Бүгін - Балалар өнертабысы немесе Өнертапқыш балалар күні

Бұл күн АҚШ-тың әйгілі өнертапқышы, мемлекет қайраткері, ғалым, журналист Бенджамин Франклиннің туған күніне орай таңдалған. Ол өзінің ең алғашқы өнертабысы - жүзуге арналған қол жарғақты 12 жасында ойлап тапқан екен.

1960 жылы қазақ тіліндегі республикалық «Білім және еңбек» ғылыми танымдық журналының алғашқы саны жарыққа шықты. Алғашқы редакторы – Камал Смайылов. 1989 жылдан «Зерде» деген атауымен шығып келеді. Журнал өз оқырмандарын, оның ішінде жастар мен жасөспірімдерді отандық және әлемдік ғылым мен білім саласындағы жаңалықтармен таныстырып келді. Қазақ басылымдарының ішінен алғаш рет әл-Фараби туралы мақала осы журналда жарияланды. Абылай хан мен Әбілхайыр ханның суреттері де тұңғыш рет осы журналда жарық көрді.

1992 жылы Жоғарғы Кеңес «Қазақстан Республикасының Прокуратурасы туралы» Заң қабылдады.

2006 жылы Қазақстан Республикасы Парламентінің 10 жылдық мерейтойына арналған пошта маркаларын «Қазпошта» АҚ айналымға шығарды. Пошта маркасында Парламенттің 10 жылдық мерейтойының ресми символикасы Қазақстанның туын бейнелейтін көгілдір түсте бейнеленген. Маркалардың номиналы - 50 теңге, тиражы - 50 мың дана. Суретшісі - Данияр Мұхамеджанов.

2010 жылы Астанада Мәскеу және бүкіл Ресей Патриархы Кирилл жаңадан салынған Успен кафедралдық соборын дәріптеу рәсімін өткізді. Успен кафедралдық соборы Астанада Қасиетті Успения құдай-ананың құрметіне салынды. Бұл соңғы онжылдықтағы Орталық Азияда тұрғызылған алғашқы кафедралдық храм. Храмға бір мезгілде төрт мың адамға дейін сыяды.

2011 жылы Жуалы ауданындағы халық жазушысы, аңызға айналған қолбасшы-батыр Бауыржан Момышұлының мұражайына батырдың жеке заттары тапсырылды.

2012 жылы ҚР Ұлттық банкі Қазақстандағы VII қысқы Азия ойындарына арналған 2000 теңге номиналындағы банкноттарды айналымға енгізді.

2012 жылы Жамбылдық суретші Айдархан Сихаев Тараздағы ең биік мүсінді қашап жасады. Қозы Көрпеш пен Баян Сұлудың өшпес махаббатына арналған ескерткіштің биіктігі бес метрді құрайды, мүсін қола жалатылған бетоннан жасалды.

2014 жылы ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Тәуелсіздік сарайында халыққа жыл сайынғы Жолдауын жариялап, онда «Қазақстан-2050» Стратегиясын жүзеге асыру мәселелері айтылды.

2015 жылы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Әлем университеттері консорциумының (WUC) толыққанды мүшесіне айналды. Әлем университеттері консорциумы ғаламның жетекші ЖОО-лары мен ғылым мен білім беру саласындағы халықаралық ұйымдарды біріктіреді. Айта кетерлігі, әр мемлекеттен тек бір ғана университет WUC мүшесі бола алады.

2017 жылы Bloomberg агенттігінің сарапшылары әлемдегі инновациялық экономикасы дамыған елдердің рейтингін жасады. Онда Қазақстан 45,56 тармақтық көрсеткішпен 48 орын алды. Айта кетерлігі, Қазақстан бұл рейтинг тізіміне енген Орталық Азиядағы жалғыз мемлекет болды.

2018 жылы Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың АҚШ-қа жасаған ресми сапарының аясында ғарыш саласында Жерді қашықтықтан зондтау бойынша ғарыш технологияларын қолдану және кеңістіктегі мәліметтер инфрақұрылымын дамыту саласында өзара тиімді ынтымақтастыққа бағытталған бірқатар құжаттарға қол қойылды.

2019 жылы Түркістан облысының тарихи және қасиетті орындары туралы альбом-кітаптар жарыққа шықты. Авторлық ұжым Түркістан облысының тарихи-киелі орындары туралы ақпаратты жинақтап, қорытындылауды мақсат еткен. «Оңтүстіктің қасиетті орындары: аңыз-әпсаналар» кітабы оқырмандарға белгілі тарихи фактілер мен оқиғаларды кеңінен түсіндіретін ақпарат алуға мүмкіндік береді. Ұсынылған кітаптар жақсы суреттелген, кең ауқымды оқырмандар қауымына арналған және үш тілде - қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде шығарылған.

Дереккөз: https://www.inform.kz/kz

  Білімді жастың білігін арттыруға керегі - тәжірибе. Осы тұрғысында мемлекет жас түлектердің танымын кеңейтуге бағытталған кезекті бағдарламаны іске асырғанына 10 жылға жуық уақыт болды.  Ол-«Жастар тәжірибесі» бағдарламасы. 

 Қазіргі таңда жұмыссыздықпен күрес жүргізу жаппай белең алуда. «Екі қолға - бір күрек» табылмаудың сыры жемқорлықта деседі.  Осыған орай, Қазақстан Республикасы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Алматы облысы бойынша департаменті (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) "Жетісу-адалдық алаңы" жобалық кеңсесімен бірлесе Алматы облысында «Жастар тәжірибесі» бағдарламасын жүзеге асыру саласында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг жүргізген.

Аталған зерттеу шараларының қорытындысымен «Jetisy Media» ақпараттық алаңында сала мамандары бөлісті. Ресми деректерге сәйкес, 2018 жылы Алматы облысында «Жастар тәжірибесі» бағдарламасын іске асыруға бөлінген бюджет қаражатының сомасы 459,3 млн. теңге болса, ал 2019 жылы бөлінген бюджет қаражатының сомасы 599,2 млн. теңгені құрады.

2019 жылы Алматы облысында «Жастар тәжірибесі» бағдарламасы бойынша өткен 1875 адамның 159–ы мемлекеттік органдарға, басқа ұйымдарға  - 402 адам жұмысқа орналасты.

Яғни, 2019 жылы жастар тәжірибесінің қорытындысы бойынша 29.92% жұмысқа орналасты, ал 70.08% әлі де жұмыссыздар болып табылады.

 Басым көпшілігінің әдеттегідей жұмыссыз қалуын  «Жетісу-адалдық алаңы» жобалық кеңсесінің басшысы Аманжол Тоқтарұлы былай түсіндірді.

 Оның сөзіне сенсек, жас маман жұмыспен қамту орталығына барып,  «жастар тәжірибесімен» жұмысқа тұруға келісім шарт жасағаннан кейін белгілі бір мекемеде 6 ай көлемінде қызмет атқарып, мерзімі жеткеннен соң ізім-ғайым жоғалып кететінге ұқсайды. Себебі, оның қайда кеткенін тәжірибеден өткізген мекеме басшылығы да,  жолдама берген жұмыспен қамту орталығының мамандарыда білмейді. Бұл бірінші себеп болса, екіншісі, бос орын болса да жарты жыл қызметтің табалдырығын тоздырған түлекті емес, сырттан келген адамға жұмыстың тізгінін ұстатуы. Ал, үшіншісі ол тәжірибеден өтуші жастың өзінің ерік-жігерінің, бәсекеге қабілеттігінің болмауы.

Аталған кемшіліктерді ретке келтірудің  бірнеше тәсілін Аманжол Жазықбаев атап өтті. Мәселен, жолдама бермей тұрып жас түлеке құзіреттілік тестін тапсыртқызып оның қай салаға икемділігі бар екенін анықтау қажет. Одан кейін  тәжірибеден өту мерзімін 12 айға дейін ұзарту керек. Содан соң  бос жұмыс орны болған жағдайда іс-тәжірибеден өткен маманды кандидат ретінде ұсынған жөн.  Және де заңға сәйкес 3-ші этаппен жұмысқа қабылдау керек. Міне сонда ғана барлығының оң шешімі табылатынға ұқсайды.

Басшы мырзаның сөзін мониторинг қорытындылары да дәлелдеп береді. Назар салатын болсақ, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг аясында Алматы облысының 200 түлегі жасырын әлеуметтік сауалнамаға қатысқан. Сауалнама көрсеткендей, «Жастар тәжірибесі» бағдарламасы бойынша өткен 132 түлек тұрақты жұмыс таба алмай, олардың 32-і мемлекеттік қызметке орналасып, ал 36-ы кәсіпкерлік саласына кеткен.

Сауалнамаға қатысқан 86 түлек «Жастар тәжірибесі» бағдарламасы бойынша жұмыс мерзімі 6 ай өте қысқа екенін атап өткен.

Еңбек жолын жаңа бастаған маманға таптырмас мүмкіндік беретін бағдарлама төңірегіндегі бар шындық осындай. Қазақ «саусақ бірікпей, ине ілікпейді» деген. Баршаны толғандырған мәселенің түйінін тарқатуға қоғам болып ат салысқан дұрыс. Дарындылардың даралануына кезекті мәрте мүмкіндік беріп, бәз біреуге емес, қызметке ілінемін деп талмай еңбек еткендерге қолдау көрсету қажет.

Департамент Агентства Республики Казахстан по противодействию коррупции по Алматинской области совместно с проектным офисом «Жетісу-адалдық алаңы» провел антикоррупционный мониторинг сферы реализации молодежной практики в Алматинской области, результы которого были озвучены на брифинге на площадке КГУ «Jetisý media».

Как установил мониторинг, на сегодняшний день, государственные меры содействия занятости имеют упущения, что в свою очередь создают административные барьеры и коррупционные риски в данном направлении.

«Согласно пункту Правил организации и финансирования молодежной практики, участие выпускников в молодежной практике допускается один раз в двенадцатимесячный период и осуществляется в порядке очередности согласно дате регистрации в качестве безработных. Тогда как, на практике данная очередность ведется в бумажном виде, отсутствует единая база, к которой имели бы доступ все выпускники вузов. Кроме того, документы принимаются нарочно, что в свою очередь свидетельствует о «прямом контакте», который может привести к коррупционному факту. Выпускник, принятый на молодежную практику, может быть принят на постоянную работу до окончания срока заключенного трудового договора. Вместе с этим, отсутствуют основания для отказа в приеме документов, что в свою очередь также создает почву для возникновения коррупции. Продолжительность молодежной практики – до 6 месяцев. В данном случае, термин «до 6 месяцев» создает условия для коррупции, поскольку работодателю дается возможность поставить срок прохождения молодежной практики на свое усмотрение», - рассказал первый заместитель руководителя Департамента Агентства Республики Казахстан по противодействию коррупции по Алматинской области, Жандос Жумабаев.

Стоит отметить, что в рамках антикоррупционного мониторинга был проведен анонимный социологический опрос, охвативший 200 выпускников Алматинской области. Опрос показал, что 132 выпускника, проходившие молодежную практику на сегодняшний день так и не нашли постоянную работу, 32 из них устроились на государственную службу, а 36 ушли в сферу предпринимательства.

«98 опрошенных отметили, что их основная специализация не соответствует месту прохождения практики, то есть многие из них являясь дизайнерами, повар-кондитером, инженером, машинистом, связистом, дефектологом проходили молодежную практику в государственных учреждениях. 172 опрошенных выпускника отметили, что в период

прохождения молодежной практики конкретно по своей специализации не занимались, а выполняли иные работы (ксерокс, печатание текстов, подшивка документов). 86 опрошенных выпускников отметили, что срок прохождения молодежной практики, то есть 6 месяцев является слишком коротким. 45 опрошенных молодых специалиста отметили, что уже повторно по 2 разу проходят молодежную практику», - отметил руководитель проектного офиса «Жетісу-адалдық алаңы»,  Аманжол Жазыкбаев.

Департамент Агентства Республики Казахстан по противодействию коррупции (Антикоррупционная служба) по Алматинской области совместно с проектным офисом «Жетісу-адалдық алаңы» провел антикоррупционный мониторинг сферы реализации молодежной практики в Алматинской области.

Нужно отметить, что сегодня государство стремится упорядочить те меры, которые направлены на решение вопросов занятости молодежи. В стране действуют несколько программ, например, "Жасыл ел", Молодежная практика. Кроме этого, действуют Молодежные ресурсные центры, которые помогают молодым в поиске работы. Но, несмотря это, как показывает наш мониторинг, трудоустройство остается проблемой №1 для казахстанской молодежи.

Новые инициативы, которые озвучены Президентом, призваны заострить внимание госорганов к этой проблеме, а также повысить эффективность уже действующих программ.

Но, несмотря на это, к сожалению, сегодня государственные меры содействия занятости имеют систематические «промахи» и определенные упущения, что в свою очередь создают административные барьеры и коррупционные риски в данном направлении.

В число безработных попадают одни и те же люди, которые не могут трудоустроиться, в основном это молодые специалисты, не имеющие опыта работы.

Молодые специалисты не могут трудоустроиться, они вынуждены работать временно и после снова становиться безработными.

ПРОБЛЕМЫ ПРОХОЖДЕНИЯ МОЛОДЕЖНОЙ ПРАКТИКИ

Из года в год казахстанские выпускники вузов и колледжей сталкиваются с одной и той же проблемой - трудоустройство.

В свете этого проект «Молодежная практика» в рамках государственной программы «Дорожная карта» для них является возможностью, чтобы получить первичный трудовой опыт.

На «Молодежную практику» имеют право принимать организации различных форм собственности: и бюджетные, и коммерческие. Также предоставляется возможность по этой программе занятости переобучиться на более востребованную на рынке труда специальность или пройти переподготовку в рамках «Дорожной карты».

На сегодняшний день, в основном в деле занятости выпускников проявили активность именно государственные органы: акиматы, управления полиции, юстиции, налоговые управления, центры облуживания населения.

СТАТИСТИКА

Согласно статистическим данным в 2018 году сумма выделенных бюджетных средств на реализацию молодежной практики в Алматинской области составила 459, 3 млн., тогда как в 2019 году сумма выделенных бюджетных средств составила 599, 2 млн.

в 2019 году в Алматинской области из 1875 человек прошедших молодежную практику в государственные органы устроились 159 человек ( в которых они проходили практику), в иные организации (гос.органы, ИП,ТОО,КХ) трудоустроились – 402 человека.

АНОНИМНЫЙ СОЦИОЛОГИЧЕСКИЙ ОПРОС

В рамках антикоррупционного мониторинга был проведен анонимный социологический опрос, охвативший 200 выпускников (молодых специалистов) Алматинской области. Опрос показал, что 132 выпускника, проходившие молодежную практику на сегодняшний день так и не нашли постоянную работу, 32 из них устроились на государственную службу, а 36 ушли в сферу предпринимательства.

98 опрошенных отметили, что их основная специализация не соответствует месту прохождения практики, то есть многие из них являясь дизайнерами, повар-кондитером, инженером, машинистом, связистом, дефектологом проходили молодежную практику в государственных учреждениях.

172 опрошенных выпускника отметили, что в период прохождения молодежной практики конкретно по своей специализации не занимались, а выполняли иные работы (ксерокс, печатание текстов, подшивка документов).

86 опрошенных выпускников отметили, что срок прохождения молодежной практики, то есть 6 месяцев является слишком коротким.

Вместе с тем, в рамках опроса выпускники обозначили и свои предложения, так некоторые выпускники предложили, чтобы по итогам прохождения практики при наличии вакансии они имели первоочередное право на эту вакансию, некоторые же предложили, чтобы эту процедуру полностью автоматизировали.

В рамках опроса, выпускники обозначили и свои недовольства. По словам молодых специалистов, изначально при приеме документов и при выборе места, где будет проходиться молодежная практика выпускникам приходиться «упрашивать», чтобы включили в список и направили в тот или иной государственный орган.

В период прохождения самой молодежной практики, молодые специалисты по большей степени не набираются профессионального опыта,

так как ведут работу «курьера», «подай – принеси», работы по ксерокопированию и тд.

Кроме того, после окончания молодежной практики молодые специалисты должны предоставить в государственный орган справку, подтверждающий документ о трудоустройстве, независимо от того, это государственный орган или иные организации.

В данном случае, создается «мнимое» представление о реальном трудоустройстве молодых специалистов.

То есть на практике, это может выглядеть следующим образом: выпускник со специальностью «местное государственное управление» проходит молодежную практику в государственном органе, а после окончания вследствие временного рабочего места, уходит работать в частный сектор.

Или же, как установил мониторинг, выпускник с дипломом дизайнера проходит молодежную практику в сельском акимате одного из районов Алматинской области, а после окончания молодежной практики не может найти работу, поскольку профессия не востребована.

ВЫЯВЛЕННЫЕ НЕДОСТАТКИ И ПРОБЛЕМЫ В ДАННОЙ СФЕРЕ

Антикоррупционный мониторинг также выявил коррупционные риски в нормативных правовых актах, которые регулируют данную сферу.

На практике очередность на молодежную практику ведется в бумажном виде, отсутствует единая база, к которой имели бы доступ все выпускники вузов. Кроме того, документы принимаются нарочно, что в свою очередь свидетельствует о «прямом контакте», который может привести к коррупционному факту.

По инициативе работодателя выпускник, принятый на молодежную практику, может быть принят на постоянную работу до окончания срока заключенного трудового договора.

Вместе с этим, отсутствуют основания для отказа в приеме документов, что в свою очередь также создает почву для возникновения коррупции.

Согласно вышеуказанных Правил, на молодежную практику направляются безработные в возрасте не старше 29 лет в течение 3-х лет после завершения обучения.

Продолжительность молодежной практики – до 6 месяцев.

В данном случае, наличие термина «до 6 месяцев» создает условия для коррупции, поскольку работодателю дается возможность поставить срок прохождения молодежной практики на свое усмотрение.

Реализация программы «Молодежная практика» впервую очередь ставит перед собой цель, чтобы выпускник, только окончивший вуз на момент прохождения молодежной практики набрался впервую очередь практического опыта. Ведь по праву, это считается его первым официальным рабочим местом, где его должны обучить, где он должен укрепить свои

знания, полученные в вузе. Ведь, именно с этого момента складывается его представление, мнение и отношение к работе. Сегодняшние молодые специалисты – это завтрашние депутаты, министры, директора, учителя, врачи.

А на деле у нас выглядит другая картина, мы видим, что реализация этой программы отошла от качества и перешла к количеству, то есть сейчас просто идет гонка за показателями и цифрами, то есть, сколько молодежи проходит практику, а дальнейшая судьба и вопросы эффективности прохождения самой молодежной практики никто не задумывается.

По итогам проведенного мониторинга Проектный офис «Жетісу-адалдық алаңы» все предложения и рекомендации направит в Министерство труда и социальной защиты и населения РК, а также итоги мониторинга предоставит акиму Алматинской области.