Жақында Асы ауылдық округіне қарасты Қызылшарық ауылында «АLMA MATER FIELDS» ЖШС алма сақтауға арналған қоймасының ашылу салтанаты өтті.
Заманауи агротехнология мен инновация бүгінгі таңда ауылшаруашылығының кез-келген саласымен тиімді айналысуға мүмкіндік туғызуда. Мұны, мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2019 жылдың 17 қыркүйегінде ауылды және агроөнеркәсіп кешенін дамыту жөніндегі келелі кеңесте кеңінен айтқан еді. Атап айтсақ, Қасым-Жомарт Тоқаев әлемде тұрақты әрі жоғары сұранысқа ие өсімдік дақылдарын өсіруге көшу есебінен еңбек өнімділігін арттыру қажеттігін жеткізді. Бұл құнарлы қою топырақты, мол сулы ауылшаруашылығы өнімдерін өсіруге оңтайлы жер иелеріне қарата айтылған нұсқау. Бұл бағытта Асы ауылдық округіне қарасты Қызылшарық ауылында орналасқан «АLMA MATER FIELDS» ЖШС біршама жұмыстар атқарған. 2017 жылы алғашқы алма көшеттерін 126 гектар жерге еккен компания, 2019 жылы бақ көлемін тағы да 90,5 гектар ұлғайтқан. Супер интенсивті голландиялық технологияны қолдану арқылы олар көшеттерді түрлі зиянды табиғи факторлардың ықпалынан қорғауды көздеген. Айталық, Шелектің желі әлі тамырланып үлгермеген әлсіз көшеттерді суырып алмауы үшін олар арнайы тас діңгектер орнатқан. Оның бойымен сым темірлер тартқан. Оған көшеттерді байлап тік өсуіне әрі жел күшімен жұлынып кетпеуіне жағдай жасаған. Сондай-ақ, көшеттерді бұршақ ұру қаупінің де алдын алған. «Ол үшін алмалы бақтың төбесі түгелдей тор жамылғымен жабылады. Бұл балғын көшеттерді және жемісті бұршақ ұру қаупінен сақтаса әрі күн сәулесінің тікелей түсіп күйдіріп кетуінен қорғайды. Сонымен қатар көшеттер үшін қажетті климаттың сақталуын қамтамасыз етеді» – дейді, «АLMA MATER FIELDS» ЖШС шаруашылық жөніндегі меңгерушісі Дмитрий Нарбутовских. Көшеттер арнайы Голландия және Италиядан әкелінген.
Алманы теріп алғаннан кейін оның сақталуын қамтамасыз ету қажет. Осы мақсатта «АLMA MATER FIELDS» ЖШС аталған қойманы салған. Сыйымдылығы 3600 тонна. Бұл да голландиялық технологияның жемісі. Яғни алынған өнімді 1 жылға дейін мұртын бұзбай сақтауға мүмкіндік береді. Ал жалпы жобаға «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ 6,533 млрд теңге көлемінде қаржылай қолдау білдірген. Тұрақты жұмыспен 40 адамды қамтыса, жиын-терін уақытында 200-ге жуық қосымша жұмыс күші тартылады.
Қойманың ашылу салтанатына «Аграрлық несие корпарациясы» АҚ басқарма төрағасы Мұрат Дәрібаев, аудандық ауылшаруашылығы бөлімінің басшысы Ермек Жәкеев, «АLMA MATER FIELDS» ЖШС директоры Данияр Абдулғафаров, Асы ауылдық округінің әкімі Ұлан Сағынбеков және ауыл ақсақалдары арнайы шақырылды. Олар бірауыздан ізгі бастамаға ақ тілектерін арнап, ақсақалдар ақ батасын берді. «Отандық компанияға жан-жақты қолдау білдіру арқылы біз ауылшаруашлығы саласын дамытып, игерілмей жатқан жерлерді халық игілігі үшін пайдаланатын боламыз. Шет мемелкеттерден кіретін күдікті өнімдерге шектеу қоямыз, отандық өнімнің экспорттық әлеуетін арттырамыз» – деп, ой бөлісті шақырылған қауым. Осыдан кейін салтанатты лента қию рәсіміне «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ басқарма төрағасы Мұрат Дәрібаев және «АLMA MATER FIELDS» ЖШС директоры Данияр Абдулғафаров шақырылды. Олар рәсімді аяқтағаннан кейін шашу шашылды. Еңбек жемісті болсын деген тілектер айтылды.
Әділет САРЫБАЙ
АТАУЛЫ КҮНДЕР
Халықаралық эскимо күні
1922 жылы Онава (АҚШ, Айова штаты) қаласындағы тәттілер сататын дүкеннің иесі даниялық Христиан Нельсон шоколадпен көмкерілген балмұздақ текшесіне патент алды. Ол оны «эскимо-пай» - эскимос бүктемесі деп атаған. Арада көп жыл өтсе де бұл өнім бүкіл әлемде, соның ішінде Қазақстанда да балалар мен үлкендердің сүйікті тағамдарының біріне айналды.
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1995 жылы Брюссельде болған кездесуде Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев пен НАТО-ның Бас хатшысы Вили Клаес «Бейбітшілік жолындағы серіктестік» бағдарламасы шеңберіндегі ынтымақтастық туралы келісімге қол қойды. Дәл осы күні Брюссельде Қазақстанның Бенилюкс елдеріндегі елшілігінің ашылу салтанаты болып өтті. Оған Қазақстанның мемлекет басшысы және Бельгия королі отбасының мүшелері және үкімет адамдары, осы елде тіркелген басқа елдердің елшілері қатысты.
1996 жылы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері туралы» заң күші бар Жарлығы шықты.
2013 жылы Павлодарда Қазақстан Жазушылар одағының филиалы ашылды. Өңірдің ақындары мен жазушыларының шығармашылық одағы қанатының астына қазақ және орыс тілдерінде туынды жазатын дарынды адамдарды шоғырландырды.
2014 жылы Гамбург қаласында ҚР құрметті консулдығы ресми ашылды. Шара барысында ГФР-дағы ҚР елшісі Нұрлан Оңжанов жаңа құрметті консул Киллингерге консулдық патентті тапсырып, Қазақстан мен Германия арасындағы ынтымақтастықты кеңейту ісінде табыстар тіледі.
2014 жылы Қазақстан Ыстанбұлда «Emitt 2014» туризм және саяхат көрмесіне қатысты. Қазақстандық делегация ЭКСПО - 2017 көрмесін өткізу жоспарын көрсетті.
2018 жылы Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласын іске асыру аясында Вашингтонда Қазақстан әдебиеті мен мәдениеті орталығы ашылды.
Қазақстан туралы кітаптар енді әлемнің басты кітапханаларының бірі – АҚШ Конгресінің кітапханасында да бар. АҚШ-тың осы ұлттық кітапханасы әлемдегі ең үлкен кітапхана. Оның негізі 1800 жылы қаланған. Кітапхана қоры 156 млн басылымнан асады, жылына 1 800 000 оқырманға қызмет көрсетеді.
2019 жылы Қазақстан Республикасының Ұлттық архиві мен Қолжазбалар мен сирек кітаптар орталығының жанында «Архив-2025» ғылыми-әдістемелік орталығы құрылды.
Орталықтың міндеттеріне қайтарылған құжаттардың бірыңғай базасын құру, шет елдердің мұрағаттарымен ынтымақтастық жасау, «Архив-2025» бағдарламасы шеңберінде іс-шараларды іске асыру бойынша барлық деңгейдегі мемлекеттік органдар мен ғылыми қоғамдастықтың ведомствоаралық үйлестіру және өзара іс-қимыл орнату.
Дереккөз: https://www.inform.kz/kz
Представители населения райцентра заслушали отчет акима города Есика Бауыржана БИМЕНОВА об итогах социально – экономического развития за 2019 год и перспективах на 2020 год. На повестку дня было вынесено дальнейшее благоустройство населенного пункта; освещение улиц; асфальтирование дорог; газификация верхней части города; изменение территории в соответствии с новым генпланом Есика. Город ждут большие перемены.
Расширение территории. В соответствии с генеральным планом определены границы города и поданы документы на их утверждение в областной маслихат. Территория Есика увеличится с 2989 га до 4188 га. В его границы войдут 8 дачных массивов.
Экономика. Положительную динамику показывает промышленность города. В 2019 году предприятиями было произведено промышленной продукции на 13 млрд. 447 млн. тенге, что на 898 млн.тенге больше чем в 2018 году. (рост 107 процентов)
Завершено строительство ГЭС-1 на реке Есик мощностью 4,5 МВт. В рамках программы «Дорожная карта бизнеса - 2020» государством оказана финансовая поддержка двум проектам на сумму 331 млн. 830 тыс. тенге. (детский сад ТОО «Мейірімді періште» – 184 млн. тг, ТОО «Трансфур» - 147 млн. 830 тыс.тг). Открылись рабочие места на 55 человек. Субъекты малого и среднего бизнеса, составляют 6339 единиц. Открылись 26 предприятий в сфере услуг, торговли и малых предприятий.
Инфраструктура. На продление ул. Набережная выделено 100 млн. тенге, на средний ремонт улиц Островского и Орынбетова 58 млн. тенге, на продление улицы Набережная из выделенных средств - 29 млн. тенге. переведены на 2020 год, в текущем году ремонт будет завершен. На текущий ремонт дорог выделено - 18 млн. тенге, отремонтировано 4260 квадратных метров дорог и проложено 4286 квадратных метров асфальтового покрытия улиц Украинская, Астана, Суворова, Гоголя. На зимнее содержание дорог выделено - 18 млн. тенге. Разработана проектно-сметная документация на сумму - 315 млн. 240 тыс тенге на средний ремонт улиц Абдиева, Токатаева, Маметовой. В 2020 - 2022 годах также на 34 улицах будет проложено асфальтное покрытие.
Выделено 133 млн. 358 тыс. тенге на благоустройство дворовых территорий 1-го, 2-го микрорайонов. Для разработки ПСД на благоустройство дворовых площадок четырех микрорайонов будет подана бюджетная заявка. Разработана ПСД на прокладку тротуаров по Алтын адам аллеясы на сумму - 197 млн. 545 тыс. тенге и по улице Алматинская на 144 млн. 377 тыс. тенге. Также подана бюджетная заявка для разработки проектно-сметной документации на установку тротуаров по улицам Валиханова, Малькеева, Орынбетова.
На основании заключенного меморандума с ТОО "Nomad Megapolis" в настоящее время ведутся работы по полной замене уличного освещения улиц на LED. В течение 2020-2022 г.г. будут проведены работы по освещению улиц Абая, 8-Марта, Малькеева, Орынбетова, Алтын адам аллеясы, Алматинская, Астана, Космановтов, Валиханова, Токатаева,Талгарская, М. Ыскак, установлены дополнительные дорожные знаки. В текущем году при поддержке «Nomad Megapolis» будет освещена территория средней школы имени К.Сатпаева.
В 2019 году при поддержке частных предпринимателей построено 3 остановки, планируется разработка ПСД на строительство 20 остановок.
Проведен газопровод протяженностью 111 км с охватом 3000 домов частного сектора, 1050 абонентов в настоящее время газифицированы. В текущем году будут проведены газопроводы 2-го, 3-го, 4-го микрорайонов и в верхней части города. Для установки 16 модульных котельных в микрорайонах отведены земельные участки. До 2022 года газификация будет завершена в полном объеме. Из республиканского бюджета выделено на строительство Есикского группового водопровода стоимостью 4 млрд. 476 тыс. тенге. Строительство. Построен 60-квартирный жилой дом на сумму - 454 млн. 636 тыс. тенге по программе «Нұрлы Жер». Проведена реконструкция 60-ти квартирного арендного жилого дома, ведется строительство 30-ти квартирного жилого дома. Разрабатывается ПСД на строительство еще двух 60-ти квартирных домов.
Дошкольное и среднее образование. Общее количество детских садов в г.Есике – 29. На сегодняшний день работают на основании государственного заказа - 26, государственных детсадов –3. Охват детей дошкольным воспитанием составляет-99%.
Для проведения капитального ремонта и расширение средней школы им. Абылайхана подана бюджетная заявка. Планируется строительство дополнительного здания на 1000 мест средней школы имени В. Терешковой. Предусмотрено выделение земельного участка для строительства еще одной средней школы в граничищихся с дачными массивами.
Культура и спорт. Для проведения капитального ремонта Дома культуры разрабатывается ПСД на сумму 734 млн. тенге. Для разработки ПСД на благоустройство нижнего стадиона подана бюджетная заявка. На основе государственно-частного партнерства будет произведено благоустройство верхнего стадиона. Аким города обратился к предпринимателям с предложением на основе посредством государственно-частного партнерства благоустроить сквер возле Дома культуры, созданы условия для досуга и занятий спортом.
И.ВИКТОРОВ
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі азаматтарға қандай да бір мемлекеттік органдарға жүгінбестен SMS арқылы тағы екі қызметті алуды ұсынды.
Мұндай формат қазақстандықтарға еліміздің кез келген жерінен және кез келген уақытта мүгедектік бойынша жәрдемақы тағайындау, сондай-ақ мүгедектік жағдайындағы әлеуметтік төлемдер туралы қызметтерді алуға мүмкіндік береді. Ол үшін мобильді азаматтар базасында тіркелу және 3 күн ішінде алғашқы хабарламаға жауап беру қажет. Бұл ретте азаматтарға қызмет алу үшін мемлекеттік органдарға жүгіну қажет емес. Процеске мемлекет бастамашылық етеді.
«Менің ойымша, қазір біздің қызметімізді осындай форматқа көшіру керек. Өйткені біз – әлеуметтік министрлікпіз. Мемлекет азаматтар үшін жұмыс істеуге, өз қызметтерін ұсынуға тиіс. Сондықтан қазақстандықтар құжаттарды жинауға, сапарларға және күтуге уақыт пен ақша жұмсамауы үшін оларға қызмет көрсетуге сұрау салынған қарапайым SMS-хабарламалар жібереміз. Егер азамат 3 күн ішінде жауап берсе, ол жедел түрде көрсетіледі. Бұл ыңғайлы, қай жерде орналасқаныңыз маңызды емес SMS-ке жауап беруге болады», – деп жаңашылдыққа түсініктеме берді вице-министр Нариман Мұқышев.
Бұрын мүгедектік бойынша жәрдемақы мен мүгедектікке байланысты әлеуметтік төлемдерді тағайындау қызметін ХҚКО және Еңбек, әлеуметтік қорғау және көші-қон комитетінің аумақтық бөлімшелеріне хабарласу арқылы алуға болатын. Сонымен бірге екі қызмет те egov.kz порталында қолжетімді. Еске салайық, «Цифрлық Қазақстан» бағдарламасы аясында Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік қызметтерді электрондық форматқа ауыстыру бойынша жұмыс жүргізуде. 2019 жылдың қорытындысы бойынша ведомство қызметінің 80 пайызы электрондық форматта көрсетіледі.
Жыл сайын ауданымызда атқарылып жатқан жұмыстармен таныстыру, жүргізіліп жатқан реформалар туралы хабардар ету, жергілікті басқару орындарының халық алдындағы ашықтығын, жауаптылығын арттыру мақсатында аудан тұрғындарына есеп беру жиындары тұрақты түрде өткізіліп келеді. Биыл да аудан әкімі Б.Ә.Ысқақ аудан құрамындағы әрбір округте болып, ондағы тұрғындар алдында бір жыл ішінде атқарылған жұмыстар туралы жан-жақты есеп беру баяндамасын жасады. Онда ауданның соңғы жылдардағы жеткен жетістіктері мен табыстары және алда атқарылуы тиіс жоспарлар туралы айтылды. Сонымен бірге, тұрғындар өздерін мазалап жүрген немесе алда атқарылуы тиіс шаруалардың жай-күйі туралы сұрақтарын қойып, оған тиісті жауаптарын алды. Әрбір ауылдық округтердегі есеп беру жиналыстарынан соң, аудан әкімі тұрғындарды жеке қабылдап, олардың сұрақтарына жауап беріп, көтерген мәселелерінің оңды шешілуіне тапсырмалар берді.
Аудан әкімінің тұрғындар алдындағы есебі биылғы жылы жаңа өзгертілген форматта өтуде. Аудан әкімі Бинәлі Ысқақ ауданымыздың экономикалық, әлеуметтік-мәдени дамуына шолу жасап, есеп беріп отырған округтың мәселелеріне басты назар аударып, қабылдау өткізуге көңіл қоюда. 5 ақпанда аудан орталығында өтетін қорытынды жиында тұтастай ауданымыздың өткен жылғы жетістіктері мен жиырмасыншы жыл жоспарлары жан-жақты қамтылады деп күтілуде.
Округтердегі аудан әкімінің есебіне аудандық мәслихат хатшысы Б.Ахметов, әкімнің бірінші орынбасары А.Бидаев, орынбасары А.Досымбаев, «Нұр Отан» партиясы аудандық филиал төрағасының бірінші орынбасары Қ.Байғоджаев, аудандық басқарма, бөлім басшылары қатысуда.
Сөгеті ауылдық округі
Қаңтар айының он жетісінде Сөгеті ауылдық округінен басталған есеп беру жиынында ең алдымен аудан әкімінің есебі тыңдалып, артынша Сөгеті ауылдық округі әкімі Е.Дауытқұлов өз баяндамасын оқыды. Мұнда атқарылған және алда қолға алынуы тиіс жұмыстардың жағдайы сөз болды.
Биылғы жылы Сөгеті ауылдық округінде өнеркәсіп саласында да үлкен жоспар жасалып, алда оны орындау міндеті тұр. Яғни, округте 4 үлкен инвестициялық жобалар іске асырылмақшы. Атап айтқанда, «КЗАКонстракшн» ЖШС компаниясы арқылы 500 гектар жерге күн көзінен қуат алатын әрі қуаты 200 мегаваттық батареялар орнатылмақ. Осы арқылы ауыл тұрғындарына жаңа жұмыс орындарының ашылып, оларға үлкен мүмкіндіктер пайда болатыны анық. Тағыда «Жетісу Вольфрамы» ЖШС арқылы 336 гектар жерге вольфрам өндіру және вольфрамды өңдеу зауытының құрылысы басталмақ. Осының арқасында 500-ге жуық жұмыс орындары ашылғалы тұр.
Одан бөлек, Бартоғай су қоймасына «Жарық Су ЛТД» ЖШС арқылы 65 мегаваттық үлкен су электр стансасы салынатын болады. Сонымен бірге, Алматы-Қорғас тас жолының 162 шақырым жеріне «Сайна-Хайдер» кәсіпкерлігі 60 киловаттық жел электр станциясын орнатуда. Қазіргі кезде онда 152 адам жұмыс істейді. Жоспар бойынша бұл нысан 2020 жылы іске қосылатын болады. Аталған инвестициялық жобалар сәтімен іске асырылса, ауылға ғана емес, барша ауданымызға экономикалық және әлеуметтік өзгерістер әкелетіні анық.
Бартоғай ауылдық округі
Келесі кезекте есеп беру жиналысы Бартоғай ауылдық округінде жалғасын тапты. Округ әкімі Т. Өмірбековтің баяндамасында «Өңірлерді дамыту» бағдарламасына сәйкес атқарылған жұмыстар сөз болды. Яғни, Байсейіт ауылында орналасқан Сетиев көшесіне 15 миллион теңге қаражатқа жөндеу жұмыстары жүргізілген. Тағы да Бижанов ауылында 1 шақырым су құбыры жүргізіліп, Байсейіт ауылындағы су мұнарасына жөндеу жұмыстары жасалған. Сонымен қатар, 5 миллион теңгеге малдардың өлексесін өртейтін орын салынған.
2018 жылы Бижанов ауылындағы Ибрагимов және Томаров көшелері жаңартылып, оған 9 милллион теңге қаражат жұмсалған. Одан бөлек, Байсейіт ауылында «Лашока» балабақшасы мен полиция пункті салынған.
Ал 2019 жылы жергілікті бюджеттен 5 миллион 250 мың теңге бөлініп, оған Малай батыр мен Райымбек көшелеріне жөндеу жұмыстары жүргізілсе, Байсейіт ауылында «Лашын» балабақшасы пайдаланылуға берілген.
2018 жылы ІV деңгейлі бюджет 109% көлемінде болса, 2019 жылы 133% көлемінде орындалған.
Ал осы жылға арналған жос-пар бойынша су құбырларын жөндеуге 14 миллион 834 мың теңге бөлу жоспарлануда. Бұдан басқа өрт сөндіру бекетін салу, Байсейт және Бижанов ауылдарының ішкі жолдарын жөндеу жоспарлануда.
Малыбай ауылдық округі
Малыбай ауылдық округі әкімі Б. Аухадиевтің баяндамасы бойынша бүгінде округте 1 ауылшаруашылық кооперативі, 3 ЖШС, 448 шаруа қожалықтары 22 жеке кәсіпкерлер жұмыс істейді. 2019 жылы күздік арпа 400 гектарға егілген, оның 1 гектарынан 29,3 центнер, барлығы 11 720 центнер өнім алынған. Жүгері 850 гектар жерге себіліп, әр гектарынан 70,1 центнер, соя 685 гектар егіліп, гектарынан 28 центнер, күнбағыс жалпы 350 гектар болып, гектарына 17 центнер алынған. Картоп 105 гектар жерге егілсе, 1 гектар жерден 150 центнер, көкөніс 308 гектар болып, гектарынан 330 центнер, жоңышқа 419 гектар болса, әр гектарынан 95 центнер өнім өндірілген.Ал алма бақтың көлемі 56 гектар аумақты алып жатыр. 17 шаруа қожалығы үкімет көмегімен арзандатылған 90 тонна минералды тыңайтқышты сатып алып, жерлерін тыңайтқан. Ауылшаруашылық техникаларынан қазір 25 жүк көлігі, 30 трактор, 6 астық жинайтын комбайн, 6 шөп шабатын комбайн бар.
Округте 2019 жылы ірі қара мал 2866 бас болса, оның ішінде ұрғашысы 1100 бас, қой-ешкі 6488 бас, жылқы 247 бас, құс 1800 болып, мал басы жылдан жылға көбею үстінде. Бірақ жайылымдық жерлер тапшы болып отырған жайы бар. Ал ауыл тұрғындарының мал өнімдерін және сүт жинайтын жеке кәсіпкерлер «Фуд мастер» компаниясымен тығыз жұмыс істейді.
Ауылда 2 кафе, 13 дүкен, 1 ТЖО, 1 дәріхана, 1 тігін цехы қызмет көрсетеді. Туризм саласын дамыту үшін Көктерек бөлімшесінің оңтүстігіде орналасқан кемпинг «Рафт-Сервиз» демалу орны салынған. Оның жер көлемі 7,5 гектар болып, ауыл тұрғындарынан 5 адамды жұмыспен қамтып отыр.
Қазіргі таңда «Сыбаға» бағдарламасы бойынша 1 жеке шаруа қожалығы «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасы аясында мал бордақылау жұмыстарымен айналысады. Сонымен бірге, ауыл тұрғыны С.Исмаилова тігін цехын үлкейтіп, қосымша 4 жұмыс орнын ашқан.
2019 жылы жергілікті бюджеттен 8 миллион 800 мың теңге бөлініп, 3750 шаршы метр жол жасалынған.
2020 жылға елді мекендерді абаттандыруға 4,5 миллион теңге бөлінген. Атап айтқанда абаттандыру мен көгалдандыру үшін 1 миллион теңге, елді мекендерді санитарлық тазалықта ұстау үшін 1 миллион теңге. көшелерді жарықтандыру үшін 2,5 миллион теңге қарастырылған.
2021 жылға елді мекендерді абаттандыруға 1 миллион 150 мың теңге қарастырылып, 2022 осы мақсатқа 1 миллион 150 мың теңге жоспарлануда.
Масақ ауылдық округі
20 қаңтар күні басталған есеп беру жиынында Масақ ауылдық округінің әкімі Е. Нұрмахановтың жасаған баяндамасы бойынша ауылдық округі аумағында атқарылған жұмыстар аз емес. Десе де, олардың ішіндегі ең маңыздыларын атап өтер болсақ, 2016 жылы «Нұрлы ВЭС» ЖШС-гі 1 миллиард 978 миллион теңгеге 7 жел электр станцияларын орнатып, бүгінде нәтижелі жұмыс істеп келеді. 2019 жылы «Нұрлы ЖЭС» компаниясы қуаттылығы 5 МВт болатын 1,5 миллиард теңгеге қосымша 7 жел электр станциясының құрылысын және «Энергия Семиречья» ЖШС компаниясы 30 миллиард теңгеге 60 МВт қуаттылығымен 24 жел электр станциясының құрылысын бастаған. Қазіргі таңда құрылыс жұмыстары жалғасты жүргізілуде. Одан бөлек, 2018 жылы Нұрлы ауылында «Самұрық Грин Энерджи» компаниясы «City Construction LTD» қытайлық компаниясымен бірлесіп 2 миллиард 368 миллион теңгеге 2 жел электр станциясының құрылыс жобасын іске асырған.
Нұрлы ауылында инвестициялық сомасы – 1 миллиард 804 миллион теңгені құраған, қуаттылығы 2500 тонна құс етін өңдейтін «Нұрлы құс» ЖШС-нің құс фабрикасы, 72 адамды жұмыспен қамтып отыр. 2018 жылы 1200 тоннадан астам құс етін, 2019 жылы 2924 тонна өндірген. 2020 жылға 3800 тонна құс етін өндіруді жоспарлап отыр.
Сонымен бірге, Қ.Ұлтарақов ауылында кәсіпкер Болатжан Нұрбеков алаңы 1 гектар болатын жылыжай және 150 млн қаржы салып, «Шашу» мейрамханасын ашқан. Бұл да ауыл тұрғындарын жұмыспен қамтуға айтарлықтай септігін тигізуде.
Ал өткен 2018-2019 жылдар аралығында ауылдық округтің 8 тұрғыны 12 миллион 600 мың теңгеден астам несие алып, өз шаруашылықтарын кеңейтуге қол жеткізген. Қазіргі таңда «Атамекен» кәсіпкерлер палатасымен келісіп, Масақ ауылдық округі аумағында оқу ұйымдастыру жұмыстары жүргізу жоспарлануда.
Шелек ауылдық округі
Шелек ауылдық округі әкімі Е. Есенхановтың айтуынша, алда жастарға арналған «Дене шынықтыру және сауықтыру» кешенін салуға арналған жер телімі қарастырылып, құрылыс жұмыстарының жобалық-сметалық құжаттарын жасауға 50 милиион 544 мың теңге қаражат бөлінген.
Ал ауылдың заман талабына сай көгілдір отынмен қамтамасыз ету мақсатында 1 мың үйге арналған 2 газ таратқыш шкаф салынып, 42600 метр төменгі қысымдағы және 1680 метр орта қысымдағы газ құбырлары тартылған. Оған 224 үй қосылып, 143 үй кезекте тұр. Үстіміздегі жылы 5 газ таратқыш шкаф салу немесе 100 шақырым құбыр тарту жұмыстары жоспарлануда.
Жеке тұрғын үй құрылысына арналған ауылдың оңтүстігіндегі 237 гектар жердің инфрақұрылымының жобалау жұмыстары аяқталып, мемлекеттік сараптамадан өткізілген. Жалпы құрылыс жұмыстарының сметалық бағасы 2 миллиард 435 миллион 842 мың теңгеге бекітіліп, үстіміздегі жылдың екінші жартысында қаржыландыру күтілуде.
Көпбалалы отбасыларды баспанамен қамтамасыз ету жұмыстары бойынша, тұрғын үй алуға кезегі келген 2 көпбалалы отбасына мемлекет тарапынан, 1 отбасына демеушілер тарапынан тұрғын үй сатып алынып берілген. Тағы да өтініш білдірген көпбалалы 6 отбасы жер телімімен қамтылған.
Денсаулық сақтау, білім беру және әлеуметтік сала жұмыстарын жетілдіру мақсатында 181 жас маман жұмысқа орналасты.
Ауыл шаруашылығы бойынша өткен жылы 4 өндірістік кооператив, 2 жауапкершілігі шектеулі серіктестік, 539 шаруа қожалығы болып, 3529 гектар егістік жерлер игерілген. Ал мал шаруашылығында 2020 жылдың 1 қаңтарына мал саны ірі қара 4500 бас, жылқы 1001 бас, қой-ешкі 6074 басқа жеткен.
Ең бастысы, Шелек ауылындағы аудандық аурухананың күрделі жөндеу жұмыстарына 483 миллион 591 мың теңге қаржы бөлініп, осы қаңтар айының соңына дейін құрылыс жұмыстарын аяқтау жоспарланған. Бұған қосымша аурухананы қажетті құрал-жабдықтармен жабдықтауға 80 миллион теңге қаралып, қаржысы күтілуде. Аурухананы абаттандыру, айналасын қоршау мен қосалқы шаруашылық ғимараттарын жөндеуден өткізу және кәріз жүйесін жаңарту жұмыстарының жобалық-сметалық құжаттары сараптамадан өтуде. Алда бұл аурухана тек Шелек өңіріне ғана емес көршілес аудандардың тұрғындарына да медициналық көмек көрсететіні анық.
Қаражота ауылдық округі
Қаражота ауылдық округінің әкімі Е. Рахымбаевтың баяндамасына сәйкес Ақтоған ауылында 6 миллион теңге қаражатқа спорт алаңы салынған. Бүгінде ол ауыл тұрғындары мен жастардың спортпен айналысуына оңды әсер етуде.
Сонымен бірге, облыстық маңызы бар Шелек-Сарыбұлақ-Ақтоған тас жолының 19 шақырымына және 4 шақырымды құрайтын Шелек-Қаражота тас жолына да ағымдық жөндеу жұмыстары жүргізілген. Жалпы барлығы 23 шақырымды құрайды. Сонымен қатар, Қаражота ауылының ішкі жолдарын жөндеуге 10 миллион теңге бөлініп, аталған қаржы түгелдей игерілген.
Бүгінде Қаражота ауылында орна-ласқан Б.Момышұлы атындағы орта мектебіне жөндеу жұмыстары жүргізілу күтілуде. Ал ауданымызда жаңадан салынуы тиіс 17 мектептің қатарында Ақтоған және Сарыбұлақ ауылдарының мектептері де бар.
Нұрсерік Тілеуқабыл
Бірде Кұң Зының (Конфуций) шәкірттері аула сыпырып жүріпті. Аулаға кіріп келген қонақ олардың бірінен: «Сен кімсің?», – деп сұрапты.
Шәкірт бала таң-тамаша қала: «Мен Кұң Зының шәкіртімін!», – деп жауап беріпті.
Қонақ: «Тамаша болды, мен сізден бір істің жөнін сұрайын деп едім», – деп жөнін айтыпты.
Шәкірт бала: «Жарайды!», – деп келісіпті. Іштей: «Сіз менен бір ғажап сұрақ сұрап, мені жаңылдырмақшысыз ғой», – деп ойлапты.
Қонақ: «Бір жылда қанша маусым бар?», – деп сұрайды.
Шәкірт ішінен мұны да сұрақ деуге бола ма деп ойлапты да: «Бір жылда төрт маусым болады ғой», – деп жауап берген екен.
Қонақ басын шайқап: «Жоқ, қателесесің! Бір жылда үш маусым болады!», – депті.
– «Сіз қателесесіз, бір жылда төрт маусым бар!»
– «Үш маусым бар!»
Осылайша екеуі бір байламға келе алмаған екен.
Ақыры былай деп бәстесіпті: «Егер төрт маусым болса, қонақ шәкірт балаға үш рет бас иіп тағызым жасауы керек, ал үш маусым болса шәкірт қонаққа үш рет бас июі керек». Кұң Зының шәкірті іштей масаттанып, бұл жол мен сөзсіз жеңіп тұрмын деп ойлап, Кұң ұстаздарына барып істің жөнін сұрауға дайындалады.
Дәл осы сәтте Кұң Зы да осы маңнан өтіп бара жатқан екен.
Шәкірті: «Ұстаз, бір жылда қанша маусым бар?», – деп сұрайды.
Кұң Зы келген қонақтың өн-бойына бір қарап-ақ: «Бір жылда үш маусым бар!», – деп жауап береді. Шәкірт баланың басы айналып кете жаздады, бірақ себебін қузай кетуге жүрексінеді.
Қонақ оған: «Дереу басыңды иіп тағзым жаса!», – деп бұйырады. Шәкірт амалсыздан басын иеді.
Қонақ кеткен соң шәкірті ұстазына барып: «Ұстаз, бір жылда төрт маусымның бары анық, сіз неге үш маусым бар дедіңіз?», – деп сұрапты.
Кұң Зы: «Сен жаңағы адамның өне-бойының жап-жасыл болып тұрғанын көрген жоқсың ба? Ол шегіртке тектес адам. Шегіртке көктемде туып, күзде өледі. Ол қыс деген маусымның бар екенін мүлде білмейді. Оған тек үш маусым бар десең ғана риза болады. Ал, төрт маусым жайлы онымен бір жыл тәжікелессең де жеңе алмайсың. Сенің есең кетіп бара жатса да, үндеме. Түк етпейді, өйткені оның түсінігін өзгерту мүмкін емес», – деген екен.
Түйін
Бұл оқиғаның шын болған-болмағаны белгісіз, бірақ оның адамдарға берері бар. Егер сіз өзіңізге жолыққан осындай адамдарға төрт маусымның бар екенін түсіндірмекші болсаңыз, өз ғұмырыңыздан он жыл кем жасауыңыз мүмкін. Таласпасаңыз мейірімді, білімді адамсыз, білмесеңіз таза, көрмесеңіз еркін адамсыз, кешірім арылудың, парасат әр дүниені орынына қоюдың белгісі дүр. Әрқандай жойдақсыз адам, әрбір келеңсіз іске душар болғанда осы «Үш маусым» оқиғасын есіңізге түсірсеңіз, оның істеген ісін ойлаңыз, дәл сол сәтте сіздің көңіл-күйіңіз орнығады. Бұл әлем «үш маусымды адамдардан» аяқ алып жүргісіз екенін ұмытпаңыз.
Аударған: Мейіржан Әуелханұлы
2019 жылдың қаңтар-желтоқсанында елімізде іске қосылған төрт ақылы жолдан, яғни «Нұр-Сұлтан – Шучинск», «Нұр-Сұлтан – Теміртау», «Алматы – Қорғас» және «Алматы – Қапшағай» автобандарынан түскен түсім 5,4 млрд теңгені құрады.
ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің ақпаратына сәйкес, 5,4 миллиард теңгенің 3,8 миллиарды – ақылы автомобиль жолдарын, 1,6 миллиарды төлем алу жүйесін күтіп ұстау шараларына жұмсалған. «2018 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда, өткен жылы ақылы жолдардан 3,5 есеге артық қаражат түсті. Өйткені, арғы жылы Қазақстанда «Нұр-Сұлтан – Шучинск» жолы ғана ақылы болатын. Жыл сайын бұл жолдан 1,5 млрд теңге жиналып келді. Бүгінгі таңда елдегі ақылы жолдардың жалпы ұзақтығы – 682 шақырым», - деді министрліктен.
Атап өтілгендей, ақылы болған автожолдардың күтіміне бюджеттен қаражат бөлу тоқтатылады. «2019 жылдың желтоқсанында инвестициялық конкурстың қорытындылары бойынша Консорциуммен жолдардың 11 мың шақырымында төлем алу жүйесін орнату және оны күтіп ұстау туралы құжатқа қол қойылды. Келісімге сәйкес биыл қайта құрылымдаудан өткен 5,7 мың шақырымдық жол учаскелерінде төлем алу жүйесі орнатылады деп жоспарлануда. Жолдардың қалған 5,3 мың шақырымы 2024 жылға дейін қайта құрылымдау шараларының аяқталу мерзіміне байланысты ақылы болмақ. Ақылы жолдар жүйесін енгізу арқылы сол жолдардың күтіміне бюджеттен қаражат бөлінбейтін болды. Яғни, барлық шығын жиналған қаражат есебінен қамтамасыз етіледі», - деп нақтылады ведомстводан.
АТАУЛЫ КҮНДЕР
Қолмен хат жазу күні
Бүгінде баспа, сандық ақпарат жаулап алған кезеңде әділетсіз ұмыт болған қолмен жазылған хаттың маңыздылығын көпшіліктің есіне түсіруге арналды. Бұл мерекенің күнтізбеге енгізілуіне бастамашылық еткен Жазу құралдарын өндіру қауымдастығы болды.
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1982 жылы Қазақтың академиялық опера және балет театрында «Ақан сері - Ақтоқты» операсының премьерасы өтті. Алғашқы қойылымда бас партияларды Қазақстанның еңбек сіңірген әртістері Хорлан Қалиламбекова мен Кенжеғали Мыржықбаев орындады. Операның авторы – Сыдық Мұхамеджанов. Либреттосын жазған Ғабит Мүсірепов.
1992 жылы БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі отырысында Қазақстан Республикасын БҰҰ-ға мүше етіп қабылдау туралы қарар қабылданды. 1992 жылғы наурыздың 2-сінде Қазақстан БҰҰ-ның толық мүшесі болды.
1995 жылы Брюссельде Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев пен Еуропа ынтымақтастығы кеңесінің төрағасы Ален Жюппе Қазақстан Республикасы мен Еуропа ынтымақтастығы арасындағы серіктестік пен ынтымақтастық туралы келісімге қол қойды.
2007 жылы Өскеменде Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті ғимаратының алдында Қазақ филологиясының көрнекті қайраткері, қазақ тіл білімінің негізін салушылардың бірі, белгілі түрколог, филология ғылымдарының докторы, профессор Сәрсен Аманжоловқа орнатылған ескерткіштің ашылу салтанатты өтті. Қола мүсiн ескерткiшi белгiлi қазақстандық сәулетшiлер Қазақстан өнеріне еңбек сіңірген қайраткер, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығының иегері, профессор Е.Сергебаев және Жамбыл атындағы сыйлықтың иегері Б.Әбішевтердің жобалары бойынша орындалған. С.Аманжолов (1903-1958) жоғарғы оқу орындарында қазақ тілін зерттеуде өзінің түбегейлі үлесін қосып, бағдарламалар мен курстарын енгізген, сонымен қатар мектептер мен университеттерге қазақ тіліндегі бірінші оқулықтарын жасаған түркітанушы.
2008 жылы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев бизнестің әлеуметтік жауапкершілігінің жыл сайынғы «Парыз» конкурсын өткізіп отыру туралы Жарлыққа қол қойды. Қазақстанның жеке кәсіпкерлік субъектілерінің корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік принциптерін қалыптастыру мен ілгерілету және оларды осы саладағы ең үздік тәжірибені енгізуге ынталандыру мақсатымен құрылған.
2010 жылы Қазақстан Республикасының Нью-Йоркте бас консулдығы салтанатты түрде ашылды. Рәсімге АҚШ-та аккредиттелген елдер консулдығы қызметтерінің басшылары, БҰҰ жанындағы ТМД мемлекеттері дипломатиялық миссияларының басшылары, АҚШ-тың Мемлекеттік департаментінің, Нью-Йорк бизнес топтарының және мэриясының өкілдері қатысты.
2012 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Қазақстанда мемлекет тарихын жүйелі зерттеу және танымал ету мақсатында «Қазақстан Республикасы Президенттік орталығы» мемлекеттік мекемесінің және салынып жатқан «Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті-Елбасы Кітапханасы» ғимаратының негізінде «Назарбаев орталығы» көпфункционалды ғылыми-талдау және гуманитарлық-ағарту мемлекеттік мекемесі құрылды.
2013 жылы Алматыда 2012 жылғы Лондон Олимпиадасының чемпиондарына арналған пошта маркалары шығарылды. Маркалар офсеттік әдіспен төрт бояумен, 150 теңгелік номиналмен, көлемі 28х40, 30 мың тиражбен жасалды. Суретшісі – Қуат Ыбырайшин. Пошта маркасына мөр дайындалды.
2015 жылы Мемлекет басшысы «Әл-Фараби атындағы ғылым мен техника, әдебиет және өнер саласындағы Қазақстан Республикасының мемлекеттік сыйлықтары туралы» Жарлыққа қол қойды.
2017 жылы Астанада Сирия мәселесі бойынша Халықаралық кездесулер басталды. Сирия үкіметі және сириялық оппозиция, АҚШ, Ресей, Түркия, Иран елдерінің өкілдері, сондай-ақ БҰҰ Бас хатшылығындағы Сирия бойынша арнайы елшісі келіссөздерге қатысатынын мақұлдаған.
2017 жылы Әбу-Дабиде өткен бразилиялық джиу-джитсудан «Abu Dhabi Grand Slam-2017» әлемдік турында Шығыс Қазақстан облыстық мәслихатының депутаты Айдос Серікқалиұлы алтын медаль жеңіп алды. Турнирдің жүлде қоры - 155 000 доллар.
2018 жылы БҰҰ Балалар Қоры (ЮНИСЕФ) Қазақстанда балаларға қарсы зорлық-зомбылықтың алдын алу жəне заңға тартылған балалардың мəселелерін шешу үшін екі коммуникациялық науқанды бастады. Алғашқы жылдары коммуникациялық кампания Астана мен Алматы қалаларында, ШҚО, ОҚО, Ақтөбе, Маңғыстау, Қызылорда облыстарында басталады. Алдағы уақытта бұл науқанды бүкіл Қазақстанда жүргізу жоспарлануда. 2019 жылы елордадағы «Нұр әлем» павильонында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен «Тәуелсіздік ұрпақтары» атты жастар жылының салтанатты ашылу рәсімі өтті. Жыл бойы мемлекеттік жастар саясатын жүзеге асыру мен жан-жақты қолдауға бағытталған шаралар өткізілді.
Дереккөз: www.inform.kz
1992 жылы Алматыда Қазақстан Республикасы мен Моңғолия арасында дипломатиялық қарым-қатынас орнату туралы хаттамаға қол қойылды.
1993 жылы Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Жарлығымен Қазақстан Ғылым академиясының атауы Ұлттық ғылым академиясы болып өзгертіліп, республикалық жоғары ғылыми мекеме мәртебесі берілді.
2010 жылы Алматыда Қазақ ұлттық өнерін өркендету жолында ерен еңбегімен танылған қылқобызшы-педагог, Білім және ғылым министрлігінің Құрметті қызметкері Әбдіманап Жұмабекұлының үш томдық «Қылқобызға арналған хрестоматиялар» жинағының бірінші томының таныстырылымы болды.
2011 жылы Дүниежүзілік допингке қарсы агенттік Алматыдағы допинг-сынама жүргізетін жаңа зертхананың аккредитациясын мақұлдады. Зертхана процедурадан табысты өтіп, 2011 жылдан бастап жұмыс істеп келеді.
2013 жылы «Батыс Еуропа-Батыс Қытай» көлік дәлізін салу барысында жүргізілген қазба нәтижесінде біздің дәуірге дейін екінші мыңжылдыққа жататын көмбелер табылды (алтын, қоладан бұйымдар, ағаш астау, керамикалық ыдыстар және т.б.). Табылған жәдігерлер ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігіне берілді.
2013 жылы Шымбұлақ курортында ең биік таулы арқанды парк ретінде Гиннестің рекордтар кітабына енуді жоспарлап отырған «Kazakh alpine park» бірінші кәсіби арқанды парктің ашылуы өтті. Бүкіл әлемде теңіз деңгейінен 2 250 метр биіктікте мұндай құрылысты ешкім жасаған жоқ.
2014 жылы Алматыда халық жазушысы, ақын Қадыр Мырзалиевке арналған мемориалдық тақта орнатылды. Қадыр Мырзалиев 50-ден астам өлеңдер жинағының, әдеби, сыни және балалар кітаптарының, сонымен қатар 200-ден астам ән мәтіндерінің авторы. Оның көптеген өлеңдері орыс, ағылшын, француз, фин, литва, қырғыз, татар және әлемнің басқа тілдеріне аударылған.
2015 жылы Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық өлкесінің Алтай округінде қазақ халық медицинасы мен ұлттық ат спорты ойындары мемлекеттік санаттағы материалдық емес мәдени мұраның кеңейтілген өкілді тізіміне ресми енгізілді.
2016 жылы Қазақстан Республикасында біртұтас сот практикасын қалыптастыруға мүмкіндік беретін сот ісінің бірыңғай жіктеуіші құрылды, бұл өз кезегінде заң үстемдігін қамтамасыз етудің маңызды шарты саналады.
2019 жылы Италияның ірі астық егетін компаниялары қатты бидайдың жаңа сорттарын шығаруға республикалық ауқымда даусыз көшбасшы болып табылатын А.И. Бараев атындағы Астық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығына тапсырыс берді. 2018 жылы кәсіпорындағы жаздық бидайдың өнімділігі – 22,5 ц/га. Дәлме-дәл егіншілік полигондары бойынша орташа өнімділік 25,9 ц/га болса, дәстүрлі егіншілік технологиясымен егілген егіннің өнімділігі 18,7 ц/га құрады. Аудан мен облыс бойынша орташа өнімділік сәйкесінше 12,2 және 12,7 ц/га болды.
Дереккөз: https://www.inform.kz/kz
Қазақтың ұлы ақыны – Абай Құнанбайұлының көпке танылмаған, беймәлім туындыларын қайта жаңғырту, дәріптеу, ізденімпаз, талантты жастарға қолдау білдіру – байқаудың басты мақсаты.
Байқау шарттары:
Байқау 2 кезеңнен тұрады
1-кезең:
2-кезең:
Байқауды ұйымдастырушы: «Еңбекшіқазақ» аудандық қоғамдық-саяси апталығы мен mezet.kz желілік басылымы.
Телефон: (872775) 4 31 19, 8 700 272 42 04
Елордадағы «Астана Опера» опера және балет театрында ҚР Тұңғыш Президенті - Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев және Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың қатысуымен Абайдың 175 жылдық мерейтойының ресми ашылуына арналған салтанатты шара басталды.
Айта кетейік, 2019 жылдың мамырында ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2020 жылы қазақ халқының ұлы ақыны, ағартушысы Абай Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойын жоғары ұйымдастырушылық және мазмұндық деңгейде мерекелеуді қамтамасыз ету мақсатында қаулысы жарық көрген болатын. Қаулыға сәйкес, Абай мерейтойын дайындау және өткізу жөніндегі мемлекеттік комиссия құрылып, жалпыреспубликалық жоспар бекітілді.
Алдағы уақытта Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік тарихи-мәдени және әдеби-мемориалдық қорық-музейін кешенді жаңғырту жөнінде қажетті шаралар қабылданып, Нұр-Сұлтан қаласында Абай Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойына арналған халықаралық ғылыми-практикалық конференция өткізіледі. Конференция жұмысына Германияның Гете институтынан, Түркиядан, Моңғолиядан, Қытайдан, Америкадан және Канададан, Татарстан мен Әзербайжан сынды өзге де мемлекеттерден Абайдың шығармашылығы мен өмір жолын зерттеп жүрген зиялылар қатыспақ.
Абайдың 175 жылдық мерейтойына арналған шаралар ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің 3 млрд теңге көлеміндегі жылдық жоспарланған қаржысы есебінен өтеді. Айта кетерлігі, ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың 9 қаңтарда жарияланған «Абай және ХХІ ғасырдағы Қазақстан» атты мақаласында Абай мерейтойына орай халықаралық, республикалық және аймақтық деңгейде 500-ден астам іс-шара ұйымдастырылатындығы айтылған. Оның ішінде тамыз айында Семей қаласында UNESCO-мен бірлесіп өткізілетін «Абай мұрасы және әлемдік руханият» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция ең басты шараға айналады. Сондай-ақ, қазан айында Нұр-Сұлтан қаласында «Абай және рухани жаңғыру мәселелері» деген тақырыпта халықаралық конференция өтеді. Бұл жиындарда Абайдың тұлғасы мен мұрасы жан-жақты зерделеніп, оның шығармашылығын ХХІ ғасырдағы жаңа Қазақстанның игілігіне пайдалануға жол ашылады.
«Маңызды жобаның бірі – ұлы ақынның шығармаларын он тілге аударып, басып шығару. Атап айтқанда, Абай еңбектері ағылшын, араб, жапон, испан, итальян, қытай, неміс, орыс, түрік, француз тілдеріне тәржімаланады. Ақынның өмірі, мұрасы, қазақ мәдениетін дамытудағы рөлі туралы бірнеше деректі фильм және «Абай» телесериалы түсіріледі. Ақын тойынан өнер саласы да тыс қалмайды. Республикалық және халықаралық деңгейде театр және музыка фестивальдері өтеді. Биылғы бәйгелер Абай шығармашылығына арналады. Әдебиет және өнер саласындағы үздік шығармаларға берілетін мемлекеттік сыйлық енді Абай атындағы мемлекеттік сыйлық деп аталатын болады», - деп жазған еді Мемлекет басшысы.
Дереккөз: www.inform.kz/
Абайдың мерейтойына қатысты жобалар биылғы жылмен ғана шектелмейді. Бұл туралы елордадағы Абайдың 175 жылдық мерейтойының ресми ашылуына арналған салтанатты шарада ҚР Мәдениет және спорт министрі Ақтоты Райымқұлова мәлім етті.
«Мерейтой аясында шет елдерде бірқатар маңызды шаралар өткізіледі. Қазақстанның елшіліктері жанынан «Абай орталықтары» ашылады. Бұл – әлемге ақынның еңбектері мен ұлттық құндылықтарымызды қатар таныту деген сөз. Ақынның ғибратты ғұмыры халқымыздың төл өнері – айтыс арқылы да кеңінен насихатталады. Біз ұлы Абайдың өсиетін мәңгі жадымызда сақтауға тиіспіз», - деді А. Райымқұлова.
Сонымен қатар ведомство басшысы Абайдың қастерлі мекені – әйгілі Жидебайды абаттандыру шараларын қолға алынатынын атап өтті. «Сол арқылы ұлы ақынның рухына тағзым етіп келетін жұртшылыққа лайықты жағдай жасаймыз. Мұндай қадам өңірде мәдени туризмнің дамуына тың серпін береді. Мерейтойға байланысты бұдан басқа да көптеген мәдени іс-шара өткізіледі. Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаев «ең басты мақсат – той тойлау емес, ой толғау екеніне» зор мән беріп отыр. Іс-шараларды өткізу кезінде ысырапшылдық пен науқаншылдыққа жол берілмейді», - деп тоқталды министр.
Оның сөзіне қарағанда, кейбір жобалар биылғы жылмен шектелмейді, яғни алдағы уақытта жалғасын табады. «Жалпы, біз Абайдың мерейтойына қоғамдық сананы жаңғыртатын өте маңызды шара ретінде мән береміз. Абай мұрасы – жаңа Қазақстанның одан әрі өсіп-өркендеуіне жол ашатын баға жетпес құндылық. Ұлы ойшылдың өсиетіне әрдайым берік болсақ, ел ретінде еңселене түсеміз. Абай мерейтойы – Елбасымыз бастаған Рухани жаңғыру бағдарламасының өте бір маңызды бөлігі. Тұңғыш Президентіміздің бүгінгі осы іс-шараға қатысуы бүкіл Абай мұрасын дәріптеу жұмысына ерекше серпін беретіні сөзсіз. Халқымыздың бойтұмары – Абайдың өнегесін өскелең ұрпақтың бойына сіңіру – баршамызға парыз. Сондықтан ұлтымызды ұлықтайтын осындай игі бастамаға жұрт болып жұмыла білейік!», - деді Ақтоты Райымқұлова. Бұдан бұрын хабарланғандай, бүгінгі салтанатты шарада Абай туралы бірнеше деректі фильм мен телесериал түсірілетіні айтылды.
АТАУЛЫ КҮНДЕР
Достық құшақтың халықаралық күні
Бұл жаңа мерекенің дәстүрі бойынша танымайтын адамды да достық құшағына алуға болады. Мереке батыс еуропалық студент жастардан бастау алады. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің инженерлік әскер күні Тәуелсіз Қазақстанда инженерлік әскер Қарулы Күштер құрылғаннан бері бар. Инженерлік әскер жасақтарының сарбаздары еліміз аумағында да, шетелде де түрлі оқу-жаттығу жиындарына қатысып келеді.
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1932 жылы «Казахстанская правда» газетінің алғашқы нөмірі жарық көрді. «Казахстанская правда» газетінің бұрынғы атауы «Известия Киргизского края» болған, оның алғашқы нөмірі 1920 жылы 1 қаңтарда шықты. Ол бейсенбі сайын шығатын апталық газет болды. 1932 жылғы 20 қаңтарда Қазрайком III Пленумының қаулысымен «Советская степь» «Казахстанская правда» болып өзгертілді. 1932 жылғы 21 қаңтардан бастап алғашқы нөмірі шыға бастады.
1992 жылы Гурьев облысы мен Гурьев қаласы (1640 жылы негізі қаланған) Атырау облысы және Атырау қаласы болып өзгертілді. Облыс аумағы 113,5 мың шаршы км. Облыс құрамына бір қала мен жеті аудан кіреді. 1995 жылы Қазақстанда «Іскер әйелдер қауымдастығы» республикалық қоғамдық бірлестігі құрылды. Бірлестік іскер әйелдердің қызмет саласын мен әлеуметтік бағыттылығынан тыс іскер әйелдердің жоғары мәртебесі мен имиджін қалыптастыру, іскер әйелдерді шоғырландыру, сондай-ақ әйелдер мен отбасы құқықтары мен мүдделерін қорғау мақсатында құрылды.
1997 жылы Алматыдағы Магнитогорск көшесі актер, КСРО-ның халық әртісі Ыдырыс Ноғайбаевтың атына өзгертілді.
2009 жылы Республиканың елордасында қаланың 10 жылдық мерейтойына арналған «Астана» энциклопедиясының тұсаукесер рәсімі өтті. Одан қаланың тарихы, экономикасы, тұрғындар құрамы, мәдениеті, бiлiмі, ғылымы, көрікті жерлері, тарихи және мәдени мұрасы, қала құрылысы, сонымен бiрге сирек кездесетiн ғимараттар, сәулеттiк ансамбльдері туралы танысып білуге болады. Энциклопедияда ғылым мен бiлiм, өнер саласындағы белгiлi қайраткерлердің өмiрдеректері бар. Энциклопедия 20000 данамен қазақ және орыс тілінде шығарылған.
2013 жылы ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығымен Астана қаласы мен Ақмола облысының шекаралары өзгерді. Осылайша Астана қаласы жерлерінің жалпы алаңы 17,1 гектар бөлігі Ақмола облысының Целиноград ауданының шекарасына және Ақмола облысы Целиноград ауданы жерлерінің жалпы алаңы 17,1 гектар бөлігі Астана қаласының шекарасына қосылды.
2014 жылы Нью-Йоркте БҰҰ жанындағы тұрақты өкілдер Қазақстаннан Қайрат Әбдірахманов пен Тринидад және Тобагодан Родней Чарлз екі мемлекет арасындағы дипломатиялық қатынастарды белгілеу туралы бірлескен құжатқа қол қойды. Тринидад және Тобаго - Кариб теңізінің оңтүстігінде орналасқан арал мемлекет, онда 1,3 миллионнан астам адам тұрады. Негізгі экономикалық секторлары - мұнай, табиғи газ өндіру және өңдеу.
2014 жылы Дүниежүзілік тхэквонодо федерациясының президенті Чунгвон Чо Нұрсұлтан Назарбаевқа құрметті тоғызыншы дан (WTF) мен белдік және кимано тарту етті. Мемлекет басшысы бұл киманоны тхэквондодан жоғары атақ алатын қазақстандық спортшыға сыйлайтынын атап өтті.
2016 жылы Түркі халықтарының бүкіләлемдік конгресі әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетіне «Түркі елдерінің үздік жоғары оқу орны» атағын берді.
2017 жылы отандасымыз Кирилл Герасименко Қазақстан Республикасы тарихында ITTF World Tour жарыстарының ақтық кезеңіне өтіп, үстел теннисінен әлемдік тур чемпионы атанған тұңғыш спортшы болды. 21 жасқа дейінгі топта Астана қаласы әкімдігінің Мамандандырылған жоғары спорттық шеберлік мектебінің өкілі Кирилл Герасименко ақтық сында 3:2 есебімен француз Аккузу Каннан басым түсті.
2019 жылы Өскеменде Ольга Рыпакова сыйлығына жеңіл атлетикадан халықаралық турнир өтті. Михаил Литвин жеңіске жетіп, Қазақстанның жаңа жоғары жетістігін орнатты. Спортшы 400 метрге жүгіруден бірінші орын алды. Оның уақыты – 46.26 болып, Қазақстанның жаңа рекорды орнатылды.
– Еріктілер тобын құруға не түрткі болды?
– Мектеп бітіретін кезде ютуб желісінен Ардақ Назаровтың: «Егер шынымен лидер болсаң, достарыңды жина да, жетімдер үйіне, қарттар үйіне барып, көмектес. Жақсылық жаса!» деген сөздерін естідім. Бұл бірауыз сөз маған қатты әсер етті. Дәл сол уақытта жақсылық жасауға кірісіп кетпесем де, үнемі ойымда жүрді. Күзде оқуға түстім. Алматы – мүмкіндіктер қаласы ғой. Бірінші кезекте «Жақсылықта жарысайық» еріктілер тобына қосылдым. Сонда жүріп, қайырымдылық жұмыстарына белсене араластым. Жалпы, қайырымдылық шараларын ұйымдастырудың қыр-сырын жан-жақты меңгеруге тырыстым. Жәрмеңке қалай өткізіледі, шынымен мұқтаж жандардың жай-күйі қалай тексеріледі, кімге қалай көмектесуге болады, топ мүшелерімен жұмыс жасау, тағысын тағы. Мендегі мақсат – мұны зерттеп-біліп, Есікке алып келу болды. Айналасындағыларға көмек қолын созатын, бойына жақсы әдет қалыптастырған, өздерін дамытуға құштар жастардың керемет ортасын өз қаламда қалыптастыруды ойладым. Осы ойымды достарым мен таныстарыма, жан-жағымдағылардың бәріне үнемі айтып жүрдім. Осылайша, 2019 жылы 9 сәуірде «Иманды жастар» еріктілер тобын құрдық. Топтағы қыздардың жетекшісі – Динара Сейілханова, ал мен – ұлдардың жетекшісімін.
– Топтың атына тоқталып өтсеңіз...
– Мәшһүр Жүсіп атамыз «Ер жігіттің бойында бес қасиет болады: біріншісі – имандылық, екіншісі – сабыр, үшіншісі – ақыл, төртіншісі – тәубе мен шүкір, бесіншісі – көркем мінез» деген екен. Егер жүрегіңде иманың болса, өтірік айтпайсың, біреудің ақысын жемейсің, көптеген зиянды әдеттерден аулақ боласың, тек жақсылыққа ұмтыласың ғой. Сол себепті біз топтың атын «Иманды жастар» деп атауды жөн көрдік.
– Топтарыңыздың ең бірінші жасаған қайырымдылық шарасы қандай болды?
– 30 бала асырап алған Нұрым аға мен Роза апайдың үйіне бардық. Сол кісілердің балаларына шағын концерт қойып, сыйлық жасадық, дастархан жайдық. Балалармен ойнап, көңілдерін көтердік. 30 шақты ерікті келген болатын, сол жерде бір-бірімізбен танысып, керемет кездесу болды. Одан кейін еріктілер жиналып, Есік қаласының орталығындағы мешітке тазалық жұмыстарын жүргіздік. Ауызашар ұйымдастырып, қадір түнінде мешіттерде интеллектуалдық ойындар өткіздік. Сол күні жәрмеңке жасап, одан түскен қаражатқа үш отбасына азық-түлік алдық. Осылай қайырымдылық шаралары бірінен соң бірі жалғасып кете берді.
– Қаражатты қайдан аласыздар?
– Негізінен, жәрмеңке өткіземіз. Және топтағы еріктілер айына 500-1000 теңгеден өзіміз жинаймыз. Тобымызда 14-23 жас аралығындағы жастар. Мектеп оқушылары, көбі – студенттер. Сондықтан ақша бәрінде бірдей бола бермейді. Сондай-ақ 10 мың, 30 мың теңгені бірден беретін қайырымды жандар да бар.
– Ондай жомарт жандар көп пе?
– Аллаға шүкір, бар. Бірақ көп емес.
– Ал өздеріңіздің жағдайы жақсы азаматтардан, мықты кәсіпкерлерден қайырымдылыққа қаржы сұраған кездеріңіз болды ма?
– Болды, бір-екі рет. Бірақ бізді көп ешкім танымайтындықтан, сене бермейді ғой. Қазір ақырындап танылып келе жатқандықтан, жаңа жобаларды қолға алмақпыз. Жоспарымыз көп. Ауданымыздағы кәсіпкерлермен бірлесе жұмыс істеуді ойластырып отырмыз. Әлеуметтік желілерде оларға жарнама жасап, қайырымдылыққа тартқымыз келеді. Арман-мақсатымыз көп.
– Ауданымызда көмекке мұқтаж жандар көп пе?
– Көп. Азық-түлік, баспана, көбі дәрі-дәрмекке мұқтаж. Науқас жандарға операцияға ақша жинадық.
– Нақты мысал келтірсеңіз...
– «Атрезия хоан» диагнозы қойылған кішкентай қыздың еміне қаражат жинап, «Үміт күткен періште» деген атпен қайырымдылық кешін ұйымдастырдық. Жәрмеңке өткіздік. Бас-аяғын қосқанда 1 млн. теңгеге жуық ақша жиналды. Бұл – әзірше біз ұйымдастырған ауқымды шара.
– Жиналған қаржы – халықтікі. Яғни қайырымды жандардың жинап бергені. Осы орайда сіздер халыққа қандай да бір есеп бересіздер ме?
– Әрине. Ақшаны халықтың көзінше мұқтаж адамға тапсырамыз. Сондай-ақ инстаграм әлеуметтік желісіндегі парақшамызда (@imandy.zhastar) үнемі есеп беріп отырамыз. Жақында «Жүз игі іс» атты шара ұйымдастырдық. Тобымызды 5 топқа бөліп, әрқайсысына жетекші тағайындадық та, әр топ бір айда, кемінде, он игі іс жасауы керек деген тапсырма қойдық. Бұл жобамыз өте керемет өтті. Әр топ бір-бірімен жарысып, игі істер атқарды. Жақсылық жасап жарыстық. Мұнда мәселе ақшада емес. Көмектессем деген ниет болса, жеткілікті. Жоба барысында әркім қолынан келгенінше көмегің тигізуге тырысты. Біріміз жол жиегінде қар тазалап жүрген жандарға көмектессек, енді біріміз күннің суығында далада жұмыс істейтіндерге ыстық шайы мен бауырсағын апарып қуанттық. Алматыдағы «Ықылас» қайырымдылық қорымен бірігіп, Алматы орталық мешітінде және Есік қаласында жәрмеңке өткізіп, одан түскен қаржыға 20 отбасына азық-түлік алдық. Жағдайы төмен жандардың үйіне көмір түсіріп бергендер де болды. Кедей отбасынан шыққан балаларға Алматыны аралатып, ойын-сауық орталығына апарған топ та бар. Қарттардың үй-жайын тазалап көмектескен еріктілер де болды. Мұның бәрі – қайырымдылық. Қайырымдылықтың үлкен-кішісі болмайды. Осы жобадан кейін тобымызбен жиналып, атқарған істеріміздің есебін бірге тыңдап-көріп, топ мүшелерін марапаттадық. Алдағы уақытта да осы жобаны жалғастырамыз деп шештік. Қазіргі уақытта Есік орталық мешітінің жанынан салынып жатқан әйелдер медресесінің құрылысына қаржы жинап жатырмыз. Осы орайда жәрмеңке өткізіп, оны ары қарай жалғастыруды қайырымдылық қорлары, еріктілер топтары мен кәсіпкерлерге эстафета ретінде жолдап отырмыз. Осылайша олар да медресенің салынуына өз үлестерін қосады.
– Еріктілер тобын құру оңай ма?
– Сырттан оңай болып көрінер, бірақ қиындығы да жоқ емес. Қайырымдылық шараларын ұйымдастыру кезіндегі ары-бері шапқылау былай тұрсын, топтың ауызбіршілікте, ұйымдасып жұмыс істеуі үшін де бәріміздің күш салуымыз керек. Өйткені топтағы жүз баланың жүз түрлі мінезі бар. Кейде бір-бірін түсінбей қалатын кездер де болады. Балалардың отбасында, сабағында немесе өз араларында қандай да бір қиындық туындап жатады. Соны өршітіп жібермей, қадағалап отыру – топ жетекшілерінің міндеті. Кейде «Осының бәрінің керегі не маған? Несіне жүгіріп жүрмін?» деп ойлап, бәрін тастап кеткім келеді. Бірақ қайырымдылық шарасын өткізіп, мұқтаж жанның қуанышын көргенде екіншісіне қалай кірісіп кеткеніңді байқамай қаласың. Алғысын айтып, арқаңнан қаққанда тағы біреуге қалай көмектессем деп тұрасың. Бұл әсерді өз бойыңнан өткізіп көру керек. Әйтпесе, менің сондай керемет сезіммен айтып отырғаным сізге әсер етпеуі де мүмкін. Ол күйді жақсылық жасағандар ғана түсінеді.
– Арман-мақсаттарыңыз қандай?
– Жасым да кіші, тәжірибем де аз, көргенім де шамалы. Бәрі уақытпен келеді ғой. Алда үлкен жобаларды қолға алсам деймін, үлкен қайырымдылық қорын құруды, мешіт, медресе салуды, барлық адам тегін кіретін спорт кешендерін ашуды армандаймын. Мақсат етемін. Өзіміздің кеңсемізді ашып, теолог, психолог мамандарды жұмысқа алғым келеді. Өйткені қазір ажырасулар көп. Соның салдарынан жетім мен жесір көп. Психологтар, теологтар ерлі-зайыптылардың екі жаққа кетуінен қандай қиындықтардың туындайтынын түсіндірсе. Алдына келген адамға рухани азық беріп, жігерлендірсе. Олардың құр жатпай, өздерін қолға алуларына түрткі болар еді. Рухани бай адам сынып кетпейді. Қалай да тырмысады ғой. Сондай-ақ «Бере бер, тағы да бер» деуден ұялмайтын адамдар бар. Біздің мамандар сондай өтірік мұқтаж болатын жандармен жұмыс істесе деймін. «Балық берме, қармақ бер» дегендей, мамандарымыз адамдардың жан дүниесін түсініп, оларға жол сілтесе. Ауданымыздағы кәсіпкерлермен байланыста болып, мұқтаж жандарға жұмыс орындарын тауып берсек. Менде мұндай мақсат көп.
– Мақсаттарыңызға жетіңіз!
Сұқбаттасқан
Құралай МҰРАТҚЫЗЫ