медальдармен марапатталып отыратын. Тіптен, СССР Қарулы Күштерінің 50, 60, 70 жылдығында да омырауы медальдармен жарқырай түсті. Ұлы Отан соғысының 50 жылдығында да медальмен марапатталды.
Жұмәділ қария 1941-1945 жылдарды «Соғыс ардагері» одан кейін «Еңбек ардагері» атанды. Атақ та, абырой да бір басына жетерлік.
Жеңістен кейін күйзелген елді, ауылды қалпына келтіру оңайға соқпады. Жұмыс күші көбіне әйелдерге жүктелетін. Ауылда ер азаматтар санаулы. Олар – еңбек майданында көш бастаушылар. Ал, ана-әйелдер тобы белді бекем буып, ерлермен қатар тер төгетін негізгі жұмыс күші саналды.
Жұмәділ қария батыр бабаларының ерлігін уағыздаушы абыз ақсақал болған. Жоңғар басқыншыларымен соғыста ерлікпен айқасқан Бөлек батырдың дулығасын сақтап, Астанадағы Президент мұражайына тапсырған. Жауынгер Жұмәділ атаның ұрпақтары аудан елді мекендерінде өмір кешуде.
Қ. ҚАСЫМҰЛЫ