- +77277540900
- +77002724204
- enkaz.kz@gmail.com
- 040400, Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Есік қаласы, Алматы көшесі, № 112.
Пневмонияның алдын алу жолдары қандай?
Соңғы күндері Қытайда анықталмаған этиологиядағы пневмонияның өршуі байқалғаны баршаңызға белгілі. Осыған орай, пневмония дегеніміз не және бұл аурудың алдын алу шаралары туралы ҚР ДСМ Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының жұқпалы аурулардың алдын алу департаментінің маманы Нұрбала Бахтиярқызы әңгімелеп берді.
«Пневмония — негізінен альвеолдарды зақымдайтын өкпе тіндерінің қабынуы. Пневмонияның басты себептерінің бірі — пневмококк инфекциясы, ал оның қоздырғышы – пневмококк. Ауру дене қызуының жоғарылауымен, кеуде тұсының ауыруымен, қақырық мол бөлінетін жөтел сияқты белгілермен басталады. Диагностиканың негізгі әдісі флюорография - өкпенің рентгенографиясында қара жарықтар, сондай ақ қақырық дақтары болуы мүмкін», - дейді Нұрбала Бақтиярқызы. Маманның айтуынша, пневмонияның алдын алу үшін:
- тұрғын үй-жайды үнемі желдетіп отыру және таза ұстау;
- қозғалыс режимін сақтау: таза ауада серуенмен бірге қалыпты дене жүктемелері аурудың ықтималдығын төмендетеді;
- жалпы нығайтатын іс-шараларды жүргізу: профилактикалық массаж, шынығу, су процедуралары;
- салауатты өмір салтын ұстану: зиянды әдеттерден бас тарту, қалыпты дене жүктемелерімен толыққанды демалысты ауыстыру;
- тоңазудан аулақ болу;
- тыныс алу органдарының созылмалы ауруларын емдеу курсынан уақытында өту.
Маман Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) мәліметтеріне сүйене отырып, соңғы 20 жылда пневмониямен күрес және алдын алу шараларының тиімділігі туралы нақты деректер жинақталғанын атап өтті. Төмендегі шаралар пневмониядан болатын өлім-жітімді азайту ісінде табыс әкелетіні көрсетілді:
- вакцинациялау, соның ішінде steptoccuspneumoniae және Haemophilusinfluenzae типті инфекцияға қарсы вакциналарды пайдалану;
- баланы алғашқы алты айында тек қана емшек сүтімен емізу;
- туылған кезде дене салмағының төмендігін алдын алу және тамақтануды жақсарту;
- үй-жайлардағы ауаның ластануына қарсы күрес және салауатты ортаны қамтамасыз ету;
-АИТВ инфекциясының алдын алу және жүргізу.
Сонымен қатар, Нұрбала Бақтиярқызы пневмония – бүкіл әлемдегі балалар өлімінің басты себебі болатын ауру екенін атап өтті. Егер тиімді шаралар кең ауқымда қолданылса және халықтың неғұрлым осал топтарын қамтыса, бес жасқа дейінгі балалардың қайтыс болу жағдайларының көпшілігінің алдын алуға болар еді. «Қазақстанда вакцинацияның бірегей күнтізбесі бар, онда кең таралған ауруларға қарсы барлық белгілі вакциналар бар. Соның ішінде ең озық 13 – валентті пневмококкты инфекцияға қарсы вакцина бар, ол 13 аса патогенді серотиптерді, яғни пневмококкты қамтиды. Әр елдің өзінің бекітілген профилактикалық егу күнтізбесі болады. Еліміздің өмір сүру деңгейі жоғары болған сайын, егу жүргізілетін жұқпалы аурулардың тізімі кеңірек болады», - дейді маман.
Нұрбала Бақтиярқызы, Қазақстан Республикасының алдын алу екпелерінің Ұлттық күнтізбесі ДДҰ ұсыныстарына сәйкес келетінін, көптеген дамыған елдердің, соның ішінде батыс елдерінің (Австрия, Израиль, Бельгия, Ұлыбритания, Германия, Түркия, Жапония) иммундау кестесіне ұқсас келетіндігін атап өтті. «Иммунитетті нығайту, вакцинация, ЖРВИ-дың алғашқы белгілері кезінде дәрігерге уақытылы қаралу, сондай-ақ ағзаны қорғаудың қосымша шаралары жөнінде емдеуші дәрігерден медициналық кеңес алу қажет. Азаматтардың денсаулығы тек 10%–ға ғана денсаулық сақтау жүйесіне, ал 50% - өмір салты мен адамдардың өз денсаулығына деген қамқорлығына байланысты екенін ұмытпағанымыз жөн. Пневмониямен және де кез келген аурумен күресудің ең тиіміді әдісі – алдын-алу шаралары екенін ұмытпаңыз»,- деп түйіндеді сөзін Нұрбала Бақтиярқызы.
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1864 жылы Торғай даласында қазақ балаларына арналған алғашқы мектеп ашылды. Ыбырай Алтынсарин осы оқиғаға байланысты қуанышын Н.Ильминскийге жазған хатында бөлісті.
1963 жылы қаңтардың 8-9-ы Қазақстан Кинематографистер одағының бірінші құрылтай съезі өтті. Онда осы одақтың бірінші хатшысы болып Шәкен Кенжетайұлы Айманов сайланды.
1992 жылы Жезқазғанда тұңғыш қазақ ғарышкері Тоқтар Әубәкіров атындағы оқушылар сарайы ашылды.
1997 жылы Жамбыл қаласының аты Тараз болып өзгертілді. Біздің дәуірімізге дейінгі І ғасырдың ортасында Қытай деректерінде сақталған қаланың тарихи атауы қайтарылды.
2007 жылы Парижде Мұстафа Шоқай атындағы қазақ-француз достығының қоғамы ашылды. Мұстафа Шоқай (1889-1941) - өткен жүз жылдықтың бiрiншi жартысындағы ұлттық тарихтың танымал қоғам және саясат қайраткерi, Орта Азияның бостандығы мен тәуелсіздігіне күрескен публицист, идеолог, «Алаш Орда» партиясы жетекшілерінің бірі.
2014 жылы Астана қаласындағы №2 музыка мектебі қазақ халық аспаптар ансамблінің жас домбырашылары Қытайдағы халықаралық «Бейжің жұлдыздары» байқауында бірінші орынды иеленді. Халықаралық байқауға Қазақстан, Қытай, Ресей мен Моңғолиядан 40-қа жуық ансамбль қатысқан болатын.
2016 жылы әлемдегі ең ірі интернет дүкендердің бірі «Amazon» «Leadership Perspectives» атты ҚР Президентінің 2012-2015 жылдар арасында сөйлеген сөздерінің ағылшын тілінде жарияланған жинағын сатылымға шығарды.
2019 жылы Халықаралық шахмат федерациясы (FIDE) комиссиясының құрамына тұңғыш рет Қазақстанның алты өкілі енді. Аталған тізім бүкіләлемдік шахмат федерациясының үш жыл сайын өтетін президенттік кеңесінде бекітіледі. FIDE комиссиясының құрамына әлемнің 130 мемлекетінен 224 адам енді. 2019 жылы ақтөбелік дәрігерлер 1 сағат ішінде 4 мыңнан (4270) астам адамның қан қысымын өлшеді. Барлығы 500 дәрігер Гиннестің рекордын ресми түрде жаңартты. Бұған дейінгі рекорд Үндістанда 2015 жылы тіркелген, онда дәрігерлер бір сағатта 3600 адамның қан қысымын өлшеді.
2019 жылы Египет Араб Республикасындағы ҚР Елшілігінің қолдауымен әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Каир университетінде әл-Фараби ғылыми-білім орталығын ашты.
Дереккөз: https://www.inform.kz
Награждение
Искусство получило высокую оценку
За весомый вклад в развитие изобразительноого искусства Казахстана, художник и архитектор из г.Есика, член союза художников и союза дизайнеров Республики Казахстан, председатель союза дизайнеров Алматинской области Курманказы Кадиров удостоен высокой правительственной награды – ордена «Құрмет».
Курманказы Кадиров учился в классе академической графики института живописи и архитектуры имени И.Е. Репина, в 1983-85 годах в училище имени В.А.Серова по классу живописи. В 1989 году окончил отделение архитектурного искусства Школы архитектуры и градостроительства в городе Ленинграде. С отличием закончил факультет академической графики и изобразительного искусства Казахского Национального университета имени Абая. Работал ведущим архитектором в отделе архитектуры Енбекшиказахского района, в ТОО “Есик геосаулет”. Лауреат республиканского конкурса лучших архитектурных произведений в 2010-2013 г.г. Создатель первого в Енбекшиказахском районе памятника «Золотому человеку» на месте его захоронения.
Работы мастера представляли современное казахское искусство на выставках в Турции, Арабских эмиратах, на международных выставках в Астане и Алматы. Это синтез живописи и народного прикладного искусства, где графика и инкрустации из кости и чеканки несут в себе символическое представление о культуре, традициях и истории Великой степи. Скульптуры, Курмангазы Кайрулаулы, к примеру, «Құда мың жылдық» («Сват на тысячу лет»), воплощают такие черты национального характера казахов как гостепримство, постоянство в дружбе, добросердечие и поэтичность народной души.
В произведениях Курмангазы Кайрулаулы материальная и духовная индивидуальность казахского народа переданы в контексте технотронной эры. Творческий взгляд на события истории занимает ведущее место в многожанровом творчестве оригинального художника. Картины и скульптуры Курмангазы Кайрулаулы – концентрация памяти о многовековом духовном богатстве казахского искусства, отражение мировоззрения родного народа, рассказ о его поэзии и музыке, стремлениях и надеждах.
Творчество Курмангазы Кадирова признано новым течением в казахстанском искусстве.
Казахстанские традиции – дружба и взаимопонимание
Савелий КАРАСАВИДИ, председатель районного греческого этнокультурного центра “Эноси”, награжден Золотой медалью Ассамблеи народа Казахстана «Бірлік». Почётный гражданин Енбекшиказахского района, удостоен медалей « 20 лет Ассамблее народа Казахстана», «25 лет Независимости Казахстана», грамот и благодарственных писем областного и районного акиматов, Ассамблеи народа Казахстана.
– Президент РК Касым-Жомарт Токаев поручил разработать и принять Концепцию развития гражданского общества до 2025 года, где будет усилен авторитет неправительственных организаций, в том числе этнокультурных центров и объединений. В Послании Президент делает акцент именно на согласии между различными социальными и этническими группами. Этнокультурный центр греков Енбекшиказахского района “Эноси” вместе с республиканским и областным этнокультурными объединениями организует изучение греческой культуры, проведение национальных праздников. На государственных праздниках, днях культуры «Эноси» представляет искусство, быт, традиции греческого этноса. ЭКЦ “Эноси” представляет немногочисленную греческую общину в Есике, Каракемерском, Аватском, Байтерекском, Жанашарском, Саймасайском, Байдибекбийском, Шелекском округах. Мы стремимся сохранить своеобразие греческого этноса, на фестивалях, государственных праздниках стараемся представить музыку, быт, облик греческого народа, хотим, чтобы молодежь имела представление об исторической родине – Греции, выезжала на экскурсии, на обучение. Представители греческого ЭКЦ ежегодно принимают активное участие в днях культуры района г. Талдыкоргане, а также в мероприятиях, проводимых областным и республиканским греческими обществами. За прошедшее время диспора самостоятельно или с помощью областного и республиканского греческих центров провела 6 концертов с участием народного артиста Казахстана Лаки Кесоглу, а также художественных коллективов других диаспор в г. Есике и концерт с участием Л. Кесоглу в с.Шелек. По моей инициативе на концерты приглашались военнослужащие части национальной гвардии, расположенной в с.Каракемер. Во всех проводимых мероприятиях как среди выступающих, так и среди зрителей были представители разных национальностей, что мы считаем вкладом по формированию межэтнического и межконфессионального согласия.
Выполнение основной задачи, поставленной Ассамблеей народа Казахстана – дальнейшее формирование идеологии единства и казахстанского патриотизма. В этом залог успешной реализации национальной политики мира и взаимопонимания.
Мы видим, что этносы Казахстана имеют все возможности для культурного и социально-экономического развития. Взаимопонимание, добрососедство и казахстанский патриотизм являются основными инструментами успешной национальной политики государства. Перед этнокультурными центрами стоит задача пропаганды и изучения казахского языка. Объединяющими ценностями, которые достались нам от прошлого и которые предстоит укрепить в будущем, являются уважение к государственному языку и государствообразующему казахскому народу. Эти ценности создают общегосударственную социальную базу, на которой происходит формирование и углубление демократических ценностей, укрепляется гражданское общество и консолидация всех казахстанцев.
На благо гражданского общества
Наш коллега, журналист Рашида Рахманова в честь Дня Независимости РК была награждена медалью «Сахавәт», учрежденной Республиканским уйгурским культурным центром за заслуги в благотворительности, общественной деятельности, просвещении и воспитании. Награду вручал председатель республиканского уйгурского культурного центра Шахимардан Нурумов.
Рашида Рахманова из 22 лет журналистского стажа 17 лет проработала в районной газете «Енбекшіқазақ», начинала корреспондентом газеты, работала дизайнером, ответственным секретарем, помощником главного редактора. С 2014 года она – корреспондент республиканской социально-политической газеты «Уйғур авази».
За это время Рашида Ибраимовна стала лауретом премии «Серебряное перо», учрежденной ТОО «Қазақ газеттері» в состав которого входит «Уйғур авази». В честь 100-летия газеты «Уйғур авази» в 2018 году, за вклад в развитие культуры, печати, образования и гражданского общества на благо будущих поколений она получила Благодарственное письмо Ассамблеи народа Казахстана.
Поздравляем Рашиду Рахманову с новым успехом и желаем ей дальнейшего общественного и профессионального роста!
Коллектив редакции газеты «Еңбекшіқазақ»
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1938 жылы Отанын сатқандар әйелдерінің Ақмола лагеріне (АЛЖИР) әйелдердің алғашқы легі әкелінді. Олардың қолында 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалары да болды. Лагерь қазіргі Астана қаласының оңтүстік-батысында, Төңкеріс (бұрынғы аты - Малиновка) елді мекенінде құрылды. Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында лагерьде 8 мыңға жуық әйел тұтқында болды. 1950 жылдың басында АЛЖИР таратылып, 1953 жылы толықтай жабылды.
1971 жылы Алматыда Қазақстандағы алғашқы Ғылыми-техникалық ақпарат орталығы құрылды.
2009 жылы «Қазақ медициналық академиясы» АҚ «Астана медициналық университеті» АҚ болып қайта құрылып, «Ұлттық медициналық холдинг» АҚ-ның құрамына кірді.
2010 жылы «Қазпошта» акционерлік қоғамы Қазақстан Республикасының Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымына төрағалығына арналған көркем суретті пошта маркасын айналымға шығарды. Төрт бояулы офсеттік баспа әдісімен орындалған марканың номиналы 230 теңге, таралымы 30 мың дана, суретшісі - Данияр Мұхамеджанов.
2012 жылы Қызылорда облыстық мәдениет басқармасы «Қайталанбайтын дауыстар» дискілер жинағын шығарды. 28 дисктен құралған бұл жинаққа өңірден шыққан 225 танымал өнер және әдебиет қайраткері, әртістер мен ғалымдардың әндері мен күйлері, сондай-ақ әдеби шығармалары енді. Солардың ішінде Мұстафа Шоқай, Әбділдә Тәжібаев, Мұхамеджан Қаратаев, Асқар Тоқмағамбетов, Әуелбек Қоңыратбаев, Зейнолла Шүкіров, Әбдіжәміл Нұрпейісов, Қалтай Мұхамеджанов секілді танымал тұлғалар бар.
2012 жылы Екібастұзда Қазақстанның глобусы жасалды. Мүсінші Ғамал Сағиденов осы туындысын Бейбітшілік және Келісім монументі деп атады. Қазақстанның географиялық кескіні глобустың өн бойын түгел алып жатыр әрі онда бейбітшіліктің символы саналатын көгершіндер кескінделген.
2014 жылы Еуропа бизнес ассамблеясы «Астанагорархитектура» ЖШС-не архитектура мен құрылыс саласында жеткен жетістіктері мен сапасы үшін «Best Enterprise» («Үздік мекеме») беделді марапатын тапсырды.
2016 жылы дүниежүзіне танымал қазақстандық былғары қолғап шебері Геннадий Головкинді белгілі америкалық boxing.com сайты 2015 жылдың үздік боксшысы деп жариялады.
2017 жылы Сирия Араб Республикасының Жерорта теңізі жағалауында орналасқан Тартус портына Қазақстаннан гуманитарлық көмек жеткізілді. Жүкті тапсыру шарасына Қазақстан Республикасының Иорданиядағы елшісі Азамат Бердібай қатысты. 33 контейнерге салынған 500 тонна жүктің ішінде азық-түлік пен дәрі-дәрмек болды.
2019 жылы Алматы облысы Талғар ауданында жыл бойы жұмыс істейтін спорттық-отбасылық типтегі «Ойқарағай Лесная сказка» тау-шаӊғы кешені ашылды. Жаз мезгілінде шаӊғы жолдары велосипед тебуге лайықталады. Тау-шаӊғы кешенініӊ жалпы аумағы 85 га. Теӊіз деӊгейінен 1500-1800 метр биіктікте орналасқан. Алдағы жылдарда сырғанауға арналған 13 километр жолды 40 киломерге жеткізу жоспарланған.
Дереккөз: https://www.inform.kz/kz
Алматыда жұмыс істейтін жастарға 250 пәтер беріледі
Алматы әкімдігінде «Нұрлы жер» бағдарламасының «Жұмыс істейтін жастарға сатып алу құқығынсыз жалдамалы пәтер беру» бағыты бойынша құжат қабылдау басталды.
«2020 жылдың 5 қаңтарынан 20 қаңтарына дейін Алматы қалалық Тұрғын үй саясаты басқармасында 29 жасқа дейінгі жұмыс жасайтын жастар арасында «Нұрлы жер» бағдарламасының «Жұмыс істейтін жастарға сатып алу құқығынсыз жалдамалы пәтер беру» бағыты бойынша құжат қабылданады», - деді басқармадан. Өтінімді мына сайт арқылы https://almaty-jastary.kz беруге болады. Жалға берілетін пәтерлер Алматы аймағында 5 жылға мерзімге беріледі. Бүгінде Алатау ауданында 255 пәтер берілуге дайын. Бағдарламаға қатысу шарттарымен бағдарламаның ресми сайтында танысуға болады.
Жаңа жыл жайлы өтсін десеңіз...
Жаңа жыл қарасаңы қарбаласқа толы науқан болары сөзсіз. Осы орайда көбісі жеке басының қауіпсіздігі мен денсаулығына төнген қатерді байқамайды. Түрлі отшашулар мен жаңа жыл кезеңінде дайындалатын тағамдардан денсаулыққа қауіп төнуі ғажап емес.
Алматы облысының тауарлар мен қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау департаменті өткізген өнімнің қауіпсіздігі мониторингінің нәтижелеріне сәйкес келмейтін тамақ өнімдерінің 90 пайызы таңбаланудың бұзылуына байланысты екенін көрсетті.
Мереке кезінде ауруханаға түсіп қалмау үшін, азық-түлік сатып алу кезінде келесі ережелерді ұстану керек:
-өнімді дайындаушының толық атауы мен ЕАС белгісі міндетті түрде көрсетілуі тиіс;
- бүлінген жалбыз, ластанған орамадағы өнімді сатып алмау;
- жарамдылық мерзімі өтіп кеткен және жылы жерде сақталынған өнімді сатып алмаңыз. Мұндай өнім жұқпалы аурулар мен тамақтан улануға әкеп соғуы мүмкін.
Ал, от шашуларға келетін болсақ, пиротехникалық бұйымдарды дұрыс таңдау және үй жағдайында пайдалану ережелері туралы ескертпелерді қатаң сақтаған абзал.
Пиротехникалық бұйымдарды сатып алған кезде, таңбалауға назар аударыңыз!
Бұйымда міндетті түрде көрсетілуі тиіс:
-пиротехникалық бұйымның атауы;
-қауіптілік туралы ескерту;
-өндіруішінің атауы, орналасқан жері;
-жарамдылық мерзімінің аяқталу күні т.б.;
Егер сіз отшашуға арналған заттарды таңдау, оларды сақтау, пайдалану кезіндегі барлық талаптарды орындайтын болсаңыз жақындарыңыздың денсаулығы мен өмірін сақтап қаласыз.
Алматы облысында міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруды енгізу шаралары жұмысын бастады
«2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап медициналық сақтандырудың екі пакеті енгізілетін болады. Бұл жаңа модельдегі тегін медициналық көмек көрсету (ТМКК) және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) пакеттері»,- деп «Jetisy Media» алаңында Алматы облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Бауыржан Ысқақтарқатып айтты.
Басқарма басшысы Бауыржан Ербозымұлының айтуынша, қазіргі таңда МӘМС жүйесін енгізу үшін келесі нормативті құқықты актілерге қажетті өзгерістер енгізілген: жоспарлау, тарифтік саясат, медициналық қызмет көрсетуді сатып алу мен төлеу.
2017 жылдан бастап жиналған жарналарды ескере отырып2020 жылға бюджет жоспарланған. Нәтижесінде, облыс кескініндеТМКК және МӘМС бойынша қаржыландыру көлемі 2020 жылы105 млрд.теңгені құрап, соның ішінде 73 млрд.теңге үлесіне тиіп отыр. Ал, МӘМС жүйесі бойынша 32млрд.теңгеге қаржыландырылады.Қаржыландыру өсімі 2019 жылмен салыстырғанда 37% құрайды.
Келер жылдың 1-ші қаңтарына орай міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінің негіздері мен міндеттері бойынша кең ауқымды ақпараттық-түсініктеме жұмысы атқарылуда.
Ақпараттандыру жұмысы аймақтық «Жол картасы» негізінде жүзеге асырылуда.
МӘМС жүйесі бойынша ағымдағы жылы 4 210 кездесу өткізіліп, бір миллионнан астам адамды қамтып үлгерген. Апта сайын облыстық, аудандық газеттерде МӘМС тақырыбына мақалалар шығарылады, ағымдағы жылдың басынан бастап 618 мақала жарияланды.
Блогерлерді тарта отырып, 7 баспасөз-іс-шара, 7 блог-тур 175 PR-іс-шара өткізілген. Медициналық объектілерде 84 билборд, 426 баннер, инфостендтер орналастырылған.
Облыс бойынша міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруды енгізуге дайындық шеңберінде нақты жұмыстар жүргізілді.
«Жергілікті бюджет қаржысынан 112,0 млн.теңге сомаға 952 компьютер сатып алынды, медициналық мекемелер де өз қаржысы есебінен компьютерлер сатып алды, бұл жұмыс орындарын компьютерлік техникамен жабдықтауды 100%-ке дейін жеткізуге мүмкіндік берді»,- деп сөзін қысқа қайырды Бауыржан Ысқақ
Как избежать пищевого отравления на Новый год
Об этом на брифинге на площадке КГУ «Jetisy media»рассказал руководитель Департамента контроля качества и безопасности товаров и услуг Алматинской области, Кайрат Баймухамбетов.
Приближаются длительные зимние праздники, и все с радостью запасаются большим количеством блюд. Но, ни в коем случае нельзя исключать факт пищевого отравления. Необходимо заранее предостеречь себя и своих близких и избежать опасности.
Чтобы праздничный стол не превратился в больничную койку, рекомендуется при покупке продуктов питания воздержаться от:
- приобретения продукции с неясной и не полной маркировкой. Маркировка должна содержать информацию о наименовании, составе, количестве, дате изготовления, сроке годности, условиях хранения продукции, показателях пищевой ценности, а также рекомендации и (или) ограничения по использованию продукции. Обязательно должно быть указано полное наименование и место нахождения изготовителя продукции, знак ЕАС.
- приобретения продукции в поврежденной, мятой, загрязненной упаковке;
- приобретения продукции, в случае, если на ваше законное требование, продавец не предоставил документ, подтверждающий соответствие продукции (декларация о соответствии, свидетельство о государственной регистрации);
- не приобретайте продукцию с истекшим сроком годности и хранящуюся без наличия холода (особое внимание обращайте на скоропортящиеся продукты - торты, пирожные, салаты заправленные майонезом, холодные закуски и т.п.). Такая продукция может стать причиной инфекционных заболеваний и пищевых отравлений.
Стоит отметить, что результаты мониторинга безопасности продукции, проводимого Департаментом контроля качества и безопасности товаров и услуг Алматинской области, показали, что 90% несоответствующей пищевой продукции приходятся на нарушение маркировки.
«За 11 месяцев 2019 года зарегистрировано три случая пищевого отравления в быту – ботулизм. В Балхашском районе, городах Талдыкорган и Текели. Всего пять пострадавших, два летальных исхода. Все случаи связаны с употреблением консервированных продуктов приготовленных в домашних условиях. Доля того, чтобы избежать трагических случаев, остерегайтесь покупать домашние консервы, а также «самодельные» мясные и рыбные продукты «с рук» на улицах и рынках. По всем фактам приобретения
некачественных продуктов питания вы можете лично в письменном виде обратиться в Департамент контроля качества и безопасности товаров и услуг Алматинской области по адресу город Талдыкорган, улица Сланова, 85 «А», или электронный адрес: Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған. Көру үшін сіздің браузеріңізде JavaScript қосулы тұруы тиіс. , или в его территориальные управления», - подытожил Кайрат Баймухамбетов.
Алматинская область готова к внедрению ОСМС
Обязательное медицинское страхование стала одним из главных внедрений в Казахстане. Если ранее медицинское страхование на протяжении многих лет действовало в категории как добровольное, то внедрение обязательного медицинского страхования в Казахстане несет в себе колоссальные изменения.По области в рамках подготовки к внедрению обязательного социального страхования проведена определенная работа и можно с уверенностью заявить, что Алматинская область готова к внедрению обязательного медицинского страхованию.
«Из средств местного бюджета закуплено 952 компьютера на сумму 112 миллиона тенге.Технику закупили и медицинские организации, что позволило довести оснащенность компьютерной техникой рабочих мест до 100%. На уровне областных, районных центров доступ к сети интернет обеспечен на 100%, решен вопрос с доступом к сети интернет 100 медицинских пунктов, где будут до конца года установлена спутниковая связь Astel.Еженедельно проводится мониторинг технической готовности МИС к внедрению ОСМС с заполнением чек-листов. На 17 декабря 2019 года техническая готовность составила почти 96% МИС «Даму Мед», аМИС «Жетысу» 100%.С марта 2019 года ведется работа по прикреплению населения к медицинским организациям первичной медико-санитарной помощи»,- поделился Руководитель управления здравоохранения Алматинской области Бауыржан Ыскак.
По данным Фонда медицинского страхования по Алматинской области, пакет медицинских услуг в системе ОСМС составит 32 миллиарда тенге. По сравнению с 2019 годом рост финансирования - 37%
В целях оптимизации процессов и повышения прозрачности процедуры закупа, минимизации коррупционных рисков и административных барьеров, проведение закупа медицинских услуг на 2020 года будет проведен через веб-портал в цифровом формате с использованием ЭЦП.
«С внедрением ОСМС постепенно будет увеличена в 1,8 раз численность врачей общей практики, что позволит снизить нагрузку на одного врача до 1500 человек (сейчас 2140 человек на 1 врача ОП) и соответственно избавиться от очередей и повысить качество приема и лечения больного.Вместе с тем, в рамках ОСМС с 2020 года на консультативно-диагностические услуги будутвыделяться равномерные средства на каждого человека всех территориальных уровней. Социальные группы имеют преимущественное право на получение таких дорогостоящих медицинских обследований, как КТ, МРТ, ПЭТ, ангиография, ПЦР, медико-генетические исследования. Все профилактические, стоматологические осмотры будут входить в рамках ОСМС. Высокоспециализированные операции будут проводиться на бесплатной основе для застрахованных лиц. Любая экстренная помощь будет проводиться бесплатно», - отметил директор филиала НАО «Фонд социального медицинского страхования» по Алматинской области Нурлан Отаргалиев.
Кроме того, ОСМС позволит снизить показатели смертности и инвалидизации населения от основных хронических неинфекционных заболеваний, снизится необоснованная госпитализация в круглосуточный стационар, не имеющие показания к госпитализации пациенты будут переходить на амбулаторный уровень и на уровень приемных отделений.
Әкенің орны
Жүз, мүмкін, екі жүз жыл бұрын, баяғы өткен заманда бір кедей отбасы кішігірім ауылдың шетінде өмір сүріпті. Әбден тозығы жеткен лашықта әйелі мен күйеуі, сегіз жастан асқан ұлы мен оның қартайған атасы тұрыпты.
Әйелі мен күйеуі күні-түні тізе бүкпей еңбек еткенімен, ішер асқа жарымай, бір жапырақ нанды әрең тауып жейді екен. Ал қартайып, жасы жеткен атасынан еш қайыр жоқ. Құр сүлдері қалған қарттың құлағы да естімейді, көзі де дұрыс көрмейді, қол-аяғы дірілдеп, өзі әрең жүреді екен. Сонда да қарап жатпай, балаларына көмектеспекші болғанымен, ол бейбақтың пайдасынан гөрі, тигізер зияны көп болыпты.
Бір күні қарт төсегінен тұрып бара жатып, жерде тұрған құмыраны көрмей, қағып кетіп сындырыпты. Төгілген сүтті сүртемін деп еңкейгенде абайсызда пештің шетіндегі қазанға шынтағы тиіп, оны да құлатыпты. Пісіп тұрған картоп еденге шашылып, қарттың оны жинап салғанынан, аяғымен басып, езгені көп болыпты. Мұны көрген келіні әбден ашуға мініп, қартқа ауыр сөздер айтып айғайлап, сыртқа шығады. Далада бәрін естіп тұрған күйеуі қолын бір сілтеп:
— Әкеміз еш пайдасыз болып кетті. Бізге тек нан жеуші артық ауыз керек емес. Мен оны орманға апарып тастайын, – депті.
Әйелі онымен келісіп, кәрі шалдың киімін жуып, оның шашқан жерін тазалаудан шаршағанын айтады.
Жігіт әкесін шанаға отырғызып, ұлын ертіп, екеуі шананы сүйреп, орманға беттепті. Адам аяғы баспаған ирелең жолмен жүріп, әкесін ешкім таппайтын алысқа апарып тастамақ болады. Осылайша, орманның бір шетіне келіп, қартты шанасымен сол жерде қалдырып кетіпті. Мүмкін, әкесін қардың үстіне тастағысы келмеген болар, әлде шананы тағы ирелең жолмен сүйреуден ерінді ме екен?! Ол жағы белгісіз.
Жол бойы ауызын ашпаған ұлы үйге жеткенде:
— Әке, шананы орманда бекер қалдырып кеттік. Сүйреп келуіміз керек еді, – депті. Ұлының атасына жаны ашымай, қайдағы бір шананы уайымдағанына таңғалған әкесі:
— Сырғанауға баратын жастан өттің ғой. Шананы қайтесің? – дейді.
— Қалайша шананы қайтесің дейсіз? Кейін, анам екеуіңіз қартайғанда мен сіздерді орманға немен апарамын? – деген ұлының жауабын естігенде жігіттің үстінен тастай суық су құйып жібергендей қол-аяғы дірілдеп, көзі шарасынан шыға жаздады. Ұлының бейкүнә көзіне бір қарап, келген жолымен қайта орманға қарай жүгірді.
Қараңғы да түсіп келе жатқан. Торғайдың тұмсығындай қысқа қыстың күні ғой. Алды-артына қарамай жүгірген жігіт «Қараңғыда орманда адасып кетпеймін бе? Омбы қарға көміліп, қатып қалмаймын ба?» деп қорыққан жоқ. Ол «Жел соғып, жаңағы жүрген жолымды қар жауып, ізім көрінбей қалмаса екен. Әкемнен адасып қалмасам екен» деп уайымдады. Осынау оймен алып-ұшып, әкесін де табады.
Өз қателігін түсінген жігіт ақсақалды лашығына әкеліп, төрге отырғызады. Үстіне қалың жамылғы жауып, ыстық шай әкеліп береді. Ал әйеліне «Алдағы уақытта әкеме ешқашан қабақ шытып, дауыс көтерме!» деп қатаң ескертеді.
Балалар өздігінен өспейді. Олар біздің әр іс-әрекетімізден үлгі-өнеге алып, оны сол қалпында қайталайды.
Аударған: Құралай Мұратқызы
Дереккөз: wiolife.ru
Толығырақ ...
Жер Күнге барынша жақындады
Бүгін, 5 қаңтарда Күн мен ғаламшарымыздың ара қашықтығы ең төменгі көрсеткіште, соның нәтижесінде Күннің дискі телескопта шілдеде планеталар бір-бірінен барынша алшақтаған сәттегіден 3% үлкен көрініп тұр. Бұл туралы жексенбі күні Мәскеудегі планетарий қызметкері Людмила Кошман мәлімдеді
«Жексенбі, 5 қаңтарда ғаламшарымыз перигелийде – жылына бір рет қайталанатын Күнге ең жақын нүктесінде болады. Жер ол тұстан қаңтардың басында өтеді, ол 147 млн шақырымды құрайды. Ең алыс нүктесінен – афелийден шілденің басында өтіп, Күннен 152 млн шақырым қашықтықта болады. Күн диаметрі бұрыштық градуспен өлшенеді. Афелий мен перигелийдегі күн дискісінің диаметрі арасындағы айырмашылық көзге көрінбейді, өйткені Күн дискісі жарты жылда біркелкі жүреді. Дегенмен, оларды салыстырар болсақ, күн дискісінің диаметрі қаңтарда 3% үлкен болады», - деп түсіндірді астроном. Сондай-ақ, ол Жердегі жыл мезгілдерінің ауысуы Жердің Күннен қашықтығына емес, Жердің өз осін айналуына байланысты екенін еске салады. Планетамыз Күнді 365 күн 6 сағат 9 минут 10 секундта айналып шығады.
Президент әкімшілігі мемлекеттік жәрдемақының көлемін атады
ҚР Президенті Әкімшілігі қоғамдық қабылдауының Telegram парақшасы 2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізілген әлеуметтік саладағы кейбір өзгерістерді түсіндірді.
«Алтын алқа», «Күміс алқа» наградаларының лауераттарына, «Батыр ана» атағын алғандарға, І, ІІ-дәрежелі «Ана даңқы» орденімен марапатталған көпбалалы аналарға төленетін ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақының көлемі табысқа қарамастан 16 973 теңгені құрайды. Мүгедек баланы кәмелет жасына толғанға дейін тәрбиелейтін анаға немесе әкеге, асырап алушыға тағайындалатын және төленетін жәрдемақы көлемі 43 657 теңге болады. Дәл осындай мөлшердегі жәрдемақы бала кезінен бірінші топтағы мүгедекті бағып-қағу үшін төленеді. Сонымен қатар жұмыс істеу қабілетін жоғалтқандарға, асыраушысынан айырылғандарға және жұмыстан шығып қалғандарға әлеуметтік төлем тағайындау барында қолданылатын параметрлер де өзгеріске ұшырап, төлем орташа есеппен 30 пайызға көбейді. Жұмысынан айрылған, бірақ оған дейін 100 мың теңге көлемінде орташа табысы болған және әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысу өтілі 5 жылдан асатын адамдар үшін төлем сомасы 30 мыңнан 41 600 теңгеге дейін ұлғайды. «4 және одан да көп кәмелетке толмаған баласы немесе 23 жасқа дейінгі күндізгі бөлімде оқитын студенттері бар отбасыға мемлекеттік жаңа жәрдемақы бөлінеді. Ол отбасының кірісіне қарамастан сараланған мынадай көлемде беріледі: 4 балаға - 42 496 теңге, 5 балаға - 53 127 теңге, 6 балаға – 63 757 теңге, 7 және одан да көп балаға 74 388 теңге.
Сонымен қатар 2020 жылдың 1 қаңтарынан студенттердің шәкіртақысы 25 пайызға өсті. Атап айтқанда, бакалавриат студенттерінің шәкіртақысы енді - 26 186 теңге, магистранттардікі - 66 913 теңге, докторанттардікі - 102 498 теңге болды.
Дереккөз:https://www.inform.kz/kz
2020 жылға жасалған астрологиялық болжам
Тышқан жылы – жыл санағы бойынша жаңа айналымның басы. Осыған сәйкес, 2020 жыл да жаңа бастамалар үшін сәтті болғалы тұр. Өміріңізді жаңа арнаға бұрғыңыз келсе, дамудың жаңа сатысына шығуды қаласаңыз, жаңа кәсіп бастағыңыз келсе – осы жылдың мүмкіндігін жіберіп алмаңыз.
Дәл 2020 жылы жүзеге асқан бар шаруа алдағы 11 жылға іргетас болмақ. Карьера және кәсіп Болжамшылар сөзіне сенсек, бұл жыл жақсы болғалы тұр. Әсіресе, қызмет, мансап, кәсіп жағынан толағай табысқа, білім алу, тұлғалық даму жағынан мүмкіндіктерге толы. Тышқан жылы барша жаннан белсенді, еңбекқор болуды талап етеді. Бұл жылы өзіңізді баптамай, баққа сеніп отыра беруге болмайды. Жылдың бар тәттісі, жемісі де, жеңісі де тек оған лайық болғандарға, тынбай тірлік еткендерге ғана бұйырады. Бұл жылы мансап баспалдағымен жоғары көтерілгісі келгендерге талмай жұмыс жасауға тура келеді. Қызмет бабындағы негізгі міндеттермен қатар, өзіңізбен, мінез-құлқыңызбен жұмыс жасаңыз. Рухани өсуге талпыныңыз. Қорқынышты жеңіп, тәуекелге бел байлауды, жаңа білім алып, бұрын жасамаған нәрселерді үйренуді қолға алыңыз. Бірақ, алға жылжуым керек деп біреудің жолын кесіп кетуден барынша сақ болыңыз. Оқи отырыңыз: Жұлдызнама бойынша: КҮЙЗЕЛІСпен қалай КҮРЕСУ керек? Қаржы жағы қалай болмақ? Астрологтар осы жылы тез баюдың жолын іздемеуге, дүниеқоңыздыққа салынбауға кеңес береді. Сондай-ақ, қара басының қамын күйттемеу мен біреудің жолын кеспеуді де ерекше атап өтуде. Өйткені, мұндай әрекеттердің жазасы 2020 жылы әдеттегіден әлдеқайда ауыр болмақ екен. Сонымен қатар ақшасын желге шашпай, үнемдеп жұмсай білгендердің несібесі арта түседі. Астрологтар қарыз алмауға, жақсы танымайтын жандарға қарыз бермеуге шақырады. Жеке өмір жайлы не дейді? Бұл жылы көпшілік адамдар мансап пен кәсіпке, қаржылық жағдайға баса мән беріп кеткендіктен, жеке өмір елеусіз қалып кетуі мүмкін. Cалдарынан түсініспеушілік, реніш көп туындайды. Оны болдырмау үшін алдын алу керек. Жақындарыңызға бұрынғыдан да көбірек көңіл мен уақыт бөліңіз. Айналаңыздағы адамның бәріне сый-құрметпен қарап, сынап-мінеуден, тік мінез танытудан, талап қоюдан аулақ болған абзал. Жылдың мезгілдері жайлы ма? Болжамшылар жыл басында біршама қиындықтар болатынын айтуда. Кейбір белгі иелері үшін жылдың бастапқы үш айы нағыз сынақ мерзімі болуы ма ықтимал. Тек төзімді бола білу керек. Сыннан сынбай өткендердің өмірі сәуір-мамыр айларында жақсы жаққа қарай өзгереді. Жаз мезгілі – жылдың ең жайлы, жайбарақат бөлігі болғалы тұр. Жыл басынан бергі төккен тер, атқарылған шаруа, жасалған еңбектің жемісін жаз айларында жейсіз. Жеткен жетістіктің деңгейін айқындап беретін де – осы жаз. Жылдың қалған айларын құрдан-құр өткізгіңіз келмесе, тамыздың соңын ала етек-жеңіңізді жинап, жаңа жоспар құрыңыз да, іске кірісіңіз. Ойға алған тірлікті тындырып тастауға, көздеген мақсаттың межесіне жетуге ең оңтайлы шақ – қыркүйек. Біраздан шешімін таппай тұрған, қордаланып қалған мәселелер болса, оларды қарашаның соңына дейін шешіп тастауға барыңызды салыңыз. 2020 жылы кімдердің жолы болады? Тышқан жылы туғандардың өз белгісі болғандықтан, жайлы да жылы өтеді. Кәсібі өрге домалап, несібесі артып, мансап баспалдағында биіктерге шығады. Отбасылық жағдайы да жаман емес, жақындарының қолдауы мен махаббатына ие. Тек жұлдызшылар ұсақ-түйек үшін күйіп-піспеуге, спортпен айналысуға, өмірге позитивті көзқараспен қарауға шақырады. Осылай еткен жағдайда денсаулыққа төніп тұрған қауіптің алдын аласыз. Сиыр жылы туғандар үшін Тышқан жылы оңайға түспейді. Әйткенмен, басы қатты болса, аяғы тәтті болатынын ұмытпау керек. Жалпы, Сиырлар өзін дамытуды, рухани баюды қолға алса, жыл жемісті болғалы тұр. Барыс жылы дүние есігін ашқандарға да Тышқан жылы қайырымды. Жеке өмір мен қызмет орнында аздаған келіспеушіліктер болуы мүмкін. Қуанышты сәттер де жоқ емес, бар назарды соған салыңыз. Ал кедергілер мен келеңсіздіктерге өмірдің өткінші сынағы деп қараған абзал. Қоян жылы туғандарды бұл жылда үлкен өзгерістер күтіп тұр. Ол жаңа достар, жаңа әуестік, жаңа қызмет не жаңа үй болуы мүмкін. Шекара асуыңыз да ғажап емес. Ойда жүрген жоспарларды жүзеге асыруға оңтайлы жыл. Тек ескі достарды естен шығармай, өзгелердің кеңесіне құлақ түре білсеңіз болғаны. Ұлу жылы туғандар үшін бұл жылы сәттілік пен сәтсіздік кезектесе келгелі тұр. Қандай жағдай болса да салыңызды суға кетірмеңіз. Бәрі де өткінші. Бәрі оңалады. Оған қоса, жаныңыздан қолдау білдіретін жандар қашан да табылады. 2020 жылдан төбеңізді көкке жеткізетін жаңалық күтіңіз. Жылан жылы туғандарға келер жыл қомақты қаржы ағынын ұсынады. Алайда, оңды-солды шашылудан аулақ болыңыз. Тышқан үнемшілдікті ұнатады. Мол табыспен қоса, пайдалы, ықпалды тұлғалармен жаңа таныстықтар да көп болмақ. Жылқы жылы туғандарды 2020 жылы жеке өмірде де, мансап жолында да жағымды жаңалықтар күтіп тұр. Көптен бергі бір арман – саяхатқа шығудың реті келеді. Қой жылы дүниеге келгендердің қызмет пен кәсіпте тасы өрге домалайды. Алайда, жеке өмірде аздап қиыншылықтар болмай тұрмайды. Бастысы, қандай мәселе болса да өз ішіңізде сақтамай, жанашырлармен бөлісіңіз, көмек сұраңыз. Сонда жеңіл-желпі өтеді де кетеді. Мешін жылы туғандардың жеке өміріне Тышқан жылы біршама есте қаларлықтай жағымды сәттер, жеңіс сыйлағалы тұр. Жаңа таныстықтардың барлығы дерлік жақын достыққа ұласады. Сондай-ақ, қаржылық жағынан да сәттілік күтуде. Тиімді ұсыныстар мен мүмкіндіктерді қалт жібермеңіз. Тауық жылы туғандар да жолы болғыштар мен жеңімпаздар қатарынан табылады. Сәттілік қашанда Тауықтармен бірге. Ұсынылған сыйдан бас тартпаңыз және ойдағы жоспарларды ж.зеге асыруға асығыңыз. Ит жылы туғандарды да өмірдің барлық саласында жағымды жайлар күтіп тұр. Тек өмірді өзгертем деп тыраштанбай, қолда барға қанағат етсе болғаны. Әсіресе, жеке өмірде. Доңыз жылы туғандардың бұл жылы сәттілікке, баққа үміт артуы бекер. Оларға бәрі тек төккен термен келеді. Жетістікке жету үшін жан аямай еңбектену шарт. Дұрыс бағытта батыл да табанды қадамдар жасаса, еңбегі де, үміті де толығымен ақталады.
Дереккөз: http://ernur.kz
5 қаңтар. ЖЕКСЕНБІ ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1993 жылы «Ұлттық тест орталығы» республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорны құрылды. ҰТО-ның басты қызметі Қазақстанның білім беру жүйесіне мониторинг жасау және барлық түрдегі сыртқы емтихандарды ұйымдастыру және өткізу, тест тапсырмаларының базасын құрастыру болып табылады.
1999 жылы Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевқа бүкіләлемдік мәдени-тарихи құндылықты сақтау туралы бірінші халықаралық келісімнің (Рерих Пакт) ресми түрде бекітілген символы – Әлем байрағы табысталды. «Рерих Пакт» - бүкіләлемдік мәдени-тарихи құндылықты сақтауда орасан зор рөл атқарған маңызды құжат 2006 жылы Алматыдағы «Өнер» баспасы көрнекті қоғам және мәдениет қайраткері Өзбекәлі Жәнібековтің (1931-1998) «Қазақ киімі» атты кітабын басып шығарды.
2009 жылы республикамызда биометриялық паспорт беру басталды. Жаңа төлқұжаттың соңғы бетінде келесі мәліметтерді қамтитын көзге көрінбейтін электронды чип орнатылған: фамилия, аты, әкесiнiң аты, жынысы, туған жері мен туған күні, азаматтығы, төлқұжаттың нөмiрi, құжаттың берілген күні және пайдалану мерзiмi, жеке идентификациялық нөмiрi, цифрлық фотосуреті және иесінің қолы.
2010 жылы Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігінде Қазақстанның 2010 жылғы ЕҚЫҰ-ға төрағалығы қызметін насихаттауды қамтамасыз ету мақсатында әзірленген ресми веб-сайттың (www.osce2010.kz) таныстырылымы болды. Сайтта барынша кең сілтемелері бар бүгінгі күннің навигациясы және толықмәтінді іздеу жүйесі, сондай-ақ сайттың картасы орналастырылған.
2012 жылы Алматыда Д.А.Қонаевтың 100 жылдығына арналған фотоальбом жарық көрді. Алғаш рет оның жанұялық мұрағатынан туыстарымен және демалу кезінде түсірілген фотосуреттері, сонымен қатар Д.А.Қонаев тұрған пәтердің фотосуреттері көрсетілген. Фотоальбом беттерінде көрсетілген ордендер мен марапаттар, шетелдік мемлекет басшыларының сыйлықтары, Д.А.Қонаевтың атыс және суық қару жинағы мен оның бірегей оттық коллекциясы үлкен қызығушылық тудырды.
2017 жылы қазақстандық кинотеатрларда жазушы Ілияс Есенберлиннің «Көшпенділер» трилогиясы бойынша түсірілген «Қазақ елі» жобасының алғашқы бөлімі - «Алмас қылыш» фильмі көрсетіле бастады. Фильм сценарийін жазған - Смағұл Елубай. Режиссері - Рүстем Әбдіраш. Тарихи жобаның авторы - ҚР Президенті Н. Назарбаев. Фильм ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің тапсырысы бойынша Ш.Айманов атындағы «Қазақфильм» АҚ «Centaurus Rustem Abdrashev production» ЖШС-ның қатысуымен түсірілген.
2017 жылы The New York Times басылымы 2017 жылы әлемде адамдар баруы тиіс 52 орынды жариялады. Америкалық газеттің нұсқасы бойынша, Қазақстан бұл тізімде 26-шы орында.
2019 жылы Астанада кардиохирургтар жүрекке бірегей ота жасады. Науқас – жүрегінде ақауы бар 74 жастағы Шығыс Қазақстан облысының тұрғыны. Дәрігерлер аортальды клапанды транскатетерлік имплантациялауды және шағын инвазивті аортокоронарлық шунттауды жүргізуді шешкен. Жүрекке жасалатын гибридті отаның бұл түрі медициналық тілде дәл осылай айтылады. Мұндай отаның бар болғаны 7-еуі өткізілген. Қазақстандық кардиохирургтар сегізіншісін жасады.
Дереккөз: https://www.inform.kz/kz
Соңғы жаңалықтар
Еңбегіңді арнай білсең ел үшін, Сол…
Танк жүргізуші ТЕМІРҚҰЛОВ
«АЙБЫН» ордені БАТЫРЛАР есімімен…
«АЙБЫН» ордені БАТЫРЛАР есімімен…
ЖИЗНЬ, ПОСВЯЩЕННАЯ РОДИНЕ
Әскерилер қаржылық сауаттылығын…
Тұрғындар өтініші ескерусіз қалмайды
Бір шаңырақ астында
Келелі кездесу Шелекте
