С 1 января 2019 года в Республике Казахстан будут действовать новые подходы к выплате государственной  адресной социальной помощи (ГАСП). Это денежная помощь государства именно малообеспеченным семьям с низкими доходами. В том числе помощь в социальной адаптации, направленная на повышение доходов семьи через трудоустройство, содействие в организации своего бизнеса и других форм занятости. В частности, с 2020 года многодетным семьям, которые имеют 4 и более несовершеннолетних детей будет предоставлено гарантированное пособие вне зависимости от их материального положения и социального статуса. Размер данного пособия будет дифференцирован в зависимости от количества детей, в среднем по 10-11 тысяч тенге на каждого ребенка, и будет в 4-7 раз больше размеров аналогичных пособий, назначенных до 2018 года. Это  дополнительная поддержка для многодетных семей. Государственное пособие многодетным семьям со следующего года будет назначено в следующем порядке: за 4-детей – 42500 тенге, 5-детей – 53 125 тенге, 6-детей – 63 750 тенге, 7-детей – 73 375 тенге.

Б.ИМАНБАЕВ, директор районного центра занятости.

Жақында аудандық полиция басқармасында ішкі істер саласында ұзақ жылдар қызмет етіп, аудан тәртібінің сақшысы болған Сембай Оразбековты еске алуға арналған волейболдан турнир өтті. Шараға полиция ардагерлер кеңесінің төрағасы, полиция генерал-майоры Сағынжан Асыл-Кеней, полиция генерал-майоры Асқар Оспанов, Сембай Оразбековтың ұлы, Алматы қалалық полиция департаменті басшысының орынбасары Ержан Оразбеков, аудан прокурорының орынбасары Расул Көпбаев,  марқұмның үзеңгілес достары мен жақындары қатысты.

Спорттық шараға келген қонақтар Даңқ аллеясына гүл шоқтарын қойып, қаза болған полиция қызметкерлерінің рухына тағзым жасады. 

– Сембай марқұм 1972 жылы қызметке келді. Еңбегін адал атқарған асыл азамат еді. Еңбекшіқазақ, Талғар аудандарының жасы мен кәрісі Сембай Оразбекұлын сыйлап құрмет тұтатын еді. Себебі, оның халқына, еліне деген сүйіспеншілігі, қызметіне деген адалдығы шексіз болды – деп әріптесін еске алды Сағынжан Асыл-Кеней. Асқар Шуашұлы да өтпелі кезеңде тәртіптің сақшысы болған марқұмның ерлігі жастарға үлгі болу керектігін жеткізді. Әке жолын қуған Ержан Оразбеков әкесінің жүріп өткен жолынан сыр шертіп, ұйымдастырушыларға ризашылығын білдірді. Тоғызбай Нұрсейітов арнау өлеңін көпшілік назарына ұсынды. Ашылу салтанатының соңында бас төреші Бекжан Балтешов жарысқа қатысушыларды ойын ережесімен таныс-тырып, сәттілік тіледі.

Турнирге аудан аумағынан бес команда қатысып, бақтарын сынады. Аудандық полиция басқармасының құрамасы қазақ-түрік лицейінен құрылған «КТЛ», «Шелек», Бірлес», «Есік» командалары өнер көрсетіп, жанкүйерлерге тамаша көңіл-күй сыйлады.

Нәтижесінде, жүлделі І орын аудандық полиция басқармасының волейболшыларына бұйырды. ІІ орынға «Шелек» командасы жайғасты. «КТЛ» ІІІ орынға табан тіреді. Жеңімпаздар Алғыс хаттармен, қаржылай сыйлықтармен марапатталды.

С.НҰРАДИН.

«Есік» қорық-музейінің ғы-лыми кітапханасы арнайы ғы-лыми және оқу-әдістемелік әдебиеттерден құралған ақпа-раттық орталық. Ғылыми кітапхананың негізгі міндеттері музейдің айрықша ғылыми-зерттеу және мәдени білім беру қызметтерімен тығыз байланыс-ты. Кітапхана 2010 жылы «Есік» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық-музейі құрылғаннан бастап жұмыс істеп келеді. Бастапқыда қорық-музейдің кітапхана қоры қызметкерлер өткізген кітаптар негізінде жабдықталды. Негізгі қор 3000-ға жуық кітаптан тұрады. Кітап қоры көп болмағанымен бірнеше салалы. Олар ғылыми, салалық, анықтамалық, көркем әдебиеттер. Қазіргі заманғы салалық әдебиеттер негізінен өнер теориясы мен тарихы, музей ісі, сәндік-қолданбалы, бейнелеу өнері, фольклор, мәдениеттану, тарихи пәндер: антропология, археология, этнография, деректану, нумизматика, дінтану, философия және өлкетану бойынша басылымдар бар. Сондай-ақ кітапханада археолог Б.Нұрмұханбетовтың 40 жыл бойы жинаған құнды, сирек кездесетін кітаптары бар. Атап айтқанда 1966-1986 жж. жыл сайынғы басылымнан шыққан «Археологические открытия», ежелгі тас дәуірінен орта ғасырға дейінгі аралықты қамтитын, археологиялық ескерткіштер туралы құнды ақпараттарды қамтитын «Археология СССР», 12 томнан тұратын 1972-1978 жылдары басылған «Қазақ Совет энциклопедиясы», «Советская историческая энциклопедия»,  «Казахстан в XV- XVII веках», «Труды института истории археологии и этнографии», «Археологические исследования на северных склонах Каратау», 1957-1961 жылдар аралығындағы «Полевые исследовании Хорезмской экспедиции», осы экспедиция барысында 1967 жылы жарыққа шыққан «Қой қырылған қала», дүниежүзі тарихына арналған бірнеше том кітаптар карталарымен бірге кітапхана қорына тапсырылған.

Археология саласы бойын-ша К.Ақышев, Х.А.Алпыс-баев, К.М.Байпақов, Б.А.Бай-танаев, А.З.Бейсенов, В.В.Варфоломеев, В.Ф.Зайберт, З.Самашев, Е.А.Смағұлов, Ж.Қ.Таймағамбетов сынды археолог ғалымдардың палеолит дәуірінен бастап этнографиялық уақытқа дейінгі аралықты қам-титын, қазақ халқының бай тарихынан хабардар ететін далалық зерттеулердің, лабораториялық-сараптамалық жұмыстардың нәтижелерінен мәлімет беретін еңбектері топтастырылған. Сонымен қатар, бұл тізімге «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы аясында Қазақстан территориясында жүргізілген археологиялық ескерткіштерді зерттеу қоры-тындыларын жатқызуға болады. Кітапхана қорын 2016 жылы толықтырған, қорық-музейдің алғашқы директоры Г.Р.Мұхтарованың жетекшілігімен бірге, бірнеше жылғы ғылыми зерттеулердің нәтижесінде жарық көрген «Тайна золотого человека» жинағын ерекше атап өтуге болады. Жинақта әйгілі «Алтын адамға» қатысты осы уақытқа дейін құпия болып келген көптеген мәліметтер зерттеліп, нақты көрсетілген. Кітапхана қоры музей қабырғасында

жүзеге асырылып отырған ғылыми-қолданбалы жобалар нәтижесіндегі ғылыми конференциялар, іс-сапарлар мен археологиялық экспедициялар барысында Қазақстан тарихы, археологиясы мен этнографиясына байланысты және шетел әдебиеттерімен үнемі толықтырылып отырады. Бұл ретте ғылыми-зерттеу жобалары, сондай-ақ «Мәдени мұра» бағдарламасы аясында белсенді жұмыс атқарып отырған музейдің ғылыми қызметкерлері маңызды рөл атқарады.

Кітапхана сөрелерінен Қазақстан территориясын мекендеген ежелгі көшпелілердің мәдениетін, тіршілігін әр қырынан бейнелейтін археологиялық коллекциялар мен сыйға берілген еліміздегі және шетелдердегі музей каталогтарын көруге болады. Музейіміздің негізгі жәдігері «Алтын адамның» қайта жаңғыртпасын жасаған реставратор Қ.Алтынбековтың музейге сыйға тапсырған Қазақстандағы археологиялық олжаларға байланысты бірнеше еңбегі кітапхана қорына берілген. Кітапхана сөресінен орын алған республикалық деңгейдегі мерзімді басылымдар, музей мамандарына жұмыс барысында қажетті газеттер мен журналдар: Отан тарихы, Тарих мәселелері, Музей, Еуразия археологиясы, этнографиясы және антропологиясы журналдары, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ хабаршысы, ҚР Ғылым Академиясы хабаршысы, Мәскеу университеті хабаршысы, «Тамыр», Еуразия хабаршысы, «Кентавр», Археологиялық жинақ, «Президент және халық», «Алаш айнасы», «Егемен Қазақстан», «Қала мен дала», «Қазақ әдебиеті», «Айқын», «Жетісу», «Еңбекшіқазақ» га-зеттері.

Қорық-музейдің кітапхана қорынан 2017 жылы ШЖҚ МКК «Алматы облыстық меди-циналық-әлеуметтік оңалту және психотерапия орталығына» Рахат ауылдық округі №1 орта мектеп КММ-не Ж.Жабаев, С.Сейфуллин, І.Есенберлин, М.Әуезов, Ғ.Мұстафин, С.Мұқанов, Т.Молдағалиев, С.Торайғыров, Ш.Сариев, Т.Ахтанов, Ч.Айтматов, А.С.Пушкин, И.С.Тургенев, М.Горкий, Л.Толстой, Н.В.Гоголь, М.Ю.Лермонтов, А.П.Чехов, С.Есенин, В.Достоевский, И.А.Крылов, В.Д.Маяковский И.В.Гете, В.Шекспир, Р.Гамзатов, Т.Драйзер, Д.Дефо, Гомер сынды ғұлама тұлғалардың 230 дан астам шығармалары тұрақты пайдалануға яғни сыйға берілді.

Кітап қорларын дәлелді түрде жинақтау мен каталогтарды уақытында толтырып отыру кітапхананың ғылыми қор құрылымының негізі болып табылады. Ғылыми кітапханаға кітаптар мен басқа да материалдардың жылдық түсімі бірнеше бірлікті құрайды. Оған қоса тағы мемлекеттік тілде мерзімдік басылымдар бар. Оқырмандарға қызмет көрсетудің маңызды міндеті кітапхана жүйесіндегі құжат қорын жасап оны сақтауда ғана емес, оны қолданушыларға ұсынуында. Музей кітапханасының алдыңғы қатарлы оқырмандары музей мамандары мен ғылыми қызметкерлер, сондай-ақ ұқсас мекемелер және тәжірибе алмасуға, біліктілігін арттыруға келген әріптестерімізге де қызмет көрсетіледі. Ғылымның барлық саласы мен түрлі тақырыптар бойынша әдебиеттерді беру алдын-ала тапсырыс жасау арқылы жүзеге асады. Оқырмандарға барлық ақпараттық сұраныс-тарды қанағаттандыруға мүмкін-дік беретін энциклопедиялар, анықтамалар, салалық ғылыми әдебиеттерді тақырыптық сөрелерден алып оқуға мүмкіндік бар. Қазіргі уақытта кітапханада қызмет көрсету, қорды сақтау, жинақтау, ғылыми және техникалық әдебиеттерді өңдеу жұмыстары жүргізілуде.

Э.Айтқұлова,

 «Есік» мемлекеттік тарихи-мәдени

қорық-музейнің ғылыми  қызметкері.

Ұстаз болу – өз уақытыңды аямау, өзгенің уақытын аялау»

Жан Жак Руссо

Дүниеде мамандық атаулының төресі – ұстаздық. Әсілі, мұғалім күллі мамандық иесін тәрбиелейтін, оқытып үйрететін, мейірімді абзал жан. «Мұғалім мамандығы – барлық мамандықтың анасы» десек қателеспейміз, өйткені, тілінен бал тамған ақын-жазушылар да, ел қорғаған батырлар да, тіпті қарапайым еңбек адамдары да ұстаздан тәлім-тәрбие алады. Ұстаз білімі әр шәкіртке жол сілтер шамшырақ секілді.

Сол шамшырақтың бірі де бірегейі, еңбек тәжірибесі 30 жылдан астам, жоғарғы санатты ұстаз, ұзақ жылдар ұстаздықтың ұлы жолында өзінің айшықты еңбегімен дараланған Айжан Тоғанбайқызы жайлы ерекше ілтипатпен айтуға болады. Қазіргі таңда ол аудандық білім бөлімінде қызмет етуде. Еңбекшіқазақ ауданындағы 85 мектептің директорлары мен орынбасарлары, тіпті мектеп ұжымы да бұл кісінің қызметіне дән риза. Ауданымыздағы қай мектепке бармасын, жаңартылған білім берудің тиімділігі мен ерекшеліктерін саралап, әртүрлі семинар мен коучингтер өткізіп, ақыл-кеңесімен бөлісіп отырады. «Рухани жаңғырудың ең бас-ты шарты – білімді, көзі ашық, көкірегі ояу болуға ұмтылу» деп жиі айтады және оны іс жүзінде қолға алып, ұстаздарымызға оқытудың жаңа технологияларын тиімді пайдалануды, білім беруді ақпараттандырып, оқытуда сауатты да сапалы білімді жүзеге асыруға, мамандардың кәсіби құзіреттілігін қалыптастыруға елеулі үлес қосып келеді. Мектеп бітірушілердің ҰБТ-ін жіті қадағалау нәтижесінде, білім грантын иеленушілер саны да жылдап өсуде. Осындай орасан нәтиже көрсетуімізде ауданымыздағы білім бөлімінің әдістемелік кабинетінің меңгерушісі Айжан Тоғанбайқызының еңбегі өлшеусіз. «Жақсының жақсы-лығын айт, нұры тасысын» демекші, Айжан Тоғанбайқызы аудандық, облыстық, респуб-ликалық дәрежедегі құрмет грамоталарымен марапатталған, «Ы.Алтынсарин атындағы» төс-белгі иегері.

1964 жылы Кеген ауданы, Бөлексаз ауылында дүниеге келген Айжан Тоғанбайқызы Тортаева 1971 жылы мектеп табалдырығын аттап, 8-сыныпқа дейін Бөлексаз орта мектебінде оқып, 9-сыныптан бастап Алматыдағы №4 мектепті ойдағыдай аяқтады. 1986 жылы үлкен арманын арқалаған жас талапкер Арқалық педагогикалық университетін үздік бітіріп, еңбек жолын Ақши орта мектебінде математика пәні мұғалімі ретінде бастады. Ұстаздың қарапайымдылығы мен ұқыптылығы, еңбекке деген ерекше ынтызарлығы оны өзгелерден ерекшелендірді. Оның қайсар мінезі, қазақы ақжарқындығы мен қызметіне деген адалдығы, еңбекқорлығы мен терең білімінің арқасында Абылайхан атындағы және О.Жандосов атындағы мектептерінде директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары болып қызмет атқарды. Іскерлік қабілетінің арқасында аудандық білім бөліміне қызметке шақырылды. Аталмыш салада жүргеніне де 20 жылға жуықтады. Жұмысына адал, ұжымға сыйлы тәжірибесі мол, ұлағатты ұстаз отбасында 2 қыз тәрбиелеп, өмірлік жолдасы екеуі қыздарын қияға қондырып, 5 немере сүйіп отырған бақытты отбасы. Жолдасы Бауыржан Тортаев – кәсіпкер. Айжан Тоғанбайқызының жетекшілігімен ауданымыздың оқушылары облыстық, респу-бликалық өребәйгелерде, бай-қауларда ауданымыздың намысын қорғап, өз білімдерін айқын дәлелдеп келеді. Еңбек жолын ұстаздықтан бастаған аяулы жан Айжан Тоғанбайқызы биыл мерейлі 55 жасқа толып отыр. Өз ісіне берілген, жаңалықты жатсынбай қабылдайтын аяулы ұстазды туған күнімен, мерейлі төл мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз.

Зульфия Бавдунова,

«Азия бүгін» газетінің тілшісі. Қорам орта мектебінің мұғалімі.