Бұл фәнидегі әр пенде өмір есігін ашқаннан сынақпен өмір сүреді. Жаратқан бірін – денсаулықпен, бірін байлықпен, кейбіреуге кедейлік беріп төзімділігін тексереді. Сол сыннан сүрінбей, сабырын сақтағандарға сыйын жәннатпен сүйіншілейміз деген де сөз бар дінімізде.
Кәусар атты балапан да дүниеге үлкен сынақпен келді. Алла берген ең үлкен нығмет тыныс алу ол үшін қиынға соғады. Өкпе ауруын ең ауыр түріне шалдыққан бүлдіршін арнайы аппаратсыз дем алуы қиын. Дәрігерлер «Үмітіңді үз, «адам» болмайды» деп шығарып салған балапанын қайтсем де қатарына қосамын деп шырылдауда анасы. Ауыр құралды арқалап, аурухананың табалдырығын тоздырып, баласын апармаған жері жоқ екен. Осы уақытқа дейін 15 ота жасалып, ендігі шешуші емі Түркияда жасалмақ. Жалғызбасты ана қанша тыраштанса да, қу дүние ештеңеге жетпей жалғыз перзенті үшін қайырымды жандардан көмек сұрауға мәжбүр болады. Ниетіне қарай Есік қаласының еріктілерінен құрылған «Иманды жастар» қайырымдылық қоры жолығып, балапанның еміне қаржы жинауды қолға алады.
Қасиетті Мәуліт айында жүрегі мейірімге толы абзал жандарды жинап ауқымды кеш ұйымдастырды аталған мүшелері. Маралбек Битенов, Абу-Кай, Нұртас Қайратұлы сынды эстарада жұлдыздары әннен шашу шашып, Құрманғазы атындағы Қазақ Ұлттық консерваториясының студенттері күмбірлетіп күй шертіп, жас актер Болат Мамытбеков монолог оқып, өзге де өнерпаздар өнерлерін ортаға салды.
Шараға Алматы қаласындағы «Жақсылық ордасы» еріктілер тобының жетекшісі Назира Рамазанова, «Құранға қызмет» қорының жетекшісі Асқар Абайұлы, «Мейірім» тобының жетекшілері Азамат Жанатұлы, Нұрболат Әбдірайымұлы, аудан имамы Сапархан Айдарханұлы, аудандық жастар ресурстық орталығының жетекшісі Айбек Ілебаев, Есік қаласындағы көру қабілеті бұзылған балаларға арналған мектеп-интернаттың оқушылары мен ұстаздары, қала қонақтары қатысты.
Мағыналы қойылым көріп, мәнін көкейге түйіп, әуезді әндер мен тәтті күйлер көрермен көңілінен шығып, көзіне жас алғандар да болды. Ауданымыздағы қайырымды жандардың басын қосып, игі істердің ұйытқысы болып, мұқтаждардың қажетін өтеп беріп жүрген «Иманды жастар» еріктілер тобының жетекшісі Қанат Теңгелбайұлы өз сөзінде барша жиналған қауымға алғысын білдіре отырып:
Жансая ЫСҚАҚ
Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің «Ел тірегі – 2019» науқаны аясында, армияның беделін арттыру және мерзімді әскери қызметтің оң келбетін құру мақсатында аудандық қорғаныс істері жөніндегі бөлімде кезекті Отан қорғаушыларды әскерге шығарып салды.
Салтанатты шараның ашылуында сөз сөйлеген алғашқы әскери дайындық пәнінің ұстазы Тұрсын Рысбаев, жастар ресурстық орталығының жетекшісі Айбек Ілебай, ауған соғысының ардагері Алмаз Тасанов болашақ жауынгерлерге сәттілік тілеп, ел үмітін ақтауға тілектестік білдірді. Сонымен қатар, ата-аналары да өздерінің ұлдарына Отан алдындағы борышын абыроймен атқарып келуді тапсырды. Қорғаныс істері жөніндегі бөлім басшысының міндетін атқарушы, капитан Болат Смаилов әскерге бару әрбір Қазақстан азаматы үшін парыз екендігін айтып, жас-тарды тәрбиелеуде әскердің үлкен рөл атқаратындығын жеткізді. Шара соңы аудандық мәдениет үйі өнерпаздарының ұйымдастырған концерттік бағдарламасына ұласты.
Айта кетейік биылғы жылы көктемгі әскерге шақыруда ауданымыздан 165 бала борышын өтеуге кеткен. Күзде 173 бала әскер қатарына шақырылған. Бүгінде оның 45-і қарулы күштер қатарына алынса, 41 бала шекара күзетіне аттанған. Қалған 3-еуі мемлекеттік күзет қызметінің сапында. Құзырлы бөлімнің мәліметінше, қалған 93 бала 29 желтоқсанға дейін әскерге жіберіледі. Оның 71-і Ұлттық ұланға барады.
Сардарбек НҰРАДИН.
Жақында әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінде «Жақсылықта жарысайық!» Есік еріктілер тобының ұйымдастыруымен, «Жас Отан» жастар қанатының қолдауымен «Әр қазақ менің жалғызым» атты қайырымдылық кеш өтті. Мақсаты – анасынан айырылған, әке қамқорлығынсыз, панасыз қалған алты бірдей жетім балалардың үйлі болуына көмектесу.
Екі жыл бұрын анасы рак ауруынан қаза тауып, әкесінің, туыстарының қарауынсыз далада қалып қойған балалар саяжайдағы тастанды үйлерді паналап, күнелтіп жүрген. Жағдайларын айтып «Астарлы ақиқат» бағдарламасына хабарласқан балалардың өмірі қоғамды бей-жай қалдырмады. Аудандық жастар ресурстық орталығымен бірлесе Данияр Нүсіпжанұлы бастаған Есік еріктілер тобы балаларды киім-кешек, тамақпен қамтамасыз етіп, жалдамалы пәтерге орналастырған. Көпке үлгі игілікті істері қоғамды тәрбиелейді.
Аталған кешке Рахат №1 орта мектебінің 7 «А» сынып оқушылары да атсалысты. «Жазығым не менің, Ана?!» атты драма-мюзиклмен барған балалар барын салды. Баланың өмірге келуі ғажап дүние. Десек те, алдында не күтіп тұрғанын болжау қиын. Кей бала тағдырдың жазмышымен жетім атанса, кейбірі ата-ананың тастап кетуінен тірі жетімге айналады. Бұл – бүгінгі қоғамның ащы шындығы. Өмірдің осы келеңсіз тұстары көрініс тапқан «Жазығым не менің, Ана?!» атты драма мюзиклі іс-шараның мазмұнын кеңірек ашты. Драма-мюзикл көрерменді ойландырып қана қойған жоқ, балалардың әртістік қабілетін шыңдады. Сахна мәдениетіне төселіп қалған балалар көрерменнің ерекше ықыласына бөленді. Залдың тік тұрып көрсеткен қошеметі оқушыларды шабыттандырды. Игілікке қызмет ету – адамның ішкі тілегі. Бүтіндей бір отбасының аяғынан тік тұруына қол ұшын созу – адамдық қасиет.
Ботакөз Шәрібек,
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі.
Бірде данагөй қарт табиғаттың тамашасына сүйсініп, айналасындағы қызыл-жасыл түстерге тамсана қарап тұрады. Кенет осынау кереметке мойын бұрып қарауға мұршасы жоқ әлдебір ер адамның иығына ауыр жүкті арқалап, аяғы дірілдеп әрең кетіп бара жатқанын байқайды. Қара жұмысқа жегіліп, әбден азып-тозып, шаршағаны түрінен-ақ көрініп тұр. Бейтаныс жанды тоқтатқан қарт:
— Мұндай ауырды көтеріп, өзіңді сонша неге қинайсың? – деп сұрайды.
— Қанша қиналсам да, балаларым мен немерелерім ештеңеден таршылық көрмей, бақытты өмір сүрсе екен деймін, – деген әлгі адам:
– Менің арғы атам атамның бақыты үшін өзін ауыр жұмысқа салып, аянбай еңбек еткен. Өз кезегінде атам әкем үшін, ал әкем менің бақытым үшін дәл солай тер төккен. Кезек менде! Мен де өз балаларымның бақыты үшін қолымнан келгенінше аянбаймын, – деп сөзін аяқтайды. Жарлының сөзін бөлмей тыңдаған данагөй ақсақал:
— Ал отбасыларыңда бақытты біреу болды ма сонда? – деп сұрайды.
— Әзірше жоқ, бірақ балаларым мен немерелерім бақытты болатын шығар! – деген жарлының дауысы да арман мен үмітке тола шықты…
— Өкініштісі, өзі сауатсыз адам өзгеге әріп үйретіп, хат таныта алмайды. Ал жердегі көртышқан ешқашан биіктегі қыран құсты тәрбиелей алмайды! – деп терең күрсінген ақсақал сөзін ары қарай жалғап:
– Алдымен өзің бақытты болуды үйрен. Тек сонда ғана балаларыңа бақыт дегеннің не екенін көрсетіп, оларды да бақытты ете аласың. Ал бұл – балаларыңа жасаған сенің ең үлкен сыйлығың болмақ, – дейді.
Бақыт байлықта емес! Бақыт – барды бағалай білуде!
Аударған: Құралай Мұратқызы
Өмір бойы отбасын құрудан қашып, жалғыз өткен қарт тоқсан жасқа келген шағында науқастанып, өлім ауызында жатыпты. Сонда қартты танитын бір адам:
— Сен бәрі бір отбасын құрып, ұрпақ өрбітпедің және неге олай істегеніңді де жан баласына айтпадың. Қазір бізге осы бір сырыңды ашып, көптің ойында жүрген осынау сұрақтың жауабын берші. Егер қандай да бір құпияң болса, оны бізден жасырып қалма, оның енді саған еш зияны болмайды, – депті.
Қарт:
— Иә, менің жасырған бір құпиямның бар екені рас. Мен ешқашан отбасын құруға, некеге қарсы болған емеспін. Тек бар болғаны, мен үнемі мінсіз әйел іздедім. Осы жолда өмірімнің қалай өтіп кеткенін де аңғармадым, – дегенде, жігіт:
— Миллиардтаған халық тұратын, осынау үлкен ғаламшардан бір мінсіз әйел кездестірмедің бе? Халықтың тең жартысы әйелдер ғой, – деп таңдана сұрағын қойыпты.
Көзіне жас алған қарт:
— Жоқ, кездестірдім!
Таңданысы одан ары күшейе түскен жігіт:
— Онда неге үйленбедің? Не жағдай болды? – депті бірден.
Сол кезде кемсеңдеп жылаған қарт кісі:
— Ол әйел мінсіз еркек іздеп жүр екен... – деп жауап беріпті.
Уақытты өткізіп алмаңыздар. Мінсіз адам болмайды емес пе?!
Аударған: Құралай Мұратқызы
Айналаны сары түске бояп көрік беретін күз мезгілінің сәні – Алтын күз балы. Сол дәстүрлі мерекені тойлаудан «Эмир» бөбекжай балабақшасы да қалыс қалмады. «Алтын күз әсем айналам, еліне береке сыйлаған» сайысы ұйымдастырылды.
Бар жақсыны балаларым үшін дейтін ата-аналар жарысқа қызу дайындалған. Бүлдіршіндерге өз қолдарынан жапырақтармен әсемделген әдемі көйлек тігіп, жеміс-жидек, көкөністерден түрлі өнер туындыларын жасаған. «Балбөбек», «Құлыншақ», «Қарлығаш» топтарынан қатысқан балдырғандар ән салып, би билеп, өнерлерін ортаға салды. «Таныстыру», «Өнерің өрге жүзсін», «Сән үлгісі», «Көрме», «Берекелі дастархан» кезеңдерінен тұрған сайысқа балабақша меңгерушісі Қымбат Кеңесбайқызы, шетел тілі маманы Айдын Бармақпайұлы, кәсіподақ төрайымы Асель Бектурганова әділ төрелігін берді.
Нәтижесінде, «Құлыншақ» тобының бүлдіршіндері бас жүлдеге ие болып, арнайы дипломмен марапатталды. Белсене қатысқан ата-аналарға балабақша меңгерушісі Қымбат Қалықова алғыс хаттар табыс етті.
Ж.ЫСҚАҚ.
В октябре 2019 г. группа казахстанских художников по приглашению Республики Турция приняла участие в международном симпозиуме тюркской культуры, состоявшемся в г.Стамбуле. Организаторами симпозиума выступили общество культурных связей тюркских народов «Тюрксой» и турецкий университет «Малтепе».
В составе казахстанской делегации был и наш земляк, художник и архитектор, председатель союза дизайнеров Алматинской области, член союза художников РК, лауреат республиканских и зарубежных конкурсов и выставок живописи и скульптуры Курмангазы Кадыров. Это уже не первая поездка Курмангазы Кайрулаулы в Турцию, где он демонстрировал свои произведения на выставках искусства тюркских стран.
За вклад в развитие тюркской культуры Курмангазы Кайрулаулы удостоен благодарности и почетного диплома. В завершение симпозиума Курмангазы Кадыров подарил университету одну из лучших своих пейзажных картин с природой Жетысу.
И.ВИКТОРОВ.
На снимке: казахстанские художники в Стамбуле.
Алматы облыстық жастар саясаты мәселелері басқармасының бастамасымен қоғамның өзекті проблемасына айналған жастар арасындағы психологиялық мәселелердің алдын алу, NEET санатындағы жастардың санын азайту, сыбайлас жемқорлықпен күрес, өңіріміздегі жас еріктілер қозғалысын дамыту және жастарға арналған мемлекеттік бағдарламаларды түсіндіру мақсатында облыс көлемінде әр аудан мен қала жас-тары арасында кездесулер өткізу үшін көшпелі іс-шаралар ұйымдастырылып келеді.
Жастармен арнайы кездесуге облыстық жастар ресурстық орталығының бөлім басшылары яғни, ақпараттық-насихат тобының мүшелері жуырда Еңбекшіқазақ ауданына ат басын тіреді. АНТ мүшелері бір күн ішінде аудан жастарымен бес мекемеде жиын ұйымдастырып, жастармен кездесті.
Қазіргі таңда өзекті мәселеге айналған жұмыссыздықты азайту және жұмыссыз жастардың арасында мемлекеттік арнайы бағдарламаларды түсіндіру, насихаттау мақсатында Бәйтерек ауылдық округі әкімі аппараты ғимаратының алаңында оқушы мен студент және жұмыссыз, маргиналды жастардың қатысуымен бос орындар жәрмеңкесі өткізілді. Шараға Алматы облысының жастар ресурстық орталығы Жастарға әлеуметтік қолдау және қызмет көрсету бөлімінің басшысы Ерлан Шопатаев, бөлім маманы Айгерим Серикова келіп, жиналған жастарға мемлекеттік бағдарламаларды кеңінен насихаттады. Ал мемлекеттік және жекеменшік мекемелер Бәйтерек ауылдық округіне қарасты әл-Фараби атындағы және Алға орта мектебінен, «ЭкоАгроПродкут» ЖШС мен «Альтаир» Кооперативінен өкілдер келіп, бос жұмыс орындарына жастарды шақырды. Сондай-ақ, аудандық жұмыспен қамту орталығының маманы Фериде Есполова аудандағы мекемелердегі бос жұмыс орындарымен таныстырды. Жәрмеңкеге жалпы 50-ге жуық жас қамтылып, оның ішінде Ават ауылдық округінен келген 2 жас және Бәйтерек ауылының екі жас маргиналды тұрғындары «ЭкоАгроПродкут» ЖШС мен «Альтаир» Кооперативінің басшылықтарына түйіндемелерін қалдырды. Жыл сайын ұйымдастырылатын бұл жәрмеңкенің соңында жиналған жастарға арнайы үйлестірме парақшалары таратылды.
Ал Есік медициналық колледжінде мемлекеттік бағдарламаларды түсіндіру бойынша облысымыздың білікті мамандарынан құрылған мобильді топ колледж студенттерімен кездесті. Кездесу барысында 5 бағыт бойынша түрлі сұрақ-жауаптар талқыланды. Оның ішінде «Дипломмен ауылға» бағдарламасына жастар ерекше назар аударды.
Сондай-ақ, Есік қаласындағы Жетісу заң колледжінің мәжіліс залында жастар арасында мемлекеттік бағдарламаларды түсіндіру, насихаттау жұмыстары жүргізілді. Онда «Nur Otan» партиясы жанындағы «Jas Otan» Жас-тар қанаты Алматы облыстық филиалының төрағасы Еркебұлан Ақболатов жас мамандармен және жастарға барлық мемлекеттік бағдарламаларды түсіндіріп өтті.
Білікті мамандардан құрылған тағы бір топ Жаңашар ауылдық округі, Т.Рысқұлов атындағы орта мектебінде жастармен сыбайлас жемқорлыққа қарсы кездесу өткізді. Онда да «Жетісу – адалдық алаңының жас-тары» жобалық кеңесінің басшысы Рахым Тұрланов жастарға сыбайлас жемқорлықтың пайда болуы және оның зардабын түсіндіріп, видеоролик көрсетті.
Аталмыш түсіндіру тобы №1 Рахат орта мектебінің мәжіліс залында да жас буынмен жүздесті. Онда қонақтар мемлекеттік жастар саясаты туралы жалпы түсінік бере отырып, жастарға арналған мемлекеттік бағдарламаларды кеңінен насихаттады. Жиынға қатысқан жастар жұмыс тобының мүшелеріне сұрақ қойып, толық жауап алды. Кездесуге ауыл жастары, жас мамандар мен жоғарғы сынып оқушылары қатысты.
А.ӘБІТ,
Еңбекшіқазақ ауданының жастар ресурстық орталығының маманы.
Қазақ халқы ежелден өнерге үлкен мән берген. «Он саусағынан бал тамған шебер» деп баға беріп, ерекше құрметпен қараған. Баласын кішкентайынан еңбекке баулып, бойындағы қасиетін дарыту үшін жастайынан шыңдаған. Әке мирасын дамыту ұрпағы үшін асқан жауапкершілікті, өте ұқыптылықты талап етеді. Сондай жанның бірі – Ұста Дәркембай Шоқпарұлының баласы, бүгінде әкесінің кәсібін нәсіп қылып, өнерін жалғаушы, облыс бойынша алғашқы қолөнер мұражайын ашқан Дәулет Дәркембайұлымен кездесу өтті жуырда. Тағылымы мол тәрбие сағатын Қаракемер мәдениет үйінде аталмыш мекеме қызметкерлері ұйымдастырды.
Шараға «Еңбекшіқазақ» газетінің бас редакторы Хайролла Ахметжанов, Қаракемер ауылдық округі әкімдігінің бас маманы Жәмила Серікқызы, Қаракемер мәдениеті үйі директоры Арайлым Мамырбекова, аталған мекеме жанынан құрылған театр ұжымы, Қ.Орымбетов атындағы орта мектеп оқушылары мен ұстаздары қатысты. Жиынды «Шежіре» өнер тәлім отауының жетекшісі Ерқуат Оңашхан жүргізіп отырды. Келелі кездесуде Дәркембай ұстаның мұрагері Дәулет Шоқпаров әкесінің өмір жолы, өнер жолын әңгімелеп, оқушылар сауалдарына жауап берді. Ақши ауылындағы Д.Шоқпарұлы атындағы музейден әкелген шәкірттерінің өнер туындыларын, қолөнер бұйымдарын таныстырып, олардың жасалу жолын түсіндірді.
Өнерге қызығушы жас өрендерге арнап жуырда мектеп ашқалы жатқанын айтып, қуанышты хабарымен бөлісті. «Әкең өлсе де, әкеңнің көзін көрген өлмесін» дегендей Дәркембай Шоқпарұлымен дәмдес болып, жақсы араласқан Еңбекшіқазақ газетінің бас редакторы Хайролла Қасымұлы да өз естеліктерімен бөлісті.
Жиын соңында Қаракемер мәдениет үйі директоры Арайлым Мамырбекова сөз алып:
Жансая ЫСҚАҚ
Познать себя… Зачем это необходимо каждому человеку? Почему это очень важно сейчас и было важно всегда, на протяжении многовековой истории развития человечества? Вероятно, для того, чтобы дать возможность выявить лучшие качества, заложенные от рождения в каждом из нас. И не просто выявить, а практиковать их, то есть проявлять доброту, милосердие, стремиться к познанию истины, к обретению внутреннего покоя, к исполнению своего долга, к проявлению бескорыстной любви ко всему, что нас окружает. В этом помогает программа «Самопознание». Цель преподавания в школе этой дисциплины – становление в человеке совершенного характера, основанного на вечных нравственно-духовных ценностях, живущего в единстве мысли, слова, дела. И главная задача учителя самопознания – помочь каждому ребенку найти свое внутреннее «Я».
Вот как рассуждают ученики 7 класса НСШ с.Азат
о счастье.
Азиза Амраева, 7 «В»:
« Что значит быть счастливым человеком? Я никогда не задумывалась над этим вопросом. У одних есть деньги, шикарные дома, машины, а другим приходится всю жизнь работать, выживать, помогать своим родным. И всё же они счастливы. Чтобы быть счастливым, нужно достигать поставленных целей. Нужно быть всегда на высоте и никогда не опускать руки при мелких неудачах. Человек - кузнец своего счастья. Только от него самого зависит, как он проживет жизнь: будет ли счастливым или просто будет существовать в социуме».
Фатима Алиева, «7 «В»:
«Для меня счастье-это, когда у тебя хорошо сложенное тело, то, что ты умеешь ходить, говорить и слышать, радоваться, быть с семьей. Для кого-то счастье – это деньги, новая машина. Но для меня это друзья, семья и их здоровье».
Сабрина Мусарова, 7 «Б»:
«Счастье» - удивительное слово. И каждый воспринимает его по-своему. Для одних – это богатство, для вторых – это любовь и дружба, для третьих – здоровье, для четвертых – Мир на Земле. Для меня счастье – это то, когда ты видишь счастливые лица родных, чувствуешь их любовь. Счастье человека – это то, когда ты сам здоров, молод, красив. А если уже ты постарше, то счастье для тебя – это твое здоровье, здоровье твоих детей и родителей, родственников. Самое главное быть счастливым и радоваться всему хорошему, что происходит вокруг тебя».
Анеля Закирова 7 «В»
По-моему, счастье человека заключается в том, что мы должны почувствовать это. Счастье – когда ты можешь ходить, видеть, любить, чувствовать, слышать, говорить. Когда у тебя есть дом, еда, одежда, есть куда идти после школы, работы. У тебя есть, кто ждет тебя, и даже кто ругает. Мы должны гордиться и радоваться тому, что имеем. Ведь если бы у нас этого всего не было бы, хотя бы одного того, что перечислено, то тогда такого человека нельзя назвать счастливым».
Алина Амзаева, 7 «Б»:
«У каждого человека есть свое понятие о счастье. У кого-то это понятие связано с детьми, с семьей, домом и другим. Для меня это понятие заключается в моей любимой семье. Это моя сестра, мама, папа, тетя и я. Моя мама очень умная и красивая. Она всегда чем-то занята и не сидит на месте. Мы с сестрой ей помогаем и очень сильно любим и уважаем. Отца мы любим ничуть не меньше. Если дома что-нибудь случится или сломается, он тут как тут. Все ладится в его руках. Нужно ценить свою семью, ведь мама дала нам жизнь и вместе отцом они нас воспитывают, развивая в нас лучшие качества, необходимые для жизни. За все, что у нас есть, нужно благодарить родителей, ведь без них сейчас бы нас могло бы и не быть. В наше время многие дети стали не понимать и неискренне любить своих родителей. Только тогда, когда купят новый телефон или что-то дорогое, дети благодарны им. Хотя, они даже не задумываются, как папа с мамой зарабатывают эти деньги, каким трудом им это достается? Эти дети не ценят своих родителей. Многие не понимают, какое это счастье иметь обоих родителей, а иногда осознают это тогда, когда уже становится поздно. А ведь некоторые дети мечтают о том, чтобы у них были бы родители, которых у них нет по той или иной причине. Счастье заключается не в новом айфоне или еще в чем-то дорогом, а в нашей семье и родителях».
Рушангуль ЖАПАРОВА, учитель неполной средней школы с.Азат.
Недавно в физкультурно-оздоровительном комплексе г. Есика состоялся чемпионат Алматинской области по универсальному бою, в котором за чемпионские титулы сражались 200 юных поклонников восточных единоборств.
Целью чемпионата был отбор спортсменов на чемпионаты республиканского и мирового уровня, а также подготовка молодёжи к службе в Вооружённых Силах и учебных заведениях силовых структур РК, поднятие патриотического духа молодёжи.
Соревнования прошли на должном уровне благодаря чёткой организации и опыту президента федерации универсального боя Алматинской области, подполковника МВД в отставке Ялкунжана Садыкова, который еще в 1999 году на базе РУВД Енбекшиказахского района создал клуб единоборств для подростков «Юный полицейский». За время работы клуба мастер спорта, чемпион воздушно-десантных войск по боксу и рукопашному бою, призёр чемпионата ВС СССР по боксу, чемпион международного турнира среди городов России по карате-до Ялкунжан Садыков подготовил плеяду спортсменов, которые сейчас успешно служат служат в армии, полиции, КНБ Казахстана.
В судействе чемпионата приняли участие знаменитые мастера восточных единоборств: чемпион СССР среди силовых структур, член попечительского совета и координатор международных проектов всемирной федерации рукопашного боя, соучредитель Европейской федерации РБ, полковник КНБ РК в отставке Владимир Климов; трёхкратный чемпион мира по ушу санда и тайскому боксу, заслуженный тренер РК Имид Тохтасун; многократный чемпион РК по муай-тай Бауржан Баймухаметов; чемпион мира по ушу санда и тайскому боксу Махометжан Курбанов; чемпион мира по кикбоксингу Имаржан Идиллаев; серебряные призеры чемпионата мира по унибою Расул Ильясов, Рахим Айтахунов, Ризайдин Райдин.
Команда Енбекшиказахского района в различных весовых категориях завоевала 14 золотых, 10 серебряных и 9 бронзовых медалей чемпионата.
Чемпионами Алматинской области стали бойцы из Енбекшиказахского района, воспитанники Я.Садыкова Кенталь Исламов (21 кг), Ильяс Болатбек (60 кг), Кудрат Таиров (65 кг), Лоян Рашид (70 кг).
Ялкунжан Садыков сердечно поблагодарил руководство района, отдел спорта Енбекшиказахского района и руководство ДСЮШ, которые на базе физкультурно-оздоровительного комплекса создали все условия для развития спорта, в том числе единоборств.
В данный момент идет подготовка сборной команды Алматинской области по универсальному бою к поездке на чемпионат мира, который будет проходить в г. Анапа Российской Федерации.
И.ВИКТОРОВ.
Жер бетіндегі барлық заттың есебі, сұрауы бар. Мамандықтарын тікелей есеппен байланыстырған аудандағы статистика саласының жұмысына бір көз жүгірту үшін кәсіби мерекесі қарсаңында, осы басқарма басшысы Алуа Елеусізовамен сұхбаттасқан едік.
– Құрметті Алуа Серікқызы, жұмыстарыңыздың маңызы мен қыр-сырына тоқталсаңыз...
– Статистика басқармасының міндеті – статистикалық мәліметтерді жинақтау, өңдеу, сақтау және тарату болып табылады. Статистикалық есептердің нақты, әрі дәл мерзімінде тапсырылуы барлық республикалық көрсеткіштердің сапасын және ресми статистикалық ақпаратты түзуді қамтамасыз етеді. Статистиканың басты функциясы – ақпаратпен жабдықтау. Кез-келген салада бір нақты сан айтар алдында статистиканың берген мәліметіне жүгінеді. Аталған ақпараттармен қатар тұрғын үй деңгейі, жұмыссыздық, телекоммуникация байланысы, тұрмыс жағдайын анықтау бойынша сауалнамалар жыл бойы жүргізіледі. Басқарма негізгі есептерді жинақтаумен қатар жергілікті атқарушы органдармен, заңды тұлғалармен тығыз қарым-қатынаста жұмыс атқарады.
– Өзіңіз қызмет атқарып отырған аудандық статистика басқармасында заманға сай қандай жаңалықтарыңыз бар?
– Бүгінгі күні ауылдық округ әкімі аппараттарымен тығыз байланыс «Электронды шаруашылық есеп кітабы» болып отыр. Электронды шаруашылық есеп кітабындағы мәліметтер – халық саны, статусы, ұлттық құрамы, білімі, үй жағдайы, қосалқы шаруашылығы, тағы да басқа статистикалық есептерді жүргізуге тиімді әрі ыңғайлы құрал. Электронды шаруашылық есеп кітабындағы мәліметтер дерек қорына енгізілетіндіктен және кез-келген деңгейде бақыланатындықтан мәліметтердің дәлдігінің маңызы орасан зор. Мәліметтердің бұрмалануы тәртіптік жауапкершілікке әкеп соғады. «Деректерді on-line режимінде жинау» ақпараттық жүйесі респонденттерге жүктемені азайту мақсатында әзірленген. Респонденттер өз есептерін Комитеттің www.stat.gov.kz және egov.kz интернет ресурстары арқылы Ұлттық куәландырушы орталығының электрондық цифрлық қолтаңбасын пайдалана отырып, жұмыс орнынан тапсыра алады. Сонымен қатар, ағымдағы жылдың 4 мамырынан бастап «Респондент кабинеті» мобильдік қосымшасы іске қосылғаны туралы хабарлаймыз. Аталған қосымша статистика органдарына тапсыруға қажетті статис-тика нысандары жайлы ақпараттарды қарастыруға, тапсырылған статистикалық есептердің тарихын, қарыз есептер тізімі жайлы ақпарат және де тапсырылатын есептерінің тапсыру кезеңдері аяқталып қалғаны жайлы дербес хабарландырулар алуға мүмкіндік береді. Қосымша Android плтаформасы үшін қолжетімді және «Play market»-тен жүктеп алуға болады. Сонымен қатар, «Респондент кабинетінде» қосымшаның іске қосылғаны туралы хабарландыру жарияланды.
– Халық – мемлекеттің басты құндылығы. Оның санағын жүргізу – аса жауапты міндеттердің бірі. Алдағы халық санағы қашан және қалай жүргізіледі деп күтілуде?
– Мемлекетімізде алдағы халық санағы жоспар бойынша 2020 жылдың қазанына жоспарлануда. Халық санағында негізінен электрондық құралдар пайдаланылмақ. «Интернет-портал» құрылып, ол порталда халықтың белгілі бір бөлігі өздері мәліметтерін ұсына алады. Сонымен қатар, сауалнама арқылы да ақпараттар жиналып, планшетке енгізіледі. Ол бірден мәліметтер базасына түсіп, тексеріліп, өңделеді. Аудан тұрғындарының саны 300 мыңға жуық болғандықтан, халық санағына дайындық жұмыстары жүргізілуде. Соған байланысты Электронды шаруашылық есеп кітаптарындағы тұрғындар туралы, тұрғын үй қоры РЖФ туралы мәліметтерді толықтыру, аумақтық код (КАТО) арқылы әр ауылдық округтегі шаруа қожалықтары мен жеке кәсіпкерлердің тіркелуін анықтап, түзетулер жүргізіліп жатыр. Тағы бір маңызды мәселе Тұрғын үй тіркелімі (РЖФ) бойынша ауылдық округ әкімшілігі базасына енгізілмеген үйлер Халық санағында есепке алынбай қалады. Себебі, тұрғын үй қорындағы мәліметтер электронды картаға енгізіледі. Сондай-ақ, жаңадан пайдалануға берілген тұрғын үйлер де дер кезінде базаға енгізіліп отыруы қажет.
– Сұхбатыңызға рахмет! Кәсіби мерекелеріңіз құтты болсын!
Сұхбаттасқан Алмагүл НҰҒМАН.
Бүгінде хобби сөзі қазақтың төл сөзі болмаса да, құлағымызға үйір болып кеткені рас. Өйткені кез-келген адам өзінің ішкі сезімдері мен жандүниесін тыныштандырып, қанағат табуы үшін әйтеуір бір іспен шұғылданатыны анық. Әркім өзінің жаратылысына байланыс-ты әртүрлі болатыны секілді, барлық адам баласы да өзінің қалаған сүйікті ісімен айналысады. Мұны былай алып қарасақ, ермек үшін ойналатын қызықты ойын сияқты, бірақ ол оның жүрек қалауы екені шындық. Қазіргі заманауи тілмен айтсақ, мұны «хоббиге» жатқызуға әбден болады. Ол ермек үшін айналысатын істің басқаларға ерсі көрінетін немесе ыңғайсыздау болуы да, иесіне табыс әкелетін пайдалы да, тіптен өмірге қауіп төндіретіндіктен тәуекелді қажет ететін шаруа да болуы мүмкін. Әйтеуір айналысып жатқан ісі өзіне ұнап, көңілін тыныштандырса болғаны. Бірақ хоббиді коллекция жинаумен де жиі шатастырып жатады. Иә, коллекция жинау да хоббидің бір түрі. Бірақ коллекция жинап көзге түспей-ақ, өзінше бір сүйікті ісімен айналысатын адамдар да бар. Осыған негізделгенде хобби сөзінің мағынасы біз ойлағаннан да ауқымды екені даусыз.
«Әркім жәрмеңкені өзінің тапқан затына қарап бағалайды», – деп испан данышпандары айтқандай, дүниенің қалтарысы мен бұлтарысын да әркім өзінше түсініп, өз деңгейіне сай көзқарас ұстанады. Осыған орай бұл дүниеде әркімнің айналысатын хоббиі де өзгеше болатыны таңғаларлық нәрсе емес.
Осындайда «Біздің ата-бабаларымызда хобби болған ба?» деген келте ойдың қылаң беретіні өтірік емес. Иә, біздің ата-бабаларымыз да өзге елдер секілді өзіне тән хоббимен айналысқаны рас. Кезіндегі атақты сал-серілер мен ел еркелері ат баптау, құс салу, ит жүгірту секілді өнерді өздеріне серік еткені тарихтан мәлім. Сонымен қатар, жүйрік ат, берен мылтық, ұшқыр тазы мен қыран бүркітті жеті қазынаның ішіне кіргізгені де біраз жайды аңғартса керек. Аталған нәрселер кейде ердің құнынан да артық бағаланып отырған. Әйтеуір осылардың қай-қайсының да атағы шықса жердің түбінен болса да таптырып, қалайда соның иесі атанып, қызығын көруге барын салатыны тағы бар. Кейде атадан қалған жәдігерлерді, әсіресе қару-жарақтарды жинау да аталарымыздың сүйікті ісі болған. «Ер қаруы бес қару» деген баһадүр бабаларымыз үшін қару тек жауға шабатын құрал емес, оның сакралдық қыры да болған. Бұл жағынан келгенде хоббидің ұлт таңдамайтынын түсінеміз.
Қызықты хоббимен айналысушы-лардың қатарында қазақтың ұлы тұлғалары да бар. Мысал үшін, көрнекті қоғам қайраткері Дінмұхамед Қонаевтың хоббиы өте қызық та таңғаларлық. Негізінен Д.Қонаев коллекциялық қару-жарақ жинаумен айналысқан. Бірақ сексенінші жылдардың соңында қуғындалу басталған кезде коллекциясындағы қару-жарақтар тәркіленіп кеткен. Сол тәркіленген қару-жарақтардың кейбіреуі әлі күнге дейін қайтарылмаған. Қайтарылғандарының басым бөлігі қазір Алматыдағы Қонаев мұражайында. Бұл қару-жарақтарды кімдердің сыйлағаны туралы нақты құжаттар да сақталған. Сонымен қатар, оттық жинаумен де айналысқан. Коллекциясындағы 476 оттықтың біразын Жапония премьер-министрі Ясухиро Накасонэ, АҚШ Президенті Джон Кеннеди, Египет президенті Гамаль Абдель Насер, Ирак премьері Саддам Хусейн сынды әйгілі саяси тұлғалар сыйға тартқан.
Ал сөз зергері Ғабит Мүсірепов әр замандағы шылым қораптарын жинағанды ұнатқан екен. Бұл да біреулер үшін еріккеннің ермегі болса, Ғабекең үшін жүрегінің қалауы ғана. Атақты ақынымыз Қадыр Мырза Әлінің де бала күнінен бас-тап кітап жинағанын, кейіннен онысы ең бай кітапханаға айналғанын білеміз. Бұл хоббиі оның шығармашылық жолында үлкен рөл атқарғаны даусыз. Ең қызығы үлкен кітапханалардың өзі қолға түсіре алмай жүрген құнды да сирек кездесетін кітаптар Қадырдың коллекциясынан табылатын болған. Сондықтан Қадыр атамыз жинаған кітап қорын қазақтың талай марғасқалары пайдаланып, ұлтымыздың рухани дүниесіне өлшеусіз үлес қосты. Бір адамның жүрек қалауымен жасаған ісі бар халық үшін пайдаға жарап жатса одан асқан ғанибет жоқ шығар, сірә!
Бағзыдан мирас болып қалған небір өнер түрлері сияқты, хобби де заман өткен сайын жаңа қырынан көрініп, қазіргі таңға дейін адамдардың ермегіне айналуда. Әрине, адамдардың білімі мен білігі, түсінігі мен көзқарасы, ой қорыту ауқымы мен таным деңгейі әр түрлі болатындықтан, айналысатын хоббиі де соған сай өзгешеленіп тұрады. Иә, әркім немен айналысып, нені ермек ететіні өз жеке шаруасы. Бұл жағынан келгенде әрбір тұлға дара индивид ретінде жақсы көрген ісімен шұғылдануына хақылы. Бірақ оның ұлттық тәрбие мен адамгершілік нормаларынан алшақтап кетпеуі тиіс.
Шындығы керек, адамды алға сүйремек түгілі басқан қадамын кері кетіретін «хоббилар» да бар. Яғни, құмар ойындары, ставка тігу секілді жат «хоббилар» сізді жақсылыққа бастамасы анық. Бірақ бүгінде бұл ойындар талай жас пен кәрінің «сүйікті хоббиіне» айналып кеткені адамды алаңдатпай қоймайды. Бос уақытының көбін казино жағалаумен өткізетіндер өзі үшін де, қоғам үшін де қауіпті жолға түскенін байқамайды да. Сондықтан мұндай «хоббилерді» басқасымен алмастырудан басқа жол жоқ.
Ал хоббидің ұтымды тұсы оны табыс көзіне айналдыру. Яғни, айналысып отырған ісің өзіңнің жүрек қалауыңа сай жасалып жаныңды тыныштандырса әрі саған табыс әкелсе бұлда бір үлкен бақыт. Олардың қатарында торт пісіру, гүл өсіру, киім тігу, машина жасау секілді хоббилар бар. Әрине, сіздің айналысып отырған хоббиыңыз табыс әкелмеуі де мүмкін. Бірақ сізге ақшаға сатып ала алмайтын ләззат пен бақыт сыйлайтыны анық. Ең бастысы бос уақытыңызды көңілді өткізуге мүмкіндігіңіз болады.
Ғажайып «коллекция
немесе дәрігердің ермегі
Осы мақаламызды жазуды қолға алғанда ерекше хоббимен айналысатын кейіпкерді де іздеген едік. Ал іздеген кейіпкеріміз ойламаған жерден және жақыннан табылды. Елден естуімізше, ерекше «коллекция» жинайтын адам Шелек ауылында да бар екен. Ол кісі Шелек ауылындағы аудандық аурухананың дәрігері, хирургия бөлімінің меңгерушісі – Қожабеков Ерақын Тұрғанбекұлы.
Біздің білгеніміз Е.Қожабеков бүйректе, өтте байланатын тастарды жинайтыны. Яғни, әр науқасқа операция жасаған сайын оның «коллекциясы» да толығып отырған. Иә, таң қалғанымыз рас. Өйткені біреулер ерекше тастарды даладан, өзен аңғарынан терсе, Е.Қодабеков тікелей адам ағзасынан алған. Әрине, адам ағзасында табиғаттағы сияқты тас болмайтыны анық. Біздің тас деп жүргеніміз адамдардың бүйрегі мен өтінде немесе қуығында пайда болған минералды түзінділер. Адам организмінде зат алмасу, әсіресе май алмасу процесінің бұзылуынан туындайтын бұл ауру көлемі, құрамы және сыртқы пішіні әр түрлі тастардың түзілуімен сипатталады. Сондықтанда аталған «коллекция» расымен де таң қалдырғаны шындық. Сол себепті «коллекцияны» көзбен көріп, қолмен ұстауға әрі оның жай-күйін біліп, кейіпкерімізбен сұхбаттасу үшін жүздесуге асықтық. Бірақ кездесу барысында біздің түсінігіміздің қате екеніне көзіміз жетті.
Е.Қожабеков мырзаның айтуынша бұл хоббиге де, коллекция жинауға да жатпайды екен. Сондықтан өзін коллекционер атауға да түбегейлі қарсы. Кезінде осы турасында теледидардан ат арытып келіп, арнайы сюжет те түсірілген. Бірақ түсірді деген аты болмаса, өз айтқанынан мүлдем бөлек бағытта өрбіп, халыққа да қате түсіндірілген. Сондықтан жылдар бойы жинаған қазынасын өзгелерге таратып жіберген. Ал біздің ұққанымыз адам ағзасынан шыққан тастарды «коллекцио-нер» атану үшін емес, керісінше ғылым үшін жинауды мақсат тұтқан. Оның бас-ты себебі, білімін арттырып, тәжірибе жинақтауға келген практикант шәкірттерге көрсету.
Шәкірттерге көрсетудің де өз маңызы мен мәні бар. Анықтап айтқанда, әр науқастан алынған тастар ол адам ағзасының ерекшеліктеріне орай неше түрлі болып келеді. Яғни, бір адамнан шыққан тас келесі бір адамнан алынған тасқа ұқсауы мүмкін емес. Оның көлемі мен құрамы, түзілісі мен пішіні де өзгеше болады. Сол себепті, адам ағзасында пайда болатын мұндай тастарды тек кітаптан оқып, суреттен көргеннен гөрі, қолмен ұстап тамашалаған әлдеқайда оңды болмақ. Әрі келешекте істейтін кәсібіне де қаланатын баспалдағы берік болары хақ.
Екіншіден, науқастың өзіне де көрсетіледі. Мұндағы мақсат – науқастың операциясының сәтті өткеніне көзін жеткізу. Сонда ғана адам өзінің жазылатынына сенімі арта түспек. Ал сенімнің қандай дәрі-дәрмектен де артық екенін ғылым әлдеқашан дәлелдеп қойған. Ең қызығы, бұл науқастың өзіне деген сенімділігін ғана арттырып қоймай, тағыда бір игі іске, бастамаға негіз болады. Бүгінде өтірік емшілер мен үшкіріп емдеп, түшкіріп ауру жазатын жалған құшынаштардың көбейіп тұрғаны шындық. Оған кейде халықтың көп сандысы сеніп те жатады. Әрине, басы ауырып, балтыры сыздаған науқастардың кез-келген нәрседен үміттеніп, жас баладай сенгіш болатыны рас. Науқастардың осы бір осал тұсын пайдалануға тырысатын жалған емкөстер өз бизнесін дөңгелетіп әкететіні жасырын емес. Кейде өтіне тас байланғандар да ем іздеп осылардың алдына барып жатады. Олар болса байланған тасты «оқып» түсіріп тастадық деп науқасты алдап соғады. Бірақ адам ағзасындағы тастардың олай топ етіп жерге түспейтіні айдан анық. Бұл өтіріктері науқастың қалтасын қағумен бірге, ауруының уағында дәрігерге келмеуіне байланысты асқынып кетуіне дейін әкеледі. Соның кесірінен адам тағдыры тәлкекке түсіп, науқастың өзі ғана зардап шегеді. Ал емшілер болса оны тағдырға жауып, жауапкершіліктен сытылып кетеді. Сондықтан ағзасынан алынған тасты науқастың өз көзіне көрсетеді. Бұл заманауи медицинаның беделін көтерумен бірге жалған емшілердің алдына тосқауыл қояды.
Е.Қожабеков мырза осыларды сараптай келгенде адам ағзасынан алынған тастарды жинау ешқандай «коллекция» болып саналмайды әрі оны коллекция ретінде қарау тым әбестік деген көзқараста. Бірақ бүгінде айналысып жүрген хоббиі де тым өзгеше. Кейіпкеріміз өзінің бос уақытында гүл өсіріп, оны баптаумен айналысқанды жаны сүйеді. Сондықтан үйінің айналасы гүлзар баққа айналып, көрген адамды таң қалдырмай қоймайды. Тіптен бала-шағасы да алысқа бармай-ақ өз аулаларында дем алғанды ұнатады екен. Яғни, хоббиі өзіне ғана емес, өзгелерге де қуаныш сыйлайтын қадірлі іске айналған. Сондықтан маманданған кәсібі талай науқасқа өмір сыйласа, хоббиі өзі мен өзгелерге қуаныш ағамыздың ісіне ризашылық білдіріп қайттық.
Нұрсерік ТІЛЕУҚАБЫЛ.
Жуырда Есік гуманитарлық-экономикалық колледжінің мәжіліс залында жас қыздарға арналған ерте жүктіліктің алдын алу мақсатында «Арыңды сақта, бойжеткен» атты семинар-тренинг өтті.
Шараны Еңбекшіқазақ ауданының жастар ресурстық орталығының психолог маманы Айгерім Дәулетханова жүргізді. Онда аудандық орталық аурухананың ЗОЖ бөлімінің бас дәрігері Арухан Нысанбаева, аудандық орталық аурухананың психолог маманы Вероника Захарченко және бірқатар сала мамандары баяндама оқыды.
Шара барысында «Өмірдің бәрі өрнектен тұрады», «Қызға қырық үйден тыйым», «Ауруын жасырған өледі», «Қыз өмірдің гүлі, болашақ ана, отбасының жүрегі» деген мақалдарға сүйене отырып, қыз тәрбиесі мен денсаулығына қатысты бірнеше ақпараттар мен видеороликтер көрсетіліп, парақшалар таратылды. Қыздарымыз қылықты, ұлдарымыз ұлықты болса, ұлтымыздың да іргесі беки түспек. Қыздың ары – елдің ұяты екенін жадымыздан шығармайық, бойжеткен!
Арайлым БАҚБЕРГЕН,
аудандық жастар ресурстық
орталығының маманы.
****
Қыз тағдыры – әйел тағдыры, ана тағдыры. Ана тағдыры – бүкіл адамзаттың тағдыры. Ұрпақ жалғастырып отырған әйел затының денсаулығы қоғам үшін маңызды.
Мектеп жасындағы қыз балалардың арасындағы ерте жүктіліктің алдын алу мақсатында мектебімізде «Ерте жүктіліктің алдын алу» тақырыбында ата-аналар жиналысы өтті. Жиналыс барысында мектебіміздің тәрбие ісі жөніндегі орынбасары А.Сабаншиева өз баяндамасында ерте жыныстық қатынасқа түсудің зардаптары, отбасын жоспарлау туралы ақпарат беріп өтті. Отбасында қыз баланың жеке тұлға болып қалыптасуы үшін ұлттық тәрбиенің маңыздылығын мектептің әлеуметтік педагогі Г.Алуашова айшықтап айтты. Мектеп психологі Э.Молдахметова жиналыста қозғалып отырған тақырыпты аша түсу үшін ұйымдастырған ойын барысында кәмелетке толмаған қыздарға қатысты жыныстық қатынастардың алдын алу мәселелері талқыға түсіп, анасы мен қызының арасындағы жылулықты сезіндіруге ықпал жасады. Жасөспірім қыздардың жастық желікпен қателіктерге бой алдырмау мақсатында көрсетілген түрлі бейнебаяндар өздерінің мазмұндылығымен ерекшеленді. Жиналыс соңында аналар «Қызға қырық үйден тыйым» тақырыбындағы газетке мектебіміздің қыздарына арнап айтылған тыйым сөздерін жазып қалдырды.
Эльмира МОЛДАХМЕТОВА,
Талдыбұлақ орта
мектебінің педагог-психологі.