Сыбайлас жемқорлыққа жалпыға бірдей төзбеушілікті қалыптастыру және азаматтардың мемлекеттік биліктің институттарына сенімін күшейту мақсатында Еңбекшіқазақ ауданы әкімдігінде «Жетісу – адалдық алаңы» жобалық кеңсесі ашылды.
Аталған жобалық кеңсенің ашылуына Еңбекшіқазақ аудандық филиалы «Жастар ресурстық орталығының» жетекшісі, аудандық мәслихат депутаты Айбек Ілебаев қатысты, Жоғарыда аталған кеңседегі алғашқы отырыста аудандағы жастардың белсенді тобымен кездесу ұйымдастырылды.
Кездесу барысында жастар өкілдерінің аталған жобаны жүзеге асыруға қатысуы туралы, сонымен қатар, кеңсенің ақпараттық материалдық базасын нығайту туралы, атап айтқанда, сенім телефонын орнату, кең форматты теледидар экранымен қамтамасыз ету және түрлі түсті үгіт материалдарын орналастыру қажеттілігі сөз болды.
Қазіргі уақытта, жоба кеңсесі мемлекеттік мекемелердің қызмет көрсету сапасын жақсарту үшін азаматтардан ұсыныстар қабылдау жұмыстарын жасауда.
Д.Төлемісова.
«Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей» деген нақылдың астарында терең мән жатыр. Бүгінде еңбек етемін, нәпақа табамын деген адамға жұмыстың түрі көп. Былайша айтқанда, екі қолға бір күрек табылады. Бұрынғыдай «Қолыңда бір жапырақ қағазың болмаса, еш жерге ілінбейсің» дейтіндей уайым жоқ. Әрине, ол өмірлік жолдаманың орны бөлек. Дегенмен, еңбек етемін деген адамға табыстың сан жолы бар. Мемлекеттік қолдау бағдарламалары қаншама. Тынымсыз тірлік істесе болғаны. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламалық мақаласында еңбек адамның еңсесін көтеретіндігі жөнінде аталы сөздер айтып, әркімнің еңбек етуіне жағдай жасау мәселесі тиянақталып, Үкіметке осы міндетті орындау үшін 20 тапсырма бергені белгілі. Елбасының тапсырмасын орындау барысында өмірге келген «Жұмыспен қамтудың жол картасы — 2020» бағдарламасының халық үшін берер жақсылығы өлшеусіз. Еңбек адамына мұндай жағдай әлемді қаржылық дағдарыс шарпып тұрған сәтте ешбір елде жасалынған емес. Бұл жөнінде талай биік мінбелерден аузы дуалы азаматтар және шетел сарапшылары сан мәрте айтты. Еңбек адамына жасалынған осыншалықты қамқорлықты пайдалана білу өте маңызды. Ел болашағының бағытын түзеген кешенді бағдарламалық тапсырмалар топтамасы халықтың әл-ауқаты мен сапалық деңгейін көтеретініне сенім мол.
Терлеп тапқан табысқа еш нәрсе жетпейтіні анық. Дана халқымыз «Еңбектің наны, жалқаудың жаны тәтті» деп бекер айтпаған ғой. Ерінбей еңбек етемін деген адамға табыс көзі де, мүмкіндік те жетерлік. Тек алған бетінен таймай, жалқаулықтан бойын аулақ ұстап, кедергілерге қарамай, тынбай тіршілік қылса болғаны. Олай деуге әлемдік жаңалықтар мен брендтер дәлел. Мәселен, Microsoft-ты құрушы Билл Гейтс алғашында Traf-O-Data атты компания құрады. Алайда ол банкротқа ұшырап, беделіне де нұқсан келеді. Сонда да Билл сәтсіздікке мойымай, достарымен жұмысын жалғастырып, нәтижесінде аты әлемге әйгілі компания жұмыс жасауда.
Теодор Гейзель көптеген адамдарға балаларға арналған кітапшалардың авторы Доктор Сьюз деген атпен таныс. Ол өзінің алғашқы еңбегін жарияламақ болғанда 27 рет баспа бас тартқан. Бір күні Нью-Йоркте балалар айдарының редакторы болып жұмыс істейтін танысын кездестіреді. Досының шығармасын оқып, оларды жариялайды. Көрерменнің көңілінен шыққан шығармалар нәтижесінде Теодор Гейзельдің аты танымал болады. «КФС» деп аталатын тауық қанаттарынан жасалған тағамды қазіргі таңдай сүйсініп жемейтін адам кемде-кем шығар. Kentucky Fried Chicken жылдам тамақтану мейрамханалар желісінің негізін қалаушы Гарланд Дэвид Сандерс өз идеясын бірнеше мейрамханаларға ұсынған. Әйткенмен, бас тарту алғаннан кейін өзіне мейрамхана ашуды қолға алып, тынбай еңбек етудің нәтижесінде әлемдік бренд қалыптастырды. Ұқсас оқиға қазіргі таңдағы ең тартымды мультипликация өндіретін «Уолт Дисней» компаниясының негізін қалаушысын талапсыз, идеясыз деп жұмыстан қуған, Микки Маус мультфильміндегі тышқанның түрі ұнамайды деп студиялар еңбегін жоққа шығарады. Алайда аянбай еңбек етіп, өз ойын жүзеге асырған. Бүгінгі күні студия әлемдік деңгейде көш бастаушы компания.
Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев та, қазіргі мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев та елдің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етіп, әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына кіру үшін қазақстандықтарды жұмыспен қамту туралы міндет қойды. Тұрақты түрде жұмыспен қамтуға, кәсіпкерлікті дамытуға, және халықтың өмір сүру деңгейін жақсартуға бағытталған бағдарламалар шеңберінде біршама жұмыс орындары ашылды.
Сондай-ақ, соңғы жылдарда мемлекет «Жастар тәжірибесіне» көбірек көңіл бөлуде. Бұл жоба бойынша жас мамандар оқу бітіре салып, өз саласы бойынша қызметтік тәжірибе жинақтауға зор мүмкіндік алады әрі мемлекет тарапынан арнайы қаржыландырылады. Биыл «Жастар жылы» болғандықтан жас мамандарға, студенттердің әл-ауқатына тіптен назар артты. Жуырда ғана ақпарат және қоғамдық даму вице-министрі Жұлдыз Омарбекова студент жастар еріктілікпен, яғни, қайырымдылықпен айналыса отырып, оқу ақысын төлеуге мүмкіндік алатындығын мәлімдеді. Бұл дегеніміз жастарды тәжірибемен қамти отырып, өзіне әрі қоғамға пайдасы тиер азаматтарды тәрбиелеуге бағытталған жоба болмақ.
Елбасының «Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламалық мақаласы аясында кәсіпкерлікті дамыту бағытында да елімізде түрлі бағдарламалар мен үкіметтік қолдау жүзеге асуда. Н.Назарбаевтың Үндеуінде азаматтардың жеке ісін бастауына қадам жасаудың маңыздылығы назарға алынып, шағын бизнес иелерін қаржыландырып қана қоймай, ауылдық елді мекендердегі кәсіпкерлікті жетілдіру шараларын нақтылады. Бұл өз кезегінде халықты жұмыспен қамтудың бірден бір жолы. Ауыл шаруашылығына бөлінетін несие көлемінің артуы – ауыл тұрғындарына деген ерекше қамқорлықты көрсетеді. Кәсіп ашқысы келіп, алайда жолын білмей, қыр-сырын үйренгісі келетін азаматтар үшін «Бастау Бизнес» жобасы сынды оқыту бағдарламалары жүзеге асуда. «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасының бастамасымен өңірлердегі тұрғындардың қаржылық сауаттылықтарын арттырып, жаңа бизнес көздерін ашу, халықтың әл-ауқатын жақсарту мақсатындағы «Бастау Бизнес» жобасы нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытуды қолдайды. Еліміздің түпкір-түпкірінде мемлекеттік бағдарламалардың нәтижесін көріп, кәсібін дөңгелетіп отырған азаматтар қаншама
Жансая ЫСҚАҚ.
Mezet.kz желілік басылымына 30 мамыр 2019 жылы Х.Ахметжановтың "Етті кім жемейді, бірақ сөзді бүлдірмейік" атты сыни
мақаласынан соң шала қазақша, дүмбілез орысша жарнама алынып тасталған сәт.
Видео-фотоматериал Есік қаласы әкімдігінің мұрағатынан
Адам баласының эволюциялық даму барысы жайлы бүгінде сан түрлі пікір бар. Соның ішінде ғылымда, әсіресе, дарвинистік көзқарас мықтап орныққан. Бұл көзқарас бойынша адам маймылдан жаратылған-мыс. Деседе бұл жүйе адам баласының анатомиялық және материалдық мәдениет тұрғысынан дамуын түсіндіріп берсе де, адам табиғатындағы сан түрлі қатпарларына көз жүгіртуге келмейтін күрделі психологиялық ерекшеліктеріне тісі батпай жатады. Иә, адам ғажайып құбылыс. Басқа әлем бір төбе болса, адамның өзі бір төбе. Ұлы ойшыл Сократтан басталып «Өзіңді өзің таны» ұранымен жалғасқан адамтану ғылымының бүгінгі ғылым мен техниканың алға шыққан дәуірінде шеті де ойылған жоқ. Өйткені адамды тану барша ғаламды танудан да маңызды әрі басты мәселе. Адамды зерттейтін сан тарfудан тұратын ғылым салалары айналып келгенде бір сұраққа тірелетіні бар. Яғни, «Адамды адам еткен не нәрсе?» деген жалғыз сұрақ талай ғұламаның бар күш-жігерін сарқа жұмсап, күн-түн демей бастарын қатырғанына қарт тарих куә. Ендеше, бізде бұл сұраққа өз әліміз жеткенше жауап беріп көрейік.
Мұндайда «Адамды адам еткен – еңбек» деп қараған Маркстың атақты сөзі ойға оралады. Келісеміз, әрине. Адам жалқау болғанда бүгінгі күйіне ешқашан жете алмас еді. Сонау терімшілік пен аңшылықты кәсіп еткен қарапайым өмір сүру формаларынан бастап, кейінгі өндірістің дами бастаған революциялық кезеңге дейінгі аралықта адамның қаншама төгілген тері мен қолының табы жатқаны баршаға мәлім. Одан кейінгі адам қолынан шыққан әлемнің жеті кереметі де осы тынымсыз еңбектің нәтижесі болатын. Дегенмен адамның даму процесін тек еңбекпен байланыстыру тым жадағай болып көрінеді. Өйткені, адамнан басқа айналамызда жүрген сан түрлі тіршілік иелерінің еңбек етуі адамнан асып түспесе кем түспейтіні айдан анық. Тіптен оларды бұл жағынан өзімізге ұстаз тұтатынымыз бар. Бірақ сол тіршілік иелерінің тынымсыз еңбегінің нәтижесі қайда деген сұрақ туындайды рас. Ғылыми болжам бойынша адамның жаратылуы басқа жануарлармен салыстырғанда тым қысқа. Ал сол бізден әлдеқайда бұрын пайда болған тіршілік иелерінің қаншама тынымсыз еңбек етсе де адам секілді өркениетті қоғам құра алмауы неліктен?! Демек адамның еңбектене білуден басқа ерекше бір қабілеті болғаны ғой. Иә, ол қабілет адамның ақылы болатын.
Ақыл адамның басты қаруы. Егер адам ақылды болмағанда өзінен физикалық қуаты әлдеқайда күшті әрі қоршаған ортаға бейімделгіш басқа тіршілік иелері тарапынан жойылып кетуі де мүмкін болатын. Адам ақылдың арқасында ойлана білетіні, ал ойдың арқасында кереметтер жарата алатыны ақиқат. Оның сыртында адам баласының ізденгіштік және шығармашылық қасиеттері де көп кәдеге жарады. Дегенмен адамды адам еткен әрі барша әлемнен өзгешелеп тұрған осы ақылының пайдасымен қатар зияны да бар болатын. Өйткені Абай атамыз айтқандай адамның ақылы жақсылықпен қатар жамандыққа да жол ашатын. Сондықтанда әл-Фараби атамыз «Адамға бірінші білім емес тәрбие беру керек, өйткені тәрбиесіз білім әлемді бұзады» деп бекер айтпаса керек. Кешегі әлемді түнекке орап, қанға бөктірген Гитлер мен Сталин секілді тирандарды білімсіз немесе ақылсыз деп айта алмаймыз. Бірақ сол білім мен ақылдарының нәтижесі аттарының тарихта қара таңбамен жазылуына әкелген жоқ па?! Адамның ақылы мен ойының, ізденгіштігі мен талабының, таланты мен өнертабысының көрінісі болып табылатын әрі талай жетістікке жетуіне мүмкіндік берген техникалар мен озық компъютерлерінің бүгінде теріс ықпалын жасыра алмаймыз. Демек, бұдан адамның өркениетті қоғам құруына ақылдан басқа тағы бір нәрсенің ықпалы болғанын түсінеміз.
Бұл адамзат қоғамын мейірімділік пен ізгілікке бастайтын қасиетті жол болатын. Ол жол адам қанағатын жоғатқанда ұятын оятатын, мейірімділігін жоғалтқанда жауыздығын тізгіндейтін, жүрегі түнекке тұншыққанда, түнектен шығарып нұрға толтыратын, парызын ұмытқанда қарызын есіне түсіретін, пенденің хайуани инстингін тежеп періштеге жақындататын адамның адамдық бет-бейнесі мен даналық көрсеткіші – адамгершілік жолы еді. Егер кез-келген қоғамда адамгершілік заңы салтанат құрмағанда ол қоғам азғындап, түбі құрып тынатын. Сондықтан адамгершілік адамның ақылын жүрекке билетіп, оны гуманистік қоғамға апаратын. Ал гуманизмді жолбасшы еткен қоғам сан мың жыл өтседе татулығын жоғалтпай, бейбітшілік пен тұрақтылықтың бесігінде тербелетін.
Адамгершілік – тәрбие жемісі
Адамды адам болуына еңбек пен ақылы ғана емес, адамгершілік қасиеті де көп әсер еткенін сөз еттік. Енді адам адамгершілік қасиетті қалай иеленетіні туралы сөз қозғайық. Абай атамыздың он жетінші қара сөзінде Ғылымның Ақыл мен Қайратты Жүрекке бағынуға үндегені туралы айтылатыны бар. Егер жүрек дененің патшасы болса, адамгершілік мінездің патшасы. Демек адамгершілік те жүрекке ұялап, жүректен туындайды. Ал жүректің таза, рухтың биік болуы адамның алған тәрбиесімен байланысты. Адамның жүрегіндегі адамгершілік қасиет ешқашан білімділігінің көрнісі бола алмақ емес. Академиялық білімі болса да адамгершілік жұғыны жоқ пенделерді көргенде осындай ойға қалатынымыз жасырын емес. Керісінше оқу оқымаса да адамгершілігі биік адамдарды көргенде әлемнің осындай ақ жүрек адамдардың арқасында аман тұрғанына шүбә келтірмейсің.
Аталарымыз ұрпақтарының ең алдымен адамгершілік пен патриоттық тәрбие алуына мән берген. Сондықтан қазақ қоғамында қылмыс өте аз болып, түрменің маңызы болмаған. Қазақ туысқаншыл халық. Жеті атаға дейін қыз алыспай туысқандығын сақтаумен қатар, олардың алтауыз ала болмай, тату-тәтті болуына көп күш салған. Туысқанын өкпеге қиса да, өлімге қимайтын мәрттігі, атасының құны болса да алдына келсе айыбын кешіретін кеңдігі, адуынды болса да аталы сөзден аспайтын білгірлігі, өз мүдессінен ел мүддесін артық қоятын отансүйгіштігі осы адамгершілік тәрбиенің озық үлгісі емес пе?! Тіптен, әскери жүйесі де осы туысқандық қатынаспен тығыз байланысты еді. Сондықтан кез-келген қазақ ұланының санасындағы отан түсінігі туысқандық сезімімен астасып жататын. Отанын қорғау туысқанын қорғау екенін де жете түсінетін. Осы сезім мен парыздың арқасында ел шетіне жау келгенде бүгінгідей «Отан үшін! Ел үшін! Халық үшін!» деген жалаң ұранмен емес, «қара қазан, сары баланың қамы үшін» деп аттанатын. Бұлда туысқандық пен отан ұғымын қатар көретін адамгершілік қасиет екені даусыз. Сол себепті ата-ана, сүйген жары мен бала-шағасын жаратқанға тапсырып, туған жерінің тұтамдай жерін жауға бастырмау үшін өлуге бейіл еді.
Бүгінде адамзат ұстазы болып саналатын ежелгі гректерден де, шығыстың қос алыбы әрі ежелгі мәдениет орталықтары Қытай мен Үндістаннан да аталарымыз құрған қоғамның кейбір гуманистік белгілерін кездестіре алмайтынымыз да шындық. Бергі Ресейдің қазақ жерін зерттеген талай мүйізі қарағайдай ғалымдары да қазақ қоғамының ішкі үндестігіне таң қалып, талай жазба да қалдырған. Адамгершілік қағидаларына немқұрйды қарау қашанда жақсылыққа апармағаны заңдылық. Өзіңіз жақсы білетін атақты «Үш жүз Спартандық» оқиғасы осының айқын дәлелі. Адам тағдырын дене мүшелерінің мінсіздігіне қарап анықтайтын спартандық архонтттардың (қарт жауынгерлерден құралған кеңес) бір қателігі ешкімге бас имеген батыр спартандықтарды парсының Ксеркс патшасына бодан қылған жоқ па?! Олардың жеңілісіне Эфиальттың сатқындығы себеп болды десек те, сол «сатқынның» шығуына ең алдымен спарта қоғамы кінәлі болатын. Яғни елдің аман болып, ұрпақтың отанға адал болуы адамгершілік тәрбиенің жемісі екені хақ.
Адамгершілік тәрбиені қалай береміз?
«Егер сен алдыңа бір жылдық мақсат қойсаң – егін ек, он жылдық мақсат қойсаң – ағаш отырғыз, ғасырларға мақсат қойсаң – ұрпақ тәрбиесімен айналыс» дейді шығыс даналығы. Біздің де мемлекетіміз мәңгілік тұғырында тұру үшін ұрпақ тәрбиесімен айналысу мемлекеттің мәңгілік мұраты болуы шарт. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында «жастар саясатын іске асыру қазақстандық патриотизмді, рухани-адамгершілік мәдениетті тәрбиелеу, ұлттық сәйкестікті қалыптастыру негізінде жүзеге асырылады» делінген. Демек бүгінде еліміздің жастарға баса назар аударуын мемлекетіміздің болашағын қамтамасыз етуден туындағанын аңғарамыз.
Әрине, ұрпақ тәрбиелеу айтқанға ғана оңай шаруа. Әр нәрсенің бастау алар басқышы болатыны секілді тәрбиенің де өзіндік басқышы бар. Яғни, тәрбиенің басқышы – қамқорлық. Ал адмгершілік тәрбие беруде қамқорлықтың алар орны тым жоғары. Егер келер ұрпаққа ең алдымен қамқорлық көрсетілмесе олардың арасынан талай Эфиальттың шығары анық. Мейірімділік пен қамқорлық бір-бірімен толық қабысқанда ғана адамгершілік тәрбиенің есігі ашылмақ.
Тәрбиенің келесі сатысы – ұлттық тәрбие. Өз ұлтының құндылықтарымен сусындамаған адам ешқашан толыққанды адам болмайтынын тарих талай дәлелдеген. Өйткені қай ұлттың тәрбиесін көріп, сол тілде білім алған адам сол ұлттың сойылын соғатынына куә болып жүрміз.
Құнды қасиеттерге ие болу, рухани бай адамды қалыптастыру оның туған кезінен басталуы керек. Халықта «Ағаш түзу өсу үшін оған көшет кезінде көмектесуге болады, ал үлкен ағаш болғанда оны түзете алмайсың» деп бекер айтылмаған. Сондықтан баланың бойына жастайынан ізгілік, мейірімділік, қайырымдылық, яғни адамгершілік құнды қасиеттерді сіңіріп, өз-өзіне сенімділікті тәрбиелеуде отбасы мен педагогтар шешуші рөл атқарады. Рухани-адамгершілік тәрбие – екі жақты процесс. Бір жағынан ол үлкендердің, ата-аналардың, педагогтардың балаларға белсенді ықпалын, екінші жағынан тәрбиеленушілердің белсенділігін қамтитын қылықтарынан, сезімдері мен қарым-қатынастарынан көрінеді. Сондықтан белгілі бір мазмұнды іске асыра отырып, адамгершілік ықпалдың әр түрлі әдістерін пайдаланғанда педагог істелген жұмыстардың нәтижелерін және тәрбиелеушілерінің жетіктістерін зер салып талдау керек.
Нұрсерік ТІЛЕУҚАБЫЛ.
Спорт денсаулықтың ғана емес, әлемдік татулық пен бейбітшіліктің де кепілі. Спорт адамға физикалық күш қана емес, рухани күш сыйлай алатын да әлеуетке ие. Бүгінде спорт ердің де, елдің де атын шығаратын үлкен майданға айналды. Сол майданда өнерін көрсетіп, олимпиаданың шыңын бағындыруды кез келген спортшының армандайтыны хақ. Десе де, ол деңгейге жету үшін төзім мен қайрат, талап пен жігер керек-ақ. Сонымен қатар, білікті жаттықтырушы мен материалдық базаның да орны бөлек. Бүгінде мемлекетіміз спорттың дамуына ерекше көңіл бөлуде. Сол мақсатпен республиканың әр аумағында спорт сарайлары мен мектептері салынуда. Ал ескіргендері жаңартылуда. Сондай мектептердің бірі – Шелек ауылында орналасқан №2 Еңбекшіқазақ ауданының балалар мен жасөспірімдер спорт мектебі. Аталған мектептің жай-күйімен танысып, еселі еңбектерін жарыққа шығару мақсатында мектеп директоры, еркін күрестен жоғары дәрежедегі жаттықтырушы Мұрат ӘБДРАМАНОВ мырзамен сұхбаттасып қайтқан едік.
– Мұрат Несіпханұлы, мекемелеріңіз Шелек өңіріндегі спорттың дамуы үшін еселі еңбек етіп отырған үлкен шаңырақ. Соңғы кездері ғимараттарыңыз жаңартылып, жұмыс барысында да жаңа бір деңгейге көтерілгендеріңіз байқалады. Осы дәрежеге жетулеріңізге мемлекеттің және басқа да демеушілердің қаншалық көмегі болды?
– Негізінде бұл мектеп Шелек аудан болып тұрғанда аудандық спорт мектебі ретінде құрылған болатын. Кейіннен екі аудан біріктірілгеннен соң Еңбекшіқазақ ауданының спорт мектебінің бір бөлімшесі ғана болып қалды. Десе де Шелек өңірінің спортын дамытудағы рөлінен айырылған жоқ. Қаншама спортшыларды тәрбиелеп, биік жетістіктерден көріне білді. Тек өткен жылдың шілде айында №2 Еңбекшіқазақ ауданының балалар мен жасөспірімдер спорт мектебі болып қайта құрылды. Бүгінде спорттың тоғыз түрінен шәкірттер тәрбиелеп жатырмыз. Мектебімізде 26 жаттықтырушы жұмыс істейді. Барлығы да жоғары білімді әрі өз саласының майталмандары. Соның ішінде алтауы спорт шебері.
Ғимаратымыздың да жаңартылғаны рас. Оқу-жаттығуларға қажетті керек-жарақтарымыз бен материалдық базамыз да жасақталу үстінде. Бүгінде бокс залы жаңартылып пайдаланылуға берілген. Ал күрес залы әлі де жөнделіп жатыр. Жақында ол да пайдалануға берілмек. «Жақсының жақсылы-ғын айт, нұры тасысын» демекші, спорттың дамуына өз үлестерін қосып, мектебімізге демеуші болып отырған азаматтарды атап кетпесек болмайды. Сондай азаматтардың бірі – Жангелді Осан. Бұл азамат оқушыларымыздың жарыстарға баруына және ол жақтағы шығындарына қолдан келгенше көмегін аямайды. Әсіресе, шетелге жарысқа барған шәкірттеріміздің көбі осы кісінің демеушілігімен қатысып келді. Жаңағы жөнделу үстінде деген күрес залына да жеке қаржысымен көмек бергелі отыр. Тек қаржылай ғана емес, оқушыларымызға рухани да қолдау жасап отырады. Осында тәрбиеленіп жатқан шәкірттермен кездесу өткізіп, олардан ақыл-кеңесін аяған емес.
– Шәкірттеріңіздің жетістіктері туралы айта кетсеңіз.
– Жалпы айта берсек шәкірттеріміздің жеткен жетістіктері өте көп. Аймақтық, республикалық, халықаралық турнирлерде топ жарып жүрген үздіктеріміз бар. Атап айтсақ, аймақтық республикалық бірінші-лікте шәкірттеріміз А.Қанат 30 кг салмақ дәрежесінде, ал Б.Құдайберген 42 кг салмақ дәрежесінде топ жарып, бірінші орынды жеңіп алды. Сонымен қатар, О.Бақнұр 48 кг салмақ дәрежесінде екінші орынды иеленсе, 30 кг салмақ дәрежесінде М.Қайсар, 60 кг салмақ дәрежесінде Е.Айтнұр, 54 кг салмақта Д.Ашкеев ІІІ орынды еншіледі. Бокстан өткен Алматы облысының чемпионатында Ғ.Нұрсәулет 44 кг салмақта чемпион атанды. Өскемен қаласында еркін күрестен өткен Қазақстан чемпионатында 50 кг салмақта М.Жеңісқызы чемпион болса, А.Ашимова 53 кг салмақта жүлделі ІІ орынды иеленді.
Тек жекелей ғана емес командалық спорт түрлерінен де жетістіктеріміз мол. Мәселен, 2018 жылғы 2005-2006 жылы туылған жасөспірімдер арасында волейболдан өткізілген қысқы облыстық чемпионатта ІІІорын алсақ, 2005 жылы туылған жасөспірімдер арасында футболдан өтілген чемпионатта Еңбекшіқазақ ауданының құрама командасы ІІІ орын иеленді. Құрама командадағы 7 ойыншы біздің мектептің шәкірттері.
Біздің ұлттық спорт түрлерінен де алған жүлделеріміз де ауыз толтырып мақтануға тұратын жетістік деп санауға болады. Осы жылы өткізілген халықаралық құсбегілер турнирінде ителгі салғандар арасында Е.Атығай І орын, ал Қ.Исабеков ІІ орын алды. Одан бөлек, осы жылдың сәуір айында өткен құсбегілер арасындағы республикалық чемпионатта С.Баетбай бүркіт салудан ІІІ орын алса, қаршыға салудан І орын иегері атанды.
Ал өзімнің мақтан тұтатын тағы бір Майгүл Нұрәлі деген шәкіртім бар. 53 киллограмм салмақ дәрежесі бойынша күресіп жүр. Өзінің талабы мен жаттықтырушыларының тәрбие-сінің арқасында Жапония, Австралия, АҚШ, Еуропа секілді елдерді аралап келді. Бәрінде жүлделі орыннан көрінуде.
– Спорттың дамуында тек кәсіби спортшылардың жетістіктері ғана емес, бұқаралық спорттың да алар орны ерекше. Ендеше Шелек өңіріндегі бұқаралық спорттың дамуына қандай үлес қосып жатырсыздар?
– Бұқаралық спорт саласы да біздің назардан тыс қалған емес. Шелек және басқа ауылдардың тұрғындары арасында спорттық жарыстар жиі өтіп тұрады. Көбінесе командалық ойын түрлерінен жарыс өткізіледі. Кез келген спорттық жарыстар мен акциялардан біздің мектеп сырт қалып көрген жоқ. Жарыстарда жаттықтырушыларымыз төреші болып, одан басқада көмектерін көрсетеді. Бізден тәлім алып, бүгінде әр салада жүрген түлектеріміз де Шелек өңірінің спортын дамытуға өз үлестерін қосуда. Сондықтан бұқаралық спортты дамытуда азда болса еңбегіміз бар деп айта аламыз.
– Келесі сөзді мектептің осы кезге дейінгі жетістіктері үшін еңбек етіп, шәкірт тәрбиелеген ардагер жаттықтырушылар туралы өрбітсек...
– Мен бұл мектепте 1983 жылдан бері қызмет етіп келемін. Осы аралықта небір айтулы жаттықтырушылар болды. Олар өз ісінің хас шебері әрі майталман спортшылар еді. Мысалы, еркін күрестің дамуына зор үлес қосып, бүгінде зейнеткер болып отырған Асан Тоқажаев деген ағамыз бар. Қазақша күрестен спорт шебері, кезінде одақтық спартакиадаларда күрескен Асқарбек Рахимов деген азаматты да бүгінде көп ел біледі. Қазіргі күні орман шаруашылығында қызмет етіп жүрген Дәулет деген бауырымыз бар. Ол да кезінде осы мектепте жаттықтырушы болып, талай шәкіртті тәрбиелеген. Мектеп шәкірттерінің жүлделі орындардан көрінуіне атсалысып, еңбегі сіңген жаттықтырушы. Ардагер жаттықтырушылардың ішінде Бекболат Сағымбаев пен Рыскелді Жақабаев ағаларымыздың орны бөлек. Бүгінде екеуі де зейнетте.
Осы Еңбекшіқазақ ауданынан шығып, елінің мақтанышына айналған еркін күрестен Ке-ңес Одағы чемпионатының күміс жүлдегері, Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген жаттықтырушысы Мәлік Нәдірбековті де айта кетуіміз керек. Бұл кісі қандай жарыстар өтсін бізге қолдау көрсетіп, өзінің ақыл-кеңестерін аямайды. Біздің қатысқан жарыстарымыздың барлығынан тысқары қалып көрген емес.
– Алдағы күндерде қандай жоспарларыңыз бар?
– Әрине, жоспарымыз көп. Сол жоспарды орындауға талпынып келеміз. Адамды адам ететін – үміт. Адам болған соң болашақтан үміт күту парызымыз. Яғни, біз де өзге ұстаздар секілді шәкірттеріміздің ертеңінен үміт күтеміз. Болашақта ауданымыздан да бір олимпиада чемпионы шықса екен деп армандаймыз. Және сол арманымызға жету үшін тынбай еңбектеніп келеміз. Сондықтан болашақта олимпиа-да шыңын бағындырар шәкірт тәрбиелеу біздің мектебіміздің басты жоспары болмақ.
– Сұхбатыңызға рахмет! Арманыңызға жетіңіз!
Әңгімелескен
Нұрсерік ТІЛЕУҚАБЫЛ.
Әр халық, әр мемлекет ғасырлар бедерінде рухани жаңғырып, жаңарып отырады. Сол себепті, біз өзіміздің ұлттық ерекшеліктерімізді сақтай, ескере отырып, әлемде болып жатқан жаңалықтарды қабылдай білуіміз керек. Елбасымыздың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында ісімізден санамыз озып жүру керектігі тайға таңба басқандай анық айтылған. Біздің ендігі мақсатымыз – тарихи ұлттық құндылықтарды сақтай отырып, жаңарып жатқан жаңа дүниенің жағымды жақтарын бойымызға сіңіріп, дамыған 30 елдің қатарына ену.
Сөгеті ауылдық округінде орналасқан «Жетіқазына» құсбегілік мұражайы қазақ халқының тарихын сонау тереңінен шолатын мұражайлардың бірі. Қазақта «Тарихсыз халық жоқ, тарихын білген халықтың болашағы айқын» дейді. Міне, осы «Жетіқазына» құсбегілер мұражайы қазақ халқының ұмытылып бара жатқан қазақи дәстүрін, тарихын болашақ ұрпаққа насихаттап жалғауда.
Алматыдан 150 шақырым қашықтығы бар бұрынғы Сөгеті савхозының қазіргі атауы Нұра. «Жетіқазына» мұражай қасынан құсбегілер клубын ашып, клубтың басын біріктіріп, ұлттық дәстүріміз бен салтымыздың айғағы болып саналатын жетіқазынамызды насихаттап, сары алтындай сақтап отырған иесі Динара Серікбаева. Қыран баптау екінің бірінің қолынан келе бермейтін кәсіп. Оны ерік-жігері мықты, құсты баласынан артық көре бабын білетін, баптай, мәпелей алатын жүректі адам ғана тәрбиелей алады. «Жетіқазына» құсбегілер мұражайының өзге мұражайлардан басты ерекшелігі өлі экспонаттар мен тірі экспонатты қатар алып келеді. Мысалы, келгендер биялай мен тұғырыны, томаға мен аяқбауды, далбай мен балдақты көзімен көріп, қолымен ұстаса, оны қалай пайдалану керектігін бүркітке кигізіп те көрсететін мүмкіндік бар. Мұражай орналасқан ауыл тоғыз жолдың торабында. Шарын шатқалы мен Хантәңірінің, көрікті Көлсай мен Шоған сайды көргісі келген адамдардың бәрі біздің ауылды басып өтеді. Жол үстіндегі «Жетіқазына» мұражайы деген сөзді оқыған, бойында қазақтың қаны, жүрегінде иманы, ұлттық намысы бар кез-келген адам бұған немқұрайлы қарай қоймас. Көзі шалған, жолы түскеннің бәрі қызықтап кіріп шығады. Бір келген адамның екінші рет айналып соғатыны анық. Өйткені, бұл мұражайдан қазақтың таза тұқымды тазысы мен төбетін, қыран бүркіт пен ителгіні, қаршығаны өз көздерімен көре алады. Бұдан бөлек «Саятшылар саябағы» аталған үлкен бау-бақша бар. «Қырықтың бірі қыдыр» дегендей, келемін, көремін дегендерге үлкен есігі әрқашан ашық. Мұражай көптеген республикалық, облыстық, аудандық, тіпті шетелдік байқаулардан жүлделі орындар еншілеген. Атап айтсақ, ҚХР, Қырғызстан, Монғолия, Англия, Венгрия, Германия елдерінде дәстүрімізді дәріптей алды. Ал, Ұлыбритания, Франция, Венгрия, Польша, Америка елшіліктерінен туристер жыл сайын келіп, қонақ болып қайтады.
Рухани жаңғырудың маңызы мен мақсаты – санасы сау, тарихын танитын, революциялық емес эволюциялық дамуды қолдайтын, прагматизмді сақтайтын заманауи талаптарды жатсынбайтын, әмбебап бола алатын жаңалыққа құштар, білімдар қоғам қалыптастыру. Осы жолда аянбай еңбек ете білейік!
Ертай Құрманбаев,
Сөгеті ауылдық округі әкімі
аппаратының бас маманы.
«Бәріміз парламент депутаты бола аламыз, министр бола аламыз, тіпті республика президенті де бола аламыз. Бірақ ешқайсымыз өнер адамы бола алмаймыз» деген екен Мұстафа Ататүрік. Әлбетте, Жаратқаннан берілетін табиғи талантты өнер иесінің бойынан ешкім де ала алмасы хақ. Тек оларға қолдау көрсетіп, қанаттандырып отыру – өсер елдің белгісі. Осы орайда, «Керім-ай» студиясының бір жылдығы жоғары дәрежеде тойланды.Құрметті қонақтар мен ата-аналар, ауыл тұрғындары қатысқан кеште «Керім-ай» студиясының жетекшісі Айгерім Қуанышқызы сахна төріне шығып, студияда пішумен тігу өнерін үйреніп жатқан және би байқауларына белсене қатысып жүрген шәкірттерге арнайы куәліктері мен сертификаттарды табыс етті.
Кейіннен студия жастарының өнерлері көпшілік назарына ұсынылды. Барша көрермендердің ыстық ықыласына бөленген өнерпаздар сахна төрінде барын салды.
Айта кетейік, кешті ұйымдас-тырушы «Керім-ай» студиясының жетекшісі Айгерім Қуанышқызы Қостанай облысы Арқалық қаласының тумасы, «Сымбат» сән академиясының түлегі. Мектеп қабырғасында оқып жүргенде 10 жыл бойы «Ақбота» би ансамбілінде би өнеріне қатысқан. Дизайн саласына 11 сынып оқып жүргенде «Сырмақтың да сыры бар» атты конкурсқа қатысу арқылы келген. Аталған конкурстың қалалық және облыстық байқауларынан І орынды иеленіп, республикадан Гран-Приге ие болады. Кейіннен Айгерімнің қолынан шыққан сырмақ Сара Назарбаеваның «Бөбек» қайырымдылық қорынан өз орнын тапқан.
Қазіргі кезде «Керім-ай» студиясында жас жеткіншектер сурет салуды, пішу мен тігуді, сонымен қоса хореографияны үйренеді. Студия бишілеріне арналған костьюмдер дерлік жас шеберлердің қолынан шыққан туындылар болып табылады, яғни басқа жақтан тапсырыс беріп немесе сатып алынбаған.
Балауса ШАРҒЫНОВА,
аудандық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің
бас маманы.
Араға жыл салып, күллі Ислам үмметі аңсай күткен ұлық мереке – Құрбан айт та келіп қалды. Баршаңызды ең алдымен Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы және Еңбекшіқазақ ауданының имамдары атынан Құрбан айт мерекесімен шын жүректен құттықтаймын.
Әрбір мұсылман баласы Құрбан айт күні таңертең дәрет алып, өзінің алғашқы қадамын тазарудан, мұнан кейін үстіне кіршіксіз таза да жаңа киімдерін киіп, хош иіс себініп, мешітте көпшілікпен бірге мерекелік намаз оқудан бастайды. Осылайша мұсылман мерекесі құлшылықпен басталып, өзінің барлық сән-салтанатымен имандылық думанына жалға-сады.
Құрбан айт мұсылман ай күнтізбесіндегі зүлхижжа айының оныншы жұлдызында басталып, үш-төрт күн мере-келенеді. Негізінен, бұл айт мейрамы мұсылмандардың Мекке мен Мәдине шаһар-ларында қажылық парызын өтеу кезеңімен аяқталады.
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев-тың бастамасымен тәуелсіз еліміз «Құрбан айт» мерекесінің алғашқы күнін республикалық деңгейде демалыс күні ретінде мерекелеп келеді. Биылғы қасиетті мереке тамыз айының 11-ші жұлдызына тап келеді. 07.00-дегі таңғы намаздан кейін құрбандық шалуға болады.
Құрбан айт мерекесінде мүмкіндігі бар әрбір мұсылман баласы Алла тағаланың риза-шылығы үшін құрбандық шалуы тиіс. Тіпті, Алла Елшісі (с.а.с.): «Кімде-кім дүние-мүлкі мол бола тұра құрбан шалмаса, біздің мешітімізге жақындамасын», – деп қатаң ескерткен. Сондық-тан қорасында малы, яки қалтасында қаражаты бар кісі сараңдыққа салынбай, Алла жолында малын құрбан етіп, мұқтаж жандарға үлестіріп беруі керек. Бұл рәсім Құрбан айт намазынан кейін айттың үш күнінде орындалады. Сүйікті пайғамба-рымыз (с.а.с.) мерекенің бас-талуы мен құрбан шалудың уақытына қатысты: «Біздің бұл күнде алғашқы атқаратын ісіміз – намаз оқу, сосын қайтып келіп, құрбандық шалу. Кімде-кім осылай етсе, біздің сүннетімізге ергені. Ал кімде-кім бұдан бұрын құрбандығын шалатын болса, бұл құрбанының отбасына берілген еттен айырмашылығы жоқ. Мұның құрбан болуы мүмкін емес», – деген.
Айта кетейін, төрт түлік малдан тек қана қой, ешкі, сиыр және түйе ғана құрбандыққа шалынады. Қой мен ешкі бір жасқа, сиыр екі жасқа, түйе бес жасқа толуы керек. Алты айдан асқан тоқтының сыртқы көрінісі қомақты болса, құрбандыққа жарайды. Ал, ешкі міндетті түрде бір жасқа толуы керек. Қой мен ешкі бір кісі атынан құрбан етіледі. Ал, сиыр мен түйені бір адамнан жеті адамға дейін бірігіп құрбан етіп шала алады. Ең алдымен құрбандық малы сол жағымен құбылаға қаратып жатқызылады. Сосын бауыздайтын кісі «Бисмилләәһи Аллааһу әкбар» деп малды иегінің астынан өңешін, кеңірдегін және күре тамырларын кесе отырып бауыздайды. Малдың жаны шықпастан басын кесіп алу және терісін алу – мәкруһ амал. Малды бауыздап жатқанда «Бисмилләһ» сөзін әдейі айтпай қойса, ол малдың етін жеуге болмайды.
Құранда «Хаж» сүресінің, 28-аятында: «Құрбанның етінен өздерің жеңдер әрі міскіндер мен кедейлерге жегізіңдер», – делінген. Демек, құрбандыққа шалынған малдың етінен өзі және өзгелер де жей алады. Дұрысы, бұл мәселеде пайғамбарымыздың өсиетін басшылыққа алып, құрбан етін үшке бөліп, бір бөлігін мұқтаж жандарға, екінші бөлігін туған-туыстарыңыз немесе көршілерге, ал қалған бөлігін өз отбасына алып қалған жөн. Сондай-ақ, «барлығын Алла жолында атадым» деп құрбан етін түгелдей тұрмысы төмен жандарға таратып беруге де болады. Бір ескеретіні, құрбан шалушы адам сойылған малдың терісін пайдалана алмайды және қасапшыға ақы ретінде де беруіне болмайды. Терісі садақа ретінде берілуі тиіс. Айтпақшы, шалынған малдың бас-сирағы мен ішек-қарнын ысырап етіп тастамай, оларды тазалап алып, мұқтаж жандарға үлестіріп беру керек. Құрбан айттың ең сүйікті амалы және осы мерекенің басты құлшылығы болған құрбандығымыз толықтай қабыл болуы үшін малдың жеуге жарамды болған ешбір ағзасы күл-қоқысқа тасталмауы қажет.
Жаратқан Ие баршаңыздың ізгі ниеттеріңізді қабыл етсін!
Сапархан ТӨРЕҚҰЛОВ,
ауданның бас имамы.
Далекий теперь 1997-й… В разгаре эпоха приватизации и практически полной остановки промышленных предприятий, реорганизованных в АО и ТОО. Оборудование идет на металлолом, рабочие и служащие отправлены в бессрочные отпуска. Здания цехов превратились в заброшенные «коробки», разбираемые на кирпичи. На территории в лучшем случае имеется сторож, скорее символически, так как беречь там уже нечего… Та же участь постигла бы и крупнейший в Енбекшиказахском районе КСМК-3 (комбинат строительно-монтажных конструкций) треста «Алматысельстрой №7» в с.Толе би Коктобинского сельского округа. Комбинат был остановлен, большинство из 300 его работников оказались за воротами. Судьба предприятия так и завершилась бы по заданному сценарию, если бы не дерзкий вызов, который бросили всеобщей разрухе главный инженер предприятия Сейтхан КЫРКЫНБАЕВ и группа его соратников – специалистов КСМК, которых насчитывалось всего около тридцати человек. Именно они, с предельным напряжением сил, реализовали сумасшедшую в тот период идею – вернуть комбинат к жизни. Так, летом 1997-го, начиналась история производственного комбината «Альтаир», руководство и работники которого в год провозглашения Ельбасы Нурсултаном Назарбаевым Стратегии «Казахстан-2030» были пионерами в реализации программы возрождения республики и восстановления ее экономической мощи. Сегодня ПК «Альтаир», флагман строительной индустрии нашего района, является региональным лидером в производстве стройматериалов и выполнении строительно-монтажных работ в Алматинской области.
История и современность
ПК «Альтаир», образованный на месте прежнего КСМК-3 – мощный многопрофильный комбинат, который способен качественно и своевременно выполнять строительные заказы любой сложности: с фундамента возводить многоэтажки, школы, самостоятельно вести сантехнические, электромонтажные, столярные работы, прокладывать водопроводы, асфальтировать территорию. Получены лицензии и сертификаты соответствия на все виды строительно-монтажных работ, что дает возможность возводить стройобъекты не- зависимо от субподрядчиков.
После того как удалось наладить производство высококачественного кирпича и других стройматериалов, в 2001 году предприятие получило лицензию на осуществление строительно-монтажных работ.
С этого момента ПК «Альтаир» постоянно участвует и признан победителем многих крупных тендеров по строительству социальных объектов и инфраструктуры.
В числе выполненных государственных заказов: строительство и капитальный ремонт десятков объектов образования, здравоохранения, инженерно-коммуникационной инфраструктуры городов и сел, промышленных объектов Енбекшиказахского и других районов Алматинской области.
Первыми значительными объектами был микрорайон для ветеранов войны в г.Есике, капитальный ремонт школьных зданий. Одновременно со строительными работами в ПК «Альтаир» стали интенсивно создавать участки малой механизации, открыли арматурный, электромонтажный, сварочный цеха, построили бетонный узел, закупили грузовой транспорт, строительную технику.
Благодаря наличию собственной промбазы ПК «Альтаир» в 2008 году выиграл тендер на строительство своего первого крупного объекта: СШ имени Райымбека батыра на 650 мест в г.Есике, сметной стоимостью свыше миллиарда тенге. Ее возведение было серьезнейшим экзаменом: сложный рельеф местности, необходимость демонтировать на стройплощадке старые сооружения заставили выкладываться по максимуму, но в течение полугода почти круглосуточной работы школа была сдана до начала учебного года. Зато специалисты приобрели бесценный опыт в решении профессиональных задач и организации работ, который позволил сделать следующий шаг – осваивать новейшие строительные технологии. К примеру, жилые многоэтажки, сданные в эксплуатацию в г.Есике, возведены современному по методу из бетонных монолитных конструкций, заливка которых шла непосредственно на стройплощадке.
Производственная база ПК «Альтаир» представлена солидным «набором» цехов: арматурный, деревообрабатывающий, вентиляционных изделий, пластиковых окон, автотранспортный; работают кирпичный завод мощностью 600 тыс. штук в месяц, полигон железобетонных изделий, выпускающий лотки, кольца, бордюры, фундаментные блоки. Имеется вся необходимая техника и автотранспорт, полный комплект оборудования для строительно-монтажных работ.
Гордость предприятия – суперсовременный, компьютеризированный бетонно-смесительный узел мощностью 80 кубометров жидкого бетона в час. Новый БСУ полностью обеспечивает не только потребности ПК «Альтаир», но и в любом количестве поставляет бетон заказчикам. В с.Толе би для населения открыт автосервисный центр с полным набором услуг.
В соответствии с международными требованиями, в 2010 году на предприятии полностью реорганизована система управления по системе менеджмента качества МС ИСО 9001:2001.
Помимо решения производственных задач, руководство ПК «Альтаир» ведет активную кадровую работу, ежегодно направляя работников на повышение квалификации и получение новых специальностей, большое внимание уделяется активному сотрудничеству с районным центром занятости, профтехколледжами, студенты которых проходят здесь практику.
В постоянном штате предприятия состоит более 130 специалистов высокого уровня квалификации. Костяк составляет опытный контингент рабочих и инженеров, которые обеспечивают своевременную сдачу в эксплуатацию объектов с высоким качеством выполненных работ. Работоспособность, профессионализм и сплоченность коллектива служат генератором развития производства и социальной сферы предприятия.
Большинство сотрудников работают на нем не один год, многие стояли у истоков его создания, и для них высокий уровень производства и качества является делом чести. В нынешнее время в ПК «Альтаир» также формируется команда молодых креативных управленцев и специалистов-строителей, которые успешно поддерживают имидж ПК «Альтаир» как современного и перспективного предприятия с большим потенциалом.
Предприятие не имеет задолженностей перед бюджетом, своевременно выплачивает заработную плату, занимается благотворительной д е я т е л ь н о с т ь ю.
А ежегодно, 6 июля, в «день рождения» ПК «Альтаир», его коллектив в праздничный день подводит итоги, передовые работники удостаиваются поощрений. В 2019 году, в честь 22-летия, такой праздник состоялся в Тургенском ущелье, в отеле «Ройял Фиш». На него были приглашены ветераны предприятия, его партнеры, руководство района, лучшие специалисты получили грамоты акима района.
.
Цифры и факты
ПК «Альтаир» выполнил государственные заказы по строительству крупных объектов социального назначения и жилья:
2008 год: СШ на 600 мест имени Райымбека в г.Есике.
2010 год: инфекционное, патологоанатомическое отделения, прачечную с дезинфекционным отделением центральной районной больницы; CШ на 300 мест в с.Рахат.
2011 год: два 20-ти квартирных жилых дома в г.Есике.
2012 год: СВА на 50 посещений в смену в с. Каракемер.
2013 год: детский сад на 280 мест в с.Кегень Райымбекского района; 64-х квартирный арендный жилой дом в п. Отеген Батыр Илийского района Алматинской области.
2014 год: СВА на 150 посещений в смену в селе Тургень; СШ на 300 мест в с. Достык.
2015 год: СШ на 600 мест в селе Бесагаш Талгарского района Алматинской области.
2017 год: СШ на 600 мест в селе Шелек; инженерно-коммуникационные сети под ИЖС в с.Хоргос Панфиловского района Алматинской области.
2018 год: 60-квартирный арендный жилой дом в г.Есике; СВА в с.Ащысай.
За хорошие показатели и благотворительную деятельность ПК «Альтаир» неоднократно награждался от имени руководства Енбекшиказахского района и Алматинской области
Основатель, руководитель, благотворитель
Вот уже 22 года, с первых дней существования ПК «Альтаир», его возглавляет Сейтхан КЫРКЫНБАЕВ. Сейтхан Есенбаевич местный старожил, родился 1 ноября 1956 г., окончил СШ имени Ораза Жандосова с. Коктобе, получил образование по специальности «электрификация сельского хозяйства» в Талгарском техникуме, затем окончил Казахский сельскохозяйственный институт по специальности «электрификация и автоматизация сельского хозяйства». Ветеран КСМК-3, там он начал трудиться после армейской службы: сначала электриком, затем мастером БСУ, «дорос» до главного энергетика, а с 1991 году был назначен главным инженером КСМК. В 1997 году Сейтхан Кыркынбаев основал и возглавил ПК «Альтаир», неоднократно избирался депутатом районного маслихата.
За вклад в строительство в 2014 году он был удостоен звания «Қазақстанның құрметті құрылысшысы», многих почетных грамот руководства района и области. ПК «Альтаир» побеждает в тендерах и получает солидные госзаказы, создает в строительный сезон дополнительно сотни рабочих мест, смело берет на себя ответственность перед государством за выполнение самых сложных работ.
В районе Сейтхана Есенбаевича знают как большого мецената и благотворителя. С единомышленниками, при непосредственном участии нынешнего секретаря районного маслихата Бекета АХМЕТОВА, тогда заместителя акима района, С. Кыркынбаев в конце «нулевых» создал федерацию «Союз футбола района», возродившую чемпионаты района по футболу, спонсировал начинающих футболистов школы имени Абылайхана. Помимо поддержки спорта он построил мечеть в с.Алмалы Коктобинского округа, оказал большую финансовую и материальную помощь жителям с.Кызылагаш, спонсировал возведение памятника погибшим в Великой Отечественной войне в с.Коктобе, за половину стоимости построил спортзал для СШ имени Майлина в с.Красный Восток (теперь с.Орикты), приобрел для него спортинвентарь. Сейтхан Есенбаевич оказал финансовую поддержку общественно значимым мероприятиям и проектам, школам Коктобинского сельского округа, СШ имени Ж.Каипова Казахстанского округа, военной части №6654 в с.Каракемер, материально помогает малоимущим и многодетным семьям. Он лично просматривает письма, заявления жителей Коктобинского сельского округа, выдает своим рабочим по заниженной цене материалы, помогает в трудных финансовых ситуациях, старается помочь каждому работнику организации. За вклад в социально-экономическое развитие региона неоднократно награждался почетными грамотами от имени руководства Енбекшиказахского района и Алматинской области, удостоен золотого знака «Жомарт Жүрек». Благодаря таким командирам производства, которые сохранили и сделали конкурентноспособной местную стройиндустрию, наладили импортозамещение, страна снижает зависимость от зарубежных поставщиков и производителей стройматериалов.
На фото: новый БСУ – гордость предприятия, выпускает бетонную смесь, 80кубов в час; С.Кыркынбаев (в центре) принимает поздравления в день 22-летия ПК «Альтаир», ему вручили Почетную грамоту и приветственный адрес акима района и одели на него чапан (слева направо): аким Коктобинского округа Б.Жасыбаев, секретарь раймаслихата Б.Ахметов, начальник районного отдела строительства А.Смагулов;
И.Туранин.
Туған күнім еді. Анам сол күні сөмкесінен ішінде осы зат жатқан бір қалташа алып шықты.Ол кезде қаншада екенім есімде жоқ, дегенмен дәл сол сәтөмір бойы есімде қалды.Қыз бала болғандықтан басқа қыздар сияқты мен де бала кезімнен-ақ шашты әсемдеуге ерекше мән бердім. Шашым ұзын, әрі қалың еді. Студенттік шағымда осындай шаш түйреуіштерінен біразын жинаппын. Әлі күнге дейін әсемдіктің белгісіндей шаш түйреуіштердісатып алу әдеті қалғандықтан, енді қазірқыздарыма алып беремін. Әрбір адам күнделікті тұрмысында пайдаланатын түрлі бұйымдарға ие болса да, олардың ішінде тек біреуі ғана жанына жақын болып келеді.Өміріміздің әркезеңінде ол сүйікті заттарымыздың мәні өзгеріп отыру мүмкін. Дегенмен дәл осы бұйым менің өмір бойы сүйікті затым болып келеді. Осындай жаныма жақын бұйымды мен осы қорық-музейден таптым. Өкінішке қарай, бұл жәдігер туралы оның қола шаш түйреуіш екені және ол кездейсоқ олжа ретінде қорық-музейдің қорына сатып алу арқылы түскені туралы ғана дерек бар екен. Зерттеушілердің айтуына қарағанда қола шаш түйреуіш Х-ХІІ ғасырларға жатады. Ұзындығы – 18 см, қоладан тұтастай құйылып, ұшы доғалдана жасалған. Екінші басында дөңес келген, үстіне қола түйіршіктер дәнекерленген үш жолақ бар. Шаш түйреуіштің салмақты екені түрінен-ақ көрініп тұр. Онытек сәндік бұйым ғана емес, сонымен қатар, қорғаныс құралы ретінде де пайдаланған сияқты.
Шаш түйреуіш туралы фактілер(интернет материалдары негізінде).
Шаш түйреуішті алғаш рет кім, қашан ойлап тапқанын дәл басып айту қиын. Алайда, шашқа арналған әшекейлердің ішінде шаш түйреуіштің кейінірек шыққаны анық. Шаш түйреуіштер алғаш рет б.з.д. VI ғ. пайда болды деп есептеледі. Ежелгі Ассирия мен Египеттешашты сәндейтін түйреуіштер қолданылғаны мәлім.
Ал ежелгі Қытайда әйелдер де, ерлер де шаштарын кеспеген. Олар шаштарын түйіп, шаш түйреуішпен бекіткен. Неолит дәуірінде-ақ әйелдер сүйек пен ағаштан жасалған шаш түйреуіштерді қолдана бастады. Басқа да мәдениеттердегідей, шашта сиқырлы күш болғандықтан ол өмір қуатының қоры деп санаған.Нефритқытайлықтардың ең сүйікті тасы болғандықтан бұл тастан жасалған шаш түйреуіштер қытайлық ақсүйектердің қалыңдық жасауының міндетті бөлігі болды, сонымен қатар, сүйіктілеріне сыйлық ретінде сыйланды, көңілі жарасқан жандар бір-бірінің шаш түйреуіштерімен алмасты. Шаш түйреуіштер феникс, пион және айдаһар бейнесінде алтыннан, асыл тастардан, фарфордан және кораллдан, піл сүйегінен жасалған. Оның салпыншақтармен, алтын гүлдермен, тарақпен де безендірілген көптеген түрлері болды. Қайта өрлеу дәуірінде осы шаш түйреуіштер ең бағалы сыйлық болып есептелді. Олар піл сүйегінен, ағаштан және түрлі асыл тастармен безендірілді.
Жапонияда Х ғасырда шаш түйреуіш ерлердің жеке заттарының бір бөлігі болды. Шаш түйреуішті жапондықтар тек шашты сәндейтін, түзейтін құрал ретінде ғана емес, құпия қару ретінде де қолданды.Аңызға айналған ниндзялар ұзындығы 20 см болатын, өткір ұшты шаш түйреуіштерін қолданса, Жапонияның қалған азаматтары шашты сәндейтін әшекейлер ретінде пайдаланды.
Есте жоқ ерте заманның өзінде-ақ адамдар әшекейлерді жасап, оны пайдаланғанын археологиялық қазбалар дәлелдеп отыр. Ертедегі мәдениет өкілдерінің басым бөлігінде мәдениеттерде әшекейлер тек қана сәндік бұйым емес, бір-бірінің қай тайпадан екенін, діни наным-сенімдерін, отбасылық дәрежесін, мәдени әдет-ғұрыптарын айыра алатын.
*****
Она (моя мама) достала с сумки маленький пакетик (на день рождения), в котором была эта вещь. Этот момент запомнился мне на всю жизнь, не помню сколько мне было лет тогда. Привычка украшать волосы заколками у меня, как и у всех девочек,появилась в детстве. Волосы были длинные и густые. В студенческие годы была уже целая коллекция заколок и шпилек для волос. По сей день привычка покупать красивые шпильки и заколки осталась, теперь уже я покупаю их своим девочкам. У каждого человека есть множество различных вещей, которые его окружают каждый день, но только одна из них является любимой. В разные периоды нашей жизни любимыми бывают разные вещи. У меня она не меняется на протяжении всей моей жизни. Такой близкий мне предмет я нашла в экспозиции заповедника-музея. К сожалению, о нем известно мало — только, то, что этабронзовая шпилька для волос — случайная находка и поступила в фонд путем закупа. Ученые предполагают, что шпилька датируется Х-ХІІ вв. Сделана из бронзы в технике литья, с выпуклым кончиком, длина 18 см. Имеет на втором конце поперечное сечение в виде трех полос, на которых приварены бусинки. По весу и по виду шпилька массивная, скорее всего использовалась не только для красоты,но и для самозащиты.
Немного о фактов о шпильках(по материалам интернета).
Кто и когда изобрел первую заколку для волос, сказать сложно. Однако, самым молодым атрибутом среди заколок считается шпилька.Появление шпилек для волос датируется приблизительно VIв до н.э. Шпильки существовали уже в древней Ассирии и Египте, где ими украшались причёски.
А в древнем Китае и женщины, и мужчины не стригли волосы. Они собирали их в узел и закалывали шпильками. Еще в эпоху неолита, женщины стали использовать костяные и деревянные шпильки. Как и в других культурах, волосам приписывали магическую силу, а значит и запас жизненной энергии. Нефрит был самым любимым камнем китайцев, поэтому шпильки из этого камня являлись обязательной составляющей приданого невест китайской знати, шпильки дарили возлюбленным, шпильками обменивались любовники. Шпильки делались из золота, драгоценных камней, фарфора и коралла, слоновой кости, в виде феникса, пиона и дракона. Существовало большое количество модификаций: шпильки с подвесками, с золотыми цветами, заколки для волос с гребешком.В эпоху Возрождения все без исключения считали самым лучшим подарком именно шпильку. Их изготавливали из слоновой кости и дорогих пород дерева и украшали драгоценными камнями.
В Японии в X веке к шпилькам относились по-другому — они были частью мужского туалета. Использовалась шпилька и в качестве секретного оружия, и для выполнения и фиксации причесок. Легендарные ниндзя использовали набор аксессуаров со шпильками длиной 20 см с хорошо заточенным острием. А остальные граждане Японии использовали шпильки как украшения для волос.
Археологические раскопки подтверждают, что даже в самые дальние времена людисоздавали и носили украшения. И в подавляющем большинстве культур, украшения эти были не просто чем-то симпатичным, они помогалиразличать родовую принадлежность, религиозные обычаи, семейный статус, культурные обычаи друг друга.
Ғылыми қызметкер, Phd докторы
Султаниярова Анар Жұмабайқызы әңгімелейді
Рассказывает научный сотрудник, доктор Phd
Султаниярова Анар Жумабаевна
Қазіргі таңда ірі мегаполистерде қоғамдық көлік мәселесі жөнге келтіріліп, жолаушы тасымалына үлкен көңіл бөлінуде. Алып қаланың іргесінде орналасқан ауданымыз үшін де осы мәселеге назар аударып, жолаушы тасымалындағы қызметтің сапасын арттыратын күн жеткен секілді. Осы орайда, аудан аумағындағы түрлі бағыттағы маршруттардың қызмет сапасын арттыру мақсатында қандай жұмыстар атқарылуда? Тоқтап қалған маршруттар қайта іске қосылады ма? Ескірген аялдамалар мәселесі қашан шешіледі? Тұрғындардың көкейінде жүрген осы сұрақтарды аудандық жолаушы көлігі және автомобиль жолдары бөлімінің басшысы Искаков Бейбіт Құлжамбайұлына қойған болатынбыз.
– Бүгінде ауданымыздағы қоғамдық көлік мәселесі бір жүйеге келмей, салдарынан қарапайым халық зардап шегуде. Айталық, Есіктен Алматыға қатынайтын автобус биыл сиреп кетті. Оған не себеп?
– Аудан орталығынан Алматыға жүретін №420 автобустың азаюына бірнеше себеп бар. Біріншіден, жолаушыларға Мегаполистегі «Саяхат» автобекетіне кіру қиындап кетті. Бұл жайтты аталған автобекеттің басшылығымен талқылаған болатынбыз. Сонымен қатар, Райымбек пен Пушкин көшесінің қиылысындағы жеке микроавтобус пен такси жүргізушілері №420 автобустың жолаушыларын алып кетіп, жұмыс жасауға мүмкіндік бермейді. «Шелек–Тұлпар» ЖШС-нің тарапынан жүргізілген тексеріс нәтижесінде автобустар дизель отыны мен жүргізуші, кондуктордың шығынын ақтамайтындығы анықталған. Сондықтан, сыйымдылығы үлкен қоғамдық көліктерді алып тастауға тура келді. Ағымдағы жылдың 15 қаңтарынан бастап орнына шағын автобустар жолаушы тасымалымен айналыса бастады. Бүгінгі таңда №420 бағытта 15 шағын және 2 үлкен автобус жолаушы тасымалымен айналысады. Сондай-ақ, 18 адамдық отандық 4 автобус лизингқа сатып алынды. Жолаушы тасымалындағы қызмет сапасын арттыру мақсатында осындай отандық автокөліктерді сатып алу жоспарлануда. Айта кетерлік жайт, жоғарыда аталған мәселелерге қарамастан, №420 бағыттағы қоғамдық көліктердің бағасы көтерілген емес. Себебі, тұтынушылардың басым көпшілігі – зейнеткерлер мен студенттер.
– Былтырғы жылы Бөлек пен Есік қаласының жоғарғы жағына жолаушыларды тасымалдайтын №2 маршруттық автобусы қайта жаңғырып, қуантып еді. Қазіргі уақытта тасымалдаушылар бірде жүйелі жұмыс істесе, кейде болмай қалады. Бұған кім жауап береді?
– Жасыратыны жоқ, қаладағы заңсыз жолаушы тасымалымен айналысатын такси жүргізушілерінің кесірінен Есіктегі №2 маршрутының тұтынушылары азайып кеткен. Өзіңізге мәлім, орталықтағы бірнеше жерде такси жүргізушілері қаумалап тұрады. Біздің комиссия арнайы тексеруге шыққанда олардың бірін де ұстай алмай қаламыз. Сондықтан, қазіргі таңда аталған бағыттағы маршруттың жұмысын тұрақтандыру мүмкін болмай тұр. Шыны керек, осы мақсатта аудан аумағында атқарылатын жұмыстар шаш етектен. Осы орайда, аудан әкімінің тапсырмасымен өз шығынын ақтамайтын маршрут шығындарының бір бөлігін мемлекет тарапынан субсидиялау көзделуде.
– Аудандағы, аудан орталығындағы аялдамалардың да жайы мәз емес. Қаланың шеті былай тұрсын, орталықтағы автобус аялдамаларының өзі кеңестік кезеңнің естелігі. Жауын-шашын мен боранды күндері жолаушыларға пана бола алмайды. Осыны ескеріп, жаңа аялдамалар жасау жоспарда бар ма?
– Оныңыз рас, аудандағы аялдамалардың басым бөлігі кеңес үкіметі тұсында бой көтеріп, қазіргі таңда ескірген. Жарамсыз күйге түскен осындай аялдамаларды арнайы комиссияның шешімімен жою жұмыстары басталып кетті. Бүгінде аудан орталығындағы орталық аурухана мен қаланың кіре-берісіндегі (Автошкола) аялдама жаңартылды. Алдағы уақытта да кәсіпкерлердің демеушілігімен автобус аялдамалары жаңа типке ауыстырылады.
– Шелек өңірінде де қоғамдық көліктің проблемасы әлі күнге шешілмей тұр. Ауыларалық автобустардың жоқтығынан такси бағасы шарықтап кеткен. Олқылықтың орнын толтыру жоспарда бар ма?
– Шелек ауылында орналасқан автобекетте күнделікті №364 Шелек –Алматы және №201 Шелек – Есік рейстерін жөнелтіп отыратын диспетчер жұмыс істейді. Күніне 4 рет Шелек – Алматы және Алматы – Шелек (бір рет Ащыбұлақ ауылы арқылы өтеді) бағытында 30 орындық автобус және де 18 орындық шағын автобустар қатынайды. Жол ақысы бір адамға 500 теңге. Осы уақытқа дейін №364 Шелек – Алматы маршруты күніне 12 рейске дейін қатынайтын болған. Қазіргі таңда жеке микроавтобустар мен жеңіл автокөліктердің көп болуына байланысты аталған маршруттарда қатынайтын адам саны 90 пайызға дейін азайған. Салдарынан, №364 бағыттағы машруттардың шығындары көбейіп, рейс саны қысқартылды. Оның үстіне, автобустардың техникалық жөндеу жұмыстары қомақты қаражатты талап етеді, ал жолаушыларды тасымалдаудан түскен қаржы жол жүру шығындарын да ақтамайды.
Бүгінде аудан әкімдігі аталған мәселелердің шешу жолдарын қарастыруда. Әкімдік тарапынан жоғарыда аталған әлеуметтік мәні бар жолаушылар тасымалын жүзеге асыратын тасымалдаушылардың шығындарының бір бөлігін бюджет есебінен субсидиялау бойынша арнайы комиссия құрылып, қажетті қаражат көлемі анықталып, облыстық жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасына қаражат бөлу мақсатында бюджеттік өтінім тапсырылды. Қазіргі таңда қаражат қарастырылу үстінде. Бұл өз кезегінде кейбір ауылдарда тоқтап қалған автобус маршруттарын жандандыруға және қазір жұмыс істеп тұрған маршруттарды тұрғындарға сапалы қызмет көрсетуде, жол ақысын өсірмеуде үлкен септігін тигізетіні анық. Сіз көтеріп отырған мәселе аудан әкімдігінің тұрақты бақылауында болады.
– Сұхбатыңызға рахмет.
Тілдескен Сардарбек НҰРАДИН.
Жаз шықса кейбір ауыл тұрғындары тіршілік нәрінен таршылық көріп, сығырайған су көзіне үңіліп отырады. Енді бірі, үйіндегі бар ыдысын арқалап, көрші елді мекеннен су тасуға мәжбүр. Айта кету керек, осындай келеңсіздіктер орын алмас үшін қаржы бөлініп, бірнеше ауылдарға ауыз су жүйесі тартылуда. Десек те, бұл жақсылықтың шарапатын биыл көрмейтін ауылдар да бар. Осы күнге дейін редакцияға түскен хаттар мен тұрғындардың көкейінде жүрген сауалдарын аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы және тұрғын үй инспекциясы бөлімінің басшысы Дәурен Мәлібековке қойған болатынбыз.
– Дәурен Сайлаубайұлы, былтырдан бері ауданымызда ауыз су құбырларын жөндеуге көп көңіл бөлініп, бірнеше елді мекен тіршілік нәріне қанықты. Сол жайында қысқаша айтып өтсеңіз.
– Иә, аудан әкімінің тапсырмасына сәйкес, соңғы жылдары ескірген құбырларды жаңартып, жаңа су құбырларын орнатуға ауқымды қаржы бөлініп, бүгінгі таңда игерілуде. Былтырғы жылдан биылғы жылға ауыспалы кезең ретінде Көлді, Қазатком, Екпінді, Ащысай, Нұрлы ауылдарының ауыз су құбырлары күрделі жөндеуден өтіп, қайта жаңғыртылуда. Жұмыстар осы жылдың қараша айында аяқталуы тиіс.
–Жаз мезгілі басталса, Есік қаласы мен кейбір ауылдарда су тапшылығы туындап, тұрғындар әлекке түседі. Бұл мәселенің түйіні қашан шешіледі?
– Жаз мезгілінде күннің ысуына байланысты кейбір елді мекендерде ауыз су тапшылығы байқалады. Есік қаласымен қатар, Бөлек, Аймен, Қарасай ауылдары және саяжай тұрғындарына су жетіспей жатыр. Бұл мәселені шешу мақсатында 2014 жылы Есік топтық су жүйесінің жобалық-сметалық құжаттары әзірленген болатын. Жобаға сәйкес, 4 млрд теңгеден астам қаржыға аудан орталығы және айналасындағы 8 ауылдың ауыз су мәселесі шешіледі. Оның ішінде жоғарыда аталған елді-мекендер де бар. Бүгінде қаржының бөлінбеуіне байланысты сметалық жобаның мерзімі өтіп кетті. Жаңарту үшін қайта қаржы бөлуге сұраныс жіберіп қойдық.
– Қаладағы судың сапасы өте төмен. Сумен келген қоқыстан үйдегі фильтрлер, тіпті, құбырлар бітеліп қалады. Ай сайын ауыз судың ақысын төлеп отырған тұтынушыға «Есік Су» мекемесінің сапалы тауар беруге мүмкіндігі бар ма?
– Бізге осы күнге дейін судың сапасы таза еместігі жөнінде шағым түскен емес. «Есік Су» мемлекеттік мекемесіне қарайтын құбырмен берілетін ауыз су айына екі рет хлорланады. Біздегі сапасыз ауыз су Қызылжар (Көктөбе-2) мен Тауқаратұрық ауылдарынада ғана. Жаңбыр жауса ауыз су лайланып кетеді. Олқылықтың орнын толтыру мақсатында Қызылжар ауылының ауыз су жүйесінің жобалық-сметалық құжаттары әзірленген. Бүгінгі таңда мерзімі өтіп, жобаны қайта жаңарту керек. Десек те, қызыжарлықтарды сапалы тіршілік нәрімен қамтамасыз ету үшін 292 млн теңге көлемінде қаражат керек.
–Ақпараттық технология дамыған қазіргі заманда тұтынушыларға жақын болып, кері байланыс орнату үшін әлеуметтік желіде тіркелу керек. Қаладағы Инстаграм топтардағыарыз-шағымның көпшілігі сіздерге бағытталған. Оларға жауап бересіздер ме?
–Шыны керек, өзім Инстаграм парақшасында тіркелмедім. Десек те, ауданда бізге бағытталған шағымдарға жауап қайтарып, мәселелерді шешу жолдарын қарастырамыз. Бүгінде бізге негізінен Бөлек пенсаяжай тұрғындары арызданып жатады. Жоғарыда айтқандай, Бөлектің мәселесін біз көтеріп, ауылды Есік топтық су жүйесіне кіргіздік.
Саяжайлықардың жайы қиын болып тұр. Себебі, саяжайлар ауылшаруашылық жері болып есептеледі. Оларға ауыл статусы берілмейінше, біз су құбырын жүргізіп, жолдарын жасап бере алмаймыз. Қателеспесем, 2007 жылдары саяжайдың жоғары жағындағы Бәйтерек шағын ауданына су құбырын тартқан болатынбыз. Саяжайлықтар өздері қаржы жинап, сол құбырдан үйлеріне дейін су тартып алған. Мектепке тартқан құбырға да жергілікті тұрғындар қосылған.
– Әлеуметтік желідегі бір хатта «Бір апта бойы үйімізде су жоқ. Себебі, орталық құбырлардың бірі тесілген. Оны реттеуге келген мамандар жөндеу жұмыстары үшін бізден ақша сұрап жатыр» – деп шағымданған. Бұл қаншалықты дұрыс?
–Біздің бөлімге немесе «Есік Су» мекемесіне осы тақырыптағы арыз түскен жоқ. Алайда, Есік қаласының төменгі жағындағы (Автопарк) көпқабатты үйлердің су құбыры «Есік Су» мекемесінің теңгерімінде емес. Демек, құбыр жарылып, су жүйесіне зақым келсе, тұрғындар өз есебінен жасауы керек. Біраз уақыт бұрын көпқабатты үйлердің бірінде құбыр зақымданып, суға жауапты мекеме жасауды тұрғындардың өздеріне қалдырған. Бірақ, біздің бөлім іске араласып, су жүйесін қалпына келтіріп берді. Нақты айтсақ, «Есік Су» мекемесіне қарасты магистральді құбырлардың барлығын жауапты мекеме өздері жасайды.
– Азаматтарымыз суды бақшаға жіберіп, егінін суарады. Зардабын басқа тұтынушылар тартады. Осы бассыздыққа тосқауыл бола ма?
– Әрине, бүгінгі таңдағы ауыз су тапшылығының негізгі себептерінің бірі осы. Біздегі бар мамандармен үйлерді аралап, тұрғындарға түсіндіру жұмыстарын жүргізіп отырамыз. Оларға судың өз мақсатымен пайдалануды тапсырып, кесірін қалалықтар көріп отырғандығын айтамыз. Алайда, Есік қаласындағы арық жүйелері жоқ болғандықтан, бірқатар азаматтар құлақ аспай, бақшасын суаруды жалғастыра береді. Аталған мәселені шешу үшін алдымен арықтарды жөнге келтіру керек.
– Рахаттықтардың бас ауруына айналған тіршілік нәрі жайлы не айтасыз?
– Қызылжар ауылы секілді Рахатқа да су жүйесін жүргізуге жобалық- сметалық құжаттары 2013 жылы жасалған. Алайда, оның да мерзімі өтіп, жобаны қайта есептеуге қаржы сұрап отырмыз. Оған қарамастан «Өңірлерді дамыту» бағдарламасы аясында қаражат қарастырылып, ауылдың жоғарғы жағындағы таудан су құбыры жүргізілуде.
– Сұхбатыңызға рахмет.
Тілдескен Сардарбек НҰРАДИН.
«Еңбегі көптің өнбегі көп» деген дана қазақтың айтқаны айдай келеді. Шындығында, еңбек адамның екінші анасы: ол сені асырайды, өсіреді, өндіреді. Асын адалдан тауып отырған кәсіпкер Демесінова Балжан Ерланқызының бұл өмірлік ұстанымы. Былтырдан бері іс қылып, Түрген шатқалының бойынан демалыс аймағын аймағын ашты. «Алтын .» деп айдар тағып, демалушылардың бар жағдайын жасауда еңбектенуде.
«Ерінбесең жеңерсің» демей ме бұрынғылар. Жалпы көлемі жарты гектар жерді айналдыра қоршап, отызға жуық әртүрлі шатырларды көріктендіре тіккен кәсіпкер тазалыққа баса көңіл бөлетінін ашып айтты. – Ең бірінші, тазалық керек. Себебі, бұл көпшілік демалатын орын. Мұнда келушілерге бар жағдай жасау менің міндетім деп білемін. Ашылғалы бүгінгі күнге дейін 1000-ға жуық демалушылар келді. Әрбірімен жеке пікір алмастым. Ойын білдім. Әрқилы пікірлерін, ұсыныстарын жеткізді. Мен қуана қабыл алдым. Өйткені, біз демалушылар үшін жұмыс істейміз ғой, – деп ағынан жарылды Балжан Ерланқызы.
Қазіргі уақытқа дейін 40 млн теңгеге жуық инвестиция салып үлгерген кәсіпкер еңбек пен білімді қос қанатым деп түсінеді. Осы себепті, «Бастау Бизнес» жобасы арқылы білімін шыңдады. – Көбіне, онда білім алушылар жеңілдетілген пайызбен несие алу мақсатында ғана оқиды емес пе? Алайда, мен ең бірінші кәсіпкерлік ілімімді толықтыруға баса көңіл бөлдім.
Себебі, бизнес – терең ізденісті талап етеді. Ал ол оқу-біліммен шыңдалмақ. Сондықтан курсты толық аяқтадым. Нәтижесінде, 6 млн теңге жеңілдетілген пайызбен несиеге де қол жеткіздім. Оны осы бастаған бизнесімді дамытуға салдым, – дейді. Бүгінде мемлекеттен алынған қаражатқа заманауи сәнді жасалған 3 қазақ үй орнатқан. Сегіз қанатты әр шаңырақтың әрбіріне 30 адамнан емін-еркін демалуына мүмкіндік жасалған. Бұдан өзге 28 шатыр демалушыларын күтуде. – Әлемдегі бірде-бір мемлекетте кәсіпкерлерге мұндай жағдай жасамайды. Бізде кәсіпке тегін оқытады, қажет қаражатыңды жеңілдетілген пайызбен қолыңа ұстатып, кәсібіңді бастауға мүмкіндік береді. Тіпті, салықтан да жеңілдіктер қарастырады. Қаражаттың қайтарымын өз ыңғайыңа қарап, күнтізбесін орнатуыңа да болады. Бұдан асқан қандай қамқорлық қажет? Тіпті, қазір жөнсіз тексерулерге де шектеу қойылған, – дейді Б.Демесінова.
Сонымен қатар мұнда келушілер форель балығын аулап, таза ауада демалуына бар жағдай жасалған. Ол үшін екі көлге 4000-нан астам бас форель балығын жіберген. Мұның бәрі кәсіпкердің мұратқа жетуге жасалған қадамдары.
Қайнар ЖҰМАҒОЖА.
«Бірге – Таза Қазақстан» республикалық тазалық акциясы басталғалы қалалар мен ауылдар жаңарып, жасарып, бір ерекше күйге енуде.
Аталған экологиялық шараға Есік қаласының және 25 ауылдық округтің тұрғындары да белсене атсалысты. Атап айтсақ, 1500-дей адам, 20 түрлі техника жұмылдырылды берекелі іске. Күл-қоқыстан тазарған ауыл-аймақ, артық заттардан арылған көшелер, арықтар, мәдени орындар – бәрі-бәрі еркін «тыныстады». Жұдырықтай жұмылған тұрғындардың күшімен барлығы 13 гектар жер тазартылып, 150 тонна қоқыс шығарылды.
Алмагүл НҰҒМАН.