Жаңа жыл мерекесі көңілге қуаныш сыйлағанымен қарашаның тағдырын бір сәтте өзгеріп жіберері тағы бар. Жарқылдаған отшашулар, қызыққа толы кештің аяғы қайғылы оқиғаға ұласып жатады. Мұндайда төтенше жағдайлар департаментінің мамандары қауіпсіздікті басты назарға алу керек деп дабыл қағады.

Пиротехникалық заттарды пайдалану барысында халық жарақат алып, тіпті айналаны қызыл жалын шарпып кету қауіпі жоғары.

Осындай жағдайлардың алдын алу үшін төтеншеліктер полиция қызметкерлерімен бірлесіп пиротехникалық бұйымдарды заңсыз сату фактілерін анықтау бойынша рейдтік іс-шаралар өткізуде.

Отшашуларды заңсыз сату бұл әуелі адам денсаулығына төтенше қауіпті. Бұл ретте мемлекет заң аясында  қатаң шараларды қолдануға мәжбүр.

Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 483-бабының 1-тармағына сәйкес азаматтық пиротехникалық заттар мен бұйымдарды сақтау, тасымалдау, сату, әкелу, әкету тәртібін бұзу-жеке тұлғаларға пиротехникалық заттар мен, азаматтық пиротехникалық заттар мен олар қолданылып жасалған бұйымдар тәркілене отырып, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне немесе коммерциялық емес ұйымдарға – он, орта кәсіпкерлік субъектілеріне – он бес, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне қырық бес айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

Жоғары да атлған заң жүзіндегі қабылданған шаралар сатушыларға арналған. Бұл елге тиер зардаптың бетін қайтарудың бір тәсілі ғана. «Сақтансаң, сақтаймын!» демекші, әр адам өзінің жеке бас қауіпсіздігін алдыңғы орынға қоюы шарт. Бұл ретте мамандардың өзінідік ескертпелері бар.

«Отшашуды іске қосу үшін алаң тегіс болуы тиіс, оның үстінде ағаштар, электр беру желілері және басқа да кедергілер болмауы қажет. Сонымен қатар, ол тұрғын үйлерден кемінде 50 метр қашықтықта болуы керек»,-деді Талдықорған қаласы Төтенше жағдайлар басқармасының бастығы Қанат Алтынбеков.

Жаңа жылда пиротехникалық бұйымдардан келетін залалмен қатар, күннің күрт сууынан үсік шалу жағдайы да орын алатыны ақиқат.

Мамандардың айтуынша, үсікке шалдығу қыстың суық мезгілінде қоршаған орта температурасы -10С - -20С төмен кезде болады. Көктемде және күзде ауа температурасы нөлден төмен кезінде далада көп уақыт, әсіресе ауа өте ылғалды және күшті жел болғанда да дененің үсіп қалу ықтималдығы жоғары болады.

Және де аязда тар және дымқыл киім мен аяқ киім кию, буындарының және жүрек-тамыр жүйесінің созылмалы аурулары, қан жоғалтумен болған ауыр механикалық зақымданулар, темекі шегу, алкогольдік мас болу  үсуге шалдығуға әкеп соқтырады.

Адам денесін үсік шалғаннан кейін профилактикалық шараларды орындай керек. Ол үшін ағзаны суық сумен шынықтыру қажет. Бұл қан айналымды жақсартып, суыққа төзімділікті арттырады. Сонымен қатар, киім кең әрі жылы болуы шарт.

Өткенге есеп, болашаққа бағдар қояр бұл жиын Жетісуда дәстүрлі өтіп келеді. Биыл да сән-салтанатты бұзбай, облыс әкімі Амандық Баталов өңірге еңбегі сіңген, қалтқысыз қызмет еткен зиялы қауым өкілдері мен ардагерлер алқасын жаңа жыл қарсаңында қабылдады.

Жиынға шақыртылғандар санаулы. Олардың арасында аймақтың «Құрметті азаматтары, «Құрмет» орденінің иегерлері, облыстық Ардагерлер кеңесінің мүшелері бар. Ерте жастан еңбекке араласқан қарттарымызға қандай құрмет көрсетсе де артық емес. Өйткені, бірі тылда жұмыс істесе, ендігісі әлі күнге ауыл шаруашылығы саласында табысты еңбек етіп келеді.

Салтанатты шара өзіне тән сәнімен басталып, қарияларды күмбірлеген күймен қарсы алды.Бұл кездесу, бұрынғыдан өзгерек десекте болады. Шараның алғашқы шымылдығы биылғы індет салдарынан бақилық болған ел азаматтарын еске алумен басталды. Артынша, өңірде атқарылған жұмыстар жайында әзірлеген бейнеролик көптің назарына ұсынылды.

Игі кездесудегі алғашқы сөзді облыс әкімі Амандық Ғаббасұлы алды. Өңір басшысы өз сөзінде «биылғы жылы жер шарын дүрліктірген пандемияға байланысты өздеріңізбен жүздесу мүмкіндігі көп болмады. Сондықтан да, араларыңыздағы мерейтой иелеріне өз ілтипатымды білдіремекпін»,- деп жиналған ардагерлерге өзінің ыстық ықыласын білдірді.

«Халық тарихында хатқа түспеген бір асыл заңдылық бар. Ол – үлкенге құрмет, кішіге ізет таныту. Сіздер Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында бар қиындықты көтеріп, елдің берекесін арттырып, қызмет жасадыңыздар. Елге бас болып, әр салада еңбектеніп, көштің көлікті болуына ықпал еткен – өздеріңіз болдыңыздар. Сол үшін алдыңғы буын ағалар – Сіздерге алғысымыз шексіз»,- деп сөзін сабақтады Амандық Баталов.

Салтанатты қабылдау шарасында Амандық Баталов Алматы облысының, Талдықорған қаласының, Көксу ауданының Құрметті азаматы, Тәуелсіздік мерекесінде «Құрмет» орденін иеленген, облыстық Ардагерлер кеңесінің мүшесі, еңбек ардагері Дина Нұрғалиқызын 80-жылдық мерейтойымен құттықтап құрмет көрсетті.

Басшының көрсеткен ықыласына ардагерлерде өз тарапынан алғысын білдірді. Солардың бірі, облыстық Ардагерлер кеңесінің төрағасы Ермек Келемсейіт. «Пандемияға қарамастан біздің басмызды қосып, қабылдауыңызға шақырғаныңызға үлкен рахмет. Сіздің бастамаңызбен толайым табыстарға жетіп келеміз. Көзге көрініп тұрған іс болғандықтан ауыз толтырып айтуға болады. Тіпті облыстық Ардагерлер кеңесі қолға алған Абай

атамыздың 175 жылдығына орай, «Өлмей тұғын артында сөз қалдырған…» және «Ерліктің даңқы, Елдіктің нарқы» атты кітаптардың жарық көруіне тікелей өзіңіз мұрындық болдыңыз. Сол үшінде дән ризамыз. Еңбегіңіз жансын»,- деп сөзін қорытындылады.

Иә, өмірден көрген-түйгені мол абзал жандар, ақ сақалды қария мен ардақты аналар – бар жақсыға лайықты.Олардың ұрпақ ұлағатын арттырудағы орнының ерекше екені тайға таңба басқандай анық.

Жаңа жылдың қарсаңында, дөңгелек үстел басына жиналған қауымға Амандық Ғаббасұлы қиынға түскен жылға қарамастан жүзеге асқан жұмыстардың бір парасына тоқталып өтті. «Елбасының Жарлығымен құрылған Райымбек ауданының дамуына ерекше айта өткен жөн. Тоқырау жағдайында қалған ауданға елдер қайта ағыла бастады, бұрын жұмыс іздеп кеткен 2 мыңға жуық жастар ауданға қайта оралды. Жас мамандар үшін баспана салудамыз, осы жылы Тәуелсіздік күніне орай маңызды әкімшілік және әлеуметтік нысандарды пайдалануға бердік. Халықтың әлеуметтік тұрғыда осал топтарына қажетті қолдау тұрақты негізде көрсетілді атаулы әлеуметтік көмек төлеуге 8 млрд. 879,9 млн. теңге бөлініп, 28 859 отбасыға немесе 85 мың адамға қолдау көрсетілді, оның ішінде - 21,4 мың бала. Осындай абыройлы табыстармен жаңа 2021 жылға қадам басып отырмыз. Маңызды кезең – Тәуелсіздіктің 30 жылдығына жақындадық»,- деді өз сөзінде.

Жасыратыны жоқ, Бұл сандардың артында ел ағаларының күнделікті еңбегімі, ортақ мақсатқа ұмтылуы, қазіргі және болашақ даму үшін берік іргетасты қалаған құрметті ардагерлердің қомақты үлесі тұр. Осыған орай, жетісулықтардың еңбегі биылғы жылы да елеусіз қалмады.Тәуелсіздік күніне орай облыстың 70-тен астам тұрғыны Президенттің Жарлығымен мемлекеттік наградалармен марапатталды. Дария кеуде, тау мүсін ардақты ақсақалдардың орны бөлек. Халқымызда: «Ауылыңда қарт болса, жазып қойған хатпен тең» деп бекерге айтпаса керек. Көпті көрген көнекөз, абзал жандардың жастар тәрбиесіне араласып, өнегелі ұрпақ тәрбиелеуге қосар үлесі мол. Ардақтылардың өмір тәжірибелері алдағы уақытта да Жетісу өңірі мен елдің дамуына ықпал ететіні сөзсіз. Асыл жандардың ғұмыр көлігі жүрісін, жүрек сағаты соғуын тоқтатпасын. Алтын қазық ағаларымыз, ақ жаулықты аналарымыз аман болсын деген ниет қана біздегі.

Құрметті Еңбекшіқазақ ауданы тұрғындары мен қонақтары!

Қыста алыс жолға шығар алдында ауа райы болжамымен танысып, 112 – төтенше жағдайлар департаментінің бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызметі жіберетін төтенше жағдайдың қаупі немесе туындауы туралы СМС хабарламаларын қадағалау қажет.

Әрбір автомобильде міндетті түрде төтенше жағдайда өмірді құтқаратын заттар – дәнекерлеу шамдары, тростар, дөңгелектерге арналған шынжырлар, күректер, парафин шамдары, сондай-ақ жылы киімдер, бірінші кезекте қажетті заттар, тамақ пен су қоры болуы тиіс.

Қатты аязда немесе қар жауғанда қозғалу кезінде бірнеше автомильден топтасу қажет, сонда бұзылып қалған жағдайда колонннадағы басқа жүргізушілер көмекке келе алады.

Есте сақтаңыз:

Қар құрсауында қалғанда немесе боран кезінде сіздің көлігіңіз өшіп қалса:

- «112», «101» нөмірі бойынша көмек шақыру қажет;

-дабыл сигналын беру, авариялық сигналды қосу;

-шығу жолы бұғатталып қалмас үшін, күрткі қарды жылжытып, ойып, автокөліктің бір  есігін ашып тұрыңыз;

-түтін шығатын құбырдағы газ автокөлік ішіне емес, ауаға шығатындай етіп аршыңыз.

Үсік шалған кезде:

-терінің зақымданған жерлерін жылыту (тыныс алу, жұмсақ  жүн матамен немесе қолмен абайлап сылау);

-жылу оқшаулағыш таңғышты таңу (бірнеше қабатталған бинт және мақта, мойынорағыш, жүн мата, орамалдарды қолдануға болады);

- үсіген аяқ қолдарды бекіту;

-қатты үсік шалған кезде тез жылынуды болдырмау.

Өзіңізді және жақындарыңызды қорғаңыз!

Е.ЕСЖАНОВ,

Еңбекшіқазақ ауданы

Төтенше жағдайлар бөлімінің бас маманы

Тәуелсіздік күніне орай «Алматы облысы білім беру мекемелер қызметкерлерінің жергілікті кәсіптік одағы» қоғамдық бірлестігі үздік қызметкерлерді құттықтап, төсбелгімен марапаттады.

Еңбекшіқазақ аудандық комитеті филиалы төрағасы С.Д. Надырбаев Ы.Алтынсарин атындағы орта мектебінің орыс тілі пәні мұғалімі, кәсіподақ төрайымы Адильчинова Айжан Саинқызы мен Екпінді негізгі орта мектебінің орыс тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі, кәсіподақ төрайымы Умурзакова Ольга Михаиловнаны «Алматы кәсіподақтар одағы» Кәсіподақтарының аймақтық бірлестігінің» атынан «Кәсіподаққа еңбегі сіңген қайраткер» атағы төсбелгісімен марапаттады.

Н.Алишев,

кәсіподақ маманы